Sprawdziany I Odpowiedzi KL I

Maria Cyganowicz
Hanna Szypryt-Nowicka
Podróże
literackie
sprawdziany i odpowiedzi
I klasa liceum i technikum
Wydawnictwo STENTOR
Warszawa 2004
Spis treści
Sprawdziany . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Antyk bez tajemnic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Wokół Biblii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Już nie mroczne średniowiecze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Człowiek – to brzmi dumnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
Barokowe kontrasty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
W epoce światła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Antyk bez tajemnic
INSTRUKCJA
W ostatnim czasie sporo się dowiedziałeś o kulturze starożytnej Grecji i starożyt-

nego Rzymu. Nadszedł czas, by udowodnić, że dorobek tych cywilizacji nie ma już
dla Ciebie tajemnic. Za chwilę przystąpisz do rozwiązywania testu, który składa się
z 24 zadań. Większość – to zadania wyboru wielokrotnego, czyli zadania zamk-
nięte. Po przeanalizowaniu pytania musisz wybrać jedną z czterech proponowanych
odpowiedzi. Pamiętaj, zawsze poprawna jest tylko j e d n a odpowiedź! Swój wybór
zaznaczasz na KARCIE ODPOWIEDZI. Stawiasz po prostu znak X na literze oznaczającej
odpowiedź, którą uznajesz za właściwą. Nie rób tego zbyt pochopnie! Jeżeli jednak
zmienisz zdanie, otocz znak X kółkiem, a potem ponownie wybierz odpowiedź.
Wzór:
1
– wybrałeś odpowiedź D.
Niektóre zadania mają inny charakter. Wymagają, abyś dopisał krótką odpowiedź lub
właściwie połączył jakieś pojęcia w pary. Pamiętaj, nie wolno Ci robić żadnych zna-
ków w teście, wszystko wpisujesz w wyznaczonym miejscu na KARCIE ODPOWIE-
DZI! Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Powodzenia!
Antyk bez tajemnic 9

ZADANIA
1. Która z informacji o mitach jest nieprawdziwa?

A. Mity wyjaśniają zjawiska przyrody.
B. Mity opowiadają o życiu bogów.
C. Mity istnieją tylko w jednej wersji.
D. Mity były przekazywane z pokolenia na pokolenie.
2. Przeanalizuj podane fragmenty mitów i ustal, który z nich spełnia funkcję po-
znawczą.
A. „Na cześć Hefajstosa organizowano w Atenach lampadorfie, czyli biegi z pochod-
niami”.
B. „Artemida to bogini łowów, królowa lasów, opiekunka myśliwych”.
C. „W trosce o szczęśliwą podróż Grecy składali hołdy Hermesowi, opiekunowi
dróg”.
D. „Dzień rozpoczynał się, gdy Helios wyjeżdżał o świcie znad brzegów oceanu
swym rydwanem”.
3. Przeczytaj krótkie informacje o bogach rzymskich i ustal, którym bóstwom grec-

kim oni odpowiadają.
A. Junona to małżonka króla niebios i bogów, opiekunka kobiet, którym towarzyszy-
ła na wszystkich etapach życia. Patronowała małżeństwu, gwarantowała płodność,
chroniła matki.
B. Mars symbolizuje siłę. Szczególnie cenili go żołnierze, często też przywoływali go
uderzeniami w tarczę. To prawdziwy bóg wojny, groźny i tajemniczy zarazem.
C. Merkury to rzymski bóg, którego funkcję określa samo imię: mercare – znaczy:
handlować. Tak, to bóg handlu i kupców. Dbał o uczciwość (i zyski) w interesach.
Patronował też wszelkim podróżom.
D. Minerwa była patronką wiedzy i rozumu. Otaczała opieką wszelką działalność in-
telektualną. Inaczej niż jej grecka odpowiedniczka – interesowała się też literatu-
rą, muzyką i sztuką.
4. Dedala znamy przede wszystkim jako ojca Ikara. Z losami której mitologicznej
postaci łączą go także bardzo ważne związki?
A. z Heraklesem
B. z Minotaurem
C. z Prometeuszem
D. z Narcyzem
5. Parandowski, pisząc o Temidzie, używa określeń: „była to bogini mądra i do-

świadczona, czuwała nad tym, aby nie wyrządzano krzywdy ludziom”. Temidę przed-
stawiano zwykle z mieczem i wagą w rękach, z przepaską na oczach. Te informacje
pozwalają Ci uznać Temidę za symbol:
10 Antyk bez tajemnic

A. życiowej mądrości
B. dobroczynności
C. sprawiedliwości
D. uczciwości
6. Przeczytaj fragmenty czterech pieśni Jacka Kaczmarskiego i ustal, które postacie

mitologiczne autor w nich przywołuje.
A. W ludzkich siedliskach kowadła dźwięczą
I ogień pod miechem huczy;
To on im przecież narzędzia wręczył,
On ich do kunsztu przyuczył.
Tak ich ukochał – swój twór niewdzięczny,
Tak ich wolnością obruszył,
Że kiedy wyciem jego wiatr jęczy –
Wciągają czapki na uszy.
B. Ostrożnie stawiaj kroki
Na ścieżce do Hadesu
Nie ścigaj się z obłokiem
Umarli się nie spieszą
A ty masz złożyć jeszcze
Ofiarę swą muzyką
I wrócić masz tą ścieżką.
C. Wołają – ślepota! Wołają, że pycha!
A ja ramionami w dół niebo odpycham
I chwytam w źrenice ogromy oddali,
Gdzie wszystko jest małe i wszyscy są mali.
D. Po latach dziesięciu nad stosem dymiącym
Obydwu tę samą ma twarz
Im starczy błysk słońca na ostrzu oszczepu
I żółć na kamieniach co wróży zwycięstwo
Wodzowie czy zawsze do tryumfu czy klęski
Potrzebna wam piękna kobieta.
7. Uzupełnij luki w tekście, podając wyrazy, które zostały zastąpione numerkami.

Najważniejszym bogiem greckim był (1), syn (2) i (3). Jego starsze rodzeństwo zosta-
ło przez ojca (4), a jego uratowała matka, która podała mężowi (5) zamiast noworod-
ka. Chłopca wykarmiła (6). Gdy dorósł, zadbał o przywrócenie życia swoim braciom:
(7) i (8) oraz siostrom (9), (10) i (11). Za siedzibę bogów obrał górę (12). Ten wielki
bóg włada groźną bronią – (13).
8. W którym punkcie przytoczono porównanie homeryckie?

A. „Usłuchała go Irys polotna, o nogach jak wicher”.
B. „Tak się on modlił błagalnie, a Dzeus, cny doradca, go słuchał”.
C. „Niczym chmura, co prze z widnokręgu jasnego na niebo, kiedy Dzeus nawałnicę
z Olimpu wyżyn rozpęta, tak od okrętów pędzili Trojanie w popłochu i wrza-
wie”.
D. „Ich włócznie na sztorc wbite w ziemię drzewca końcami, błyskały daleko spiżem
swych grotów, jak błyskawice Dzeusa rodzica”.

9. Do każdej z przytoczonych niżej informacji o eposie wkradł się jeden błąd.
Twoim zadaniem jest odnalezienie błędnego określenia i zastąpienie go słowem wła-
ściwym.
A. Epos jest najstarszym gatunkiem lirycznym.
B. Epos rozpoczyna się apostrofą, czyli bezpośrednim zwrotem do bogów lub opie-
kunów poety.
C. Cechą eposu jest dwupłaszczyznowość, tzn. świat ludzi jest uzależniony od świa-
ta przyrody.
D. Tłem dla losów bohaterów jest najczęściej wielka miłość.
E. Epos starożytny pisany był heksametrem, czyli każdy wers składał się z sześciu sy-
lab.
10. Iliada Homera opowiada o oblężeniu Troi atakowanej przez wojska Achajów.
Wśród podanych poniżej bohaterów eposu wskaż trzech obrońców miasta i trzech
napastników.
Hektor, Ajaks, Achilles, Priam, Parys, Nestor, Agamemnon, Menelaos, Patroklos
11. Która z informacji na temat Hektora, jako uczestnika pojedynku z Achillesem,

n i e jest prawdziwa?
A. Hektor bał się walki z Achillesem.
B. Hektor liczył, że w walce pomoże mu jego brat Deifob.
C. Hektor błagał Achilla, by ten nie bezcześcił jego ciała.
D. Hektor lekceważył umiejętności rycerskie swego przeciwnika.
12. W świetle inwokacji tematem Iliady jest:

A. dziesięcioletnia obrona Troi
B. gniew Achillesa i jego skutki
C. pojedynek Achillesa z Hektorem
D. tułaczka Odyseusza, bohatera spod Troi
13. We współczesnym teatrze aktorzy oczekujący na wyjście na scenę przebywają

w garderobach. Starożytny odpowiednik tego miejsca nosił nazwę:
A. skene
B. proskenion
C. paraskenia
D. orchestra
14. Pojęciem ściśle kojarzonym z genezą tragedii jest pojęcie dytyramb. Wyraz ten
oznacza:
A. hymn pochwalny ku czci opiekuna sztuki – Apollina
B. pieśń ku czci boga winorośli – Dionizosa
C. święto ku czci boga Dionizosa
D. oczyszczającą funkcję tragedii

15. Tragizm Orestesa w utworze Ajschylosa Ofiarnice polegał na tym, że:
A. Był synem wiarołomnej matki.
B. Niezależnie od dokonanego wyboru narazi się na zemstę bogów.
C. Był nadmiernie przywiązany do ojca i pałał chęcią pomszczenia jego śmierci.
D. Z własnej woli stał się matkobójcą.
16. Przeanalizuj cztery cytaty z parodosu (wstępnej pieśni chóru) znanych Ci

Ofiarnic Ajschylosa. Wskaż ten, który zawiera informację o wydarzeniu będącym
bezpośrednią przyczyną konfliktu zaprezentowanego w tragedii.
A. Przeklęty, bezsłoneczny mrok
w posępną, złą stroi go czerń,
odkąd pana zabito...
B. Na grób ofiarny niosę dar,
wysłana z domu...
C. Na śpiący dom spadł jak głaz,
w niewieścich izbach zmorą legł...
D. Okupu nie masz, gdy zrosiła ziemię krew!
17. Podstawową zasadą kompozycyjną antycznej tragedii jest zasada trzech jedno-
ści. W trzech zdaniach wyjaśnij, na czym ona polegała.
18. Starożytni Grecy, oglądając spektakl, przeżywali tzw. katharsis. Z czego ono
wynikało?
A. Wynikało z radości, że wydarzenia zawarte w tragedii ich samych nie dotyczą.
B. Wynikało z satysfakcji, że zły los nie omija ludzi wysoko urodzonych.
C. Wynikało z zadowolenia, że dobro zawsze pokonuje zło, a człowiek moralny za-
sługuje na opiekę bogów.
D. Wynikało z identyfikowania się z bohaterami tragedii i świadomości, że zły los
może dotknąć każdego.
19. Przeczytaj opowieść.

Pewien człowiek zupełnie nieoczekiwanie znalazł się w samym centrum Nowego Jor-
ku. Zewsząd otaczały go kuszące pięknymi wystawami sklepy, kluby proponujące
najdziwniejsze rozrywki, kina z premierowymi pokazami. Nasz bohater chłonął ota-
czający go świat z nieskrywaną ciekawością, ale też z dystansem. Domyślał się, że za
tą piękną fasadą kryje się wiele ludzkich nieszczęść. Wiedział, że jego wizyta jest krót-
ka i dysponuje niewielką ilością pieniędzy, więc starannie wybierał atrakcje i nie roz-
paczał z tego powodu, że tak wiele miejsc pozostało dla niego zamkniętych.
Wyznawcą jakiej starożytnej szkoły filozoficznej jest bohater naszej opowieści?
A. stoików
B. epikurejczyków
C. cyników
D. sceptyków

20. Rozpoznaj trzech filozofów starożytnych, z których ust mogły paść podane
niżej stwierdzenia.
A. Na świecie nie ma ludzi złych, są tylko głupcy.
B. Nic, co istnieje w świecie materialnym, nie może być doskonałe.
C. Dopóki świeci słońce, niczego więcej nie potrzebuję do szczęścia.
D. Nie zaznam spokoju, póki nie uporządkuję tego wszystkiego.
21. Przeczytaj fragment wiersza. Wykorzystaj swoją wiedzę o poetach starożytno-

ści i ustal, spod czyjego pióra najpewniej ten fragment mógł wyjść.
Rzecz to piękna zaprawdę, gdy krocząc w pierwszym szeregu,
ginie człowiek odważny walcząc w obronie ojczyzny.
A. Tyrteusza
B. Safony
C. Anakreonta
D. Horacego
22. Które z podanych niżej stwierdzeń jest sprzeczne z horacjańskim ideałem życia?
A. świadomość przemijania i zmienności losu
B. radowanie się każdym dniem życia
C. szukanie samotności i unikanie wszystkich ludzi
D. stoicki spokój i dystans wobec świata
23. Cytowany niżej fragment pochodzi z wiersza, któremu Adam Mickiewicz nadał
tytuł będący znanym cytatem z Horacego. Na podstawie analizy tekstu ustal, jak ten
tytuł brzmi.
Świeci pomnik mój nad szklany Puław dach,
Przetrwa Kościuszki grób i Paców w Wilnie gmach;
Ni go łotr Wirtemberg bombami mocen zbić,
Ni podły Austryak niemiecką sztuką zryć.
Bo od Ponarskich Gór i bliźnich Kowna wód,

Szerzą się sławą mą aż za Prypeci bród.
Mnie w Nowogródku, mnie w Mińsku czytuje młódź
I nieleniwa jest przepisać wielokroć.
A. Exegi monumentum
B. Aurea mediocritus
C. Carpe diem
D. Sapere aude
24. Zapraszamy Cię do udziału w pracach kolegium gazetki szkolnej.

Redaktor naczelny przydziela tematy. Hania ma opisać kronikarza szkoły, który jest
znany przede wszystkim z tego, że nie rozstaje się z lusterkiem, a jego mina, gdy
w nie patrzy, dowodzi, że jest bardzo zadowolony z tego, co zobaczył. Majka musi
opisać spór trwający między opiekunami pracowni chemicznej, matematycznej i hi-

storycznej o to, która z sal zasługuje na miano najpiękniej urządzonej. Spór ma roz-
strzygnąć woźny, wieszając na drzwiach zwycięskiej sali laurowy wieniec. Ewa prze-
prowadzi wywiad z polonistką na temat jej prób wyrównania braków ortograficznych
wśród uczniów naszej szkoły. Skądinąd wiadomo, że długoletnia działalność koła mi-
łośników ortografii nie przyniosła żadnych wymiernych efektów. Karol musi zapre-
zentować nauczyciela historii, który najdłużej uczy w naszej szkole, cieszy się ogrom-
nym autorytetem oraz miłością uczniów doceniających jego rozsądek i sprawiedli-
wość. Paweł przeprowadza ankietę wśród młodzieży, aby ustalić, z jakimi przedmio-
tami mają uczniowie najwięcej kłopotów.
Postanowiono, że wszystkie tytuły artykułów muszą mieć mitologiczny rodowód. Po-
móż redaktorom odszukać właściwe pojęcia i związki frazeologiczne.

KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko ............................................................................. Klasa ...............
I. ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 4 5 8 11 12 13 14 15 16 18 19 21 22 23
A A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D D
II. ZADANIA OTWARTE

3.
Bóg rzymski Bóg grecki
6.
Tekst Postać mitologiczna
7.
Numer Wyraz Numer Wyraz
1 8
2 9
3 10

4 11
5 12
6 13
9.
Jest Powinno być
10.
obrońcy miasta: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
napastnicy: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17.
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
20.
A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
D. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24.
Autor Tytuł artykułu
Hania
Majka
Ewa
Karol
Paweł

KARTOTEKA TESTU
Kat. takso- Poziom

Lp. Uczeń potrafi Punktacja Uwagi
nomiczna wymagań
1. wskazać cechy gatunkowe mitu B P 0–1
2. rozpoznać funkcje mitu C P 0–1
charakteryzować kompetencje 1 p. za 2 poprawne od-

3. B P 0–2
głównych bóstw starożytności powiedzi; 2 p. za 3–4
dostrzec związki między

4. B Pp 0–1
postaciami mitologicznymi
ustalić symbolikę postaci

5. C Pp 0–1
mitologicznych
1 p. za 2 poprawne
wykryć nawiązania mitologiczne
6. D Pp 0–3 odpowiedzi; 2 p. za 3;
w poezji współczesnej
3 p. za 4
za 6–8 poprawnych
odpowiedzi 1 p., za
7. odtworzyć opowieść mitologiczną A P 0–3
9–11 – 2 p.; za 12–13
– 3 p.
8. rozróżnić porównanie homeryckie C P 0–1
1 p. za 2 poprawne
9. ustalić wyróżniki gatunkowe eposu C P 0–3 odpowiedzi; 2 p.
za 3–4; 3 p. za 4–5
1 p. za właściwie usta-
10. zidentyfikować bohaterów Iliady B Pp 0–2 lonych napastników,
1 p. za obrońców
11. charakteryzować bohaterów eposu C P 0–1
określić temat utworu na podsta-

12. C P 0–1
wie znajomości jego fragmentu
określić funkcje elementów archi-

13. B Pp 0–1
tektury teatru greckiego
14. wyjaśnić genezę tragedii A P 0–1
15. wykryć istotę konfliktu tragicznego D P 0–1
analizować fragment dramatu

16. D Pp 0–1
i ustalić jego funkcję
17. wyjaśnić zasadę trójjedności A P 0–1

18. dostrzec istotę katharsis C Pp 0–1
odnaleźć w ludzkich postawach

19. elementy konkretnych idei filozo- D P 0–1
ficznych
zidentyfikować poglądy filozofów
20. B Pp 0–1
starożytnych
21. rozpoznać motyw tyrtejski B P 0–1
scharakteryzować istotę postawy

22. C P 0–1
horacjańskiej
wykryć motywy horacjańskie
23. D Pp 0–1
w literaturze epok późniejszych
stosować prawidłowo określenia
1 p. za każde popraw-
24. i związki frazeologiczne pochodze- C P 0–4
ne rozpoznanie
nia mitologicznego
SUMA PUNKTÓW 0–35

Wokół Biblii
INSTRUKCJA
Masz za sobą cykl lekcji poświęcony niezwykłej księdze – Biblii. Czas, by dowieść,
że posiadłeś podstawową wiedzę o jej zawartości. Biblia stanowi podstawę naszej eu-
ropejskiej kultury i jej zrozumienie jest konieczne. Test, do którego rozwiązywania
właśnie przystępujesz, składa się z 24 zadań. Tylko do 5 z nich samodzielnie sformu-
łujesz krótką odpowiedź. Pozostałe 19 to zadania wyboru wielokrotnego, czyli zamknię-
te, wymagające, abyś wśród czterech zaproponowanych odpowiedzi rozpoznał
j e d n ą prawidłową. Swój wybór zaznaczasz w KARCIE ODPOWIEDZI, stawiając
znak X na literze oznaczającej poprawną odpowiedź. Pamiętasz już pewnie, że jeżeli
zmienisz zdanie, musisz otoczyć znak X kółkiem i ponownie oznaczyć odpowiedź.
Wzór:
1
– wybrałeś odpowiedź C.
Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut. Niczego nie zaznaczaj w karcie te-
stu; wszystkie swoje odpowiedzi wpisuj na KARTĘ ODPOWIEDZI. Nie zapomnij o jej
podpisaniu! Powodzenia!
Wokół Biblii 21
ZADANIA
1. Wpisz pełne tytuły ksiąg biblijnych, ukrywających się pod podanymi siglami.
A. Rdz C. Pnp E. Mt G. Ps
B. Ap D. Hi F. 1 Kor H. Łk
2. Językiem, w którym n i e napisano żadnej księgi biblijnej, jest:

A. hebrajski
B. grecki
C. łaciński
D. aramejski
3. W Nowym Testamencie na pewno znajdziesz:

A. Dzieje Apostolskie
B. Pieśń nad pieśniami
C. Księgę Wyjścia
D. Księgę Przysłów
4. Która z informacji o Wulgacie jest n i e p r a w d z i w a?

A. Zawdzięczamy ją św. Hieronimowi.
B. Jest to łaciński przekład Biblii.
C. Stanowi podstawę późniejszych tłumaczeń Biblii na języki narodowe.
D. Powstała w XV w.
5. W języku łacińskim słowo malus oznacza zarówno „jabłko”, jaki i „zły”. Zestaw
tę informację ze znaną Ci opowieścią o wygnaniu z raju i ustal, który wniosek jest na
pewno błędny.
A. Największy wpływ na kształtowanie się świadomości chrześcijańskiej miało łaciń-
skie tłumaczenie Biblii.
B. Tłumaczenie tekstu na język narodowy nie z oryginału, ale z innego tłumaczenia
prowadzi często do błędów.
C. Przekonanie, że pośrodku Edenu rosła jabłoń, wynika z dwuznaczności łacińskie-
go wyrazu.
D. Jabłko funkcjonuje w tekście biblijnym jako synonim zła.
6. Wśród podanych cytatów wskaż ten, który w połączeniu ze zdaniem: „Stawił się
więc pierwszy i rzekł: «Panie, twoja mina przysporzyła 10 min»” – stanowi przykład
paralelizmu składniowego.
A. Odpowiedział mu: „Dobrze, sługo dobry; ponieważ w drobnej rzeczy okazałeś się
wierny, sprawuj władzę nad dziesięcioma miastami”.
B. Także drugi przyszedł i rzekł: „Panie, twoja mina przyniosła pięć min”.
C. Temu też powiedział: „I ty miej władzę nad pięciu miastami”.
D. Do obecnych zaś rzekł: „Odbierzcie mu minę i dajcie temu, który ma dziesięć min”.
22 Wokół Biblii
7. Zważywszy na przypisywane psalmom funkcje, najlepszym synonimem słowa
psalm jest:
A. pieśń
B. modlitwa
C. litania
D. wiersz
8. Który z podanych fragmentów psalmów najwyraźniej pełni funkcję błagalną?

A. Nie karć mnie, Panie, w Twoim gniewie,
i nie karz mnie w Twej zapalczywości.
B. Zrzuć swą troskę na Pana,
a On cię podtrzyma.
C. Wieczorem, rano i w południe
narzekam i jęczę,
a głosu mego on wysłucha.
D. Panie, na wieki trwa Twoja łaska,
nie porzucaj dzieła rąk Twoich.
9. Biblijną i mitologiczną wizję stworzenia łączy na pewno fakt, że:

A. Od początku przeznaczeniem człowieka była ciężka praca.
B. Ziemia została zaludniona w ciągu sześciu dni.
C. Początek świata wiąże się z pojęciem próżni, pustki.
D. Człowiek od samego stworzenia cieszył się opieką najwyższego z Bogów.
10. Najcięższym grzechem w świetle opowieści o wygnaniu z raju jest:

A. łakomstwo
B. nieposłuszeństwo
C. lenistwo
D. chciwość
11. Która z postaci biblijnych jest najlepszym uosobieniem toposu homo viator ?
A. Mojżesz
B. Hiob
C. Adam
D. Noe
12. Do podanych cech, postaw, przeżyć – dopisz imię postaci biblijnej będącej jej
uosobieniem.
A. mądrość C. cierpienie E. niedowiarstwo
B. zdrada D. bratobójstwo F. miłosierdzie
13. Słowa „To odwrócenie głowy” i „sypie się sól na ciebie sypie się sól na miasto”
pochodzą z wiersza współczesnego poety Tadeusza Nowaka, którego tytułową boha-
terką jest znana postać biblijna. Jest nią:
A. Ewa
B. żona Lota
Wokół Biblii 23
C. cierpliwa Sara, żona Abrahama
D. Maria Magdalena – jawnogrzesznica
14. Przeczytaj fragmenty różnych tekstów Jacka Kaczmarskiego nawiązujących do

opowieści biblijnych. Wpisz imię postaci biblijnej, która mogłaby wypowiedzieć cyto-
wane słowa.
A. Nie kuś mnie jabłkiem żeberko ty moje.
B. A ja nie mogłam bezczynnością
żyć upojną i zrobiłam to czego nie wolno.
C. Na szczycie góry w Arce skamieniałej
stoimy w szoku przesiąknięci wstrętem.
Po długiej walce z burzą, wichrem, szkwałem
śmieszni jesteśmy pyszniąc się okrętem.
D. Prawym bokiem wyczuwam luźnej ręki drżenie
Barkiem, krzyżem i biodrem procy giętkiej szyję
Która dłoń lewą co wierzchem styka się z ramieniem
Łączy z prawą, gdzie pocisk przed światem ukryłem.
15. Który z opisanych w Biblii władców poświęcił życie niewinnych dzieci ze stra-
chu przed utratą władzy?
A. Dawid
B. Herod
C. Piłat
D. Salomon
16. Nie można utożsamiać z Hiobem człowieka doświadczonego cierpieniem, któ-

ry:
A. Buntuje się przeciwko Bogu.
B. Zarzuca Bogu okrucieństwo.
C. Oskarża Boga o obojętność.
D. Kwestionuje istnienie Boga.
17. W którym punkcie błędnie wyjaśniono symbolikę liczby 7?

A. 7 jest sumą liczb 3 i 4, a więc symbolizuje doskonałość i jedność tego co boskie
(Trójca Św.) i tego co ziemskie (4 to cały świat stworzony).
B. 7 jest przypisana apokaliptycznym pieczęciom, co symbolizuje tajemnicę, niewia-
domą.
C. 7 było trąb apokalipsy – ta liczba to symbol zbliżających się nieszczęść.
D. 7 to symbol początku i końca: stworzenie świata trwało 7 dni i tyle dni będzie
trwał Sąd Ostateczny.
18. Tworząc definicję przypowieści, n i e wykorzystałbyś sformułowań:

A. utwór epicki, nieskomplikowana fabuła
B. szczegółowy opis, jednoznaczność interpretacji
C. literatura moralistyczna, uniwersalne prawidła
D. dwupoziomowa interpretacja, zwięzłość
24 Wokół Biblii
19. Bóg potrafi wybaczyć człowiekowi to, że błądzi, i cieszy się z każdego, który
odnajdzie do Niego drogę. Wskaż przypowieść, z której wypływa taka właśnie nauka
moralna.
A. o synu marnotrawnym
B. o miłosiernym Samarytaninie
C. o siewcy
D. o kąkolu
20. Jakiego środka stylistycznego na pewno n i e odnajdziesz w cytowanym frag-

mencie Hymnu o miłości ?
Gdybym mówił językami ludzi i aniołów,
a miłości bym nie miał,
stałbym się jak miedź brzęcząca
albo cymbał brzmiący.
Gdybym też miał dar prorokowania
i znał wszystkie tajemnice,
i posiadał wszelką wiedzę,
i wszelką wiarę, tak iżbym góry
przenosił, a miłości bym nie miał,
byłbym niczym.
A. porównania
B. epitetu
C. wyliczenia
D. apostrofy
21. W którym fragmencie tekstu widoczna jest stylizacja biblijna?

A. Gdy Bóg wygnał grzesznika z rajskiego ogrodu,
nie chciał przecie, ażeby człowiek umarł z głodu. (A. Mickiewicz)
B. I przeszło już dni dwa, jeden dzień zaszedł z pierwszym wzięciem Warszawy, a drugi dzień za-
szedł z drugim wzięciem Warszawy, a trzeci dzień wnidzie, ale nie zajdzie. (A. Mickiewicz)
C. Bóg jest ta istność wieczna, ta powszechność, która
Początkiem jest natury lub sama natura;
Ten, z którego jest wszystko, co się tylko rodzi. (J. Jasiński)
D. Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony;
Ogień krzepnie, blask ciemnieje,
Ma granice Nieskończony. (F. Karpiński)
22. Ustal, jakie dwa biblizmy (stałe związki frazeologiczne o rodowodzie biblij-
nym) skrzyżowano ze sobą, tworząc każdy z poniższych błędnych związków.
A. judaszowe grosze
B. niewierny Samarytanin
C. kainowy wyrok
D. owoc z nieba
Wokół Biblii 25
23. Spośród podanych biblizmów wybierz trzy i wyjaśnij ich uniwersalne znaczenie.
A. rzeź niewiniątek C. hiobowa wieść E. od Annasza do Kajfasza
B. umywać ręce D. wieża Babel F. zamienić się w słup soli
24. Wykorzystaj znaczenie biblizmu „oddać coś za miskę soczewicy”, by wśród

znanych przysłów wskazać to, które jest względem niego synonimiczne.
A. Panu Bogu świeczkę, a diabłu ogarek.
B. Dwa razy daje, kto prędko daje.
C. Zamienił stryjek siekierkę na kijek.
D. Lepiej z głodu umrzeć niż ze wstydu.
26 Wokół Biblii
KARTA ODPOWIEDZI
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 15 16 17 18 19 20 21 24
A A A A A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D D D D D
II. ZADANIA OTWARTE

1.
Tytuł księgi Tytuł księgi
A E
B F
C G
D H
12.
Postać biblijna Postać biblijna
A D
B E
C F
14.
A C
B D
Wokół Biblii 27
22.
Pełne brzmienie obu biblizmów
23.
Wybrany biblizm Uniwersalne znaczenie biblizmu
..................................................
1.
..................................................
..................................................
2.
..................................................
..................................................
3.
..................................................
28 Wokół Biblii
KARTOTEKA TESTU
Kat. takso- Poziom

nomiczna wymagań
za 5–6 popraw-
nych odpowie-
1. posługiwać się siglami biblijnymi P A 0– 2
dzi 1 p.; za 7–8
– 2 p.
identyfikować języki, w których napi-

2. Pp B 0–1
sana jest Biblia
3. klasyfikować księgi biblijne P B 0–1
wyjaśnić znaczenie pojęć związanych

4. Pp B 0–1
z Biblią
wnioskować na podstawie znajomości

5. Pp D 0–1
Biblii i innych informacji
6. rozpoznać paralelizm składniowy Pp C 0–1
7. ustalić funkcje gatunków biblijnych Pp C 0–1
8. określić intencje nadawcy psalmu P C 0–1
porównać biblijną i mitologiczną wi-

9. P C 0–1
zję stworzenia
10. interpretować opowieść biblijną P D 0–1
11. rozpoznać toposy biblijne P B 0–1
za 3–4 popraw-
ne odpowie-
12. ustalić symbolikę postaci biblijnej P C 0–2
dzi 1 p.; za 5–6
– 2 p.
ustalić nawiązania biblijne w sztuce

13. Pp C 0–1
współczesnej
za 2 poprawne
dostrzec w tekście współczesnym alu- odpowiedzi –
14. P B 0–3
zje do dziejów postaci biblijnych 1 p.; za 3 – 2 p.;
za 4 – 3 p.
rozpoznać postać biblijną na podsta-

15. P A 0–1
wie podanych informacji
16. wykryć istotę postawy Hioba P D 0–1
identyfikować znaczenie symboli bi-

17. Pp B 0–1
blijnych
Wokół Biblii 29
18. tworzyć definicję gatunku biblijnego P C 0–1
określić uniwersalny sens przypowie-

19. P C 0–1
ści biblijnej
20. odnaleźć środki stylistyczne w tekście P C 0–1
21. rozpoznać stylizację biblijną Pp B 0–1
za 2 poprawne
odtworzyć biblizmy w prawidłowej odpowiedzi –
22. P B 0–3
formie 1 p.; za 3 – 2 p.;
za 4 – 3 p.
za każde prawid-
objaśniać znaczenia związków frazeo-
23. P B 0–3 łowe objaśnie-
logicznych o rodowodzie biblijnym
nie 1 p.
dowieść synonimiczności związków

24. Pp C 0– 1
frazeologicznych
30 Już nie mroczne średniowiecze

Juz nie mroczne średniowiecze
INSTRUKCJA
W ostatnim czasie sporo się dowiedziałeś o kulturze średniowiecza. Nadszedł czas,

by zweryfikować swoją wiedzę. Za chwilę przystąpisz do rozwiązywania testu. Masz
do rozwiązania 30 zadań wyboru wielokrotnego, czyli zamkniętych. Po przeanalizo-
waniu pytania musisz wybrać jedną z czterech proponowanych odpowiedzi. Pamię-
taj, zawsze poprawna jest tylko j e d n a odpowiedź! Swój wybór zaznaczasz na KAR-
CIE ODPOWIEDZI. Stawiasz po prostu znak X na literze oznaczającej odpowiedź,
którą uznajesz za właściwą. Nie rób tego zbyt pochopnie! Jeżeli jednak zmienisz zda-
nie, otocz znak X kółkiem, a potem ponownie wybierz odpowiedź.
Wzór:
1
Pamiętaj, nie wolno Ci robić żadnych znaków w teście. Wszystko wpisujesz w wyzna-
czonym miejscu na KARCIE ODPOWIEDZI! Na rozwiązanie wszystkich zadań masz
45 minut. Powodzenia!
Już nie mroczne średniowiecze 31

ZADANIA
1. Badaczy średniowiecza nazywa się mediewistami, a sama nazwa epoki wywo-

dzi się z łacińskiego medium aevum. Oznacza to, że:
A. Średniowiecze to najważniejsza epoka w dziejach.
B. Średniowiecze wyznacza Europę jako główny ośrodek kultury światowej.
C. Średniowiecze to epoka pośrednia między cywilizacją starożytną a kulturą rene-
sansu.
D. Średniowiecze to okres upadku kultury i sztuki.
2. Jaka cecha kultury średniowiecza była efektem pokory wobec Boga i umniej-
szania zasług człowieka?
A. uniwersalizm
B. alegoryczność
C. anonimowość
D. dwujęzyczność
3. Wskaż najlepsze wyjaśnienie teocentryzmu.

A. nauczanie młodzieży w duchu religijnym
B. dominacja władzy kościelnej nad władzą świecką
C. uznanie Boga za przyczynę, ośrodek i cel wszystkiego
D. pogląd, że Ziemia to centrum wszechświata
4. Pielgrzym, który odwiedził katedrę w Saint-Denis, tak o niej pisał: „Ściany spra-
wiały wrażenie przejrzystych. Niebywałe światło zalewało wnętrze, roziskrzając je jak-
by nieziemskim blaskiem”. Na podstawie tej informacji możemy ustalić, że katedra
zbudowana była w stylu:
A. gotyckim
B. romańskim
C. barokowym
D. klasycznym
5. Obecność której postaci n i e jest wymagana w motywie Deesis ?

A. Najświętszej Maryi Panny
B. Jezusa Chrystus
C. św. Józefa
D. św. Jana Chrzciciela
6. Idea pośrednictwa nie pozwalała ludziom kierować swoich próśb bezpośrednio do:
A. Maryi Panny
B. Jana Chrzciciela
C. Boga
D. papieża

7. Jedna z teorii średniowiecznych zakładała, że bezpośredni kontakt człowieka
(który jest niczym) i Boga (który jest wszystkim) przeczyłby hierarchicznemu porząd-
kowi świata. Wniosek taki wypływał z:
A. myśli filozoficznej św. Augustyna
B. idei św. Franciszka
C. poglądów św. Tomasza
D. zasady teocentryzmu
8. Która ze średniowiecznych idei filozoficznych najlepiej przetrwała próbę czasu?

A. idea dualizmu św. Augustyna
B. idea hierarchiczności świata św. Tomasza
C. idea teocentryzmu
D. idea franciszkańskiej miłości
9. Która informacja o scholastyce n i e jest prawdziwa?

A. Scholastyka jest metodą filozoficzną.
B. Scholastyka uznaje Biblię za najwyższy wykładnik wiedzy.
C. Scholastyka odrzuca możliwość szukania rozwiązania problemu w lekturze innych
ksiąg niż Biblia.
D. Scholastyka uznaje za nieprawdziwe wszystko, co jest sprzeczne z wiarą.
10. Wskaż punkt, który zawiera t y l k o prawdziwe informacje o Bogurodzicy.

A. Jest litanią do Matki Bożej Królowej Polski.
B. Zawiera prośby do Matki Bożej i Jezusa Chrystusa.
C. Podmiotem lirycznym tekstu jest Matka Boża, kierująca swe prośby do Chrystusa.
D. Utwór prezentuje średniowieczną wizję raju i życia wiecznego.
11. Który wniosek n i e jest zgodny z wizerunkiem Matki Bożej w Bogurodzicy ?

A. Pośredniczy w kontakcie między chrześcijanami a Chrystusem.
B. Cieszy się miłością Boga i Syna Bożego.
C. Jest nadzieją i opoką ludzi wierzących.
D. Jest przede wszystkim matką, a nie istotą boską.
12. Przeczytaj fragment znanej modlitwy: „Orędowniczko nasza, pośredniczko nasza,

pocieszycielko nasza, z Synem swoim nas pojednaj, Synowi swojemu nas polecaj, swo-
jemu Synowi nas oddawaj”. Z podobnym wizerunkiem Matki Bożej spotykamy się w:
A. Bogurodzicy
B. Posłuchajcie, bracia miła...
C. Ewangeliach
D. Legendzie o św. Aleksym
13. Parenetyczność literatury polega na:

A. dwustronnym ukazywaniu tego samego zjawiska
B. prezentowaniu wzorców osobowych

C. opisywaniu życia sławnych osób
D. tworzeniu dziejów świętych
14. Który z utworów średniowiecznych reprezentuje literaturę parenetyczną?

A. Kronika polska Galla Anonima
B. Wielki testament Villona
C. Posłuchajcie, bracia miła...
D. Rozmowa mistrza Polikarpa ze Śmiercią
15. Czego bezwzględnie wymaga się od ascety?

A. solidarności z biednymi i obowiązku niesienia im pomocy
B. lojalności wobec swojej rodziny i przyjaciół
C. świadomej rezygnacji z dóbr materialnych i życia prywatnego
D. głoszenia Słowa Bożego i studiów nad Biblią
16. Wybierz fragment, który n i e zawiera elementów ascezy.

A. ...jął szukać rozmajitych chytrości, jakoby ciało oszukał [...] włosianą koszulę na ciele swojim nosił,
a łańcuchem się żelaznym przepasował, to nosił przez długi czas, aże krew z niego płynęła [...].
B. Tedy Eufraksyja rzekła: „Ślubuję Bogu memu, iż nie będę leżała, aż dzień urzędu mego nie wy-
pełnię”.
C. Święty Błażej poprosiw Boga, rękę swą dziecięci na głowę włożył, od jegoż dotknięcia dziecię
pełne zdrowie wzięło.
D. Amandus, ojciec wielebny, [...] uczynił sobie krzyż drzewiany [...], w tenże krzyż nabił goździ że-
laznych trzydzieści [...]. Tenże krzyż rozpiął na chrzypcie (kręgosłupie) swojim na gołe ciało mię-
dzy łopatki.
17. Którego z elementów bardzo typowych dla literatury hagiograficznej brakuje

w Legendzie o św. Aleksym?
A. opisu cudów
B. umartwiania ciała
C. dowodów pobożności
D. cudownych narodzin
18. Dlaczego św. Aleksy porzucił rodzinę i majątek?

A. Chciał zasłużyć sobie na sławę.
B. Chciał wystawić na próbę wierność swojej żony.
C. Chciał zbliżyć się do Boga i zasłużyć na życie wieczne.
D. Chciał zmienić otoczenie, szukać nowych wrażeń.
19. Czego n i e wymagano bezwzględnie od średniowiecznego rycerza?

A. bezwarunkowego przestrzegania etosu
B. służenia Bogu, panu i ojczyźnie
C. udzielania pomocy słabszym
D. składania ślubów zakonnych

20. Która z cech bohatera Złotego smoka Eycka z Denesle nie łączy go z wizerun-
kiem średniowiecznego rycerza?
A. Eyck marzy o sławie.
B. Eyck staje w obronie etosu (chce uczciwej walki).
C. Eyck ginie na placu boju.
D. Eyck nie budzi szacunku wśród swoich kompanów.
21. Święty Graal to:

A. najważniejsza relikwia rycerzy Okrągłego Stołu
B. miecz Rolanda
C. kielich używany przez Chrystusa podczas Ostatniej Wieczerzy
D. opiekun króla Bolesława Krzywoustego
22. Który ze związków frazeologicznych związanych z kulturą rycerską został

błędnie użyty?
A. Słysząc drwiny kolegów, Adam p o d j ą ł r ę k a w i c ę i zrezygnował z dys-
kusji.
B. Janek skarżył się, że Maciek zamiast w a l c z y ć z o t w a r t ą p r z y ł b i c ą,
ośmiesza go za plecami przed wspólnymi znajomymi.
C. Roman stanął w obronie Ewy na przerwie i wszyscy w klasie nazywają ją teraz
d a m ą j e g o s e r c a.
D. Ania i Agnieszka uznały, że problem autorstwa pomysłu jest na tyle błahy, iż nie
ma sensu k r u s z y ć o t o k o p i i.
23. Aby można było uznać, iż utwór wykorzystuje motyw danse macabre, musi on
koniecznie zawierać:
A. dokładny opis wyglądu śmierci
B. wyliczenie przedstawicieli różnych stanów
C. zapis rozmowy ze śmiercią
D. pocieszenie i uspokojenie tych, którzy wiodą pobożne życie
24. Jaki środek stylistyczny został wykorzystany przy tworzeniu wizerunku śmier-
ci w Rozmowie mistrza Polikarpa ze Śmiercią ?
A. personifikacja
B. animizacja
C. apostrofa
D. kontrast
25. Motyw przemijania jest najsilniej wyeksponowany w:

A. Pieśni o Rolandzie
B. Posłuchajcie, bracia miła...
C. Wielkim testamencie F. Villona
D. Legendzie o św. Aleksym

26. Która z informacji o Kronice polskiej Galla Anonima jest nieprawdziwa?
A. Autor kreuje w swoim utworze ideał władcy.
B. Główni bohaterowie Kroniki polskiej to Bolesławowie: Chrobry, Śmiały i Krzywo-
usty.
C. Utwór miał być podziękowaniem za gościnę, z którą autor spotkał się na dworze
Bolesława Krzywoustego.
D. Gall podaje w swoim dziele mnóstwo faktów i dat z historii państwa polskiego.
27. Przeczytaj fragment Rozmyślań przemyskich: „Kiedy miły Jezus swej matce po-
sługował, wezwawszy ji posłała po ogień. Tedy on, wziąwszy węgla w łono swej suk-
nie, poniósł”. Co świadczy o tym, że jest to apokryf ?
A. Tekst ukazuje ponadludzkie możliwości Jezusa.
B. Opowieść pokazuje, że Jezus od najmłodszych lat musiał pracować.
C. Opowieść ta uzupełnia informacje, których nie znajdziemy w Biblii.
D. Tekst wskazuje na to, że Jezus żył jak normalne dziecko.
28. Który z elementów średniowiecznej kultury wykorzystuje literatura fantasy?

A. motyw ascezy
B. kult maryjny
C. rycerskie pojedynki
D. danse macabre
29. Znasz dwie pierwsze, najstarsze strofy Bogurodzicy. Przeczytaj uważnie strofę
trzecią, a potem wskaż archaizm fonetyczny.
Nas dla wstał z martwych syn Boży,
Wierzysz w to człowiecze zbożny,
Iż przez trud Bog swoj lud odjął diablej strożej.
A. nas dla wstał

B. zbożny
C. diablej
D. Bog
30. W którym z wyrazów istnieją pozostałości po przegłosie polskim?

A. ręka
B. miara
C. sen
D. rów

KARTA ODPOWIEDZI
ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30

KARTOTEKA TESTU
Kat. takso- Poziom

Lp. Uczeń potrafi Punktacja
nomiczna wymagań
1. wyjaśnić wartościujący charakter nazwy epoki B Pp 0–1
ustalić wpływ światopoglądu epoki na cechy

2. C P 0–1
kultury
3. zdefiniować pojęcie teocentryzmu B P 0–1
4. rozpoznać cechy stylów architektonicznych C Pp 0–1
wskazać elementy niezbędne do zaistnienia

5. A Pp 0–1
motywu Deesis
ustalić konsekwencje średniowiecznej idei

6. B P 0–1
pośrednictwa
zidentyfikować poglądy filozofów

7. B P 0–1
średniowiecznych
dostrzec elementy franciszkańskie w kulturze

8. C Pp 0–1
średniowiecznej
scharakteryzować scholastykę jako metodę

9. C P 0–1
naukową
10. określić zawartość treściową Bogurodzicy B P 0–1
11. scharakteryzować bohatera tekstu literackiego C P 0–1
12. ustalić źródło odwołań kulturowych C Pp 0–1
13. określić cechy literatury parenetycznej B P 0–1
14. zidentyfikować utwory parenetyczne B P 0–1
15. ustalić warunki ascezy C P 0–1
16. wykryć elementy ascezy D P 0–1
rozpoznać w utworze elementy typowe dla

17. C P 0–1
hagiografii
ustalić motywy postępowania bohatera

18. C P 0–1
literackiego
19. wykryć niezbędne elementy wzorca rycerskiego C P 0–1
porównać kreację bohatera literackiego

20. D P 0–1
z wzorcem średniowiecznego rycerza

zidentyfikować podstawowe pojęcia związane
21. A Pp 0–1
z epiką rycerską
stosować związki frazeologiczne związane

22. C P 0–1
z kulturą rycerską
23. wyjaśnić istotę motywu danse macabre B P 0–1
określić środek stylistyczny typowy dla

24. C Pp 0–1
średniowiecznego sposobu mówienia o śmierci
25. ustalić motyw przewodni utworu C Pp 0–1
zaprezentować przykład literatury

26. B Pp 0–1
historiograficznej
27. rozpoznać cechy apokryfu B P 0–1
dostrzec związek między literaturą a kulturą

28. B P 0–1
średniowieczną
29. sklasyfikować archaizmy B P 0–1
wyjaśnić przyczyny zjawisk fonetycznych

30. B Pp 0–1
we współczesnej polszczyźnie

Człowiek – to brzmi dumnie
INSTRUKCJA
W ostatnim czasie sporo się dowiedziałeś o kulturze renesansu. Za chwilę przystą-

pisz do rozwiązywania testu, który pomoże ustalić, jakie umiejętności i wiadomości
przyswoiłeś dobrze, a nad czym musisz jeszcze popracować. Masz do rozwiązania
30 zadań, w tym aż 28 wyboru wielokrotnego, czyli zamkniętych. Po przeanalizowa-
niu pytania musisz wybrać jedną z czterech proponowanych odpowiedzi. Pamiętaj,
zawsze poprawna jest tylko j e d n a odpowiedź! Swój wybór zaznaczasz na KARCIE
ODPOWIEDZI. Stawiasz po prostu znak X na literze oznaczającej odpowiedź, którą
uznajesz za właściwą. Nie rób tego zbyt pochopnie! Jeżeli jednak zmienisz zdanie,
otocz znak X kółkiem, a potem ponownie wybierz odpowiedź.
Wzór:
1
Dwa zadania (oznaczone numerami: 3 i 13) wymagają, abyś sam ustalił odpowiedź.
Pamiętaj, nie wolno Ci robić żadnych znaków w teście, wszystko wpisujesz w wy-
znaczonym miejscu na KARCIE ODPOWIEDZI! Na rozwiązanie wszystkich zadań
masz 45 minut. Powodzenia!
40 Człowiek – to brzmi dumnie

ZADANIA
1. Kolebką renesansu europejskiego była:

A. Polska
B. Francja
C. Italia
D. Grecja
2. Od humanisty n i e wymagano, by:

A. Rozwijał swą osobowość.
B. W imię wolności podejmował dyskusję z dogmatami wiary.
C. Studiował kulturę starożytną.
D. Interesował się wszystkimi aspektami życia ludzkiego.
3. Popraw błędy w najsłynniejszych sentencjach określających istotę światopoglą-

du renesansowego.
A. Człowiekiem jestem i nic nie jest mi obce. (Terencjusz)
B. Człowiek jest kowalem wszechrzeczy. (Mirandola)
4. Reformatorem Kościoła, który oparł swój program na zasadzie predestynacji, był:

A. Marcin Luter
B. Jan Hus
C. król Henryk VIII
D. Jan Kalwin
5. W Mowie o godności ludzkiej Mirandoli czytamy, iż Bóg zwrócił się do Adama

słowami: „Umieściłem cię pośrodku świata”. Zdanie to jednoznacznie potwierdza re-
nesansową ideę:
A. antropocentryzmu
B. humanizmu
C. heliocentryzmu
D. makiawelizmu
6. Wskaż fragment pieśni Jana Kochanowskiego, w którym pojawia się motyw exe-
gi monumentum.
A. Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony, Polecę precz.
B. O mnie Moskwa i wiedzieć będą Tatarowie I różnego mieszkańcy świata Anglikowie.
C. Kto mi dał skrzydła, kto mnie odział pióry I tak wysoko postawił.
D. Nie wierz Fortunie, co siedzi wysoko.
7. W oficjalnym curriculum vitae Jana z Czarnolasu n i e musiałaby się znaleźć

następująca informacja:
A. Ukończył studia w Krakowie i w Padwie.
B. Pełnił funkcję królewskiego sekretarza.
Człowiek – to brzmi dumnie 41

C. Wydał tom wierszy zatytułowany Treny.
D. Miał sześciu braci i pięć sióstr.
8. Najbardziej autobiograficzny charakter ma fraszka Kochanowskiego Do gór i la-

sów. Tym, co poeta najbardziej w opisie swego życia podkreśla, jest:
A. miłość do natury
B. zdobycie wykształcenia
C. zmienność losów
D. znalezienie sensu istnienia
9. Znając tylko fragmenty Żywota człowieka poczciwego Mikołaja Reja, możesz

stwierdzić, że dla twórcy wzorca ziemianina nie było ważne, aby:
A. Ziemianin czerpał radość z pracy.
B. Ziemianin podporządkował swoje życie rytmowi natury.
C. Ziemianin dobrze gospodarzył na swej ziemi.
D. Ziemianin posiadał wszechstronną wiedzę i wykształcenie.
10. Wskaż definicję, która najlepiej podkreśla główne cechy gatunkowe fraszki.
A. krótki, zwięzły utwór o wyrazistej puencie
B. rymowany tekst o charakterze żartobliwym
C. rodzaj żartu literackiego, utwór błahy, bez znaczenia
D. utwór krótki, ale zawsze zawierający głęboką prawdę o ludziach i świecie
11. Wykorzystaj znajomość fraszki Do gór i lasów, by wskazać najwłaściwszą inter-

pretację słów „a ja z tym trzymam, kto co w czas uchwyci”.
A. Cenię tych, którzy w lot pojmują sens moich słów.
B. Szanuję ludzi, którzy dążą do szczęścia, nie oglądając się na innych.
C. Jednoczę się z tymi, którzy korzystają z życia, potrafią cieszyć się tym, co niesie los.
D. Uważam, że każdy powinien umieć się ustatkować, znaleźć swoje miejsce w życiu.
12. Przeanalizuj początkowy fragment utworu Kochanowskiego.

Serce roście patrząc na te czasy!
Mało przed tym gołe były lasy,
śnieg na ziemi wysszej łokcia leżał,
a po rzekach wóz najcięższych zbieżał.
Teraz drzewa liście na się wzięły,

polne łąki pięknie zakwitnęły;
lody zeszły, a po czystej wodzie
idą statki i ciosane łodzie.
Ujawniający się w tym tekście pogląd, że świat to dzieło sztuki oparte na ładzie i har-
monii, jest wyrazem światopoglądu zwanego:
A. klasycyzmem renesansowym
B. humanizmem

C. stoicyzmem
D. utopią
13. Przyporządkuj cytatom z dzieł Jana z Czarnolasu nazwy toposów, które się
w nich pojawiają.
A. człowiek-Boże igrzysko
B. Deus artifex (Bóg artysta)
C. Fortuna
D. theatrum mundi (teatr świata)
1. [...] bo to niestała pani z przyrodzenia, często więc rada sprawy swe odmienia.
2. Kto tak mądry, że zgadnie,
co nań jutro przypadnie?
Sam Bóg wie przyszłe rzeczy, a śmieje się z nieba,
kiedy się człowiek troszcze więcej niźli trzeba.
3. Tyś niebo zbudował
i złotymi gwiazdami ślicznieś uhafrował [...]
14. Jaka postawa życiowa legła u podstaw cytowanego fragmentu Pieśni IX (Księ-
gi pierwsze) Kochanowskiego?
A nigdy nie zabłądzi,
kto tak umysł narządzi,
jakoby umiał szczęście i nieszczęście znosić;
temu mężnie wytrzymać, w owym się nie wznosić.
A. teocentryzm
B. horacjanizm
C. epikureizm
D. stoicyzm
15. Który z podanych fragmentów wierszy Kochanowskiego napisany jest regular-

nym trzynastozgłoskowcem?
A. O piękna nocy nadzwyczaj tych czasów,
patrz na nas jasno wpośrzód tych tu lasów.
B. Cierpię nocne niepogody,
użałuj się mojej szkody.
C. Żałość moja długo w noc oczu mi nie dała
zamknąć i zemdlonego uspokoić ciała.
D. Wy, którzy pospolitą rzeczą władacie
a ludzką sprawiedliwość w ręku trzymacie [...]
16. Przeanalizuj cytaty z Trenów i wskaż ten, który najdobitniej potwierdza, że autor
cyklu polemizuje z założeniami postawy stoickiej.
A. Kogo kiedy pobożność jego ratowała,
kogo dobroć przypadku złego uchowała?
B. Pańska ręka mię dotknęła,
wszytkę mi radość odjęła.
C. Człowiek nie kamień, a jako się stawi
Fortuna, takich myśli nas nabawi.
D. Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje,
a serce swej pociechy darmo wypatruje.

17. Tren XIX jest tak ważny dla rozumienia całego tego cyklu, ponieważ:
A. Potwierdza argumenty polemiczne wobec światopoglądu humanistycznego.
B. Podsumowuje rozważania na temat kondycji człowieka doby renesansu.
C. Niesie pocieszenie i pozwala znaleźć sens życia w każdej sytuacji.
D. Potwierdza słuszność stoickich ideałów.
18. Wskaż n i e p r a w d z i w ą informację o Trenach Kochanowskiego.

A. Bohaterką trenów jest osoba młoda, ale już sławna i obdarzona talentem poetyc-
kim.
B. Najważniejszym bohaterem cyklu jest podmiot liryczny.
C. Śmierć osoby bliskiej pociągnęła za sobą utratę wiary w ideały humanizmu.
D. Kochanowski jako pierwszy rozpisał elementy pojedynczego trenu na cały cykl li-
ryczny.
19. Co upodabnia do siebie początkowe fragmenty bardzo znanych tekstów Jana

z Czarnolasu: „Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!” i „Wy, którzy po-
spolitą rzeczą władacie [...]”?
A. identyczna miara metryczna wiersza
B. zastosowanie przerzutni
C. zastosowanie apostrofy
D. autobiografizm
20. Renesans zna wiele słów-kluczy. Który z wyrazów n i e pełnił takiej funkcji?
A. sława
B. cnota
C. poczciwość
D. odwaga
21. Język Mikołaja Reja był bardzo ekspresywny. Wskaż cytat, który dobitnie to
potwierdza.
A. Są to nauki poważne a trudne.
B. A każdy, kto się racz ćwiczy, a co mu się podoba, to się już w tym kocha i ćwiczy.
C. A wszakoż nie tylko czytania, ale i rozmowy poczciwe mogą niemało ćwiczenia do rozumu po-
dawać.
D. Też sobie i wineczka i różyczek możesz przysadzić, bo się to barzo wszytko a za barzo małą pra-
cą przyjmie.
22. Funkcja impresywna języka jest silnie związana z:

A. trenem
B. kazaniem
C. nowelą
D. fraszką

23. Wykonawca którego zawodu musi już w dobie renesansu często posługiwać
się wyrazami zapożyczonymi z języka włoskiego?
A. kucharz
B. krawiec
C. ksiądz
D. fryzjer
24. Machiavelli to autor słynnego Księcia. Jaką cechę władcy uznał on w tym dzie-
le za najważniejszą?
A. odpowiedzialność
B. sprawiedliwość
C. waleczność
D. skuteczność
25. Renesans miał wielu słynnych mówców. Ty przygotowując orację, musisz za-
dbać przede wszystkim o:
A. przygotowanie pisemnej wersji przemówienia
B. zgromadzenie argumentów potwierdzających tezę, do której chcesz przekonać od-
biorców
C. sporządzenie listy urozmaiconych apostrof
D. wybór atrakcyjnego tematu
26. Autor Kazań sejmowych – Piotr Skarga, nazywając ojczyznę matką, usiłował
wpłynąć na:
A. emocje słuchaczy
B. rozum i wiedzę
C. wyobraźnię odbiorców
D. zmysły słuchaczy
27. Która informacja jest n a j w a ż n i e j s z a dla zrozumienia istoty utopii?

A. Jej wizję stworzył Tomasz Morus.
B. Jest to państwo na wyspie.
C. Jest to wizja sprawiedliwego państwa i szczęśliwych obywateli.
D. Nazwa pochodzi z języka greckiego i oznacza „miejsce, którego nie ma”.
28. Współcześnie częściej niż słowa utopia używamy przymiotnika utopijny. Moż-
na go zastąpić synonimem:
A. wyspiarski
B. nierealny
C. sprawiedliwy
D. szczęśliwy

29. Nowela z sokołem wyróżnia się tym, że:
A. Jej bohaterem jest sokół lub inny ptak.
B. Posiada wyrazisty punkt kulminacyjny.
C. Kończy się jednoznacznie sformułowaną puentą.
D. Główny motyw pojawia się we wszystkich ważnych momentach fabuły.
30. Momentem kulminacyjnym w noweli Boccaccia Sokół jest:

A. zubożenie Federiga
B. podanie dania z sokoła na obiad
C. śmierć syna Mony
D. decyzja Mony o poślubieniu Federiga

KARTA ODPOWIEDZI
1 2 4 5 6 7 8 9 10 11 12 14 15 16
A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D
17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
II. ZADANIA OTWARTE

3.
A. ............................................................
B. ............................................................
13.
A B C D

KARTOTEKA TESTU
Kat. takso- Poziom

nomiczna wymagań
1. odtworzyć geografię epokI A P 0–1
scharakteryzować osobowość
2. C P 0–1
humanisty
za każdą
3. przytoczyć podstawowe hasła epoki A P 0–2 poprawną
odpowiedź 1 p.
rozróżniać odłamy Kościołów

4. B Pp 0–1
reformowanych
interpretować tekst filozoficzny

5. D Pp 0–1
w kontekście światopoglądu epoki
6. rozpoznać toposy literackie w tekście B P 0–1
klasyfikować informacje konieczne

7. C P 0–1
dla CV
8. ustalić przesłanie fraszki C P 0–1
9. określić cechy idealnego ziemianina C P 0–1
10. rozpoznać cechy gatunkowe fraszki B P 0–1
interpretować przesłanie fraszki

11. C P 0–1
w kontekście całego utworu
wyjaśnić istotę klasycyzmu

12. B Pp 0–1
renesansowego jako światopoglądu
za każdą
rozpoznawać toposy w tekstach
13. B P 0–3 poprawną
renesansowych
odpowiedź 1 p.
określić podstawę filozoficzno-

14. C P 0–1
-światopoglądową fragmentu tekstu
15. analizować strukturę rytmiczną utworu C Pp 0–1
wykryć w tekście polemikę wobec

16. D Pp 0–1
postawy światopoglądowej
ustalić znaczenie Trenu XIX dla całego

17. C Pp 0–1
cyklu
prezentować cykl Trenów

18. B P 0–1
Kochanowskiego

19. rozpoznać środki stylistyczne B Pp 0–1
20. rozpoznać renesansowe słowa-klucze B P 0–1
odnaleźć elementy ekspresywne

21. C P 0–1
w tekście
określić funkcję językową rene-

22. sansowych gatunków literackich B Pp 0–1
i publicystycznych
charakteryzować zapożyczenia
23. B Pp 0–1
językowe
identyfikować cechy władcy zaprezen-

24. B Pp 0–1
towane w konkretnym utworze
identyfikować elementy konieczne dla

25. B P 0–1
przemówienia
rozpoznać rodzaj zastosowanego

26. C Pp 0–1
argumentu
27. określić istotę utopii B P 0–1
28. definiować przymiotnik: utopijny B P 0–1
29. wyjaśnić pojęcie sokoła w noweli B P 0–1
30. ustalić punkt kulminacyjny noweli B P 0–1

Barokowe kontrasty
INSTRUKCJA
Barok to bardzo intrygująca epoka, teraz chyba już zdajesz sobie z tego sprawę.
Aby właściwie rozumieć wszystko, co się wówczas działo – zarówno w kulturze, jak
i w historii – sporo trzeba wiedzieć. Przed Tobą kolejny sprawdzian umiejętności. Do
rozwiązania masz 29 zadań. Zdecydowana większość to zadania wyboru wielokrotne-
go, czyli zamknięte. Jak zwykle, musisz wybrać j e d n ą z czterech proponowanych
Ci odpowiedzi, a swój wybór oznaczyć, stawiając znak X na KARCIE ODPOWIEDZI.
Pewnie już wiesz, jak postępować w przypadku pomyłki. Przypominamy jednak, że
otaczasz znak X kółkiem, a potem ponownie wybierasz odpowiedź.
Wzór:
1
– wybrałeś odpowiedź A.
Zadanie 16 jest tzw. zadaniem krótkiej odpowiedzi. Sam musisz chwycić za pióro
i coś napisać.
Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 45 minut. Powodzenia!
50 Barokowe kontrasty
ZADANIA
1. Zjawiska typowe dla baroku wymieniono w punkcie:

A. kult Maryi i klasycyzm
B. powrót do antyku i tolerancja religijna
C. reformacja i teocentryzm
D. kontrreformacja i sarmatyzm
2. Dzieło sztuki barokowej (obraz, rzeźbę) rozpoznasz po:

A. statyczności, tym, że elementy dzieła tworzą harmonijną całość
B. symetrii, dbałości o idealne proporcje
C. dynamizmie, złudzeniu ruchu, niepokoju
D. prostocie, ubóstwie zastosowanych środków wyrazu
3. Rubens był czołowym przedstawicielem malarstwa barokowego. Od jego na-

zwiska ukształtowano określenie „rubensowskie kształty”, które oznacza:
A. kształty obfite
B. harmonijną budowę
C. naśladowanie stylu Rubensa
D. geometryczność form.
4. Wskaż punkt, w którym n i e p r a w i d ł o w o skojarzono nazwisko twórcy

z nurtem, w jakim tworzył.
A. Jan Chryzostom Pasek – nurt sarmacki
B. Daniel Naborowski – poezja metafizyczna
C. Jan Andrzej Morsztyn – marinizm
D. Mikołaj Sęp-Szarzyński – poezja dworska
5. Co łączy wskazany fragment wiersza Fryzjer współczesnego poety Stanisława

Grochowiaka z estetyką barokową?
A kitel na nim brudny
A wszystko na nim zwisłe
On stoi Brzytwę ostrzy
I to z potwornym świstem
A. zastosowanie konceptu
B. fascynacja brzydotą
C. szczegółowość opisu
D. tematyka metafizyczna
6. Pascal pisał: „Żeglujemy po szerokim przestworzu, wciąż niepewni i chwiejni,

popychani od jednego do drugiego krańca”. Ta myśl jest doskonałym kontekstem in-
terpretacyjnym dla twórczości:
A. zwolenników sarmatyzmu
B. poetów metafizycznych
Barokowe kontrasty 51
C. konceptualistów
D. wszystkich poetów barokowych
7. Która z koncepcji kondycji ludzkiej n i e została wpisana w sonety Sępa-Sza-

rzyńskiego?
A. Jest rozdwojony, miota się między potrzebami duszy i ciała.
B. Jest w życiu doczesnym skazany na walkę z pokusami świata.
C. Szuka pomocy, oparcia i nadziei w Bogu.
D. Ma poczucie siły w swej wiecznej walce z szatanem.
8. Który fragment słynnego wiersza Naborowskiego Krótkość żywota najwyraźniej

oddaje cechę życia ludzkiego wskazaną w tytule utworu?
A. Godzina za godziną niepojęcie chodzi.
B. A żeś był, nieboszczyka imienia nabędziesz.
C. Słońce więcej nie wschodzi to, które raz minie.
D. [...] byt nasz ledwie może
nazwan być czwartą częścią mgnienia.
9. Mariniści uznawali, że poezja ma do spełnienia wyraźnie określoną funkcję.

Jaką?
A. Musi rozbudzać uczucia religijne, służyć kontrreformacji.
B. Powinna zaskakiwać czytelnika niezwykłym pomysłem, bawiąc przy tym.
C. Ma skłaniać do refleksji nad marnością i przemijalnością świata.
D. Uczy prostoty, poszanowania narodowych obyczajów, kultywuje tradycję.
10. Marino mówił: „Budzić zdumienie – oto cel poety”. Wyszukany pomysł, które-
go stosowanie zalecał, to:
A. makaronizm
B. antyteza
C. sumacja
D. koncept
11. Przeczytaj uważnie fragment wiersza Jana Andrzeja Morsztyna Pszczoły w saj-
daku i ustal, na czym polega jego koncept.
Ma swoje żądło miłość, ma żądło i pszczoła,
tamta po sercu szczypie, ta kwiatki i zioła;
pszczoła w jednymże ciele miód nosi i jady.
Miłość raz miodu pełna, wnetki pełna zdrady.
Ale w tym jest różnica: pszczoła raz zakole
i umiera, a miłość wieczne daje bole,
i od pszczoły, choć nabrzmi, niedługośmy chorzy,
ale rany miłości nie zleczą doktorzy.
A. Jego koncept polega na wskazaniu podobieństw między miłością a skutkami uką-

szenia przez pszczołę.
B. Jego koncept polega na wskazaniu, że rany zadane przez nieszczęśliwą miłość są
nieuleczalne.
C. Jego koncept polega na sugestii, że miłość zapewnia nieśmiertelność.
D. Jego koncept polega na dostrzeżeniu, że miłość niesie i słodycz, i ból.
12. Jeden z poniższych cytatów opiera się na paradoksie. Wskaż, który.

A. Przebóg! Jak żyję, serca już nie mając?
B. Leżysz zabity i jam też zabity.
C. Prędzej nam zginie rozum i ustaną słowa,
niźli będzie stateczna która białogłowa.
D. Świat hołduje marności.
13. W którym cytacie zastosowano oksymoron?

A. [...] lecz widzę, iżeś i na suszy kazała gwałtem tonąć.
B. Z czasem noc dniowi, dzień zaś nocy ustępuje.
C. Co jest głowa? Gęstego pełen garniec błota.
D. Ty jednak milczysz, a mój język kwili.
14. Co łączy biografie dwóch polskich poetów barokowych – Jana Andrzeja

Morsztyna i Daniela Naborowskiego?
A. Byli zmuszeni do ucieczki z ojczyzny.
B. Pełnili służbę dyplomatyczną.
C. Często zmieniali wyznanie.
D. Byli najprawdopodobniej uczniami samego Galileusza.
15. Która z cech n i e jest typowa dla tragedii szekspirowskiej?

A. rozbudowane monologi
B. sceny zbiorowe
C. bohaterowie poddani działaniu fatum
D. obecność elementów fantastycznych
16. Przeczytaj żartobliwy wierszyk Stanisława Barańczaka.

Makbet
Szkot: bestia bitna.
Żona: ambitna.
Ręce umywa. Ma gdzieś.
Bór marsz na mur! Finał: rzeź.
A. Sformułuj argumenty potwierdzające, że Makbet zasłużył zarówno na miano be-

stii, jak i na sławę bitnego rycerza. Wyjaśnij też, w którym fragmencie tragedii naj-
silniej ujawniła się ambicja Lady Makbet.
B. Przypomnij, do jakich wydarzeń fabularnych odwołuje się autor w podkreślonych
fragmentach wiersza. Każde z nich opisz w 3–5 zdaniach.
17. Mianem Sarmatów określano:

A. wszystkich obywateli Rzeczypospolitej żyjących w XVII w.
B. członków słynącego z męstwa starożytnego plemienia
C. ludzi światłych zwalczających szlachecką samowolę
D. reprezentantów polskiej szlachty w XVII w.
18. Definiując istotę sarmackiego światopoglądu, na pewno n i e wykorzystasz
informacji zapisanych w punkcie:
A. umiłowanie wolności z czasem przeradzające się w anarchię
B. ksenofobia, niechęć do wszystkiego co obce
C. religijność połączona z tolerancją i poszanowaniem innych wyznań
D. umiłowanie szlacheckich obyczajów, dbałość o ich przetrwanie
19. Badacze kultury często używają określenia „teatr sarmackiego życia”, rozumie-
jąc przez to:
A. częste w kulturze sarmackiej nawiązania do toposu życia-snu
B. ceremonialność i przesadę w zachowaniu, ubiorze i obyczajach szlacheckich
C. dwulicowość Sarmatów, którzy doprowadzili do upadku swoich najszczytniej-
szych ideałów
D. przekonanie, że Polacy odgrywają główną rolę w historii Europy
20. Dlaczego dzieło Paska jest na pewno pamiętnikiem?

A. Wydarzenia są opisane w porządku chronologicznym.
B. Utwór skupia się na wydarzeniach historycznych, prawdziwych.
C. Dzieło dostarcza szczegółowej wiedzy o realiach życia w XVII w.
D. Utwór opisuje wydarzenia, w których autor uczestniczył lub poznał z relacji naocz-
nych świadków.
21. Przeczytaj uważnie cytaty z utworu Paska. Wskaż ten, w którym pojawia się
makaronizm.
A. Co w przyszłym roku subsecutum.
B. afektach zaś nie są tak powściągliwe jako Polki.
C. Napadł na mnie jakiś patriarcha z żółtą brodą.
D. Tam między tymi fortecami kożdy nawigujący kłaniać się i prosić musi i płacić.
22. Co najbardziej zbulwersowało Paska w duńskich obyczajach?

A. Jedzą więcej zimnych niż gorących potraw.
B. Gotują na zapas.
C. Przygotowują kiszki z krwi zwierzęcej i krup jęczmiennych.
D. Zwykle sypiają nago.
23. Którego argumentu n i e użył Chodkiewicz, bohater Wojny chocimskiej Wa-

cława Potockiego, namawiając rycerstwo polskie do walki?
A. Rycerz traci honor, jeśli rezygnuje z walki.
B. Rycerz ma obowiązek bronić czci niewieściej.
C. Na zwycięzców czekają bogate łupy.
D. Ojczyzna jest jak matka, którą dzieci muszą chronić.
24. Który z cytatów z Wojny chocimskiej Potockiego można uznać za tezę mowy
Chodkiewicza?
A. Litwa i Polanie,
osiądźcie Turkom karki i nastąpcie na nie!
B. Niechaj was to nie stracha, niech oczu nie mydli,
że się poganin upstrzy, uzłoci, uskrzydli [...].
C. Tedy do tak nikczemnej, marnej szewskiej smoły
Sarmatów będę równał?
D. Ani mnie ust natura formowała z miodu,
ani też tam oracyj trzeba i wywodu [...].
25. Elementem typowym wyłącznie dla sztuki sarmackiej są:

A. kamienne, realistyczne nagrobki
B. portrety trumienne
C. portrety rodzinne
D. emblematy
26. Jan III Sobieski przeszedł do historii nie tylko jako wielki wódz, ale i doskona-
ły pisarz. Sławę tę zawdzięcza:
A. pamiętnikom
B. zbiorom mów
C. listom do żony
D. wierszom o tematyce patriotycznej
27. Które sformułowanie jest najistotniejsze dla zdefiniowania tak popularnych

w polskim baroku sylw?
A. Nie drukowano ich z obawy przed cenzurą.
B. Były księgami rodzinnymi prowadzonymi w domach szlacheckich.
C. Odnotowywano w nich skrzętnie informacje o genealogii szlacheckich rodów.
D. Stanowią cenne źródło informacji o obyczajach w XVII w.
28. Wskaż wyraz, który pochodzi z innej rodziny wyrazów niż pozostałe.
A. koncept
B. koncepcja
C. konspekt
D. wykoncypować
29. W którym punkcie n i e w ł a ś c i w i e użyto frazeologizmu ze słowem szary ?

A. Król był bezwolną marionetką w rękach kardynała, istnej szarej eminencji dworu
francuskiego.
B. Szara szlachta tłumnie stawiła się na sejmiku, by wybrać swych delegatów na
sejm.
C. Leonardo da Vinci to najbardziej znany szary obywatel renesansowej Italii.
D. Tylko upadek zadecydował o tym, że znalazłam się na szarym końcu stawki w bie-
gu na 1000 metrów.
KARTA ODPOWIEDZI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
II. ZADANIE OTWARTE

16 A.
Makbet: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
Lady Makbet: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...............................................................
...............................................................
...............................................................
...............................................................
16 B.
wydarzenie 1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...............................................................
...............................................................
...............................................................
wydarzenie 2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...............................................................
...............................................................
...............................................................
KARTOTEKA TESTU
Kat. takso- Poziom

nomiczna wymagań
rozpoznać elementy typowe dla

1. B P 0–1
światopoglądu barokowego
2. identyfikować cechy sztuki barokowej B P 0–1
wyjaśnić znaczenie związku frazeolo-

3. B Pp 0–1
gicznego o genezie barokowej
przyporządkować twórców do nurtów

4. C P 0–1
literackich
wykryć elementy estetyki barokowej

5. C Pp 0–1
w tekście współczesnym
zaproponować kontekst filozoficzny

6. C Pp 0–1
do interpretacji poezji barokowej
charakteryzować kondycję człowieka

7. C P 0–1
na podstawie konkretnego tekstu
8. ustalić temat utworu C P 0–1
9. określić funkcje poezji marinistycznej B P 0–1
10. wyjaśnić znaczenie słowa A P 0–1
zanalizować koncept zastosowany

11. D P 0–1
w utworze
12. wykryć w tekście paradoks C Pp 0–1
13. identyfikować środki stylistyczne C P 0–1
przedstawić biografie twórców

14. A Pp 0–1
barokowych
scharakteryzować cechy tragedii

15. B P 0–1
szekspirowskiej
formułować argumenty potwierdza-

16. A C P 0–2
jące tezę po 1 p. za każde
prawidłowe
odtworzyć wydarzenia fabularne wyjaśnienie
16. B B P 0–2
w lekturze
17. wyjaśnić istotę pojęcia Sarmata B P 0–1
określić cechy światopoglądu

18. C P 0–1
sarmackiego
19. definiować pojęcie B Pp 0–1
20. rozpoznać istotne cechy pamiętnika B P 0–1
21. wykryć makaronizm D Pp 0–1
22. prezentować treść znanej lektury A P 0–1
odtworzyć argumentację zastosowaną

23. B P 0–1
w tekście
24. rozpoznać tezę przemówienia B P 0–1
identyfikować typowe elementy sztuki

25. B Pp 0–1
sarmackiej
przytoczyć informację o znanej posta-

26. A P 0–1
ci historycznej
hierarchizować informacje definicyjne

27. C Pp 0–1
według kryterium ich ważności
klasyfikować wyrazy ze względu

28. C P 0–1
na ich budowę słowotwórczą
stosować poprawnie frazeologizmy

29. będące elementem stereotypu C P 0–1
językowego
W epoce światła
INSTRUKCJA
Skończyłeś swoją przygodę z kolejną epoką, nic więc dziwnego, że za chwilę

przystąpisz do rozwiązywania testu wiadomości o kulturze i literaturze oświecenia.
Test składa się z 30 zadań. Aż 28 z nich ma formę zadań zamkniętych. Wybierasz
j e d n ą z czterech proponowanych. Swój wybór potwierdzasz w KARCIE ODPO-
WIEDZI – stawiając X na literze oznaczającej poprawną odpowiedź. Jeżeli się pomy-
lisz lub po prostu zmienisz zdanie, otocz znak X kółkiem i ponownie wybierz odpo-
wiedź. Dwa zadania wymagają, abyś sam zapisał swoje wnioski. Pamiętaj, niczego nie
zaznaczaj w samym teście, pisz tylko na KARCIE ODPOWIEDZI.
Wzór:
1
– wybrałeś odpowiedź B.
Na wykonanie wszystkich zadań masz 40 minut. Powodzenia!
60 W epoce światła
ZADANIA
1. Jakich pojęć n i e kojarzysz z epoką oświecenia?

A. racjonalizm i empiryzm
B. deizm i ateizm
C. tolerancja i liberalizm
D. humanizm i konceptyzm
2. Człowiek, który żyjąc w XVIII w. chciał zyskać miano człowieka kulturalnego

i wykształconego, na pewno uczył się języka:
A. łacińskiego
B. angielskiego
C. francuskiego
D. niemieckiego
3. Poeta, który tworząc dzieło sięgał do Sztuki poetyckiej Boileau, by być pewnym,
że nie złamał żadnej reguły gatunku, to rzecznik:
A. sentymentalizmu
B. klasycyzmu
C. rokoka
D. manieryzmu
4. Wskaż zdanie, w którym na pewno wykorzystano peryfrazę.

A. Krasicki był genialnym obserwatorem życia.
B. Mikołaj Doświadczyński to syn szlacheckiego rodu, który przypadkiem trafia na
wyspę Nipu.
C. Chodzi o króla najdzielniejszego z dzielnych, słynnego pogromcę Turków spod
Wiednia.
D. Kandyd nie był może najdzielniejszym z dzielnych, ale sprytu mu nie brakowało.
5. P r a w i d ł o w o przyporządkowano tytuł dzieła jego twórcy i gatunkowi lite-

rackiemu t y l k o w punkcie:
A. Adam Naruszewicz – Balon – satyra
B. Denis Diderot – Kubuś Fatalista i jego pan – powiastka filozoficzna
C. Ignacy Krasicki – Podróże Guliwera – powieść
D. Franciszek Karpiński – Sofiówka – sielanka
6. Ustal, co n i e łączy utworów Kubuś Fatalista i jego pan Diderota i Kandyd

Woltera.
A. Są to powiastki filozoficzne.
B. Obydwa dzieła wyszły spod pióra pisarzy francuskich.
C. W obu utworach został wykorzystany motyw wędrówki, podróży.
D. Podstawową formą podawczą jest w obu tekstach dialog.
W epoce światła 61
7. Twoi koledzy sporządzali notatkę biograficzną o królu Stanisławie Auguście Po-
niatowskim. Przeanalizuj te informacje i ustal, który n i e popełnił błędu.
A. „Monitor”, Sejm Wielki, biblioteka publiczna
B. „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”, muzeum narodowe, teatr publiczny
C. Łazienki, obiady czwartkowe, Szkoła Rycerska
D. Collegium Nobilium, Komisja Edukacji Narodowej, Konstytucja 3 maja
8. W czasie obrad Sejmu Wielkiego teatr dowiódł, że zasłużył na miano „świeckiej

kazalnicy”. Utworem, który dokładnie prezentował programy zarówno zwolenników,
jak i przeciwników reform, był:
A. Powrót posła Juliana Ursyna Niemcewicza
B. Monachomachia Ignacego Krasickiego
C. Fircyk w zalotach Franciszka Zabłockiego
D. Cud mniemany... Wojciecha Bogusławskiego
9. Z jakiego słynnego wiersza doby oświecenia pochodzi apostrofa?

Święta miłości kochanej ojczyzny,
Czują cię tylko umysły poczciwe!
A. Pieśni Legionów Polskich we Włoszech Józefa Wybickiego

B. Żalów Sarmaty Franciszka Karpińskiego
C. Ptaszków w klatce Ignacego Krasickiego
D. Hymnu do miłości ojczyzny Ignacego Krasickiego
10. Hymn narodowy trzeba znać. Która postać historyczna n i e pojawia się w pie-
śni Wybickiego?
A. generał Dąbrowski
B. generał Chodkiewicz
C. Napoleon
D. hetman Czarniecki
11. Jaką najważniejszą naukę wyniósł Mikołaj Doświadczyński, bohater powieści

Ignacego Krasickiego, z pobytu na wyspie Nipu?
A. Wszyscy ludzie są równi.
B. Uprawiać można tylko dobrze wykarczowaną ziemię.
C. Wysokie stanowiska mogą piastować tylko ludzie uczciwi.
D. Wydatki państwa nie mogą przekraczać jego dochodów.
12. Co pozwala uznać Podróże Guliwera Swifta za pamflet?

A. obecność postaci fantastycznych (liliputów i olbrzymów)
B. forma pamiętnikarska
C. obecność charakterystyk osób rządzących
D. krytyka ustroju i społeczeństwa brytyjskiego
13. Najwłaściwsze rozumienie metafory zamykającej Kandyda Woltera, zawartej
w słowach: „Trzeba uprawiać swój ogródek”, zapisano w punkcie:
A. Najdoskonalszą formą pracy jest praca na roli, uprawa ziemi.
B. Człowiek ma obowiązek zajmowania się wyłącznie własnymi sprawami.
C. Obowiązkiem człowieka jest znalezienie własnego miejsca na ziemi.
D. Należy uczciwie pracować, wykonywać swoje obowiązki i skupić się na spra-
wach, na które mamy wpływ.
14. Jeden z bohaterów Kandyda, Marcin, mówi: „Pracujmy, nie rozumując”. Zda-
nie to stoi w sprzeczności z oświeceniową ideą:
A. racjonalizmu
B. empiryzmu
C. liberalizmu
D. utylitaryzmu
15. Najlepsza definicja satyry zapisana jest w punkcie:

A. utwór wierszowany, którego celem jest wykreowanie wzorca osobowego
B. tekst oparty na dialogu bohaterów reprezentujących sprzeczne poglądy i racje
C. tekst komiczny, pozbawiony elementów dydaktycznych, służący wyłącznie roz-
rywce
D. utwór ośmieszający i piętnujący negatywne zjawiska i postawy
16. Satyra Pijaństwo n i e atakuje:

A. skłonności do nadużywania trunków
B. wystawnego, rozrzutnego stylu życia
C. skłonności do tzw. politykierstwa
D. źle pojętej gościnności
17. Talent Krasickiego ujawnia się także w różnorodności uprawianych przez nie-
go gatunków literackich. Wskaż punkt, w którym wymieniono nazwy tylko tych ga-
tunków, w których autor ujawnił swoje mistrzostwo.
A. powiastka filozoficzna, hymn, bajka, sielanka
B. satyra, list, fraszka, powieść
C. oda, poemat heroikomiczny, komedia, pieśń
D. bajka, satyra, powieść, poemat heroikomiczny
18. Który z zacytowanych fragmentów bajek Ignacego Krasickiego ma postać go-

towego morału?
A. Ja to między bajki włożę.
B. Zawżdy znajdzie przyczynę, kto zdobyczy pragnie.
C. Uchowaj, Panie Boże, takiej pobożności.
D. „Smacznyś, zdrowy i w lesie !” – Zjedli niezabawem.
19. Prawidłowe rozumienie cech, które symbolizowane są przez bohaterów bajki
Krasickiego, wymieniono tylko w jednym punkcie. Przeanalizuj tekst, a potem wskaż
odpowiedź.
Szczur i kot
„Mnie to kadzą” – rzekł hardzie do swego rodzeństwa
siedząc szczur na ołtarzu podczas nabożeństwa.
Wtem, gdy się dymem kadzideł zbytecznych zakrztusił,
wpadł kot z boku na niego, porwał i udusił.
A. szczur – próżność, kot – spryt, umiejętność wykorzystywania sytuacji

B. szczur – duma, kot – szybkość
C. szczur – krótkowzroczność, kot – okrucieństwo
D. szczur – hardość, kot – fałsz
20. Przeczytaj fragment wiersza Franciszka Karpińskiego.

Noc się krótka zdawała,
żegnamy się ze świtaniem,
miłość sen nam zabrała,
miłość żyje niespaniem.
Jego analiza pozwala uznać go za tekst reprezentatywny dla:

A. klasycyzmu
B. literatury rokokowej
C. sentymentalizmu
D. literatury dydaktycznej
21. Założenie ważne dla sentymentalnego sposobu postrzegania świata, że cywi-

lizacja jest złem odrywającym człowieka od natury, znajduje wyraz we fragmencie No-
wej Heloizy Rousseau:
A. Uwielbiaj Byt Przedwieczny.
B. Pierwszą niedogodnością dużych miast jest to, że ludzie stają się tam innymi niż napraw-
dę są.
C. Zmysły moje się burzą.
D. Natury bowiem nigdy całkiem się nie zatrze.
22. Puławy zasłynęły z tego, że:

A. Tu znajdowała się siedziba biskupa Ignacego Krasickiego.
B. Były prężnym ośrodkiem kultury, kolebką polskiego sentymentalizmu.
C. Otwarto tu pierwszą polską bibliotekę publiczną.
D. Stąd pochodził bohater pierwszej polskiej powieści – Mikołaj Doświadczyński.
23. Franciszek Karpiński napisał słynną pieśń.

Bóg się rodzi, moc truchleje,
Pan niebiosów obnażony;
ogień krzepnie, blask ciemnieje,
ma granice Nieskończony.
Wzgardzony – okryty chwałą,
śmiertelny – Król nad wiekami!..
A słowo ciałem się stało
i mieszkało między nami.
Najważniejszym środkiem stylistycznym organizującym tekst jest:

A. apostrofa
B. anafora
C. eksklamacja
D. paradoks
24. Przykładem oksymoronu w wierszu Karpińskiego jest określenie:

A. Bóg się rodzi
B. blask ciemnieje
C. okryty chwałą
D. Pan niebiosów
25. Tę pieśń znasz jako:

A. kolędę
B. pieśń pasyjną
C. litanię
D. hymn
26. Istotą poematu heroikomicznego jest:

A. opisywanie błahych wydarzeń podniosłym stylem
B. skupianie się na opisie scen komicznych
C. wprowadzenie zwierząt jako bohaterów opowieści fabularnej
D. propagowanie postaw pełnych heroizmu (bohaterstwa)
27. Głównym zadaniem pierwszego polskiego czasopisma, „Monitora”, było:

A. dostarczanie aktualnych informacji ze świata
B. kształtowanie gustów estetycznych
C. propagowanie programów politycznych
D. krytyka tradycji sarmackiej, walka o zmianę mentalności Polaków
28. Casting, marketing, internet, e-mail to przykłady:

A. wyrazów modnych
B. internacjonalizmów
C. kalek znaczeniowych
D. kalek frazeologicznych
29. Skojarz nazwiska oświeceniowych polskich poetów z utrwalonymi w naszej

kulturze peryfrazami charakteryzującymi ich.
A. I. Krasicki 1. polski libertyn
B. S. Trembecki 2. książę poetów
C. F. Karpiński 3. śpiewak Justyny
D. F. D. Kniaźnin 4. poeta oszalały z miłości
30. Przeczytaj charakterystyki współczesnych postaci. Zastanów się, jakimi okre-
śleniami, typowymi dla postaw ludzi epoki oświecenia, należy uzupełnić każde ze
zdań. Brakujące pojęcia wpisz do tabelki w Karcie odpowiedzi!
A. Piotr, jako typowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . , nigdy nie podważał wiary w to, że Bóg
stworzył świat. Głosi tylko, że za wszystko, co się na tym świecie dzieje, odpowia-
da człowiek – i nikt inny.
B. Paweł jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . Brak wiary wcale nie ułatwia mu życia.
C. Adam to nasz klasowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zanim w coś uwierzy, sam prze-
prowadza tysiące eksperymentów.
D. Michał chce być. . . . . . . . . . . . . . . . . . , jak chociażby Casanova. Wierzy, że czło-
wiek dążąc do szczęścia, ma prawo łamać normy i zasady społeczne.
KARTA ODPOWIEDZI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
II. ZADANIA OTWARTE

29.
Poeta
Peryfraza 1 2 3
30.
A. ...............................................
B. ...............................................
C. ...............................................
D. ...............................................
KARTOTEKA TESTU
Kat. takso- Poziom

nomiczna wymagań
identyfikować pojęcia określające

1. B P 0–1
światopogląd epoki oświecenia
określić geografię kulturową epoki

2. B P 0–1
oświecenia
ustalić podstawowe założenia

3. C P 0–1
klasycyzmu
4. wykryć peryfrazę w tekście C Pp 0–1
sklasyfikować utwory, twórców

5. B P 0–1
i gatunki literackie oświecenia
scharakteryzować podstawowe
6. cechy słynnych dzieł europejskiego C Pp 0–1
oświecenia
omówić wkład Stanisława Augusta

7. Poniatowskiego w rozwój polskiej C P 0–1
kultury
określić problematykę utworu

8. B P 0–1
omawianego w trakcie lekcji
9. sklasyfikować cytat A P 0–1
podać treść Pieśni Legionów

10. A P 0–1
Polskich...
zinterpretować fragment
11. D Pp 0–1
oświeceniowej powieści
odnaleźć cechy pamfletu w konkret-

12. C Pp 0–1
nym utworze literackim
13. zinterpretować przesłanie utworu D P 0–1
wyjaśnić pojęcia budujące

14. B P 0–1
światopogląd epoki
ustalić najważniejsze cechy

15. B P 0–1
oświeceniowych gatunków literackich
wskazać cel ataku znanej

16. C P 0–1
oświeceniowej satyry
sklasyfikować gatunki literackie

17. B P 0–1
uprawiane przez Ignacego Krasickiego
18. rozpoznać morał C P 0–1
ustalić alegoryczne znaczenie

19. C P 0–1
bohaterów bajek
odnaleźć cechy nurtu literackiego we

20. C P 0–1
fragmencie tekstu
wykryć w tekście literackim potwier-

21. D Pp 0–1
dzenie tezy światopoglądowej
wskazać znaczenie Puław dla rozwoju

22. A Pp 0–1
polskiego oświecenia
23. określić dominantę stylistyczną tekstu C Pp 0–1
24. rozpoznać w tekście środek stylistyczny B P 0–1
zaklasyfikować utwór do gatunku

25. A P 0–1
literackiego
zdefiniować gatunek literacki

26. B Pp 0–1
oświecenia
27. określić cel czasopiśmiennictwa epoki C P 0–1
28. rozróżnić internacjonalizmy C P 0–1
przedstawić najważniejsze elementy

29. biografii i osobowości poetów A Pp 0–3
polskiego oświecenia
posługiwać się pojęciami określający-

30. C P 0–4
mi światopogląd epoki oświecenia
odpowiedzi
ANTYK BEZ TAJEMNIC
KARTA ODPOWIEDZI
1 2 4 5 8 11 12 13 14 15 16 18 19 21 22 23
A A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D D
II. ZADANIA OTWARTE
3.
Bóg rzymski Bóg grecki
Junona Hera
Mars Ares
Merkury Hermes
Minerwa Atena
6.
Tekst Postać mitologiczna
A Prometeusz
B Orfeusz
C Ikar
D Helena
7.
Numer Wyraz Numer Wyraz
1 Dzeus 8 Hades
2 Kronos 9 Hera
3 Rea 10 Demeter
Odpowiedzi 73
4 połknięte 11 Hestia
5 kamień 12 Olimp
6 Amaltea 13 Piorun
7 Posejdon
9.
Jest Powinno być
A lirycznym epickim
B apostrofa inwokacją
C przyrody bogów
D miłość wojna
E sylab stóp
10.
Obrońcy miasta: Hektor, Parys, Priam
Napastnicy: wszyscy pozostali
17.
Jedność miejsca polega na tym, że akcja utworu toczy się w jednym miejscu. Jedność czasu oznacza, że
czas akcji nie przekracza 24 godzin. Jedność akcji oznacza, że fabuła jest wyraźnie jednowątkowa.
20.
A. Sokrates
B. Platon
C. Diogenes
D. Arystoteles
24.
Autor Tytuł artykułu
Hania Narcyz
Majka Jabłko niezgody
Ewa Syzyfowe prace
Karol Nestor
Paweł Pięta Achillesa
74 Odpowiedzi
WOKÓŁ BIBLII
KARTA ODPOWIEDZI
2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 13 15 16 17 18 19 20 21 24
A A A A A A A A A A A A A A A A A A A
B B B B B B B B B B B B B B B B B B B
C C C C C C C C C C C C C C C C C C C
D D D D D D D D D D D D D D D D D D D
II. ZADANIA OTWARTE
1.
Tytuł księgi Tytuł księgi
A Księga Rodzaju E Ewangelia św. Mateusza
B Apokalipsa św. Jana F 1 List do Koryntian
C Pieśń nad pieśniami G Księga Psalmów
D Księga Hioba H Ewangelia św. Łukasza
12.
A Salomon D Kain
B Judasz E Tomasz
C Hiob F Samarytanin
14.
A Adam C Noe
B Ewa D Dawid
Odpowiedzi 75
22.
Pełne brzmienie obu biblizmów
A judaszowe srebrniki wdowi grosz
B niewierny Tomasz miłosierny Samarytanin
C kainowe znamię salomonowy wyrok
D zakazany owoc manna z nieba
23.
Wybrany biblizm Uniwersalne znaczenie biblizmu
1. umywać ręce unikać odpowiedzialności
2. hiobowa wieść wiadomość o nieszczęściu
3. wieża Babel niemożność porozumienia się
76 Odpowiedzi
JUZ NIE MROCZNE ŚREDNIOWIECZE
KARTA ODPOWIEDZI
ZADANIA ZAMKNIĘTE
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
Odpowiedzi 77
CZŁOWIEK – TO BRZMI DUMNIE
KARTA ODPOWIEDZI
1 2 4 5 6 7 8 9 10 11 12 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30
II. ZADANIA OTWARTE
3.
A. ...co ludzkie...
B. ...swego losu
13.
A B C D
2 3 1 -
78 Odpowiedzi
BAROKOWE KONTRASTY
KARTA ODPOWIEDZI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29
II. ZADANIE OTWARTE
16 A.
Makbet: Jest bestią, bo – kierowany żądzą władzy – zabił wielu ludzi; jest rycerzem, ponieważ wsławił
się swoją postawą walcząc pod wodzą Duncana
Lady Makbet: Jej ambicja najsilniej ujawniła się po usłyszeniu przepowiedni; to ona nakłania męża,
by przyspieszył jej spełnienie.
16 B.
wydarzenie 1: Nawiązuje do przejawów obłędu Lady Makbet, która wciąż widzi ślady krwi na swoich
rękach.
wydarzenie 2: Aluzja do tego, że przeciwnicy Makbeta osłaniając się gałęziami, zbliżyli się do jego
zamku.
Odpowiedzi 79
W EPOCE ŚWIATŁA
KARTA ODPOWIEDZI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
II. ZADANIA OTWARTE
29.
Poeta B A C D
Peryfraza 1 2 3 4
30.
A. deista
B. ateista
C. empiryk
D. libertyn
80 Odpowiedzi

Sprawdziany I Odpowiedzi KL I

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Sprawdziany I Odpowiedzi KL I

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Maria Cyganowicz

I klasa liceum i technikum

W ostatnim czasie sporo się dowiedziałeś o kulturze starożytnej Grecji i starożyt-

Antyk bez tajemnic 9

1. Która z informacji o mitach jest nieprawdziwa?

3. Przeczytaj krótkie informacje o bogach rzymskich i ustal, którym bóstwom grec-

5. Parandowski, pisząc o Temidzie, używa określeń: „była to bogini mądra i do-

10 Antyk bez tajemnic

6. Przeczytaj fragmenty czterech pieśni Jacka Kaczmarskiego i ustal, które postacie

7. Uzupełnij luki w tekście, podając wyrazy, które zostały zastąpione numerkami.

8. W którym punkcie przytoczono porównanie homeryckie?

Antyk bez tajemnic 11

11. Która z informacji na temat Hektora, jako uczestnika pojedynku z Achillesem,

12. W świetle inwokacji tematem Iliady jest:

13. We współczesnym teatrze aktorzy oczekujący na wyjście na scenę przebywają

12 Antyk bez tajemnic

16. Przeanalizuj cztery cytaty z parodosu (wstępnej pieśni chóru) znanych Ci

19. Przeczytaj opowieść.

Antyk bez tajemnic 13

21. Przeczytaj fragment wiersza. Wykorzystaj swoją wiedzę o poetach starożytno-

Bo od Ponarskich Gór i bliźnich Kowna wód,

24. Zapraszamy Cię do udziału w pracach kolegium gazetki szkolnej.

14 Antyk bez tajemnic

Antyk bez tajemnic 15

Imię i nazwisko ............................................................................. Klasa ...............

II. ZADANIA OTWARTE

Bóg rzymski Bóg grecki

Tekst Postać mitologiczna

Numer Wyraz Numer Wyraz

16 Antyk bez tajemnic

Jest Powinno być

Antyk bez tajemnic 17

18 Antyk bez tajemnic

Kat. takso- Poziom

1. wskazać cechy gatunkowe mitu B P 0–1

2. rozpoznać funkcje mitu C P 0–1

charakteryzować kompetencje 1 p. za 2 poprawne od-

dostrzec związki między

ustalić symbolikę postaci

8. rozróżnić porównanie homeryckie C P 0–1

11. charakteryzować bohaterów eposu C P 0–1

określić temat utworu na podsta-

określić funkcje elementów archi-

14. wyjaśnić genezę tragedii A P 0–1

15. wykryć istotę konfliktu tragicznego D P 0–1

analizować fragment dramatu

17. wyjaśnić zasadę trójjedności A P 0–1

Antyk bez tajemnic 19

odnaleźć w ludzkich postawach

21. rozpoznać motyw tyrtejski B P 0–1

scharakteryzować istotę postawy

SUMA PUNKTÓW 0–35

20 Antyk bez tajemnic

2. Językiem, w którym n i e napisano żadnej księgi biblijnej, jest:

3. W Nowym Testamencie na pewno znajdziesz:

4. Która z informacji o Wulgacie jest n i e p r a w d z i w a?

8. Który z podanych fragmentów psalmów najwyraźniej pełni funkcję błagalną?

9. Biblijną i mitologiczną wizję stworzenia łączy na pewno fakt, że:

10. Najcięższym grzechem w świetle opowieści o wygnaniu z raju jest:

14. Przeczytaj fragmenty różnych tekstów Jacka Kaczmarskiego nawiązujących do

16. Nie można utożsamiać z Hiobem człowieka doświadczonego cierpieniem, któ-

17. W którym punkcie błędnie wyjaśniono symbolikę liczby 7?

18. Tworząc definicję przypowieści, n i e wykorzystałbyś sformułowań: