Grupa A Liczba punktów ..........

/ 69
Imię i nazwisko .................................................
Klasa ...................................

Zadanie 1 ( .... / 1 pkt)

Oceń, które z poniższych zdań są prawdziwe, a które fałszywe.
Jeśli choć jeden punkt materialny bryły sztywnej obraca się wokół
1. P F
pewnej osi, mamy do czynienia z ruchem obrotowym całej bryły.
Wszystkie punkty materialne bryły sztywnej leżące poza osią obrotu
2. P F
obracają się z tą samą prędkością kątową.
Przyspieszenie kątowe poszczególnych punktów bryły sztywnej
3. P F
zależy od ich odległości od osi obrotu.
Zadanie 2 ( .... / 1 pkt)

Diabelski młyn to konstrukcja składająca się z dużego koła i przymocowanych do niego

krzesełek. Siedzący w nich ludzie zachowując orientację w przestrzeni. Podczas ruchu
koła ruch postępowy wykonuje:
A. całe koło. B. szprycha koła. C. krzesełko. D. oś koła.
Zadanie 3 ( .... / 1 pkt)

Koło toczy się po równej powierzchni bez poślizgu. Największą

prędkość względem tej powierzchni ma punkt:

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Zadanie 4 ( .... / 1 pkt)

obr
Płyta winylowa uzyskuje prękość obrotową 45 w czasie 6 s od włączenia napędu
min
gramofonu. Liczba obrotów wykonanych przez płytę w tym czasie jest równa około:
A. 0,36. B. 0,72. C. 2,25. D. 4,50.
Zadanie 5 ( .... / 2 pkt)

Bęben pralki wykonuje 440 obrotów w czasie pół minuty. Ile w przybliżeniu wynosi
częstotliwość obrotów bębna?

( )
Grupa A | strona 1 z 7
Zadanie 6 ( .... / 1 pkt)

Małe koło widoczne na rysunku jest napędzane przez silnik i obraca

się w prawo z częstotliwością 20 Hz. Promień małego koła jest dwa
razy mniejszy niż dużego. Małe koło jest dociskane do obwodu
dużego koła i wprawia je w ruch obrotowy bez poślizgu:

A. w prawo z częstotliwością 40 Hz. C. w lewo z częstotliwością 20 Hz.

B. w prawo z częstotliwością 20 Hz. D. w lewo z częstotliwością 10 Hz.
Zadanie 7 ( .... / 1 pkt)

Δυ
Wzór a = dotyczy wielkości w ruchu postępowym. Analogiczny wzór w ruchu
Δt
obrotowym ma postać:
Δω Δα Δα Δω
A. α = . B. υ = . C. ω = . D. ϵ = .
Δt Δt Δt Δt
Zadanie 8 ( .... / 3 pkt)

Na cienki patyczek nadziano trzy kuliste

kasztany o jednakowej masie (patrz
rysunek). Oblicz długość wektora położenie
środka masy układu kasztanów, jeżeli
początek układu współrzędnych znajduje
się na lewym końcu patyczka. Zaznacz
środek masy na rysunku.
Zadanie 9 ( .... / 2 pkt)
Oblicz wypadkowy moment sił (względem punktu O)
działających na belkę.

Zadanie 10 ( .... / 1 pkt)

Pod działaniem sił przedstawionych na rysunku krążek

(początkowo nieruchomy) A / B i obraca się C / D.
A. przesuwa się B. nie przesuwa się
C. przeciwnie do ruchu wskazówek zegara
D. zgodnie z ruchem wskazówek zegara

Zadanie 11 ( .... / 3 pkt)

Jedno z ramion dźwigni ma długość r1 = 2r, a drugie – długość r2 = 5r. Na ramię

o długości r1 podziałano siłą o wartości F1 = F. Znajdź wyrażenie na siłę F2, którą trzeba
działać na drugie ramię, aby dźwignia pozostała w równowadze.

( )
Grupa A | strona 2 z 7
Zadanie 12 ( .... / 3 pkt)
Na płaski arkusz blachy w trakcie jego transportu działają, siły
przedstawione na rysunku. Siła F2 jest przyłożona w środku
masy arkusza. Przeanalizuj działające siły i momenty sił,
a następnie ustal, czy arkusz porusza się ruchem postępowym,
obrotowym, czy może wykonuje oba rodzaje ruchu naraz.

Zadanie 13 ( .... / 2 pkt)

Żuraw studzienny o długości ramienia równej 2 m obciążono
wiadrem o masie 8 kg. Oblicz moment siły działającej na ramię
żurawia w chwili, w której znajduje się ono w położeniu
przedstawionym na rysunku dla α = 30° .

Zadanie 14 ( .... / 2 pkt)

Czterometrową deskę o masie 30 kg podparto 1 metr od
jej końca. Oblicz minimalną wartość siły, jaką należy
działać na krótszą część deski, aby ją wypoziomować.
Zadanie 15 ( .... / 1 pkt)

Element w kształcie litery T zbudowano z dwóch belek o długości 2 m i masie 20 kg

każda. Środek masy tej bryły znajduje się w odległości x od podstawy litery T.
Odległość x jest równa:
A. 1 m. B. 1,25 m. C. 1,5 m. D. 1,75 m.

Zadanie 16 ( .... / 1 pkt)

Bryła może obracać się wokół pewnej osi, jednak się nie obraca. Które z poniższych
stwierdzeń tłumaczy zachowanie bryły zgodnie z pierwszą zasadą dynamiki dla ruchu
obrotowego?
A. Siły działające na bryłę się równoważą.
B. Oś obrotu bryły nie przechodzi przez jej środek masy.
C. Wypadkowy moment sił działających na bryłę jest wielkością wektorową.
D. Wypadkowy moment sił działających względem osi obrotu bryły wynosi zero.

( )
Grupa A | strona 3 z 7
Zadanie 17 ( .... / 1 pkt)

Na podłodze postawiono jednorodny blok wykonany ze

styropianu. Ułóż zdanie prawdziwe, wybierając po jednej opcji
z drugiej i czwartej kolumny tabeli.
Energię potencjalną styropianowego bloku wyznaczamy ze wzoru

1 ponieważ zależy ona od wysokości, na

1. Ep = mgh , A. której jest położony środek ciężkości
2 bloku.

2. E p = mgh , B. ponieważ zależy ona od wysokości bloku.

Zadanie 18 ( .... / 2 pkt)

Szafkę postawiono na przyczepie w celu jej przewiezienia ze
sklepu do mieszkania.
Przeanalizuj siły działające na szafkę w trakcie zmian prędkości
przyczepy. Oceń, czy tak ustawiona szafka może się przewrócić
lub wypaść z przyczepy na skutek działania momentów tych sił.

Zadanie 19 ( .... / 2 pkt)

Całkowita energia kinetyczna ciała poruszającego się ruchem złożonym z ruchu

postępowego i ruchu obrotowego wynosi E k = 2 J, z czego na energię kinetyczną ruchu
postępowego przypada 1,3 J. Oblicz energię kinetyczną ruchu obrotowego tego ciała.

Zadanie 20 ( .... / 1 pkt)

4
Moment bezwładności pewnej bryły jest dany zależnością I = mr 2 . Które
3
z poniższych wyrażeń pozwoli obliczyć energię kinetyczną ruchu obrotowego tej bryły?
4 3 3 2
A. E = mr 2 ω 2 B. E = mr 2 ω 2 C. E = mr 2 ω 2 D. E = mr 2 ω 2
3 4 2 3
Zadanie 21 ( .... / 1 pkt)
Bryła toczy się bez poślizgu. Stosunek energii kinetycznej
ruchu postępowego do energii kinetycznej ruchu obrotowego
bryły jest równy 2,5. Tocząca się bryła to:
A. pierścień. B. walec. C. kula. D. sfera.

Zadanie 22 ( .... / 5 pkt)

Piłka o masie m = 0,5 kg toczy się po podłodze. Środek ciężkości piłki porusza się
m
z prędkością liniową równą υ = 1,2 . Oblicz energię kinetyczną piłki, jeśli jej moment
s
2
bezwładności jest dany zależnością I = mr 2 .
5

( )
Grupa A | strona 4 z 7
Zadanie 23 ( .... / 4 pkt)

Promień Księżyca wynosi ok. 1700 km, natomiast średnia odległość pomiędzy jego
środkiem masy a środkiem masy Ziemi to ok. 3 800 000 km. Na podstawie tych danych
oszacuj stosunek momentu bezwładności Księżyca liczonego względem osi przechodzącej
przez środek masy Ziemi do momentu bezwładności Księżyca liczonego względem osi
przechodzącej przez jego środek masy. Wynik zaokrąglij do jednego miejsca
znaczącego. Przyjmij, że Księżyc jest jednorodną kulą.
Wskazówka: Skorzystaj z twierdzenia Steinera, zgodnie z którym moment bezwładności
bryły sztywnej względem dowolnej osi wyraża się wzorem I = I o + md 2 , gdzie I o
to moment bezwładności bryły względem osi przechodzącej przez jej środek masy, a d –
odległość między osią przechodzącą przez środek ciężkości ciała a osią, względem której
chcemy obliczyć moment bezwładności bryły.

Zadanie 24 ( .... / 2 pkt)

Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując w ostatniej kolumnie odpowiednie wyrażenia na

przyspieszenie kątowe brył spowodowane działaniem siły o wartości F, przyłożonej
prostopadle do promienia bryły.
Bryła Moment bezwładności Przyspieszenie kątowe bryły
Cienkościenna rura I = mr 2
o masie m i promieniu r
Sfera o masie m 2
I= mr 2
i promieniu r 3
Zadanie 25 ( .... / 6 pkt)

Na koło zębate pewnego mechanizmu działała siła przyłożona prostopadle do jego

promienia. Wartość siły zmieniała się zgodnie z wykresem.

a) Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując w nią wartości

przyspieszenia kątowego koła zębatego w poszczególnych
chwilach czasu, jeśli promień koła r = 0,1 m, a jego moment
bezwładności I = 6 ⋅ 10 −2 kg ⋅ m 2 .
b) Na podstawie rysunku ustal, w którym przedziale czasu
koło zębate poruszało się ze stałą prędkością kątową.

t [s] 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5

rad
ϵ [ ]
s2

Zadanie 26 ( .... / 3 pkt)

Wiatrak wentylatora o momencie bezwładności 0,9 kg · m 2 wykonuje 120 obrotów

w czasie 1 minuty. Po wyłączeniu zasilania wiatrak zatrzymuje się po upływie 9 s. Ile
w przybliżeniu jest równy moment siły tarcia działającej na wiatrak?

( )
Grupa A | strona 5 z 7
Zadanie 27 ( .... / 1 pkt)
Z równi pochyłej puszczono jednocześnie z tej samej wysokości dwa walce o różnych
masach, ale jednakowych promieniach oraz kulkę o takiej masie i promieniu jak lżejszy
walec. Bryły toczyły się bez poślizgu. Oceń prawdziwość zdań.
1. W najkrótszym czasie z równi pochyłej stoczy się kulka. P F
2. Oba walce stoczą się w tym samym czasie. P F
Zadanie 28 ( .... / 1 pkt)

Z dwóch brył zamocowanych na osi obrotu większe przyspieszenie kątowe uzyska ta,
która ma A / B, gdy siłę przyłożymy C / D.
A. mniejszy moment bezwładności B. większy moment bezwładności
C. bliżej jej osi obrotu D. dalej od jej osi obrotu

Zadanie 29 ( .... / 1 pkt)

Uczeń siedzący na nieruchomym krześle obrotowym trzyma w rękach poziomą,
przedłużoną oś koła rowerowego, które szybko się obraca. Jeżeli uczeń zmieni położenie
osi koła na pionowe, to układ ciał czyli krzesło z uczniem i kołem:
moment pędu układu ciał się nie
A. zacznie się obracać, 1.
zmieni.
ponieważ
uczeń wykona pracę i energia koła
B. pozostanie nieruchome, 2.
wzrośnie.

Zadanie 30 ( .... / 1 pkt)

Ułóż zdanie prawdziwe, wybierając po jednej opcji w drugiej i czwartej kolumnie.
Jeśli w trakcie ruchu obrotowego maleje moment bezwładności układu fizycznego, choć
nie działa na ten układ zewnętrzny moment sił, to prędkość kątowa układu
co wynika bezpośrednio z definicji
1. nie ulega zmianie A.
momentu pędu.
co wynika z zasady zachowania momentu
2. wzrasta B.
pędu.
Zadanie 31 ( .... / 3 pkt)

Płaski dysk gazu, z którego formuje się układ planetarny, wykonuje ruch obrotowy
z prędkością kątową ωpocz. Po dłuższym czasie promień dysku wzrośnie dwukrotnie.
Ustal, w jaki sposób zmiana promienia dysku wpłynie na jego prędkość kątową. Przyjmij,
1
że moment bezwładności dysku materii o promieniu r wynosi I = mr 2 .
2

( )
Grupa A | strona 6 z 7
Zadanie 32 ( .... / 5 pkt)

Na pełny walec nałożono dwa walce wydrążone w środku tak, że promień zewnętrzny
jednego walca jest równy promieniowi wewnętrznemu kolejnego walca. Promienie
walców wynoszą odpowiednio r1 = r, r2 = 2r, r3 = 3r, a wysokości walców zostały tak
dobrane, aby masa każdego z nich wynosiła m. Za pomocą pasków klinowych
wprawiono każdy walec z osobna w ruch obrotowy wokół wspólnej osi. Walce
o promieniach r1 i r3 obracają się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara
z prędkościami kątowymi równymi odpowiednio ω1 = ω i ω3 = 2ω. Walec o promieniu r2
obraca się przeciwnie do kierunku ruchu wskazówek zegara z prędkością kątową równą
ω2.

Moment bezwładności walca pełnego

1
dany jest wzorem I = m r 2 , a
2
walca wydrążonego – wzorem
1
I = m ( r 2zew + r 2wew) .
2
Znajdź warunek na wartość prędkości kątowej ω2, przy której moment pędu układu
wynosi zero.

Zadanie 33 ( .... / 4 pkt)

Ołowiane kulki o masach m oraz 3m rozmieszczono na
kartce papieru w sposób przedstawiony na rysunku.
Uzupełnij rysunek, zaznaczając na nim wektor położenia
środka masy układu siedmiu kulek oraz położenie środka
masy.

Grupa A | strona 7 z 7
Grupa B Liczba punktów .......... / 69
Imię i nazwisko .................................................
Klasa ...................................

Zadanie 1 ( .... / 1 pkt)

Oceń, które z poniższych zdań są prawdziwe, a które fałszywe.
Bryła sztywna to ciało bez określonego kształtu składające się
1. P F
z nieskończonej liczby punktów materialnych.
W trakcie ruchu postępowego bryły sztywnej wszystkie jej punkty
2. P F
materialne poruszają się z taką samą prędkością chwilową.
Aby zbadać ruch postępowy bryły sztywnej, musimy przeanalizować
3. P F
z osobna ruch każdego z jej punktów.
Zadanie 2 ( .... / 1 pkt)

Zegar posiada trzy wskazówki: godzinową, minutową i sekundnik. Gdy zegar działa, ruch
obrotowy wykonuje:
A. zegar. B. tylko sekundnik. C. każda wskazówka. D. koniec wskazówki.

Zadanie 3 ( .... / 1 pkt)

Koło toczy się po równej powierzchni bez poślizgu. Najmniejszą

prędkość względem tej powierzchni ma punkt:

A. 1. B. 2. C. 3. D. 4.

Zadanie 4 ( .... / 1 pkt)

1 obr
Płyta winylowa uzyskuje prędkość obrotową 33 w czasie 5 s od włączenia
3 min
napędu gramofonu. Liczba obrotów wykonanych przez płytę w tym czasie jest równa
około:
A. 1,39. B. 2,78. C. 6,63. D. 13,27.
Zadanie 5 ( .... / 2 pkt)

Dysk magnetyczny wykonuje 5400 obrotów na minutę. Ile w przybliżeniu wynosi okres
obrotu dysku?

( )
Grupa B | strona 1 z 7
Zadanie 6 ( .... / 1 pkt)

Duże koło widoczne na rysunku jest napędzane przez silnik i obraca

się w lewo z okresem 4 s. Średnica małego koła jest dwa razy
mniejsza niż dużego. Małe koło jest dociskane do obwodu dużego
koła i obraca się bez poślizgu:

A. w prawo z okresem 2 s. C. w lewo z okresem 4 s.

B. w prawo z okresem 4 s. D. w lewo z okresem 2 s.
Zadanie 7 ( .... / 1 pkt)

Δs
Wzór υ = dotyczy wielkości w ruchu postępowym. Analogiczny wzór w ruchu
Δt
obrotowym ma postać:
Δω Δα Δα Δω
A. α = . B. υ = . C. ω = . D. ϵ = .
Δt Δt Δt Δt
Zadanie 8 ( .... / 3 pkt)
Na cienki patyczek nadziano trzy kuliste kasztany
o jednakowej masie (patrz rysunek). Oblicz
długość wektora położenie środka masy układu
kasztanów, jeżeli początek układu współrzędnych
znajduje się na lewym końcu patyczka. Zaznacz
środek masy na rysunku.
Zadanie 9 ( .... / 2 pkt)
Oblicz wypadkowy moment sił (względem punktu O)
działających na belkę.

Zadanie 10 ( .... / 1 pkt)

Pod działaniem sił przedstawionych na rysunku, krążek

(początkowo nieruchomy) A / B oraz obraca się C / D.
A. przesuwa się B. nie przesuwa się
C. przeciwnie do ruchu wskazówek zegara
D. zgodnie z ruchem wskazówek zegara

Zadanie 11 ( .... / 3 pkt)

Jedno z ramion dźwigni ma długość r1 = 3r, a drugie – długość r2 = 8r. Na ramię

o długości r1 podziałano siłą o wartości F1 = F. Znajdź wyrażenie na siłę F2, którą trzeba
działać na drugie ramię, aby dźwignia pozostała w równowadze.

( )
Grupa B | strona 2 z 7
Zadanie 12 ( .... / 3 pkt)

Na płaski arkusz blachy w trakcie jego transportu działają, siły

przedstawione na rysunku. Siła F2 jest przyłożona w środku
masy arkusza. Przeanalizuj działające siły i momenty sił,
a następnie ustal, czy arkusz porusza się ruchem postępowym,
obrotowym, czy może wykonuje oba rodzaje ruchu naraz.

Zadanie 13 ( .... / 2 pkt)

Żuraw studzienny o długości ramienia równej 1,8 m obciążono
wiadrem o masie 10 kg. Oblicz moment siły działającej na
ramię żurawia w chwili, w której znajduje się ono w położeniu
przedstawionym na rysunku dla α = 45 ° .

Zadanie 14 ( .... / 2 pkt)

Czterometrową deskę o masie 30 kg podparto 1 metr od
jej końca. Oblicz minimalną wartość siły, jaką należy
działać na dłuższą część deski, aby ją wypoziomować.
Zadanie 15 ( .... / 1 pkt)

Element w kształcie litery E zbudowano z czterech belek o długości 2 m i masie 20 kg

każda. Środek masy tej bryły znajduje się w odległości x od środka pionowej belki
litery E. Odległość x jest równa:
A. 0,33 m. B. 0,5 m. C. 0,67 m. D. 0,75 m.

Zadanie 16 ( .... / 1 pkt)

Bryła obraca się ze stałą prędkością kątową wokół pewnej osi. Które z poniższych
stwierdzeń tłumaczy zachowanie bryły zgodnie z pierwszą zasadą dynamiki dla ruchu
obrotowego?
A. Na bryłę działa niezrównoważona siła.
B. Oś obrotu bryły nie przechodzi przez jej środek masy.
C. Wypadkowy moment sił działających względem osi obrotu bryły wynosi zero.
D. Momenty sił działające względem osi obrotu bryły możemy sumować zgodnie
z zasadami rachunku wektorowego.

( )
Grupa B | strona 3 z 7
Zadanie 17 ( .... / 1 pkt)

Nad podłogą zawieszono metalową kulkę wykonaną z jednorodnego

materiału. Ułóż zdanie prawdziwe, wybierając po jednej opcji
z drugiej i czwartej kolumny tabeli.

Energię potencjalną metalowej kulki wyznaczamy ze wzoru

E p = mgh , ponieważ zależy ona od wysokości, na której jest

1. A.
położony środek ciężkości kulki.
ponieważ zależy ona od wysokości najniżej
2. E p = mg (h + r) , B.
położonego punktu kulki.

Zadanie 18 ( .... / 2 pkt)

Szafkę postawiono na przyczepie w celu jej przewiezienia ze
sklepu do mieszkania.
Przeanalizuj siły działające na szafkę w trakcie zmian prędkości
przyczepy. Oceń czy tak ustawiona szafka może się przewrócić
lub wypaść z przyczepy na skutek działania momentów tych sił.

Zadanie 19 ( .... / 2 pkt)

Całkowita energia kinetyczna ciała poruszającego się ruchem złożonym z ruchu

postępowego i ruchu obrotowego wynosi E k = 3 J, z czego na energię kinetyczną ruchu
obrotowego przypada 1,8 J. Oblicz energię kinetyczną ruchu postępowego tego ciała.

Zadanie 20 ( .... / 1 pkt)

2
Moment bezwładności pewnej bryły jest dany zależnością I = mr 2 . Które
3
z poniższych wyrażeń pozwoli obliczyć energię kinetyczną ruchu obrotowego tej bryły?
1 2 3
A. E = mr 2 ω 2 B. E = mr 2 ω 2 C. E = mr 2 ω 2 D. E = 3mr 2 ω 2
3 3 2
Zadanie 21 ( .... / 1 pkt)
Bryła toczy się bez poślizgu. Stosunek energii kinetycznej ruchu
2
postępowego do całkowitej energii kinetycznej jest równy .
3
Tocząca się bryła to: A. pierścień. B. walec. C. kula. D. sfera.

Zadanie 22 ( .... / 5 pkt)

Drewniany walec o masie m = 0,4 kg toczy się po podłodze. Środek ciężkości walca
m
porusza się z prędkością liniową równą υ = 0,6 . Oblicz energię kinetyczną walca, jeśli
s
1
jego moment bezwładności jest dany zależnością I = mr 2 .
2

( )
Grupa B | strona 4 z 7
Zadanie 23 ( .... / 4 pkt)

Promień Ziemi wynosi ok. 6400 km, natomiast średnia odległość pomiędzy jej środkiem
masy a środkiem masy Słońca to ok. 150 000 000 km. Na podstawie tych danych oszacuj
stosunek momentu bezwładności Ziemi liczonego względem osi przechodzącej przez
środek masy Słońca do momentu bezwładności Ziemi liczonego względem osi
przechodzącej przez jej środek masy. Wynik zaokrąglij do jednego miejsca
znaczącego. Przyjmij, że Ziemia jest jednorodną kulą.
Wskazówka: Skorzystaj z twierdzenia Steinera, zgodnie z którym moment bezwładności
bryły sztywnej względem dowolnej osi wyraża się wzorem I = I o + md 2 , gdzie I o
to moment bezwładności bryły względem osi przechodzącej przez jej środek masy, a d –
odległość między osią przechodzącą przez środek ciężkości ciała a osią, względem której
chcemy obliczyć moment bezwładności bryły.

Zadanie 24 ( .... / 2 pkt)

Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując w ostatniej kolumnie odpowiednie wyrażenia na

przyspieszenie kątowe brył spowodowane działaniem siły o wartości F, przyłożonej
prostopadle do promienia bryły.
Bryła Moment bezwładności Przyspieszenie kątowe bryły
Pełny walec o masie m 1
I= mr 2
i promieniu r 2
Kula o masie m 2
I = mr 2
i promieniu r 5
Zadanie 25 ( .... / 6 pkt)

Na koło zębate pewnego mechanizmu działała siła przyłożona prostopadle do jego

promienia. Wartość siły zmieniała się zgodnie z wykresem.

a) Uzupełnij poniższą tabelę, wpisując w nią wartości

przyspieszenia kątowego koła zębatego w poszczególnych
chwilach czasu, jeśli promień koła r = 0,1 m, a jego moment
bezwładności I = 7,5 ⋅ 10 −2 kg ⋅ m 2 .
b) Na podstawie rysunku ustal, w którym przedziale czasu
koło zębate poruszało się ze stałą prędkością kątową.

t [s] 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5

rad
ϵ [ ]
s2

Zadanie 26 ( .... / 3 pkt)

Wiatrak wentylatora o momencie bezwładności 0,7 kg · m 2 wykonuje 90 obrotów

w czasie 1 minuty. Po wyłączeniu zasilania wiatrak zatrzymuje się po upływie 6 s. Ile
w przybliżeniu jest równy moment siły tarcia działającej na wiatrak?

( )
Grupa B | strona 5 z 7
Zadanie 27 ( .... / 1 pkt)
Z równi pochyłej puszczono jednocześnie z tej samej wysokości dwie kule o różnych
promieniach, ale jednakowych masach oraz walec o takiej masie i promieniu jak mniejsza
kula. Bryły toczyły się bez poślizgu. Oceń prawdziwość zdań.
1. Mniejsza kula stoczy się w krótszym czasie niż większa. P F
2. Walec stoczy się z równi ostatni. P F
Zadanie 28 ( .... / 1 pkt)

Z dwóch obracających się brył w krótszym czasie zatrzyma się ta, która ma A / B
i przyłożymy do niej C / D.
A. mniejszą prędkość kątową B. większą prędkość kątową
C. mniejszy moment siły hamującej D. większy moment siły hamującej

Zadanie 29 ( .... / 1 pkt)

Uczeń siedzący na obracającym się krześle obrotowym ma rozłożone ręce. Jeżeli uczeń
przyciągnie ręce do ciała, to krzesło z uczniem będzie obracać się:
moment pędu krzesła z uczniem się
A. szybciej, 1.
nie zmieni.
ponieważ
wzrośnie moment bezwładności
B. tak samo, 2.
ucznia.

Zadanie 30 ( .... / 1 pkt)

Ułóż zdanie prawdziwe, wybierając po jednej opcji w drugiej i czwartej kolumnie.
Jeśli punkt materialny zwiększa swoją prędkość, poruszając się po okręgu o promieniu r,
to moment pędu tego punktu materialnego
co wynika bezpośrednio z definicji
1. nie ulega zmianie A.
momentu pędu.
co wynika z zasady zachowania momentu
2. wzrasta B.
pędu.
Zadanie 31 ( .... / 3 pkt)

Gwiazda wykonuje ruch obrotowy z prędkością kątową równą ωpocz. Nagle z powodu
procesów wewnętrznych, promień gwiazdy maleje dziesięciokrotnie. Ustal, w jaki sposób
zmiana promienia gwiazdy wpłynie na jej prędkość kątową. Przyjmij, że moment
2
bezwładności gwiazdy o promieniu r wynosi I = mr 2 .
5

( )
Grupa B | strona 6 z 7
Zadanie 32 ( .... / 5 pkt)

Na pełny walec nałożono dwa walce wydrążone w środku tak, że promień zewnętrzny
jednego walca jest równy promieniowi wewnętrznemu kolejnego walca. Promienie
3
walców wynoszą odpowiednio r1 = r, r2 = r, r3 = 2r, a wysokości walców zostały tak
2
dobrane, aby masa każdego z nich wynosiła m. Za pomocą pasków klinowych
wprawiono każdy walec z osobna w ruch obrotowy wokół wspólnej osi. Walce
o promieniach r1 i r2 obracają się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara
z prędkościami kątowymi równymi odpowiednio ω1 = ω i ω2 = 3ω. Walec o promieniu r3
obraca się przeciwnie do kierunku ruchu wskazówek zegara z prędkością kątową równą
ω3.

Moment bezwładności walca pełnego

1
dany jest wzorem I = m r 2 ,
2
a walca wydrążonego – wzorem
1
I = m ( r 2zew + r 2wew) .
2

Znajdź warunek na wartość prędkości kątowej ω3, przy której moment pędu układu
wynosi zero.

Zadanie 33 ( .... / 4 pkt)

Ołowiane kulki o masach m oraz 2m rozmieszczono na
kartce papieru w sposób przedstawiony na rysunku.
Uzupełnij rysunek, zaznaczając na nim wektor położenia
środka masy układu siedmiu kulek oraz położenie środka
masy.

Grupa B | strona 7 z 7