Neşat Kılıç

POLİNOMLAR

. RNEK 3)
TANIM: a11 ,a11 _" a11_ 2 , ••• •,a2 ,a" a0 E R ve n E N
olmak üzere; ıs

P(x) = 3x7,:i + 2x"-7 - 13

ıı .ıı-1
+ .... + a2 .x + a1.x + a0
.ıı-2 2 polinomunun derecesi
P(x) = a,..x +a11_ 1•.x+a,._2 .x
biçimindeki ifadelere reel katsayılı bir değişkenli kaçtır? ~ rı _, 7- ~ <'ı ~:;z..
. 1~--=ı- ) ~
polinom denir. En büyük üs polinomun derecesidir.
f(~):= 3~ '\S +'2.. Y.. -13:::.. '?:,)'., -t '2-.A -1_3,
der [ P(x)] = n şeklinde gösterilir.
"--\Co J C~txı] :. 9
Aşağıda bazı polinomlar ve dereceleri gösterilmiştir. TANIM: am,am-l'""' an-l'an E R ve m,n EN -
İlk polinom hariç a -:1; O ve b,c,d ER olmak üzere, olmak üzere;
m m- 1 n- 1 n
P(x,y)=am.x +am-ı·X .y+ .... +an-l'x.y +a,..x
P(x) = a O. dereceden polinom biçimindeki ifadelere iki değişkenli reel katsayılı
polinomlar denir. Polinomun derecesi aynı terim
P(x) = a:x+b ı. dereceden polinom
içindeki x ve y değişkenlerinin üslerinin toplamının
en büyüğüdür.
P(x) = a:x 2 + bx + c 2. dereceden polinom

P(x) = a:x 3 +bx 2 +cx+d 3. dereceden polinom

ÖRNEK4)
ÖRNEK 1
P(x,y) =3xy3- 9x 3 .y4 +18x 2 .y3 +1 polinomunun
Aşağıdakilerden hangileri reel katsayılı polinomdur.
derecesi~? ~ ..____,;

t
Polinom olanların dereceleri nedir?

-?olt f\oıvıd.ur
4 + s
a) P(x) = y d (~).=. O
der [P~~)j:. 7+-,
b) P(x) =2x 3 +-
1 'il -1 f: N ro\}~~ıvı ÖRNEK 5)
x d~I
-t c) P(x) = x 5 + 2✓3x 3 - 1 \'ol~MW(""' J[~>J- 2
P(x,y)=2xy2 -3x .y3+x .y4-8 polinomu
3

~ ~-S veriliyor. Buna göre P(2, - l) kaçtır?

d) P(x) = x' +3vx - • \!:,) HN !;i f'(ı.,-ı)= '!..,2.•(-if -s, -l.c--ıY' -r l ,-t,4 _g
7
e) P(x ) =x +¾x +2
9
~t:~M d[~=:. 9 == ½+•'\'L-yt~ .:_ fC,
f) P( X) = X. 4_:"'__t 3 3~
y.,?../~.z. N 1) SIFIRA ÖZDEŞ POLİNOM
~ n. dereceden bir polinomun sıfıra özdeş olması için
gerek ve yeter koşul her katsayısının sıfıra eşit olma-

+ ÖRNEK 2)

12
sıdır. Sıfıra özdeş polinom her dereceden olabilir.
Aşağıda örnek olarak 3. dereceden sıfır polinomu

P(x) = 2xn+ı + x"-6 polinomunun derecesi verilmiştir .

kaçtır?

n -~~ı() P(x) = ax3 + bx 2 + cx + d sıfıra özdeş polinom ise

2.
(\'7/6 a=O, b=O, c=O ve d=O

P' >'-)==.. '2.-><- \l -t ı -+- x_ll -f>

==- :ı. ¼ -t ><-.s JQcx.~ : : . 5 1
POLİNOMLAR Neşat Kılıç

ÖRNEK 6) ÖRNEK 8)

Aşağıda sıfıra özdeş polinomlar verilmiştir. Buna P(x0 cx'+5 r!+c•l-t-O·X+S

göre bilinmeyen katsayıları bulun.
QCx)=(xı ~x-ı)=- x'-ax\bx- x\ot~-\a
..__......
2
( m + 2) x + (n - 3) x + k - 5 = O
............. ~ P(x) = Q(x) ise a, b ve c kaçfu?,
. ~(-0.-~)-ı:-
1
-t (a+vJl'-o
l~v L

o o o
m=--7-. lr-= $ k..=5 C-=-°'-~ 0 =-°'+'o 5': -6
{-s b)
3
+ 2 =O
2
( m + n + 3) x + ( n + k + 2) x + ( k - p + 1) x + p
.___
D
3) POLINOMLARIN TOPLAMI VE FARKI

P(x)+ Q(x) toplam polinomu eşit dereceli

terimlerin katsayıları toplanarak bulunur.

P(x)-Q(x) fark polinomu ise şöyle bulunur.

2) SIFIRA ÖZDEŞ POLİNOM
P(x) polinomu aynen yazılır, Q(x) polinomunun
İki polinomun özdeş olabilmesi için gerek ve yeter bütün katsayıları eksi ile çarpılır daha sonra eşit
koşul; dereceli terimlerin katsayıları toplanarak bulunur.

1) Derecelerinin eşit olması, m ven ER olmak üzere m.P(x) + n.Q(x) polinomu

şöyle bulunur. P(x) in bütün terimleri m ile, Q(x) in
il) Eşit dereceli terimlerin katsayılarının eşit
bütün terimleri n ile çarpılır daha sonra eşit dereceli
olmasıdır .
terimlerin katsayıları toplanır.
2
ax, 3 + bx + cx + d = kx 3 + mx + n ÖRNEK 9)

a=k , b=O, c=m, d=n 2

P(x) =3x3 +2x - 5x+8

2
Q(x) = 2x 4 +3x + 2x-3
ÖRNEK 7)

3 2
P(x) =(m+3)x +(n+4)x +3x+k+5 'I '3, ı
a) P(x)+Q(x)=-.2X +sX+SX -3X+5
Q(x) = 2x3 +(b+3)x+ 1

P(x ) = Q(x) ise m, n, k ve b kaçtır?

(' 3x\~~'i!-~~ 3
b) P(x)-Q(x) Lf 3 . 2..
n-ty:..Q b+'3:3,
-=. -2 ><. +3 X -X.--f?( +'\ ~
C\:::. - ~ b :::..O c) 2x2. P(x)-3x.Q(x)

= fi,,.~- ~+~01~,i-,l+9,ı.
;=. ~)Cf -19K + tO)(.rı__+ 9~
2
 ,
POLİNOMLAR
o .su.
4) POLİNOMLARIN ÇARPIMI
Pollnomun bölme işleminin sonuçlanabilmesi için

P(x) ve Q(x) polinomu veriliyor. P(x).Q(x) kalanın derecesi bölümün derecesinden küçük
olmalıdır . Bu durum
polinomu şöyle bulunur. P(x) in bütün terimleri
Q( x ) in bütün terimleri ile çarpılır daha sonra eşit der[ K( x )] < der[Q( x)]
dereceli terimlerin katsayıları bir biriyle toplanır.
Fakat polinomların çarpımı sorularında tüm çarpım Şeklinde gösterilir. Ayrıca bölme işleminin

polinomu sorulmaz sadece x in herhangi üs'teki
katsayısı sorulur. Örneğin x 4 lü terimin katsayısı
soruluyorsa a ve b sabit sayılar olmak üzere,
a.x 4 , x.x 3 , x 2 .x 2 , x 3 .x , x 4b
. çarpım 1arının
katsayıları toplanır.
t ÖRNEK 10)
özelliğinden bölen ile bölüm polinomunun çarpımı
ile kalan pollnomun toplamı bölünen polinomu
verir. Bu durum şöyle gösterilir.
P(x) = Q(x).B(x ) + K( x )
Bu eşitlik sebebiyle bölen ile bölümün derecelerinin
toplamı bölünen pollnomun derecesine eşittir.

3
Kalanın derecesinin buna etkisi yoktur. Yani
P(x ) = 3x + 4x 2 - 5x + 3 ve Q(x) .= 2x 2 ~ x- 4
...__ - . . / der[P(x)] = der[Q(x)]+der[B(x)] dir.
P(x ).Q(x~ nomunda x 3 lü terimin
katsayısı kaçtır? 1. TIP

- tı.? -t'2D -l: -ı...ol- -2-~~ ÖRNEK 12)

Aşağıdaki polinom bölme işlemlerini yapınız.

ÖRNEK 11) 1) ,/2'(_ 3 ,< + l/)(ıı_t~X -3, f X-1

P(x ) = 3x 3 -2x 2 +4x-5

-J<t--2><'.'/!3 ,- 4X't~X-3, ~2.X t~
~ 2
Q(x) = 2x -3x + 2x -3 t2.x~ +2X~
P( x ).Q(x ) çarpım polinomunda x 3 lü terimin ~ bX-3
- ~-+'2..:,t.
katsayısı a ve x li terimin katsayısı b ise a-b kaçtır?
5

'zS x-'3
-9* --..?-~2.-?- -25'1!' cı.::.-25 - 8Y.+~
-5 ~ +'BXs_ -X6 b .::.-1

o.-b= -'ZS +1 =(-z..4]

S) POLİNOMLARIN BÖLÜMÜ

P(x), Q(x), B(x) ve K(x) birer polinom olsun.

p ( X) l Bt)(.')
&,t")
+..3><~
~ ( '1-)
P(x ) bölünen, Q(x ) bölen, B(x) bölüm, K(x) kalan
~+4~_
polinomudur.
-x-~
~)(f2..
3
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

-1--~RNEK16)

7
P(x )
P(x) bir polinom, T(x) P[ Sx 4 ] ve

der[T(x)]=24 ise der[P(x)] =? '6

P(x\= ~o..
T( "') ==- ( xı-) =- °' x':f-a. _ X~- X2-Lt
11. TİP (xLi') c.ı.
ÖRNEK 13)

t 40 . dereceden P(x) polinomu 25 . dereceden Q(x)

polinomuna bölünüyor. Bölümün derecesi a, kalanın
ÖRNEK 17)
Q. _0
en büyük derecesi b ise (a,b) kaçtır? H(x) = P(x).Q(x) = X, ~
~
der[H(x)] = 37
)<'fO \ '/f', Ö\.= ~5 R(x) = P(x) ::: ~ ve der[R(x)] = l3
Q(x) x,lo
- x.2.Lf x"' b=-'2.U.
J S(x) = x 2 .P(x)-x.Q(x) ise der[S(x)] kaçtır?
26

+ ÖRNEK14)

n. dereceden P(x) polinomu m. dereceden Q(x)

t:
+}0 = 'S':+--
c>,

o.-J6= 1'.3
?cxbx
Q (. 1') .:::: x..:12.

polinomuna bölünüyor. Bölümün derecesi, bölenin

CZ-Ol.:::-SO ı. 25 ~'-
derecesinin 5 katı olduğuna göre,~ nin #\cinsinden
ö..=2..Ç 5 ( Y-.):: -;.. • Y.. - >( • X
b=- 1'2
değeri nedir?
n
s(><>-=· x2:r- x◄ $
X

4
 POLİNOMLAR
Neşat Kılıç

+ ÖRNEK ısı Pi)(\::.)('-'\ Qt"') =- xb + ÖRNEK 21)

P(x) ve Q(x) birer polinom olmak üzere, P(x) polinomun (x+5) ile bölündüğünde

bölüm Q(x), kalan 11 ve Q(x)polinom unun (x - 3)

ile bölündüğünde kalan -7 dir. P(x) polinomun

( x + 2x- ı 5) ile bölümünden kalan nedir?

2
'L

f'(x) \ x+5 ~(~) 1 (x-3) P(X) \ )iı-ı,2~- 1 ;-

~~) - ~") - B()()
q --=t- -1-')(.--ıı+
?(')() =.(~+~) &ıl~ +H ~~=(x- "t)-~ -1
?( ~\:. ( ~+s') .[Jx-~') B()(.) - ı-] -r i1
PC'ı')=-(~+-S)(ıı(.-~~f!,(~ -t--}(.-1S+f1
ı;, (x):- (">t+2.-x.-1'5) ~>4 - 't-x-24
H(x) = P 2 (x).Q(x) der[ H(x)] = 32
ve
ÖRNEK22} ~
R(x) = P(x).Q 3
(x) der[R(x)]= 36 ll..ı:ı"-"'
P(x) polinomunun ( x 2
- 2x-8) ile bölündüğünde

T(x) = P3(x) ise der[T(x)] kaçtır?

Qı(x) bölüm B(x), kalan ve (-2x+3) tür. P(x) polinomu-

,.,/ 2~ + \o.::.~ ı. nun (x-4) ile bölündüğünde bölüm ile kalan•

e,pJsıa nedir?
- / o.+:;b~'-1
- ' °'i-~ : 9,(, l'(X)::;. ( .;-_ '2..)(-'a), e,(~ -2X+3
-0..-'s' =-3.6 f(x.'ı=- l)(-4~ -~+3 1 X-4
5o. ==-- c,o - ~(ı+t) ~) /~ - ~-2
0:::..1'L

111. TİP
~ı ~A1
t ÖRNEK20}

~ Ct(\
P(x) polinomun (x-3) ile bölündüğünde ÖRNEK 23}

bölüm Q(x), kalan -5 ve Q(x) polinomunun (x+4) P(x) = (x 3 -1 ).B(x)+x 2 -3x+ 5 polinomunu n
ile bölündüğünde kalan -2 dir. P(x) polinomun
(x + x+ ı) ile bölündüğünde bölüm ile kalan nedir?
2

(x -3)(x+4) ile bölümünden kalan nedir?

P(x) ı b--3)
P(X) ...
-
c~-ıy .;ı..~1:v?(s)(.t5
(~~ ~ ) / ; -
l(~~~)
x\.,.+\
+~
--5
- 6:lcx') /:;ı,t.~~
-2
-½i-.+4
r c){.\:::.(~ ·s)~~-s & c>')= v.+ı.,) &0<.)-2 ı?=ıb~t'{\ ==- Cv..- t-, ~~'l ~ \
li
P()(\::. (~-':>) ')(.f't) g,,~) -ı.j-s
~~= -lt~1'{
Ç><:ik. ()(-~J (~-w)~~ '>-'2.~+ f,-~
~ ( ')(\ :=- (. 'ıl~(~\½) ~l'IC) - ~~ ~":. -1)(.;{
l.cı..lCV'ı
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

6) P(x) POLİNOMUNDAN P(x + a) POLİNOMUNUN 7) P(x + a) POLİNOMUNDAN P(x) POLİNOMUNUN

BULUNMASI BULUNMASI

P(x) polinomunda x yerine x+a konulur. P(x+ a) polinomunda x yerine (x- a) konulur.

ÖRNEK 24) ÖRNEK 25)

Aşağıda verilen P(x) polinomlarına göre sorulan Aşağıda verilen polinomlara göre P(x) polinomlarını

Polinomları bulunuz. bulunuz.

2
a) P(x )=x -3x+5 ⇒ P(x+2)=?
2
a) P(x+3)=x -5x+7 ⇒ P(x)=?
' 7...
P(x-+2):::.(x+2') -~(>(+'2) -p5 PC~)=- ( x.-3f-S( >'- -1') t ~

c) P(x ) =x 3 -3x 2 +3x +6 ⇒ P(x+l)=?

P( )() = y.~ - s')(¼)(. --1 -t-"-+

P~:x\ -= ( x. - ~ )"~ + -=t-::
f> ( )( Jı {) :::;.- ( ~ -tj ?~3-,-~-=- )('~+-=?-

d) P(x ) =x 3 - 12x 2 +48x- 64 ⇒ P(x+4)=?

-t>()()::; ()C..-"ff 3 3
?(>( ~4)=- ( ~~-tf} .::=: X

,?-t
t 2
e) P(x+;)=x + ~2 +4 ⇒ P(x)=?

x = ✓~ + I ⇒
P(H.1,.-)= ("-ı-~f-2)7 t
4 2
e) x 6 - 3x + 3x + 5 =?
l{
t -==- X-ı_=- 3 ...[is+-~ l'--st+-s-l-1 + 6
-l-1-'1.fs
~-1)5 + b 'P(i \=- )C.'2_ +~

V-_-r-2.d
r::rtr+6
5 -rG -= 1< t
f) x= ifıJ - 1 ⇒ (x+2}3-3(x+2}2+3(x+2)=?

~ -t~ _'3[,f'3 t -s.f +3-c _\ -t 1

(-l-{)' +~
(!+'2-\f t1
\ 'I. -t-()' 4-\ 6
(~ ~{ ~ 11,-tf
==- { L(
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

-t
r
g) P(x 3 +x- 3 )=x 6 +x-o +l2 ⇒ P(x)=? 1. TİP

P(><-r~ i' + ~ +-1~ P(x) polinomu veriliyor. P(x) polinomunun (x-a)

P(l-ı- ~) = C/+~..j _z fj(t 1<- ya bölümünden kalan soruluyor.

P(><'> = )(-+1 .0 İlk durumu aşağıda açıkladık. Eşitliğin sağ tarafında k

t 2 2 6
h) P(x +x- )=x +x-6+13 ⇒ P(x)=? yı yalnız bırakmak için x yerine a koyduk. Aşağıdaki

P( KL~ ~)= ll-Yt(~\ t 1?, dört durumda da amaç k yı yalnız bırakmak . Bunun
için (x- a) yı sıfır yapmaya çalışacağız. Böylece
P(T~= T,(T
2
-~./7)+13 yanındaki Q(x) si yutacak.

?( 'f.-) =- )( ~ıt- - !;ı, ~ 5-::. x:,-3><-t-'13 P(a) = k

11. TİP

P(x) polinomu veriliyor. P(x + b) polinomunu n

(x - a) ya bölümünden kalan soruluyor.

P(x+b) lx-a
Q(x) P(x + b) = (x-a ).Q(x) + k
k

Burada da amaç sağ tarafta k yı yalnız bırakmak.

S)P(x) POLINOMUNUN (x-a)İLE BÖLÜMÜNDEN Bunun için yine x yerine a koyarsak ( x - a) sıfır
KALANI BULMAK olacağı için Q(x) i yutar ve k yalnız kalır. Fakat
eşitliğin solunda da x yerine a koyduğumuz için k
P(x) polinomu x-a ya bölündüğünde bölüm Q(x)
şuna eşit olur.
kalan k olsun.
P(a+b) =k
P(x)lx-a
Q(x) P(x) = ( x - a ).Q(x) + k 111. TIP
k P(x + c) polinomu veriliyor. P(x) polinomunu n
Amacımız bölme işlemi yapmadan P(x) polinomund a (x-a) ya bölümünden kalan soruluyor.
x yerine bir sayı koyup kalanı yani k sayısını bulmak.
Sağ taraftaki eşitliğe dikkat ediniz. Bu eşitlikte x P(x) lx-a
yerine ne koyarsak k sayısını yalnız bırakmış oluruz. Q(x) P(x) = ( x-a ).Q(x) + k
Bölüm polinomunu yani Q(x) i bilmiyoruz. Ama (x-a) k
yı biliyoruz. x-a yı sıfır yaparsak Q(x) i yutar ve k
Burada ı. Tip deki gibi bölünen polinom P(x) olduğu
sayısı yanlız kalır. x - a =O ⇒ x = a görüldüğü gibi
için P(a)=k dır. Fakat elimizde P(x) polinomu
x-a yı sıfır yapan x değeri a dır. P(x)' in içindeki x ile
olmadığı için x yerine a koyamıyoruz onun yerine
x-a daki x aynı x olduğundan P(x) polinomund a ve
P(x+c) polinomunda parantezin içini a ya eşitliyoruz.
sağ tarafta x yerine a konulur.

x+c=a ise x=a-c olur. Yani P(x+c) polinomund a x

P(a) = (a-a).Q(a) + k
yerine a-c koyarsak k yı bulmuş oluruz.
P(a) = k

7
 1

POLİNOMLAR
Nefa t Kılıç
iV. TİP
ÖRNEK 27) ( 11. Tip) 3
( x-a) ya bölümünden kalan soruluyor.
+ a) P(x) • 3x 2 - Sx + 7 oldulu na söre, P(x + 2) .Jı
P(x + c) polinomu veriliyor. P(x + b) polinomunun
>
pollnomunun ( x - 3) ile bölümünden kalan kaçtı r?
P(x+ b) lx-a ~ ( s"):: 3 ,S-ı - 5 ·5 +? -=- ~ S - ?. S -+ '":7 =.St -
Q(x) P(x+ b) =(x-a ) .Q(x} +k
k b) P(x) = - 3x 3'1 - 7x'" + a.x 4 - 3 olduAuna göre

Burada da il. Tip deki gibi bölünen polinom P(x + b) P x + 5) pollnomunun ( ~ + 6) ile bölümünden kalan
u
-iP 39 18>
olduğu için x yerine iki taraftada a koyarsak
_ b 2Iseakaçtır? -'3,,( -~'j -":t-(--1) -t-c.t(-i)-l 7

P(a+ b) =k
P(- i) .. 2. ;i - ,- ;1:9,/4 2
olur. Fakat elimizde P(x) polinomu olmadığı için x yerine c) P(x) = x'' + a.x 4 - 2x3 + 1 olduğuna göre,
.l~:.=...~)
a+b koyamıyoruz . Bunun yerine elimizde olan P(x+c)
/>(2x + 6) pollnomunun ( x + 4) ile bölümünden
polino munun parantez içini a+b ye eşitliyoruz . x+c=a+ ·4
buradan bulunan x değerini P(x+c) polinomunda x yerine
b,
kalan 33 ze
a kaçtır~4
:J.j \
J. .p (-~ +G:,ı= P(-2)= ~3
koyarsak k yı bulmuş oluruz. C-'2.'j +0.(-'2") -2.( -i) +{
Biliyorum açıklamak için biraz uzatmak zorunda kaldım . C,Lj + l ba. +1 h +i-= !,3 .- /
Şimd i vereceğim ipucuna dikkat edin. Çok basit ve tek
~6c .;:::: -4~ ~ (a== -3
cümle .
ÖRNEK 28) (111. Tip)
Hangi pollnom (x-a) ya bölünüyorsa o pollnomda 1- 2
.Jı-4
a) J>(x+3) =x -3x+ 5 olduğuna göre, P(x)
yerine a konulur.
, f'(- 4}?
pollnomunun ( x + 4) ile bölümünden kalan kaçtır?
ÖRNEK26) (1. Tip) -4 L
P(ç:;jJ=- (-7t ) -3( -+) t6
+ a) P(x) = 3x 4 + 2x 3 - 4 olduğuna göre, P(x)
polinomunun ( x + 2) ile bölümünden kalan kaçtır? x: \ ~ (-y)::: ~ ~ + 2 l -t s-= -=t-5
'P(- 2):. "J, , (-2)'-f .\: 2(-2 "f - lj b) P(2x +l)=- 2x 4 +3x 3 -4x+ 7 olduğuna göre,
pı " ')
P(x) polinomunun (x + 3) ile bölümünden kalan
y '6 - 1~-Y -::::. 2 8 \-3;=.. _
kaçt~ - ~ -3, 4 (. ~ (.
~ (2.) (+~ )~ -2.,(-2.") +3' -'2.) - 4 -'2.')-t-=t-
+ b) P(x) = -x 11 7 98
+ 5x -3x31 + 3 olduğuna göre,
P(x) polinomunun (x+ 1) ile bölümünden kalan ~ ~ -32-2.L-i +ı+ı--=
kaçtır? 11':t- ~lS n 2Xt-\-::=:..>
)(;:::. - 2.
= -5b -t\5 ~ -c..ıt
Pc--1') ~ -c-~) +s (-ıı -1( -i) +'.5
.=.. 1 -t- S +3 + 5 -=- 1'2
c) p( x; 1) =2x + a.x 3 2
- 6 olduğuna göre, P(x) .f(- ~) =. \ Ç'
f
-t- c) P(x)= x 3 -2x 2 +a.x -6 olduğuna göre, polinomunun (x+I) ile bölümünden kalan -15 ise
Jı
a kaçtır? - ~ "3 '2
P(x) polinomunun (x-1) ile bölümünden kalan 4
p (~' )=- 2 .l-~') ;-Q (-s )- 6= -15
ise a kaçtır? P( ~) =--4- 2
p c1\-== '\ - 2 • ~ -t o.. - G
4 ==- -?- t-a ---
x+I -- 1
"'2.
ı<-ı-- \ .= -'2_
-ı,4 -+ 9<:4-6::. -~s
1~ =a . 8 'X:::....--;.
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

. ') ÖRNEK 29) (iV. Tip) .ı.._ ÖRNEK 31)

P(-;,)~.
T a) P( x +3) - 2x' - Sx + 3 olduğuna gôre, P(2f+ 1) (x+1) .P(x)=x 4 -2x3 +mx 2 -12 olduğuna göre,

polinomunun (J + 2) ile bölümünden kalan kaçtır? P(x) polinomunun (x+ ı) ile bölümünden kalan
\ '2.. -'4
i(~ ı= 1.,(-b) -s"(-b') +~::::.+'2+~+5 kaçtır? 'j.. :::. - \ k,o~o,,l l r-(\ ı;, :;, ~

~-t = A~ (-~'ı= /-1) - '2. (-ı) +ıvı(-/4) -(2

i b) P(3x + 2) = 2x39 + 5x +4x + 1 olduğuna göre,
37 6 Ô O=- ~ -+- 2 -t M -12...
p (-f).:::: P<_:t4) polinomunun 2X'2;; +~l-- i 2. 1 Xt1 ıU =-.9
kaçtır? :zJ~ ~ b
5
(: 5) ile bölümünden kalan
fa ><J ~ 2 ..-02)(- P( x)
1'2..==
+ 9 )( --~ıı_
12
P (~ 2J ;::: 2,(-tJ +t5(-iJ ,.4(-1) -H - ,a; P(-1)= (-1f-1,(-ı)tf2(-~-e
3><+2~ -\ - ı ~ -2. -)3 4;'4y \ ~-~] t-j1'~i' 3-l
( ,
~ -~'L P(-t}=--1-3-fZ.-1'2
-
)( ==-- ~
c) P(2x + 6) = 2x' + a.x' -x + ı olduğuna göre, ...:::.1- l{'2..X-~2...
=t i'l..)( f (-(}= -2'D
t ~x+2)
, l-
'- ı.ı
3
polinomunun (x-4) ile bölümünden
L.j ( ÖRNEK 32)
t~Ut1ız.
O
P 4T }.= P(z)=.. 5
ı_. kaçtır?
2
(-7-)3 + cı.(-ı:f-C-l) + 1 (x-3).P(x) = x' -4x' +mx-6 olduğuna p('Z.ı=.
kalan -5 ise a \ 7
P('2.~ "1}.:=: göre,

2. ')(. +G, - 2._ 'Z. - -

~~
+ 40-+ 'Zt ~.:::. --:5
~ ~-;;-z
P (x) polinomunun(x-2)ilebölümündenkalan
-4
ı<-:.--'Z..
.2.-1(-:. ~[ O.=-
Ol-= ~
2._) kaçtır? =-3' ıu, jCt1ı M , ••: j ı u.ıl
X
1
-
Mel. ı.iL .l't
. _ ...,,J\ı
D -= 2'+ .-3t, "T 3 N\ -0
~ 5 :::;."$ N1 ~ =- 5
ÖNEMLİ TİP
()(-1ı')' ~(~)= -;.~-4'k+S x- ~
ÖRNEK 30) (-z->J• r(z~::- ?l'-y.,f -t5,Z-~
(x -2).P(x) = x 3 -4x 2 +mx-8 olduğuna göre, :-- Ç) (c)= ~ -16 +{O-C:,= -'-f

ÖRNEK 33) ~ (ı_) ~ l\

(x+2).P(x)=x 4 -2x3 +mx 2 -12 olduğuna göre, p(~}::_:
1,..,,...------- 'r-- ~
P(x'f polinomunun (x- 1) ile bölümünden kalan
kaçtır? )( -:;:::_ - 7.... V.A ~r M' ~ °' ~ t.t.ia.~ c..M
O ;:::::.(-2..'t~ 2.(- ı.'f +M (-1.f-- ~2_
o ==-
1 ~ + 1C, + l..f N\ -C'2_
- "l!;;,::::J.J.JV\ ~ M =- -5

(~1"~)f (~'):; ~l{ -2.:< -

s ~ "2... x-
(1. ~i) . H1'> = ı\-1- - ~ -i 2-
3>. ~ ({\: -1<t,
9
~({)::- -6
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

9) P( x ) POLİNOMUNUN (x" - a)iLE 10) P(x) POLINOMUNUN (x - a)"' iLE TAM

BÖLÜMÜNDEN KALANI BULMAK BÖLÜNEBiLME KOŞULU

P(x) polinomu x 11 =a konularak bulunur. Bu soru tipi için üç çözüm tekniği göstereceğiz .

Polinom fonksiyonların türevini alabilenler için 1. Yol

t-
ÖRNEK 34)

~ıx' + ıx' - 4x - 6 olduğuna göre

0
1
P(x) P(a) = O, P (a) = O, P"(a) = O .. T (a) = O

x3 -2 ile bölümünden kalan nedir? l- '2.::::::. 0 il. Yol parantezi açalım x"' -axm-ı + .... = Oyapan
değer = ax"'- konularak kalan sıfıra
'K'- rz_
1
x"' - ...
1.. 2
2 ( ~.:_><- -ı-- 2( x1'\__ 'tX- 0 eşitlenir. Yani 9. Madde deki çözüm yolu kullanılır.
;;::,d.l<J\1
, ~(-ı..'5 • -.;_ ,.. 2
<~; - 4 ~-G 111. yol Normal polinom bölmesi yapılıp kalan sıfıra
eşitlenir.
'tf ¼+ 1S-'1~-6 =- ~ ~-+2
Türev yolu için açıklama
~lCf/\
t ÖRNEK35)

P(x) = x 981 + 3x762 - x 19 + 6 olduğuna göre

P(x) polinomu ( x-a )3 ile tam bölünüyor olsun. İşi
daha fazla karıştırmamak için diğer çarpanı da sabit
sayı ve 1 olsun

P(x) =(x-a)
3
P(a) = (a-a}3 = O
P'(x) = 3.(x-a}2 P'(a)=3.(a-a}2 =0
P"(x) =3.2.(x-a) P"(a) =3.2.(a-a) = O
P"'(x) = 3.2. 1 P"'(a)*6

m=3 olmak üzere,

Polinomun kendisi a için sıfır değerini alır.

Birinci türevi a için sıfır değerini alır

+ ÖRNEK 36)

P(x) = 3x 30
- 7x + ifi+.x olduğuna göre
15 5
İkinci türevi a için sıfır değerini alır.

Üçüncü türevi a için sıfır değerini almaz.

x5 - ifi- ile bölümünden kalan nedir? Bu nedenle (m-1). Türevine kadara için sıfıra eşit

s ( ı-<o'l --::ı--C-ı-.1) + Yıi-

olur diyoruz.
xs ıı. ve 111. Çözüm yolunu sorunun çözümünde

1 ('s:t·/ - -=r--("[2.i' •r3J1i .1.rr

göstereceğiz .

Aynı Başlıkta P(x) polinomunun ( x -a )"' ile

~.4 -~-(2.;+ 3~ bölümünden kalan bx+c dendiğinde de 11. ve 111.
Çözüm yolu kullanılabileceğini göstereceğiz. Ayrıca
-1<2 - {L/ +2 ==-- 0 iV. Bir çözüm yolu daha göstereceğiz.

~lo.ı\
10
 ~F~C\ ~ lt)J
1.::ı..x t-1 ' \ 1\ er ta S<..l)eı,. \o~()
f1 )! t n bf-s.~ ts.ı t-~) ,~1
POLİNOMLAR ı Neşat Kılıç

ÖRNEK 37)

P(x)=x3 +x2 +ax+b polinomu (x-1}2 ile

tam bölünebildiğine göre (a,b) kaçtır?

t 1. YOL
f t~)==-0
(Türev)

r' (~~ ==--0

P(~\::. 1 + ~ + O..+-k>=-0 0 a.+k-c
r\ 'Al=- s x?_-t 2.x-roı..,
~'(1\=. '3+'2.-1:-.::ı.=,0 (o..===-5 '

P(x)=x 3 +2x 2 +px+q polinomu x 2 +3x+2 ile

tam bölünebildiğine göre (p,q) kaçtır?

1[ ' 11:> \ &.+:z.~ ;-

~---=t.s +
I' ı<
~
-t-q 1><"-!3~!_~
7.,>< x -1
~ ~ +(p-'2.))(.-1:"'9
't•·iı>I d/ +'3.x \-2 fr=-fj
)( r~"+-2 -
C-ı-+t)(')(-\-9'--0
\ C',::: --ı.J
. (~_jj. /'1- ~C\ +'2-:::...D
~
ı<-= -1- X=--( C
~ (-'2.\~ ➔ -,~\- ~ - ı..p -t<t
- =-D__:;:_.____2...r_ +-CJ
__ ı-:.-
_o
? (-\)::=O , '/"\
ÖRNEK40) ~ -~t2.-~tC{:=..D +P+~t-1
3 2 • ~f'=-1
x =x +px +qx-2 polınomu x +3x+l ile tf.::..-j \ lı
2
P()
tam bölünebildiğine göre (p,q) kaçtır? [ et= -~

'ırt:1)( -2. 1X.,__fll(+-1 1

=~ ~'31,( -t ~ X -7-
. U?-~;,Z-;-(C\-1)~
- -~:- y..'2- +" )(. -t7
cu) ;ı.+ (°' tc=j) )(::.Ô
,.:, '"7-5""
~ -1-:;.Ô C\ +5c..O

11 n:=11 L!~
 r ÖRNEK41)
-\- ÖRNEK42)
r4eşat Kılıç

4 2
P(x) = x +ax +bx-8 polinomu x 2 -2x+2 ile

kalan 4x-6 olduğu na göre (a, b) kaçtır?

P(x) polinomunun {x-3)ile bölümünden kalan7,
P( x) polinomunu n ( x + 3) ile bölümünden kalan _ ıı
~ =: ( ,x_'2:...'2 +'2._) ,Q<.ı<ı) olduğuna
bölümünden
4
? ( )(,) = X + J +b l< - X göre, P( x) polinomu nun ( x' .. 9) ile

~ X~
-, ; -t" o,,x_ -ı-~'i- -'b -4 )( +lö =- ( x--2x-t'2-
4
2/~"-"'~ p( 'ı =~ ~
"l... bölümünden kalan nedir?
'!, p (- '3,'):,o - -i
~ ~ -\" 20.~_: (_~-¼') X-'2. r
-, 11.· + x + 2-,x. X -t-'Z.X -~
~iuı
X:'Z.Xt<.. '"'~ l,ç.-oW, I:'.. (~)-9- t (-~ -i (

)1S+ (~-'2.) ~+( b--t,") X-'(__ - --=-• 3°' -tlo = t--

-::2:f Ltıı:c-L-q:-4;>< @._~-3) r ~1 ~:-1o- -~

(0s-t'2) ~-'8)x- J.(
i >-'2. f 2.. X ~
\ı-.: 4"i
L -ı.ı-:_~
~-
--7...
~J
------- ~~-:---
( o..+3) -,e-+ (\.ı - lo) X ::::...:)
3e1.-'2- ~
~=--3
o
~ ---
J:>
11) P(x) Polinomunun (x-m)ile bölümünden
- ,..;;:,-'
l-o.=3\
kalan k 1 , (x-n) ile bölümünden kalan k 2 , .. RNEK43)
olduğuna göre, P(x) polinomunun
P(x) polinomunun (x+2) ile bölümünden kalan -6,
(x-m).(x-n)ile bölümünden kalan kaçtır?
P(x) polinomunun (x-4) ile bölümünden kalan 12

P(x~x-m P(x~x-n P(x~(x-m).(x-n ) olduğuna göre, P(x) polinomunun (xı -2x-8) ile

b;l~=~;d: :la6 nedir; ( lt) = i 2 P(~') fx-~~~)

t_ (-2)-:. -'=, t( (( \ =1'2. ~ :::.O$:I:: lo
-/-20<+~==--(, (1)
lfo.+t.o =- ~2

G, 0.-= ~~
O..=- 3,
({) ·(\.(2, ~ u-t'Ae k.o ~\( fV\

-b '° ~=- -6
~:=.O
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

ÖRNEK44) NEK46)

2
P(x) polinomunun (x -4) ile bölümünden kalan P(x) polinomunun (x-2) ile bölümünden kalanı,

2 P(x) polinomunun ( x + 4 ile bölümünden kalan -11

(5x+4), P(x) polinomunun (x -9)ile bölümün-
2
ve P(x) polinomun n (x +2: ~e bölQm9nde
den kalan ( 6x + 12) olduğuna göre, P(x) polinomu-
bölüm (3x+ 2) oldujluna gö~lino"l"~
nun (x-2).(x+3) ile bölümünden kalan nedir?

p( ı<.) ( 0- I' (ıq P<ı<.) 1( [~ + 3) ile bölümünden kalan nedir? p(--~):: '
\ ~2- 9- 1(

x-k.
-1..)(l( +3)
~~ P<iı=-1 P <--4):-d Kx'ı \ tıc-2.)(~+-~ -
~-=--z
-- ~:.-~

le.<~ :.a><.+b
ıc(~)=:. ~ t(-tı)=-H - - -· ~><-+'<...
~t><l :::AX.+lo
P(-z)::.14 . P(-'3')=-C, . 2Q.-t b =- ı\4 2-0t -t 0 ==- 1 == '2.x-3>
lc(-'1):.-<, -/-3,CJ.. f \ı) =- - ~ - / -4~,+k?-==- -1 f Hx).z.(x-ı)(~-4(,-'><+2) t2'C-J
~ t'2.} -:.::.~ 4
Zod-,16:::. ~ 4 ··-~~·-~;_;··-+J(:-- 1 P(-~)==-(-~.(<\(-t}-b-:5
~ - ___ G____ t_ 4a ~ -"''=- ~1 - .s5" - ~ = 26
5 -'=ıı..O
°'e>-.-:::..4 (e> °'- _-·+z. .
o. - '2 1· 2.+1-:):::...{
- ÖRNEK 47) t t~):= ~ _ 1.ô;:. -3,
ÖRNEK 45)
~=16 3
-~ -3 P(x) polinomunun (x-2) ile bölümünden kalan 4,
1
P(x+4) polinomunun (x+3) ile bölümünden kalan 2
P(x) polinomunun ( x + 2x + 4) ile bölümünden
-\ - (
-7, P(x-2) polinomunun (x+l)ilebölümünden
kalan (2x-12) olduğuna göre, P(x) polinomunun
kalan 5 olduğuna göre P(x) polinomunun
(x s)ıieböfü;ö-~d;~-kaıan··iie~ C>< ..'2)(>r+2X 4-4 \
1 -

(x - 1).(x + 3) ile bölümünden kalan nedir?

fl ı<-1) ('.1.-t P()<) ı(x-~l-R><t<ı~
- 'l

P(-3) : 5
K~) _P (x) v,c-"2. p(x) [ tJ-~::!':f
~(-'3)~5 =---
ko,):::o>'+'A
-----
'+ --
l)(-(2...
---
,K... . c)
'
X ~ w-+~'ı<fC..
2 ,_
\lJ (8eM~)
9 Jıi.&
o..+~ :.-r ~ ,2):::.4 :,_
B,~ e,, 3 , . ~ ~
O\tW.~v. \((_~ kö.(
w l,öZJd.ü\ o\ Ml,
°"' '2. f

- / -s0t +to =- s _':) ~"' -U1 k.t~ ~

~ C/'\/)=::.-:::> ~ :-'2X-4
iu>'-} ,N\ı,,, U. çlt'l'()

o.+~ -7-
/
t ~d_r~a. ıo~~c

-t- - -•- -~= 30- -5

J'. u------.-•-, -~
4~+2.~+C:::.~ o.(-~><-'1) 4-b)<-\C:::2..X-(e.

Lf0.=-42... ,t-2..J .+ lp.-1'2::: {( -Ut>(- '10.+~X .+-l::. 2.x-,(2

o-_::--3,
-y:i +4.a.-fz.=-;A \b - aa) ){--\- C -ip.:: 2X - ~ t.
-~ --t~ =- ---=t- 1~:. ~ '2. 6 - 'uc. ~ ı. C -LtQ. ~ -~~
\,.== -4 o.=-~ bı::~.+ 2 c.::. tp.-<ı
13 ı., =- ~ -t2==- 'ü4 t 2 4 Bu ~~ ~ ( {) de_
c.::;..l.{Q-12::4•i-t2.==-- 8' ~~~ lte~l~ N'
\t-t~):::;_ ~+~X- ~
 POLİNOMLAR

+
Neşat Kılıç

12) POLINOMLARDA KATSAYI İLiŞKİLERİ ÖRNEK49)

P(O) = Sabit Terim P(x) =(x 3

+3x 2 +x-2}4 polinomunun,

P(l) = Tüm katsayılar toplamı

a) Sabit terimi kaçtır?

P(l)+ P(-1) b) Tüm katsayılar toplamı kaçtır?

= Tüm çift dereceli terimleri n
2
katsayılar toplamı c) Tüm çift dereceli terimlerin katsayılar toplamı
kaçtır?
P(l)- P(-1)
= Tüm tek dereceli terimleri n d) Tüm tek dereceli terimlerin katsayılar toplamı
2
katsayılar toplamı

İSPAT:

a) Sabit terimi kaçtır?

b) Tüm katsayılar toplamı kaçtır? X ='> il.o ~el_ l UY)

c) Tüm çift dereceli terimleri n katsayılar toplamı
P(~ -~) == Q. ('"t-~J-r ·6-1
kaçtır?
p \~)c::. ~(<)-;- 5
d) Tüm tek dereceli terimleri n katsayılar toplamı
-?-=- Q(-<rt-S
kaçtır? ~
-1~ &l-() ~ -..._,\
o.., {)(c')::= 2 ::=. ?i
ÖRNEK51) ✓,,----- ~
2 ,

\cı') p ( 4)= ( {-\-1.? =:::, zg-

P(x) = (x 4 + ax 2 + 3x+ ı) dir. P(x-2) polinomu -

nun katsayılar toplamı 16 ise a' nın alabileceği

c.-) p((\::::n- p ( ~\=. 1 değerler çarpımı kaçtır?

2..".:?-+ ( _ ~::::. l½ l t ~ p({,1..)=--~"

2 L- ( ıi. -ta - ', +t )'2 - ~ (p (o.-{)L ((:,

d) f l\) - P(-l):: Tt-\ _ \3. o..-{-Y °'-~ -:: 4

'L L-
14
\
 POLİNOMLAR Neşat Kılıç

-t- ÖRNEK 52)

~(-z)::::..-b J~
)( ~
·1
1
ı
ÖRNEK 53)
o(u..r
P(x + 2) polinomunu n sabit terimi -6 ve Q(x -3) Aşağıdaki ifadeleri Basit kesirlerine ayırınız. ---/ı
polinomunu n katsayılar toplamı 10 dur. _ 3 1-
- -
X:-\
H(x)=P(x) .Q(-x)+x +6 ise H(2) kaçtır?
2 t l) 2x+8 A
--+--
B
(x-2).(x+2 ) x-2 x+2
- -
X-L ~r\"L

H(rıı:: P(-ı.;, Q(- i) -;-'1ô 1. Yol. (Paydaları eşitleyerek)

2.~-tı= ı:\)(....QJ\ ~~'x+2 &

't-\ \ı..')= - (, • lô ~ ~ C = -66 +( O
=-50 ✓ 2-'ı<'. + ~ -==- ( A ~ g,') '>< - '2.A ~2 _&,

13) BASİT KESİRLERE AYIRMA

ı.......
-
İki polinomun bölümü biçiminde verilen bir
polinomun basit kesirlerine ayrılabilmesi payın
il. Yol. (Pratik kural)
derecesi paydanın derecesinden küçük hale
getirildikten sonra yapılır. Payın derecesi paydanın
derecesinden büyük ise polinom bölmesi yapılır.

I.Tip

Paydanın her çarpanı birinci dereceden polinom

olan kesirli ifadeleri basit kesirlerine ayırırken
paydası birinci dereceden olduğu için payı sıfırıncı
dereceden yani sabit terim olur.

P(x) A B
----'-~ -- =--+ --
mx+n px+q
(mx+n).(p x+q)

il.Tip
) Sx-11 ~+_!!__
Paydada çarpanlarına ayrılmayan ikinci dereceden (x+2).(x-5 ) x+2 x-5
bir polinom çarpanı varsa bunun payı bir derece A- -=-- s '>< - H -= -3=-3
düşük yani birinci derecen polinom olur. 'ı<-5 -+
P(x)
------'-,; ___ _ =-A- + Bx+C )(-::. ? G,: '5><-l~ -==-J!!_=-ıı__
2
(mx+n).(px +qx+r) mx+n
2
px +qx+r ',(+ı,_
+
111.Tip 21x+12 A B C
4) +-+--
x -x 2 -6x
3
X x-3 x+2
Paydada tam kuwet olan kesirli ifadeleri basit
kesirlerine ayırırken 2-1 )(. +~'2.
A B C X • ( )(-'3) ( ')(+2...)
P(x)
-..C... .:--=-- +---+- --
(mx+n)3 mx+n (mx+n)2 (mx+n)3 Pt - Z..{ x -t- ~ s. R-- =- .tL :::: -3
(-ı.'>(<-)
- \'ıG-l.)(>'.+Z.)
~- 2~)(+11.. ~= ½ =-5
:,r. .. (ıı.1"2.) s•':ı
15
P.:, = 2 ~ ~-+ ~'L
)(,()(-3,)
 POLİNOMLAR
Neşat Kılıç

il. Tip
~ 111. Tip
3
t 2x 2
1) - - , +3x+ 7
----~--+
A Bx+ C
--
(x +2).(x2 + x +ı) - x+2 x 2 + x +I
;-'T'I(+,~ y.., +'2...
1)
3x+5
(x-2)
2
A B
- + - ~2
x-2 (~-2)
Q<-2)

2. )(¾ '$ ')(. +":?--=-- ft~+-A-¼+.f\ ~ P;,j-t- '2 S»)(. +C )( t '2_

:S X-t S-::.. Ax-2A -t B, A==-3 J
2-)(-\- ~-t11--==-
- ız~-te,=-5
~ t- ~ l -+ (f\ ~2&.;-c))( ;- A-t'Z_
A- -t ~ :. 1..
- (o +'3,-=- s e,-=-<1 J
A +~ -=- ~ t\ -t'2C -: ~-=t-
-b tC -;;;; i ~ ~ -=- -_s 2)
4x+6
2
A
-+
B
2

t ı\~z..c =- + ~--'t---=C-=-=--..:.\~--- -:-~

'2...
(2x+ 1) 2x+ 1 (2x+ ı)

2A .;- 2\1 ~s C =ı\D 3c d::., @,trC':.:- ~ 12

~J-\-~ C =-- (O➔ C. - 2.. e:, tZ..c. \ r\-\ '2..
7- 2x 2 +7x +2 A Bx +C /3.::.-\ ~-=--
2) - - - - , - - - - , - = - + -2-
(2x -3).(x2 +2) 2x -3 x +2

14) ÖNEMLi
.
I.TIP
BEŞ TIP ÖRNEK
.rı .ıe,(ı o,~~ t4~
(_ } ()
- -=- -
O~(' '
1) P(x) =3x2n -8x2n-ı +x4 -5x2 +6 polinomunun

( x 2 + 2) il~ bölümün~ n kalan -36 olduğuna göre,

3.uod.&ı ı ı
n tek sayı kaçtır? X ~ -2 "°j I
-3,6 ~C4
,n o-ı '2. c~t+{Q.,
i?- J - 8 ( ~) -t,~; -5( f) -t G
s•(-?..')" -8(-'2')"-ı-t (-•t?=-s(-2)+6 = -3~
- :S•'2~-~(-'2.)" t 4 + {C -t6:::. -3/·
(-2.) () !O
- ~. ı..0 -=- -5G z = 8' rı.-:. 3
2) P(x)=(x-ı}2"'+ı -(x+l)"'-4n+ı polinomu

(x - 3) ile tam bölünebiliyor ise m ile n arasındaki

bağıntı nedir? ~ .M~ ><-"3 w~ 1

( '3,-0L.l'()-r~ (1tf)N\ -4"-t'=- o

22ıfı. 2- - 4M - 4~+ ~
2 · ~""1 - ı_{'A =- i.ı,l'r't:- \
4.M==-- t/'r't (
16 - ----T\
~~-~ l_j
 POLİNOMLAR
Neşat Kılıç

il.TİP p(- ~)=. ?_ 111.TİP

+ 1) P(x)=2.P(-x)+x ise P(3) kaçtır?

~(~')-"2.P(-~~3 Ç)(3,)~

P(-3) -2.P('5-J ~ - ~ PC-3.)-=. b

o\ .S~./\
 POLİNOMLAR
Neşat Kılıç

V.TİP (Baş katsayısı meselesi)

l} Baş katsayısı 2 olan 3. Dereceden bir P(x)

polinomunun çarpanlarından biri ( x 2 - x) dir. Bu

polinomun (x+ 1) ile bölümünden kalan 6 ise diğer

çarpanı nedir? ~'ö" 'Af~
f (X)= ( l--'A)• ( 2><-t ~}
P(-1>=-G d~ t;:> ~ul_un~r-
G=- ( ~-.. 1)(-2.-t\o)
~ == -ı.-tb 'o= S
~ \ ~es 't-a.l'~Qıl ==- '2>< tS

, 2) Baş katsayısı 6 olan üçüncü dereceden bir P(x) :::: k>~t -·

polinomunun (2x 2 +3x) ile bölümünde bölüm Q(x )

kalan ( Sx-6) dır. Bu polinomun ( x-1) ile

bölümünden kalan 19 ise Q(x) nedir?
'2__
p(~J 1 2.X+s,X
3 )(. +J.o ==- q~)
~(~')-== ( 2.k+'3 x:;(1x"tb) +sx ....G
13= 5•(3+~) -1
4) P(x .+ 1).P(x-1)=9x 2 +30x+16 ise P(x)=? 7..o -:=-5(~ +b)
t,- - - - -S-:~tVJ ~=-'2
L ~t)()-=. ~~~ ✓
~c '>L-+\):::: 3>>'--·fs w P(x+l)=-1 ')(.-~~ 3) ( x -1) ile bölündüğünde 36 kalanını veren ( x + 1),

P(~-\)=~ '>'-3~ 'i'() (X -{) ::::-3.Xt.s i:(D ( x + 2) ve ( x + 3) ile ayrı ayrı bölündüğünde hep -12
kalanını veren 3. dereceden P(x) polinomunun baş
s~ce..- >< \ l \ o.._~ l\ ~ ~~ (~
~M_ ~cı..lre:.~tS \ ".\ katsayısı kaçtır? f ({, \:::. ¼ '3, , d , u ~
ı,,~Mcl.~ :1 L-~\.İ.
~ 1:, ; r f>O\l"<\OA,,\,
-3'l( 0~l -3,)(.(3. H'j.') \ l~+\')()C..~)(~~'l,; '.S.~
s ~<1.klô) -ı- :s'l<l-3% ~sı,,~J __
- ıt ~
ı O.. ~-;r
~il~~~
Ç>ol~4~G..

,,,J-Blıı )(.- ~-ı-'31/))4-~X b><ı,, ~

t'~M bol~ A(
..:.G. S~ SeıJ.J \
t+
p ()()=o.(><.+()(,c~'2)('1..+s)-{2. OlLt-( •
+- C,'o)(-= S~ -ID~ §:) C\ ~(ı_, ,
ı ~le :.:SO b=. -5
3b-=- o., 2 ·'3 ·4 - <2.
b~ S Lf 8 :=- 2~·Q
18
P('>Z'r- -3)<- 5 o..-:::'2..
B:u~ \t..OctS"~\";>\
 POLİNOMLAR
Neşat Kılıç

4) P(x) üçüncü dereceden bir polinomdur. P(x) in 'L -~

f (~'):: \'f.- -~)~Y...+k>;+2.'l..-t f
(x+ 2)2 ve (x-3) ile bölümünden kalanlar eşit olup
4 dür. P(x) in katsayılar toplamı -5 ise P(x) in sabit O -:::::.. (4-..__.,,,
-9)( 4 ;-b')
'--T"".,.,
+S
-s
t'V-~,F~~if. (~--s) p ( ()-=--5
P(o)::.'?
4+lo =- 1 ~=--'l
1

C\
p(o')=. (~-~; (0-3) +Ot\
y P(x:~= ~~(K+~~(x-~J-\--Y
°' .
- 5== .9 (-rı.')+4 p(o~ =. '2~ ;-{ = ~ 8
-9=-1B0-
Pcx') -=- ~<~+2t,(><--3') ~ 4
°'~ k_
t

+ 7) Üçüncü dereceden bir P(x)

..
polinomu ıçın
3
~ ~\ .::.Ov( t-·- ~
P(I) =P(3) =P(5) =4 ve (x-7) ile bölümünden f(~)-d2_
P(c)= i°4,C-'l'>+4 = - bT4=f:tj kalan ıi olduğuna göre P(x) polinomunun (x + 1) ilP(. )-i)
-( _.,
J 5) Baş katsayısı -2 olan 3. dereceden bir P(x )
bölümünden kalan kaçtır ?
?(><) ('ı(-1) 1 \Y---3.)vG(x-5J<Z.
ı

~ :;:.-'2.:: -t-p~l~nomunun ( x 2 + 2x) ile bölümünden kalan

b tc:ı l\ı\ Ct:-" ~ ~ o..~ lQ.('" e"8---~ vÇ. ~ J..ii.r-,
~ (3x-7) dir. P(x) polin~munun katsayılar.toplamı 2 p ( )(.) ) ()(..-\')('>'.-3) 0<-<5)
olduğuna göre P(x) polınomunun (x-2) ıle

bölümünden kalan kaçtır?

p C1'-) \ l-+u P({~=7- °' 'ı<.- ~)(\!.-S)("--'S) +<-(

l.f ~ (:,ı. ) \c
-2.)(.-\-k) P(2 '>=~ '1'1 =-°'"(o,~, 2. + ½ -6._
4 ~;::::- °'-•4-~ ~
~ ( '1.-)::; ('f..ı~--ı..')(-'"ıX+'o) +"3><-T-
:ç,(-'L), lcı4
CA=-
3)(.-'1-
p c_.. {)= )( %-ı-4 _ - 8+q
2 ===- 3, (-'2.""T~) 1"'"3,-~
8) P(x) polinomunun (2x+3}2ve (1-x)ileay;;--f fi
f, =- 3· (-'2"1"~J
ayrı bölümünden kalanlar eşit olup -8 dir. P(x)p :'\_1 "~
z~ -'2..~~ YJ=::. 4 polinomu
.. ,. .. (~ı-
(x+ 1) ile tam bölünebilen uçuncu # /\.

çı ( ?_'>===- ......_._.,-, - ¾ + (o - ~ dereceden bir polinom isi baş katsayısı kaçtır? p(-<)=.-O
ı'()(') 1 (2><+3/, (◄ --x)
R(2,)= -1
~ 6 ) Baş katsayısı 2 olan 3. Dereceden bir P(x)
~ cJ,.J-Y:: ;li~munun (x2 _ 9)
--
-~
c>,.

L
'({->{)- ı
ile bölümünden kalan
P()(,')- o_.(2)(.+J)
_\-
\
(2x+ ı) dir. Bu polinom (x-2)ile kalansız .
bölünebildiğine göre P(x) polinomunun
. .
sabıt terımı D:=-
Cö
°' · (-, +'3ı':(1-t-{)- B
~,7- O..=:..'--f
kaçtır?
P(<--)::.0
ı,°' ~ ~-h;0-'1 \ 4- ~\ '
. ~(o)-:.~ 6-~~ c:ı_Q.t~~ \ o...r~l"t 11<.ılt ~Q.f ,
19 f~~~~- (4-}:-+ -- ~ .(\-0
= 1 bx~ (-)()=- - i C, ~ t ., _ ,
P-:,o. 'f 'lo-..tc;C)..~ \S\ -=:- -1 ~ d., r ,