POLİNOMLAR : D) S x   3x 2  x  3 2 x 4  1

T x  
a0 , a1 , a 2 , a3 ,  , a n 1 , a n reel sayılar ve 1
E)
n doğal sayı olmak üzere , 2

Px  an x n  an1 x n1    a3 x 3  a2 x 2  a1 x  a0 ÇÖZÜM 1 :

A)
biçimindeki ifadelere , x e bağlı yazılmış reel
katsayılı polinom ( çok terimli ) denir.

Bu polinomda :

a 0 , a1 x , a 2 x 2 , a3 x 3 ,  , an1 x n1 , an x n
+ 𝑣𝑒 − işaretleri ile birbirinden ayrılmış
ifadelerine polinomun terimleri denir . B)

a 0 , a1 , a 2 , a 3 ,  , a n 1 , a n  R sayılarına ,
polinomun katsayıları denir .

x değişkenlerinin kuvvetleri olan

n , n-1 ,  , 3 , 2 , 1 , 0  N sayılarına ,
polinomun terimlerinin dereceleri denir.
C)
Px  polinomunu oluşturan terimlerden ,
derecesi en büyük olanının derecesine ,
polinomun derecesi denir ve

derPx  biçiminde gösterilir.

D)
En büyük dereceli terimin katsayısı olan
a n sayısına polinomun baş katsayısı denir .

x değişkeni bulunmayan a 0 sayısına da

polinomun sabit terimi denir.

ÖRNEK 1 :

Aşağıdaki ifadelerin hangileri polinomdur ve

polinom olmayanların sebeplerini açıklayınız .
Polinom olanların , derecelerini , baş katsayılarını E)
ve sabit terimlerini bulunuz ?

A) P  x   2 x 3 
1 2
x  7x  3 1
2

B) Q x   3 x 4 
1
2
x

C) Rx   4 x 3  x  3

1
ÖRNEK 2 : SIFIR POLİNOM :

Bütün katsayıları sıfır olan ,

Px   2 3 x 4  x 6   2
1 x
3 5 Px   0  0.x  0.x 2    0.x n  0 polinomuna
Polinomunun ; terim sayısını , derecesini , sıfır polinomu denir .
başkatsayısını , birinci ve beşinci dereceden Sıfır polinomunun derecesi belli değildir .
terimlerinin katsayılarını bulunuz ?
ÖRNEK 5 :
ÇÖZÜM 2:
Px   0.x 3  0 , Px   0.x 0  0 ,

Px   0.x 2  0 , Px   0.x101  0

Polinomları sıfır polinomdur ve her birinin

derecesi farklıdır bundan dolayıda
sıfır polinomunun derecesi belirsizdir.

ÖRNEK 6 :

Px   a  1x 2  b  2x  c  3 polinomunun sıfır

ÖRNEK 3 : polinomu olması için , a  b  c  ?

𝑃 (𝑥 ) = (2𝑎 − 6)𝑥 5 − 4𝑥 𝑏+2 + 3𝑥 2 − 7 ÇÖZÜM 6 :

polinomun derecesi 4 olduğuna göre , 𝑎 + 𝑏 =?

ÇÖZÜM 3 :

ÖRNEK 7 :

Px  2a  4x 2  b  a  1x 3  1 polinomunun

sabit polinom olması için , a  b  ?

ÇÖZÜM 7 :
SABİT POLİNOM :

a  R ve a  0 olmak üzere , Px   a

polinomuna sabit polinom denir .
Sabit polinomun derecesi sıfırdır .

ÖRNEK 4 :

Px   5 sabit polinomunu , Px   5.x 0 ; ÖRNEK 8 :

14
Px   5 x  3x  4 ifadesinin bir polinom
2 m 1
Qx   2 sabit polinomunu , Qx    2x 0
olabilmesi için , m nin alabileceği pozitif
tam sayı değerlerinin toplamını bulunuz ?
Biçiminde yazdığımızda , derecelerinin sıfır
olduğu görülmüş olur. ( x  0 için x 0  1 )
2
ÇÖZÜM 8 : ÇÖZÜM 11 :
A)

B)

C)

D)

ÖRNEK 12 :

n  N için
24 n
Px   4 x  2 x  x  1 bir polinomdur.
n 6

ÇOK DEĞİŞKENLİ POLİNOMLAR : Bu polinomun derecesi en çok kaç olabilir ?

Polinomda birden fazla değişken varsa bu tür ÇÖZÜM 12 :

polinomlara çok değişkenli polinom denir.

ÖRNEK 9 :

Px, y   4 x 3 y 2  2 x 2 y 2  4 xy  5 x  8 y  3

2 değişkenli bir polinomdur .

ÖRNEK 10 :

Px, y, z   3x 4 y 2 z  4 xy 2 z 3  2 yz  3z  4

3 değişkenli bir polinomdur.

ÖRNEK 11 :

Px, y   2 x 3 y 2  3xy3  xy  5x 2  3 ifadesi ,

x ve y ye göre yazılmış reel katsayılı bir ÖRNEK 13 :
polinomdur . Bu polinomda
Px   a  3x 3  b  1x  a.b  1 polinomu
A ) Terimlerin derecelerini sabit polinom olduğuna göre , P5  ?
B) Polinomun derecesini
C) Polinomun baş katsayısını
D) Sabit terimi bulunuz .

3
ÇÖZÜM 13 :

ÖRNEK 16 :

Px   x 3  2 x 4 n  x n 3  x n 1  5 polinomunun
derecesi en büyük kaç olabilir ?

ÇÖZÜM 16 :

ÖRNEK 14 :
m6
Px   x m  x m  3 ifadesinin bir polinom
olması için m nin alabileceği değerler toplamı
kaçtır ?

ÇÖZÜM 14 :

İKİ POLİNOMUN EŞİTLİĞİ

İki polinomun birbirine eşit olması için ,

1- Bu polinomların dereceleri birbirine eşit

olmalıdır .
ÖRNEK 15 : 2- Bu iki polinomun aynı dereceli terimlerinin
24 n
katsayıları birbirine eşit olmalıdır .
Px   x  x  x n4  x  1 ifadesinin bir
n 3
Px  a0  a1 x  a2 x 2    an x n
polinom olması için n nin alabileceği kaç
değer vardır ?
Qx  b0  b1 x  b2 x 2    bn x n
ÇÖZÜM 15 :
polinomları için

Px   Qx   a0  b0 , a1  b1 , a 2  b2 ,, a n  bn

ÖRNEK 17 :

Px   3x 3  3a  2x 2  b  2 ve

Qx   c  1x 3  4 x 2  dx  1 polinomları eşit

ise ; a , b, c , d sayıları kaçtır ?

4
ÇÖZÜM 17 : NOT :
TAM KARE

ax  b2  a 2 x 2  2abx  b 2

ax  b2  a 2 x 2  2abx  b 2

ax 2
 b   a 2 x 4  2abx2  b 2
2

ÖRNEK 18 : ax 2
 b   a 2 x 4  2abx2  b 2
2

3 ÖRNEK 20 :
a olmak üzere ; Px   4a  3x 2  3x 7 x  32  49x 2  42x  9
4

ve Qx   9 x n  b  a x  c  3 polinomları ÖRNEK 21 :

eşit ise ; n, a, b, c sayıları kaçtır ? 3x 2

 4   9 x 4  24x 2  16
2

ÇÖZÜM 18 : ÖRNEK 22 :

Px   4 x 4  mx 2  9 polinomu bir tam kare ise ,

m nin negatif değeri nedir ?

ÇÖZÜM 22 :

ÖRNEK 19 :

 
P x   a 3  8 x 4  x 2  x  2 ,

Qx   b  1x 3  cx 2  x  2 polinomları veriliyor. Px  VERİLDİĞİNDE , PQx  İ BULMA :

Px   Qx  ise , a , b, c kaçtır ? Px  verildiğinde PQx i bulmak için ,

Px  polinomunda x yerine Qx  yazılır.
ÇÖZÜM 19 :
ÖRNEK 23 :
P x   4 x 4  2 x 2  1 
ise , P  2  ? 
ÇÖZÜM 23 :

5
ÖRNEK 24 : ÖRNEK 27 :

P x   x 3  3 x 2  3 x  1 ise ,  
P 3 4 1  ? Px   x 3  x 2  ax  b polinomunda ,

ÇÖZÜM 24 : P 1  1 ve P2  8 ise , a.b  ?

ÇÖZÜM 27 :

ÖRNEK 25 :

Px, y   3x 3 y  2 xy  5 y  x ise , P 1,2  ?

ÇÖZÜM 25 :

ÖRNEK 26 :

P x   x 3  3 x 2  3 x  1 ise  
P 3 2 1  ? ÖRNEK 28 :

ÇÖZÜM 26 : P x   2 x 2  5 x  1 ise , Px  1  ?

ÇÖZÜM 28 :

6
ÖRNEK 29 : ÇÖZÜM 31 :

𝑃 (𝑥 ) = 𝑎𝑥 2 + 𝑏𝑥 + 𝑐 ve

𝑃 (𝑥 + 1) = 6𝑥 2 + 4𝑥 + 9

olduğuna göre 𝑎 + 𝑏 + 𝑐 =?

ÇÖZÜM 29 :

ÇÖZÜM 31 ( 2. YOL ) :

ÖRNEK 30 :

Px  1  Qx  1  2 x 2  2 olmak üzere

P3  4 ise Q1  ? ÖRNEK 32 :

ÇÖZÜM 30 :

ÇÖZÜM 32 :

ÖRNEK 31 :

𝑃 (4𝑥 − 1) = 16𝑥 2 − 8𝑥 + 4 𝑖𝑠𝑒 𝑃 (𝑥) =?

7
ÖRNEK 33 : ÖRNEK 34 :

𝑃 (𝑥 + 2) = 𝑥 2 − 𝑥 + 1 𝑜𝑙𝑑𝑢ğ𝑢𝑛𝑎 𝑔ö𝑟𝑒 , 𝑃 (𝑥 3 − 𝑥 + 1) = 𝑥 − 𝑥 3 + 4 𝑖𝑠𝑒 𝑃(𝑥 ) =?

𝑃 (1) =? , 𝑃(5) =? , 𝑃(𝑥 − 1) =? , 𝑃(𝑥 ) =? ÇÖZÜM 34 :

ÇÖZÜM 33 :

a)

ÖRNEK 35 :

b) 𝑃(𝑥 − 2) = 𝑥 2 − 3𝑥 + 1 𝑖𝑠𝑒 𝑃(𝑥 ) =?

ÇÖZÜM 35 :

c)

ÖRNEK 36 :

𝑃(3𝑥 + 1) = 9𝑥 2 − 6𝑥 + 1 𝑖𝑠𝑒 𝑃(𝑥 ) =?

ÇÖZÜM 36 :

d)

8
ÖRNEK 37 : ÇÖZÜM 40 :

𝑃 (2𝑥 + 1) = 𝑥 2 − 4𝑥 + 2 𝑖𝑠𝑒 𝑃(3) =?

ÇÖZÜM 37 :

NOT :

Px   Qx  eşitliğinin her iki tarafındada

uygulamak şartıyla , istediğimiz gibi değişken
değiştirebiliriz.
ÖRNEK 38 :

3𝑥−1
𝑃( ) = 𝑥 2 − 2𝑥 + 5 𝑖𝑠𝑒 𝑃 (2) =?
4

ÇÖZÜM 38 :

ÇÖZÜM 40 ( 2. YOL ) :

ÖRNEK 39 :

P1  2 x   4 x 2  2 x  1 ise , Px  1  ?

ÇÖZÜM 39 :
NOT :

NOT :

ÖRNEK 40 :

𝑃 (𝑥 2 − 𝑥 + 2) = 𝑥 − 𝑥 2 + 3 𝑖𝑠𝑒 𝑃(𝑥 ) =?

9
ÖRNEK 41 : ÖRNEK 44 :

Px   4 x 3  3x 2  7 x  2 𝑃(𝑥, 𝑦) = (3𝑥 − 5𝑦 + 4)5 polinomunun

5
polinomunun
katsayılar toplamı kaçtır ?
sabit terimi kaçtır ?
ÇÖZÜM 44 :
ÇÖZÜM 41 :

ÖRNEK 42 :

𝑃 (𝑥 − 1) = 3𝑥 2 + 4𝑥 − 5 𝑜𝑙𝑚𝑎𝑘 ü𝑧𝑒𝑟𝑒
ÖRNEK 45 :
𝑃 (𝑥 + 1) 𝑝𝑜𝑙𝑖𝑛𝑜𝑚𝑢𝑛𝑢𝑛 𝑠𝑎𝑏𝑖𝑡 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚𝑖 𝑘𝑎ç𝑡𝚤𝑟 ?
𝑃(𝑥 + 1) = 𝑥 2 − (𝑎 + 1)𝑥 + 2𝑎 − 1 polinomu
ÇÖZÜM 42 :
veriliyor . 𝑃(𝑥 ) polinomunun kat sayılar
toplamı 3 ise sabit terimi kaçtır ?

ÇÖZÜM 45 :

ÖRNEK 43 :

𝑃 (𝑥 ) = (𝑥 3 + 4𝑥 2 + 𝑘𝑥 − 5)3 polinomunun
katsayılar toplamı 64 ise 𝑘 =?

ÇÖZÜM 43 :

10
NOT : a)

b)

ÖRNEK 47 :

Px  1  Px   2 x 2  2 x  1 veriliyor.

Px  polinomunun katsayılar toplamı 5 ise ,
sabit terimi nedir ?

İSPAT : ÇÖZÜM 47 :

ÖRNEK 48 :

𝑥. 𝑃(𝑥 + 2) + 3. 𝑃(3𝑥) = 2𝑥 2 − 4𝑥 + 3

olduğuna göre , 𝑃(4𝑥 − 1) polinomunun

katsayılar toplamı kaçtır ?

ÇÖZÜM 48 :

ÖRNEK 46 :

ÇÖZÜM 46 :

11
ÖRNEK 49 : ÇÖZÜM 50 :

𝑃 (𝑥 ) = 3𝑥 2 − (𝑚 + 1)𝑥 + 𝑛 + 2 𝑝𝑜𝑙𝑖𝑛𝑜𝑚𝑢𝑛𝑑𝑎

𝑃 (2) = 13 𝑣𝑒 𝑃(−1) = 10 𝑜𝑙𝑑𝑢ğ𝑢𝑛𝑎 𝑔ö𝑟𝑒

𝑃 (𝑚 + 𝑛) =?

ÇÖZÜM 49 :

ÖRNEK 51 :

𝑃(𝑥 − 2) 𝑝𝑜𝑙𝑖𝑛𝑜𝑚𝑢𝑛𝑢𝑛 𝑠𝑎𝑏𝑖𝑡 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚𝑖 4 ,

𝑄(𝑥 + 4) 𝑝𝑜𝑙𝑖𝑛𝑜𝑚𝑢𝑛𝑢𝑛 𝑘𝑎𝑡𝑠𝑎𝑦𝚤𝑙𝑎𝑟 𝑡𝑜𝑝𝑙𝑎𝑚𝚤 3

olduğuna göre , 𝑃 (𝑥 − 2) − 𝑄 (𝑥 + 5)

polinomunun sabit terimi kaçtır ?

ÇÖZÜM 51 :

ÖRNEK 50 :

𝑃 (𝑥 ) = 𝑥 2 + 𝑎𝑥 + 3 𝑝𝑜𝑙𝑖𝑛𝑜𝑚𝑢 𝑣𝑒𝑟𝑖𝑙𝑖𝑦𝑜𝑟 .

𝑃 (𝑎) + 𝑃(4) = 70 𝑜𝑙𝑑𝑢ğ𝑢𝑛𝑎 𝑔ö𝑟𝑒 𝑎 𝑛𝚤𝑛

alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır ?

12
ÖRNEK 52 : ÇÖZÜM 54 :

ÇÖZÜM 52 :

ÖRNEK 55 :

NOT :
ÇÖZÜM 55 :
x  y 3  x 3  3x 2 y  3xy 2  y 3

x  y 3  x 3  3x 2 y  3xy 2  y 3
ÖRNEK 53 :

ÖRNEK 56 :
ÇÖZÜM 53 :
𝑃(2𝑎𝑥 + 1) = 6𝑎𝑥 − 7 polinomu veriliyor .

𝑃(𝑎𝑥 − 1) 𝑝𝑜𝑙𝑖𝑛𝑜𝑚𝑢𝑛𝑢𝑛 𝑠𝑎𝑏𝑖𝑡 𝑡𝑒𝑟𝑖𝑚𝑖 𝑛𝑒𝑑𝑖𝑟?

ÇÖZÜM 56 :

ÖRNEK 54 :

13
ÖRNEK 57 : ÇÖZÜM 58 :

𝑃 (𝑥 ) polinomu için , 𝑃[𝑃(𝑥 )] = 49𝑥 + 8 ise ,

𝑃 (2) nin değerlerinden biri , aşağıdakilerden
hangisidir ?

A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 17

ÇÖZÜM 57 :

ÖRNEK 59 :

ÇÖZÜM 59 :

ÖRNEK 58 :

NOT : Her 2 polinomun eşiti bulunur.

Hangi cinsten isteniyorsa o polinomda x yalnız
bırakılır , diğer polinomun eşitliğinin diğer
tarafında x değerinin yerine yazılır.

14
ÖRNEK 60 :

POLİNOMLARDA DÖRT İŞLEM

ÇÖZÜM 60 : TOPLAMA-ÇIKARMA İŞLEMİ :

Polinomlarda toplama çıkarma yapılırken aynı

dereceli terimlerin katsayıları toplanır çıkarılır.

ÖRNEK 62 :

ÇÖZÜM 62 :

a)

b)

ÖRNEK 61 :
ÖRNEK 63 :

ÇÖZÜM 61 : ÇÖZÜM 63 :

15
ÖRNEK 64 : ÇÖZÜM 66 :

ÇÖZÜM 64 :
ÖRNEK 67 :

NOT : ÇÖZÜM 67 :

ÖRNEK 65 :

ÇÖZÜM 65 :

ÖRNEK 66 :

16
ÖRNEK 68 : ÇÖZÜM 69 :

𝑃 (𝑥 + 1) + 𝑃(𝑥 + 2) = 2𝑥 2 + 6𝑥 + 11
veriliyor . 𝑃(𝑥 ) polinomunun sabit terimi
3 ise , 𝑃(𝑥 ) =?

ÇÖZÜM 68 :

ÇÖZÜM 69 ( 2. YOL ) :

ÖRNEK 69 :

17
ÇARPMA İŞLEMİ : NOT :

P 2 x   Px .Px 

P 3 x   Px .Px .Px 

P a  x   P x .P x ..P x 
ÖRNEK 70 :   
a  tan e

𝑃 (𝑥 ) = 𝑥 2 + 2𝑥 𝑄(𝑥 ) = 3𝑥 + 1
 
𝑣𝑒 𝑖𝑠𝑒
der p a x   m.a a  N 
𝑃 (𝑥 ). 𝑄(𝑥 ) =?
ÖRNEK 72 :
ÇÖZÜM 70 :

ÇÖZÜM 72 :

NOT :

a.x . b.x   a.b.x

n m nm

ÖRNEK 71 :

Px   2 x 3  3 ve Qx   x 2  4 x ise

Px .Qx   ?

ÇÖZÜM 71 :

ÖRNEK 73 :
NOT :

ÇÖZÜM 73 :

18
ÖRNEK 74 :

ÇÖZÜM 74 : BÖLME İŞLEMİ :

ÖRNEK 75 :

NOT :
ÇÖZÜM 75 :
xn
 x nm
xm

ÖRNEK 76 :

P x   x 5  x 3  x 2  1
Q x   x 3  1 polinomları veriliyor.

Px  polinomunun Qx  polinomu ile bölümündeki

bölüm ve kalan nedir ?
19
ÇÖZÜM 76 : ÖRNEK 78 :

ÇÖZÜM 78 :

ÖRNEK 77 :

Px   3x 3  2 x 2  x  2 polinomunun ,

Qx   x  1 polinomuna bölündüğünde bölüm ve ÖRNEK 79 :

kalan nedir ?

ÇÖZÜM 77 :

ÇÖZÜM 79 :

20