Zadania maturalne z chemii

1 Informator
Informator CKE
CKE matury
matury dwujęzycznej
dwujęzycznej
(tłumaczenie
(tłumaczenie BiologHelp),
BiologHelp), Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 1.
1. (1
(1 pkt)
pkt)
Jednym z produktów rozszczepienia jądra uranu jest izotop baru, 143Ba. W
wyniku czterech kolejnych przemian promieniotwórczych tego samego typu -
zapoczątkowanych przez 143Ba - powstaje izotop neodymu, mający w swoim
jądrze 83 neutrony. Ta sekwencja przemian jest przedstawiona na poniższym
schemacie:

143Ba przemiana 1 przemiana 2 przemiana 3 przemiana 4 ANd

X Y Q

Źródło: L. Kolditz (red.), Chemia nieorganiczna, Warszawa 1994.

Podaj wartość liczby masowej A opisanego wyżej izotopu neodymu. Podaj

rodzaj przemian (α lub β−), w wyniku których ten izotop neodymu powstaje z
izotopu 143Ba.

Liczba masowa A izotopu neodymu:

Informator CKE matury dwujęzycznej
(tłumaczenie BiologHelp), Poziom rozszerzony
Rodzaj przemian promieniotwórczych:
(Formuła 2023) Zadanie 1. (1 pkt)

2 Matura
Matura Maj
Maj 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 2. (1 pkt)
2. (1 pkt)
249
Aby otrzymać superciężkie jądra pierwiastków z końca 7. okresu, kaliforn 98 Cf
48
bombardowano jonami izotopu wapnia 20 Ca. Podczas jednego z eksperymentów

zarejestrowano przemianę:

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[] []=303&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=10 14.03.2024, 23 00

Strona 1 z 6
:
=
 249 48
98 Cf + 20 Ca → X + 3 10 n

290
Powstałe jądro X uległo rozpadowi, którego głównym produktem był liwermor 116

Lv.

Napisz równanie reakcji rozpadu, której uległo jądro pierwiastka X. Uzupełnij

wszystkie pola w poniższym schemacie.

3 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła 2023) - Zadanie
(Formuła 2023) Zadanie 2. (2 pkt)
2. (2 pkt)
Dwa pierwiastki oznaczone literami X i E należą do tego samego okresu.
Wiadomo, że w stanie podstawowym:

atom pierwiastka X ma w zewnętrznej powłoce cztery elektrony sparowane

i dwa niesparowane

główna liczba kwantowa 𝑛 = 4 i poboczna liczba kwantowa 𝑙 = 1

stan energetyczny niesparowanych elektronów atomu pierwiastka X opisują

w atomie pierwiastka E liczba elektronów, które mogą brać udział w

tworzeniu wiązań, jest taka sama jak w atomie pierwiastka X, jednak są one

kwantowej 𝑛.
rozmieszczone na powłokach opisanych różnymi wartościami głównej liczby

Pierwiastki X i E mogą przyjmować w związkach chemicznych różne stopnie

utlenienia.

2.1. (0–1)
Matura Czerwiec 2023, Poziom rozszerzony
(Formuła 2023) Zadanie 2. (2 pkt)
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[] []=303&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=10 14.03.2024, 23 00
Strona 2 z 6
:
=
 Napisz najwyższy i najniższy stopień utlenienia, jaki może przyjmować
pierwiastek X w związkach chemicznych.

Najwyższy stopień utlenienia:

Najniższy stopień utlenienia:

2.2. (0–1)

Przeprowadzono doświadczenie, którego wynik przedstawiono w tabeli. Znakiem

+ oznaczono te układy, w których zaobserwowano objawy reakcji.

NaOH (aq) HCl (aq) H2O

Tlenek I + +

Tlenek II + +

Tlenek III +

Napisz wzory trzech różnych tlenków pierwiastka E, spełniających podane

warunki.

Tlenek I:

Tlenek II:

Tlenek III:

4 Matura
Matura Maj
Maj 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 3.
3. (1
(1 pkt)
pkt)
Węgiel tworzy kilka odmian alotropowych, które różnią się strukturą krystaliczną.
Są wśród nich diament, gra)t i fulereny.

Oceń prawdziwość poniższych zdań. Zaznacz P, jeśli zdanie jest prawdziwe,

albo F – jeśli jest fałszywe.

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[] []=303&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=10 14.03.2024, 23 00

Strona 3 z 6
:
=
 Odmienna budowa wewnętrzna diamentu, gra)tu i fulerenów
1. jest przyczyną różnic ich właściwości chemicznych, przy P F
zachowaniu identycznych właściwości )zycznych.

kowalencyjne wiązania 𝜎 z czterema otaczającymi go atomami.

W krysztale diamentu każdy z atomów węgla tworzy
2. P F

5 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 3.
3. (1
(1 pkt)
pkt)
Przebieg reakcji jądrowych można przedstawić w postaci zapisu skróconego. Na
pierwszym miejscu podaje się symbol jądra bombardowanego, następnie w
nawiasie – kolejno – symbole cząstki bombardującej i lekkiej cząstki emitowanej,
a na końcu – symbol jądra produktu.

Pewien izotop kobaltu można otrzymać w przemianach jądrowych, których

sumaryczny przebieg przedstawiono na poniższym schemacie. Symbol e oznacza
elektron.

58 Y
26 Fe (2x, e) 27 Co

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010

oraz L. Jones, P. Atkins, Chemia ogólna. Cząsteczki, materia, reakcje, Warszawa 2016.

Napisz równanie przemiany jądrowej, która przebiega według powyższego

schematu. Uzupełnij wszystkie pola odpowiednimi symbolami i wartościami
liczbowymi.
Matura Czerwiec 2023, Poziom rozszerzony
(Formuła 2023) Zadanie 3. (1 pkt)

Matura
Matura Maj
Maj 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[] []=303&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=10 14.03.2024, 23 00
Strona 4 z 6
:
=
 6 Matura
Matura Maj
Maj 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (2
(2 pkt)
pkt)
Ze względu na zdolność atomów węgla do łączenia się w łańcuchy ten
pierwiastek tworzy z tlenem nie tylko związki takie jak CO i CO2, lecz także mniej
typowe połączenia. Jednym z nich jest ditlenek triwęgla o wzorze sumarycznym
C3O2. Cząsteczka tego związku ma budowę liniową, atomami wewnętrznymi są w
niej atomy węgla, a skrajnymi – atomy tlenu. Ditlenek triwęgla reaguje zarówno z
wodą, jak i z amoniakiem. W każdej z tych reakcji powstaje jeden produkt. W
reakcji z wodą tworzy się kwas dikarboksylowy, a w reakcji z amoniakiem –
diamid tego kwasu.

Na podstawie: J.E. House, Inorganic Chemistry, Elsevier, 2008.

Narysuj wzór elektronowy cząsteczki C3O2 (zaznacz kreskami wiązania

chemiczne i wolne pary elektronowe). Uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i
zaznacz jedną odpowiedź spośród podanych w każdym nawiasie.

Wzór elektronowy:

Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła

2023) Zadanie 4. (2 pkt)

Aby wyjaśnić budowę cząsteczki C3O2, hybrydyzację typu sp przypisuje się

orbitalom walencyjnym (trzech atomów / dwóch atomów / jednego atomu) węgla.
Liczba wiązań σ w cząsteczce C3O2 wynosi (2 / 4 / 6 / 8).

7 Matura
Matura Czerwiec
Czerwiec 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony
(Formuła
(Formuła 2023)
2023) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (1
(1 pkt)
pkt)
Uzupełnij zdania. Wybierz i zaznacz jedną odpowiedź spośród podanych w
każdym nawiasie.

1. Tlen i siarka tworzą wodorki typu H2E. Energia oddziaływań pomiędzy

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[] []=303&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=10 14.03.2024, 23 00

Strona 5 z 6
:
=
 cząsteczkami wody jest (większa / mniejsza) niż energia odziaływań
pomiędzy cząsteczkami siarkowodoru.
2. Woda w postaci lodu tworzy kryształ (molekularny / kowalencyjny).

8 Matura
Matura Maj
Maj 2023,
2023, Poziom
Poziom rozszerzony
rozszerzony (Formuła
(Formuła
2015)
2015) - Zadanie
Zadanie 4.
4. (1
(1 pkt)
pkt)
Z podanego zbioru:

NH +4 H2O BCl3 CH4

wybierz i napisz wzór tej drobiny, w której:

1. orbitalom walencyjnym atomu centralnego przypisuje się hybrydyzację

sp 2 .

2. atom centralny może być akceptorem pary elektronowej.

Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła

2015) Zadanie 4. (1 pkt)

https://biologhelp.pl/zadania-maturalne-chemia?kategoria[] []=303&reddup=1&sort=name%20DESC&items_per_page=10 14.03.2024, 23 00

Strona 6 z 6
:
=