Przeczytaj wierszyki.

Jeśli zapamiętasz pisownię wyróżnionych wyrazów,

ułatwisz sobie trudne zadanie: pisownię wyrazów przez ą , ę, em, en, om, on.

Gdy kąt myli się z kontem

Jak się pisze: góra, płótno,

Kłótnia, córka – dobrze wiem.
Lecz się głowię z miną smutną:
ą czy om? em, en czy ę?

Łatwo ląd pomylić z lontem,

Błąd się wkrada w wyraz blond.
Kąt brzmi tak jak: konto, kontent.
Sonda naśladuje sąd.

Tęp te błędy w szybkim tempie!

Proszę, pisz: Rysuję romb.
Pan Walenty rąbie węgiel,
Klemens krzyczy: "Szybciej rąb".

Pisząć drżysz: Ach, co to będzie?

Z cętką wciąż się miesza cent.
Z bombą bąbel. Błąd przy błędzie.
Jak rozwiązać problem ten?

Dla ułatwienia tego trudnego zadania warto poznać kilka zasad!

1. Piszemy ę-ą, jeśli te dwie głoski się wymieniają; gęś- gąska, trębacz- trąbka.
2. Końcówka -ą występuje w odmianie przez przypadki tylko w liczbie pojedynczej, np.:
tą ławą, tą chatą.
3. W celowniku liczby mnogiej występuje końcówka -om, np.: tym ławkom, tym
dzieciom, tym chłopcom.
4. Na ogół ę, ą piszemy w wyrazach rdzennie polskich i całkowicie przyswojonych, zaś
en,em,en,om w wyrazach obcych. Jeśli nie potrafisz odróżnić takich wyrazów, posłóż
się słownikiem. Staraj się w miarę możliwości zapamiętać ich pisownię.

W zapamiętywaniu wyrazów pomogą ci poniższe wesołe wierszyki.

 Otwarty list do Zdzisia

Raz podniosły straszny lament:

elementarz, temperament, cement,
stempel, front, fundament,
sens, sensacja i atrament.
Kombajn, kompas, monter, wentyl,
koncert, konto, rondel mendel,

krzycząc: "precz z okropnym błędem!...

Niechaj ktoś pouczy Zdzisia,

że wyrazy : bomba, lont -
przez om, on należy pisać,
W bombie "ą" – to duży błąd!

Do słownika niech zagląda

i niech dobrze zapamięta,
jak się pisze: denko, sonda.
gong, dentysta,prezent, renta.

------------------------------------------------------

Z ortografii chcesz mieć pięć?

więc wbij w głowę, zapamiętaj:
dętka, centka, węzeł, chęć,
kolędnicy, kądziel, święta.

Nie chcesz smutny być jak sęp?

Przepędź prędko wstrętne błędy:
-en w wyrazach takich tęp:
pędzel, frędzle, lęk, którędy.

Gdy masz czas, powtarzaj wciąż:

gąbka, flądra, brąz, najwięcej,
kępa, ląd, lękliwy wąż,
tęgo rąbać, węgiel, ręce.

Sprawdź w słowniku, proszę, zobacz,

jak się pisze: bęben, kąt,
bąbel, głębia, prąd, wątroba,
kąpać, tęcza, mądry, sąd.
 Na koniec uzupełnij luki w wesołych fraszkach.

Jedyny sposób

Czy gor-co, czy też zi-b,

J-drka ci-gle boli z-b.
Idźże wreszcie do d-tysty,
wrócisz k-t-t z jego pl-b.

O psotnym Klemensie

Lam-tuje Klem-tyna
na Klem-sa, swego syna.
Wszystkie u firanek fr-dzle
na br-zowo schlapał p-dzlem.
Wkrótce miał p-sowe c-tki.
Odt-d do psot był mniej pr-dki.

O przemądrzałym dorszu

Przygadywał w-tłusz fl-drze:

"Wciąż tkwić na dnie to niem-drze.
Tutaj zimno, światło gorsze.
Pływaj wyżej jak my, dorsze".
Wnet os-dził, że to bł-d,
gdy ci-gni-to go na l-d.

UWAGA! Poniżej znajdują się poprawnie napisane wyrazy. Przeczytajcie je dopiero po próbie
samodzielnego uzupełnienia luk na podstawie wcześniejszych informacji:
gorąco,
ziąb,
Jędrka,
ciągle,
ząb,
dentysty,
kontent,
plomb;

lamentuje,
Klementyna,
Klemensa
frędzle,
brązowo,
pędzlem,
pąsowe,
cętki,
odtąd,
prędki;

wątłusz,
flądrze,
wciąż,
niemądrze,
osądził,
błąd
ciągnięto,
ląd.

Oprac. na podstawie : Witold Gawdzik, Ortografia i gramatyka na wesoło.