You are on page 1of 53

Intermediate Accounting: IFRS Edition

Third Edition Donald E. Kieso & Jerry J.


Weygandt & Terry D. Warfield
Visit to download the full and correct content document:
https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-ifrs-edition-third-edition-dona
ld-e-kieso-jerry-j-weygandt-terry-d-warfield/
More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...

Intermediate Accounting: IFRS Edition Donald E. Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-ifrs-
edition-donald-e-kieso/

Intermediate Accounting IFRS 4th Edition by Donald E.


Kieso Donald E. Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-
ifrs-4th-edition-by-donald-e-kieso-donald-e-kieso/

Intermediate Accounting 16th Edition Donald E. Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-16th-
edition-donald-e-kieso/

Intermediate Accounting 17th Edition Donald E. Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-17th-
edition-donald-e-kieso/
Intermediate Accounting 17th Edition Donald E. Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-17th-
edition-donald-e-kieso-2/

Intermediate Accounting: Canadian Edition Donald E.


Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-
canadian-edition-donald-e-kieso/

Intermediate Accounting Donald E. Kieso Et Al.

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-donald-
e-kieso-et-al/

Intermediate Accounting Donald E. Kieso Et Al.

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-donald-
e-kieso-et-al-2/

Intermediate Accounting, Volume 1, 12th Canadian


Edition Donald E. Kieso

https://textbookfull.com/product/intermediate-accounting-
volume-1-12th-canadian-edition-donald-e-kieso/
Intermediate Accounting:
IFRS Edition

Third Edition

DONALD E. KIESO PHD, CPA


Northern Illinois University
DeKalb, Illinois

JERRY J. WEYGANDT PHD, CPA


University of Wisconsin—Madison
Madison, Wisconsin

TERRY D. WARFIELD, PHD


University of Wisconsin—Madison
Madison, Wisconsin
DEDICATION TO
Our wives, Donna, Enid, and
Mary, for their love, support,
and encouragement
DIRECTOR Michael McDonald
ACQUISITIONS EDITOR Veronica Visentin
SENIOR MANAGER Emily Marcoux
ASSOCIATE DEVELOPMENT Courtney Jordan
EDITOR
EDITORIAL SUPERVISOR Terry Ann Tatro
SENIOR CONTENT MANAGER Dorothy Sinclair
SENIOR PRODUCTION EDITOR Jane Lee Kaddu
MARKET DEVELOPMENT Chris DeJohn
MANAGER
SENIOR DESIGNER Maureen Eide
SENIOR PHOTO EDITOR Mary Ann Price
EDITORIAL ASSISTANT Anna Durkin
MARKETING ASSISTANT Ashley Migliaro
COVER PHOTO © saytong
suksaeng/Shutterstock
CHAPTER OPENER PHOTO © saytong
suksaeng/Shutterstock
This book was set in STIX by Aptara®, Inc. and printed and bound by Markono
Print Media and printed in Singapore. The cover was printed by Markono Print
Media and printed in Singapore.
This book is printed on acid-free paper. ∞
Copyright © 2018 John Wiley & Sons, Inc. All rights reserved. No part of this
publication may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any
form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording, scanning
or otherwise, except as permitted under Sections 107 or 108 of the 1976 United
States Copyright Act, without either the prior written permission of the Publisher,
or authorization through payment of the appropriate per-copy fee to the Copyright
Clearance Center, Inc., 222 Rosewood Drive, Danvers, MA 01923, website
www.copyright.com. Requests to the Publisher for permission should be addressed
to the Permissions Department, John Wiley & Sons, Inc., 111 River Street,
Hoboken, NJ 07030-5774, (201)748-6011, fax (201)748-6008, website
http://www.wiley.com/go/permissions.
To order books or for customer service, please call 1-800-CALL WILEY (225-5945).
ISBN-13: 978-1-119-37300-1
The inside back cover will contain printing identification and country of origin if
omitted from this page. In addition, if the ISBN on the back cover differs from the
ISBN on this page, the one on the back cover is correct.
Printed in Singapore
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1
Contents
CHAPTER 1 Financial Reporting and Accounting
Standards
CHAPTER 2 Conceptual Framework for Financial
Reporting
CHAPTER 3 The Accounting Information System
CHAPTER 4 Income Statement and Related
Information
CHAPTER 5 Statement of Financial Position and
Statement of Cash Flows
CHAPTER 6 Accounting and the Time Value of
Money
CHAPTER 7 Cash and Receivables
CHAPTER 8 Valuation of Inventories: A Cost-Basis
Approach
CHAPTER 9 Inventories: Additional Valuation
Issues
CHAPTER 10 Acquisition and Disposition of
Property, Plant, and Equipment
CHAPTER 11 Depreciation, Impairments, and
Depletion
CHAPTER 12 Intangible Assets
CHAPTER 13 Current Liabilities, Provisions, and
Contingencies
CHAPTER 14 Non-Current Liabilities
CHAPTER 15 Equity
CHAPTER 16 Dilutive Securities and Earnings per
Share
CHAPTER 17 Investments
CHAPTER 18 Revenue Recognition
CHAPTER 19 Accounting for Income Taxes
CHAPTER 20 Accounting for Pensions and
Postretirement Benefits
CHAPTER 21 Accounting for Leases
CHAPTER 22 Accounting Changes and Error
Analysis
CHAPTER 23 Statement of Cash Flows
CHAPTER 24 Presentation and Disclosure in
Financial Reporting
Appendix A Specimen Financial Statements: Marks
and Spencer Group plc
Appendix B Specimen Financial Statements: adidas
AG
Appendix C Specimen Financial Statements: Puma
Group
Index
EULA
From the Authors

Globalization is occurring rapidly. As economic and other interactions


increase among countries, capital markets must provide high-quality
financial information. A need therefore exists for high-quality
financial reporting standards that meet this objective. Fortunately,
International Financial Reporting Standards (IFRS) has broad
international acceptance, being used in some form by more than 115
countries around the world. One securities regulator noted that IFRS
is best positioned to serve as the single set of high-quality
accounting standards.

Change Is the Only Constant

Most countries want rapid action related to the acceptance of IFRS.


A number of countries have already switched from their own version
of accounting standards to IFRS. Students and instructors need
educational materials related to IFRS in order to meet this new
challenge. Our objective in revising Intermediate Accounting, IFRS
Edition, was therefore to continue to provide the tools needed to
understand what IFRS is and how it is applied in practice. The
emphasis on fair value, the proper accounting for financial
instruments, and the new developments related to leasing, revenue
recognition, and financial statement presentation are examined in
light of current practice. In addition, given the rapid changes taking
place, we provide and discuss the new Conceptual Framework to
understand how these issues will likely be resolved in the future.
“If this textbook helps you appreciate the challenges, worth,
and limitations of financial reporting, if it encourages you to
evaluate critically and understand financial accounting concepts
and practice, and if it prepares you for advanced study,
professional examinations, and the successful and ethical
pursuit of your career in accounting or business in a global
economy, then we will have attained our objectives.”

A Look at Global Accounting

While IFRS has achieved broad acceptance, not all countries have
adopted it. For example, U.S. companies still follow U.S. generally
accepted accounting principles (U.S. GAAP) in preparing their
financial statements. In fact, the differences between IFRS and U.S.
GAAP may provide certain companies with a competitive advantage,
so understanding these differences may be important in analyzing
company performance. In addition, the IASB and the FASB are
working together to converge their standards as appropriate.
Accordingly, we have included a Global Accounting Insights
section at the end of selected chapters, to highlight the important
differences that remain between IFRS and U.S. GAAP, as well as the
ongoing joint convergence efforts to resolve them. As a result,
students truly gain a global accounting education by studying this
textbook.

Intermediate Accounting Works


Intermediate Accounting, Sixteenth Edition (based on U.S. GAAP) is
the market-leading textbook in providing the tools needed to
understand what U.S. GAAP is and how it is applied in practice. With
this IFRS Third Edition, we strive to continue to provide the material
needed to understand this subject area using IFRS. The book is
comprehensive and up-to-date, and provides the instructor with
flexibility in the topics to cover. We also include proven pedagogical
tools, designed to help students learn more effectively and to
answer the changing needs of this course.
We are excited about Intermediate Accounting, IFRS Third Edition.
We believe it meets an important objective of providing useful
information to educators and students interested in learning about
IFRS. Suggestions and comments from users of this textbook will be
appreciated. Please feel free to e-mail any one of us at
AccountingAuthors@yahoo.com.
Donald E. Kieso
Somonauk, Illinois

Jerry J. Weygandt
Madison, Wisconsin

Terry D. Warfield
Madison, Wisconsin
Author Commitment

DON KIESO Donald E. Kieso, PhD, CPA, received his bachelor's


degree from Aurora University and his doctorate in accounting from
the University of Illinois. He has served as chairman of the
Department of Accountancy and is currently the KPMG Emeritus
Professor of Accountancy at Northern Illinois University. He has
public accounting experience with Price Waterhouse & Co. (San
Francisco and Chicago) and Arthur Andersen & Co. (Chicago) and
research experience with the Research Division of the American
Institute of Certified Public Accountants (New York). He has done
post-doctorate work as a Visiting Scholar at the University of
California at Berkeley and is a recipient of NIU's Teaching Excellence
Award and four Golden Apple Teaching Awards. Professor Kieso is
the author of other accounting and business books and is a member
of the American Accounting Association, the American Institute of
Certified Public Accountants, and the Illinois CPA Society. He has
served as a member of the Board of Directors of the Illinois CPA
Society, then AACSB's Accounting Accreditation Committees, the
State of Illinois Comptroller's Commission, as Secretary-Treasurer of
the Federation of Schools of Accountancy, and as Secretary-
Treasurer of the American Accounting Association. Professor Kieso is
currently serving on the Board of Trustees and Executive Committee
of Aurora University, as a member of the Board of Directors of
Kishwaukee Community Hospital, and as Treasurer and Director of
Valley West Community Hospital. From 1989 to 1993, he served as a
charter member of the National Accounting Education Change
Commission. He is the recipient of the Outstanding Accounting
Educator Award from the Illinois CPA Society, the FSA's Joseph A.
Silvoso Award of Merit, the NIU Foundation's Humanitarian Award
for Service to Higher Education, a Distinguished Service Award from
the Illinois CPA Society, and in 2003 an honorary doctorate from
Aurora University.
JERRY WEYGANDT Jerry J. Weygandt, PhD, CPA, is Arthur
Andersen Alumni Emeritus Professor of Accounting at the University
of Wisconsin—Madison. He holds a Ph.D. in accounting from the
University of Illinois. Articles by Professor Weygandt have appeared
in The Accounting Review, Journal of Accounting Research,
Accounting Horizons, Journal of Accountancy, and other academic
and professional journals. These articles have examined such
financial reporting issues as accounting for price-level adjustments,
pensions, convertible securities, stock option contracts, and interim
reports. Professor Weygandt is author of other accounting and
financial reporting books and is a member of the American
Accounting Association, the American Institute of Certified Public
Accountants, and the Wisconsin Society of Certified Public
Accountants. He has served on numerous committees of the
American Accounting Association and as a member of the editorial
board of the Accounting Review; he also has served as President and
Secretary-Treasurer of the American Accounting Association. In
addition, he has been actively involved with the American Institute
of Certified Public Accountants and has been a member of the
Accounting Standards Executive Committee (AcSEC) of that
organization. He has served on the FASB task force that examined
the reporting issues related to accounting for income taxes and
served as a trustee of the Financial Accounting Foundation.
Professor Weygandt has received the Chancellor's Award for
Excellence in Teaching and the Beta Gamma Sigma Dean's Teaching
Award. He is on the board of directors of M & I Bank of Southern
Wisconsin. He is the recipient of the Wisconsin Institute of CPA's
Outstanding Educator's Award and the Lifetime Achievement Award.
In 2001, he received the American Accounting Association's
Outstanding Educator Award.
TERRY WARFIELD Terry D. Warfield, PhD, is the PwC Professor in
Accounting at the University of Wisconsin—Madison. He received a
B.S. and M.B.A. from Indiana University and a Ph.D. in accounting
from the University of Iowa. Professor Warfield's area of expertise is
financial reporting, and prior to his academic career, he worked for
five years in the banking industry. He served as the Academic
Accounting Fellow in the Office of the Chief Accountant at the U.S.
Securities and Exchange Commission in Washington, D.C. from
1995–1996. Professor Warfield's primary research interests concern
financial accounting standards and disclosure policies. He has
published scholarly articles in The Accounting Review, Journal of
Accounting and Economics, Research in Accounting Regulation, and
Accounting Horizons, and he has served on the editorial boards of
The Accounting Review, Accounting Horizons, and Issues in
Accounting Education. He has served as president of the Financial
Accounting and Reporting Section, the Financial Accounting
Standards Committee of the American Accounting Association (Chair
1995–1996), and on the AAA-FASB Research Conference Committee.
He also served on the Financial Accounting Standards Advisory
Council of the Financial Accounting Standards Board, and he
currently serves as a trustee of the Financial Accounting Foundation.
Professor Warfield has received teaching awards at both the
University of Iowa and the University of Wisconsin, and he was
named to the Teaching Academy at the University of Wisconsin in
1995. Professor Warfield has developed and published several case
studies based on his research for use in accounting classes. These
cases have been selected for the AICPA Professor-Practitioner Case
Development Program and have been published in Issues in
Accounting Education.
What's New?

This IFRS Third Edition expands our emphasis on student learning


and improves upon a teaching and learning package that instructors
and students have rated the highest in customer satisfaction. Based
on extensive reviews, focus groups, and interactions with other
intermediate accounting instructors and students, we have
developed a number of new pedagogical features and content
changes, designed both to help students learn more effectively and
to answer the changing needs of the course.

Wiley Engage

Wiley Engage for Intermediate Accounting: IFRS Third Edition is an


innovative, dynamic online environment—designed to help you
administer your course in a personalized way. Utilizing Wiley
Engage in your course provides you with the following tools and
resources to create and manage effective activities and assessment
strategies:

Complete online version of the textbook for seamless integration


of all content. This content can be fully customized, curated, or
rearranged to better support your course, and local content can
be easily added, including your own assessment questions.
Review and Practice questions and solutions provide new practice
opportunities and solutions that are integrated throughout.
Solution Walkthrough Videos provide step-by-step guidance for
relevant homework problems and solutions to review important
concepts.
Additional relevant student study tools and learning resources
ensure positive learning outcomes.
Please contact your Wiley representative for details about these and
other resources, or visit our website at www.wiley.com.

Review and Practice and Solutions

New practice opportunities with solutions are integrated throughout


the textbook and the Wiley Engage course. Each textbook chapter
now provides students with a Review and Practice section that
includes learning objective summaries, a key term listing, and a
practice problem with solution.

Streamlined Learning Objectives and Design

Each chapter now offers a more focused approach within each


chapter and a design that improves compatibility across all media.

Authoritative Literature References

Now placed near the end of each chapter, the Authoritative


Literature References include a full citation as well as a practice
Research Case.

Major Content Revisions

In response to the changing environment, we have significantly


revised several chapters.
Chapter 2: Conceptual Framework for Financial Reporting

Amendments to current IASB Conceptual Framework are


expected later in 2017, so a revised chapter will likely be
available early in 2018 (new Evolving Issue discusses the IASB's
exposure draft on its Conceptual Framework).

Chapter 5: Balance Sheet and Statement of Cash Flows

Opening story reflects update on IASB financial statement


project.
New discussion of IBM's financial flexibility within the “What Do
the Numbers Mean?” box on the importance of cash flow
information for investors.

Chapter 7: Cash and Receivables

Thoroughly updated discussion of recognition and valuation of


accounts receivable, per latest IASB standards, including deleting
percentage-of-sales approach.

Chapter 8: Valuation of Inventories: A Cost-Basis Approach

Updated discussion on ownership of goods and costs to include


in inventory, per recent IASB standard on revenue.

Chapter 13: Current Liabilities and Contingencies

New examples and updated discussion of warranties and


consideration payable, per latest IASB standard on revenue.

Chapter 17: Investments

Discussion updated throughout to reflect IFRS 9 ruling for


accounting for investments, including the Fair Value Hedge
section in Appendix 17A.

Chapter 18: Revenue Recognition

Right of Return section completely rewritten as Sales Returns and


Allowances, with more explanations and examples, per new IASB
standard.

Chapter 21: Accounting for Leases

Entire chapter substantially revised per latest standard.

See the following for a complete list of content revisions by chapter.


Content Changes by Chapter

Chapter 1 Financial Reporting and Accounting Standards

Updated discussion on convergence efforts between IFRS and


U.S. GAAP.
New “What Do the Numbers Mean?” (WDNM) box on how each
country's culture and customs impact convergence efforts.

Chapter 2 Conceptual Framework for Financial Reporting

Amendments to current IASB Conceptual Framework are


expected later in 2017, so a revised chapter will likely be
available early in 2018 (new Evolving Issue discusses the IASB's
exposure draft on its Conceptual Framework).
New WDNM box on how the use of unconventional financial
terms in statements can mislead investors.

Chapter 3 The Accounting Information System

Updated discussion to reflect IFRS on revenue recognition.


New section on the chart of accounts, as well as increased
explanation and graphics of the recording process.

Chapter 5 Balance Sheet and Statement of Cash Flows

Revised opening story to reflect the update on IASB financial


statement project.
New discussion of IBM's financial flexibility within WDNM box on
the importance of cash flow information for investors.
Chapter 6 Accounting and the Time Value of Money

Changed interest rates on many of the in-chapter examples to


reflect more realistic data.
Deleted outdated WDNM boxes.

Chapter 7 Cash and Receivables

Updated WDNM box on where companies park their cash


Thoroughly updated discussion of recognition and valuation of
accounts receivable, per latest IASB standards, including deleting
percentage-of-sales approach.
Deleted Appendix , Impairments of Receivables.

Chapter 8 Valuation of Inventories: A Cost-Basis Approach

Updated discussion on ownership of goods and costs to include


in inventory, per recent IASB standard.
Inventory errors discussion moved to the end of chapter, for
improved flow of discussion.
New WDNM box on operating on lean inventory levels.

Chapter 10 Acquisition and Disposition of Property, Plant,


and Equipment

Updated opening story on importance and capital expenditures


(capex) of property, plant, and equipment to many companies.

Chapter 11 Depreciation, Impairments, and Depletion

Updated opening story on technical and environmental issues


affecting recognition of impaired assets.
Chapter 12 Intangible Assets

New WDNM boxes on how companies protect their intangible


assets and the many patent battles between companies.
Moved up the “Presentation of Intangible Assets” section within
chapter for improved flow of topics.

Chapter 13 Current Liabilities and Contingencies

New examples and updated discussion of warranties and


consideration payable, per latest IASB standard on revenue.
New WDNM box, on how an increasing liability such as unearned
revenues can sometimes provide a positive signal about a
company's sales and profitability.

Chapter 14 Non-Current Liabilities

Deleted outdated WDNM box on correlations between bond and


equity markets.

Chapter 15 Equity

Moved up discussion of preference shares for improved flow of


discussion.
Updated WDNM box for the recent trends on dividend payouts

Chapter 16 Dilutive Securities and Earnings per Share

Updated opening story, on increased use of restricted shares


versus share options.
Revised WDNM box on convertible bonds, to include most recent
information and trends.
Updated discussion and added illustration on share-based
compensation plans.
Chapter 17 Investments

Discussion updated throughout to reflect the updated IFRS 9 for


accounting for investments, including the Fair Value Hedge
section in Appendix 17A.
New WDNM boxes on (1) how mutual funds assign a current
value to private technology companies, (2) concerns over
accounting rules that delay recognition of losses, and (3) the
expanding global derivatives market.

Chapter 18 Revenue Recognition

New section on extended example of the basic five-step revenue


recognition model, to give students a better
understanding/overview before more advanced issues are
discussed.
Right of Return section completely rewritten as Sales Returns and
Allowances, with more explanations and examples, per new IASB
standard.
End of chapter material includes many new Brief Exercises,
Exercises, and Problems, to reflect new IASB standard and
terminology.

Chapter 19 Accounting for Income Taxes

New section and illustrations on financial statement effects of


future taxable amounts and deferred taxes.
Completely revised the Financial Statement Presentation section,
including new material on note disclosure.

Chapter 20 Accounting for Pensions and Postretirement


Benefits

Updated the WDNM boxes on defined contribution plans and


overall financial health of pension plans for most recent
information.

Chapter 21 Accounting for Leases

Entire chapter substantially revised per latest standard.

Chapter 22 Accounting Changes and Error Analysis

New WDNM box on whether changes for accounting estimates


are motivated by attempt to provide more useful information or
to make financial results look better.
Motivations for Change of Accounting Method section now a
WDNM box.

Chapter 23 Statement of Cash Flows

Updated Evolving Issue box, for most recent research on


decision-usefulness of direct versus indirect methods for
preparing the statement of cash flows.
Expanded footnote on reporting of significant non-cash
transactions as they can significantly affect analysts' assessments
of capital expenditures and free cash flow.

Chapter 24 Full Disclosure in Financial Reporting

Updated opening story on most recent IASB actions regarding


financial disclosure.
New Evolving Issue box on pros and cons of short-term interim
reporting.
Key Learning Features

This edition continues to provide numerous key learning aids to help


you master the textbook material and prepare you for a successful
career.

Chapter Preview
The Chapter Preview summarizes the major issues discussed in the
chapter, and provides students with a visual outline of the key topics.

Underlying Concepts
The Underlying Concepts highlight and explain major conceptual
topics throughout chapter.
What Do the Numbers Mean?
The “What Do the Numbers Mean?” boxes further students'
understanding of key concepts with practical, real-world examples.

Evolving issue
The Evolving Issue feature introduces and discusses a current topic
in the accounting industry in which the profession may be
encountering controversy or nearing resolution. The feature shows
how the key standard-setting organizations make decisions to adjust
to the changing global business environment.

Review and Practice


NEW Review and Practice section includes Key Terms Review,
Learning Objectives Review, and a Practice Problem with Solution. In
addition, multiple-choice questions with solutions, review exercises
with solutions, and a full glossary of all key terms are available
online.
Using Your Judgment
The Using Your Judgment section provides students with real-world
homework problems covering topics such as financial reporting and
financial statement analysis.

Bridge to the Profession


NEW to this edition, this section now includes Authoritative
Literature References and a Research Case, all designed to refer
students to the relevant IASB literature for key concepts in the
textbook and provide assessment of their understanding.

Global Accounting Insights


Global Accounting Insights offer students a detailed discussion and
assessment material of U.S. accounting standards (U.S. GAAP) at the
end of each chapter.
Acknowledgments

Third Edition Reviewers


Azlina Ahmad, Universiti Kebangsaan Malaysia
Wilfredo Baltazar, De La Salle University
Dennis Chan, Bunda Mulia University
Peng-Chia Chiu, The Chinese University of Hong Kong
Teresa Chu, University of Macau
Kaleed Jaarat, Middle East University
Edmund Keung, National University of Singapore
Kevin Li Chi Keung, The Open University of Hong Kong
Sudheer Kimar, Hurix.com
Paul Kimmel, University of Wisconsin—Milwaukee
Kurniawati, Bunda Mulia University
Raji Lakshmi, Pauls Engineering College, India
Jessica Lee, Hong Kong University of Science and Technology
Vincent Leung, Macao Polytechnic Institute
Tom Linsmeier, University of Wisconsin—Madison
Hsin-Tsai Liu, National Taiwan University
Daphne Main, Loyola University—New Orleans
Kingsley Olibe, Kansas State University
Can Ozturk, Cankaya University
Hannah Pantaran, Silliman University, Philippines
Fernando Penalva, IESE Business School
Nuchjaree Pichetkun, Rajamangala University of Technology,
Thanyaburi
Nuraini Sari, Binus University
Dr. Charlie Sohn, University of Macau
Nai Hui Su (Suzanne), National Chung Hsing University
Sukarnen Suwanto, Indonesia
Professor Ting-Wong, National Chengchi University
Rita Yip, Lingnan University
Amy Zang, The Hong Kong University of Science and Technology
Stephen Zeff, Rice University

Ancillary Authors, Contributors, Proofers, and


Accuracy Checkers
Ellen Bartley, St. Joseph's College
LuAnn Bean, Florida Institute of Technology
John C. Borke, University of Wisconsin—Platteville
Melodi Bunting, Edgewood College
Jack Cathey, University of North Carolina—Charlotte
Andrew Debbink, FASB
Jim Emig, Villanova University
Larry Falcetto, Emporia State University
Coby Harmon, University of California, Santa Barbara
Kimberly Hurt, Central Community College—Hastings
Mark Kohlbeck, Florida Atlantic University
Another random document with
no related content on Scribd:
58 Ook rotsen en gesteenten, dus ook hunne verweeringsprodukten, worden door
den Indiaan als bezield gedacht (zie blz. 27). ↑
59 De vrouw zet steeds het gerecht, dat zij heeft klaar gemaakt, voor den man
neêr en deze doet het maal alleen. (C.a.). ↑
60 Zie voor de gewoonte, om de vogels van de overige dieren af te scheiden, blz.
17. ↑
61 Snavel. ↑
62Van de bestaande Katoen-(Gossypium-)soorten wordt door de Indianen op
hunne kostgronden de Peru- of bokke- (bokken = Indianen) katoen (G.
Peruvianum) verbouwd. De hangmatten worden er van vervaardigd. ↑
63 Bij de Arowakken is de koningsgier de dochter van Anoeanima of Annoeánna.
Zij kan haar veêren afleggen en in een vrouw veranderen. Bij de Trios
(Bovenlandsche Indianen) dient deze gier tot verblijf van een boschgeest,
Akalamano geheeten. ↑
64Wanneer een Moenirikoeti (soort zwarte mier) iemand bijt, moet hij, beweren de
Indianen, er geen acht op slaan, want het beteekent, dat er iets goeds met hem
gebeuren zal. (Zie blz. 34). ↑
65 Hier is verband met het wreedaardig gebruik, om een mat of gordel, in wier
openingen mieren (ook wel wespen) gezet zijn, tegen borst enz. te houden van
dengene, die zich voor het piaimanschap moet bekwamen, en dit zonder pijn te
toonen moet kunnen verdragen. ↑
66 Hier en daar is katholieke invloed duidelijk te bespeuren. ↑
67 Hier wordt herinnerd aan de verhuizingen (migraties, zie blz. 53), die eertijds op
groote schaal bij de Indianen hebben plaats gehad. ↑
68 Dubbelgeest (zie blz. 44). ↑
69 Vermoedelijk zinnebeeldig bedoeld. ↑
70 Zinnebeeldige voorstelling van den Worgslang. (P.a.). ↑
71 Hut voor den Boschgeest. ↑
72 Zie blz. 46. ↑
73De vader van het meisje, dat door een jongen man tot vrouw begeerd wordt,
zal, wanneer zijn vrouw en zijn dochter tegen het huwelijk geen bezwaren
hebben, wel zijn toestemming tot een voorloopige samenleving geven, doch hij zal
van zijn dochter slechts blijvend afstand doen, wanneer de aanstaande echtgenoot
niet een zeker aantal werkzaamheden heeft verricht, die als waarborg en
geruststelling kunnen gelden. ↑
74 Vanaf de rivier in het gat van een boom te schieten, dat de toegang is tot het
nest van een specht, was inderdaad een kunststuk, vooral als de korjaal,
waarin het volbracht moest worden, zoo snel mogelijk voortgepareld werd. Dikwijls
gelukte het dan ook eerst na herhaalde proefnemingen, zoodat het soms zeer lang
kon duren, voordat een man een meisje in den waren zin des woords zijn vrouw
mocht noemen. ↑
75 Niet bij alle Indianen-stammen zijn de voorwaarden tot een huwelijk dezelfde.
Bij de hedendaagsche Caraïben moet de candidaat een stuk land van bepaalde
grootte hebben schoongekapt en met cassave hebben beplant, en twee korjalen
hebben vervaardigd, een groote voor reizen naar de stad, een kleinere voor het
jachtbedrijf. (C.a.) ↑
76 Het vlechtpatroon van deze krabkorven noemen de Arowakken kassaroa- of
vieroogpatroon, om de wijze, waarop de bundels als zoovele oogen geweven
behooren te worden. De man had aldus het model in grooten getale voor zich, en
zoo zou het, meende hij, wel gelukken. Ook de Caraïben (zie P.a. blz. 126)
hebben voor hun vlechtwerk en aardewerk verschillende patronen die aan allerlei
dieren ontleend zijn en met zinnebeeldige voorstellingen in verband staan. ↑
77 Wanneer iemand op bezoek komt, wordt hem een of ander te eten of te drinken
aangeboden. Wanneer hij genoeg heeft laat hij het zijn gastheer of gastvrouw
op deze manier merken. ↑
78 Zie blz. 37. ↑
79 Er bestaat een nauw verband tusschen padden, kikvorschen en verwante
dieren met geluk op de jacht. In Engelsch Guyana hebben de Indianen, die de
savanne nabij de Kaieteur-val (zie blz. 28) bewonen, de gewoonte, om over twee
sneden, die aan iederen kant van de borst zijn toegebracht, een kikvorsch te
wrijven, teneinde zich geluk op de jacht te verzekeren. Voor ieder soort wild
nemen zij, zegt W. Roth, een andere kikvorsch-soort. ↑
80 Dit was het antwoord, dat de verteller gaf op een vraag van Walter Roth,
waarom hij zoo lang bleef roepen. ↑
81 Odontophorus. ↑
82 Onder de geheimzinnige pijlen, die bij de Kenaimas (zie blz. 41) behooren,
komen er voor, die met een moeilijk waar te nemen schimmel bedekt zijn en
waardoor zij de oorzaak zijn van het missen van hun doel. Ook als de schimmel
zich op den arm van den jager bevindt, zijn de pijlen niets waard. ↑
83 De Kenaimas gebruiken gebroken en onzichtbare pijlen. (Zie bl. 41). ↑
84 Volgens de gebroeders Penard is de voorstelling van een menscheneter met
een mond aan de borst bij den Indiaan het zinnebeeld van een wreedaard, en
wie die het zeldzame waarnemingsvermogen der Indianen en hun zin tot het
maken van vergelijkingen kent, zal deze meening in twijfel trekken? Men denke
slechts aan de houding, die een in woede ontstoken wreedaard aanneemt, die een
moorddadig plan gaat volbrengen. Drukt hij zijn hoofd niet naar beneden, en
brengt hij zijn geopenden mond niet ter hoogte van zijn borst? ↑
85 Dubbelgeest. ↑
86 Volgens de Penards zou het loopende tabbertje doelen op drijfzand of een
zandbank of ook wel op een eilandje, dat in den loop der jaren werkelijk van
plaats verandert. ↑
87Kaiwiri of Skroerki, ook Wisi-wisi genoemd, is de Withals-boomeend
(Dendrocygna discolor). De vorm van den rots komt overeen met dien van een
boomeend. ↑
88 Volgens de Penards was de Kaaiman geen vaartuig, maar een zinnebeeldige
voorstelling van de woede, die Paira-oendepo en zijne strijders bezielden, toen
zij tegen de Roodhuiden optrokken, terwijl de Geest der Bekoring de slimheid was,
waarmede de Indianen Stomp in een hinderlaag wisten te lokken.
Het gehele verhaal zou alzoo een zinnebeeldig gevecht zijn van een Worgslang
met een Kaaiman. De Worgslang overwon den Kaaiman en slokte hem op,
hetgeen zou doelen op een Caraïbisch feestmaal van menschenvleesch. Het
verdwijnen en weêr terugkomen van het tabbetje zou vermoedelijk een
zinnebeeldige voorstelling zijn van de taktiek der Indianen. ↑
89 Temere-rots (ook wel Timehri-, Temehri, Kemere- en Toemere-rots
geschreven), hetgeen in het Caraïbisch of Kalienjas „geteekend, gewerkt of
beschilderd” wil zeggen, is een granietrots in de bedding der Marowijne, waarop
rotsteekeningen of liever rotsingriffelingen zg. petroglyphen voorkomen, die tot de
oudheden behooren, welke de oudste bewoners van Suriname, de voorouders der
tegenwoordige Indianen, op den bodem hebben achtergelaten. Zulke inschriften
komen ook op sommige rotsen in den Corantijn en zijn bijrivieren en nog meer
westwaarts, ook in Engelsch Guyana, voor. Zij laten, behalve tal van moeielijk te
verklaren figuren, afbeeldingen van menschen zien (op den Temererots o.a. een
met veerenkroon versierden Indiaan), die volgens ten Kate, Im Thurn, Cushing
e.a. niet als louter krabbels, als uitingen van een gril, mogen beschouwd worden,
doch ongetwijfeld verband houden met mythen, legenden, godsdienstige
handelingen en geschiedkundige gebeurtenissen, hetgeen reeds hieruit blijkt, dat
het bekend is, dat de Indianen van Engelsch Guyana een zekere vrees koesteren
voor rotsen met teekeningen en inschriften. Terwijl ten Kate de uitleggingen der
inschriften op de Temere-rots in de Marowijne door de Penards gegeven
minstens twijfelachtig noemt, acht hij het niet onwaarschijnlijk, dat zij in verband
staan met de door hen medegedeelde en in dezen bundel overgenomen
overlevering van Letterhoutstomp. ↑
90 De stichting van Suriname’s hoofdstad dateert van den aanvang der
zeventienden eeuw. ↑
91De Arowakken zijn met den stam der Warraus de eerste bewoners van
Suriname geweest. Eerst later drongen de strijdlustige Caraïben binnen, die
spoedig een overwicht over de andere stammen verkregen. ↑
92 Volgens Pater van Coll kan deze door hem opgeteekende legende aan de
vele gissingen omtrent den naam Paramaribo een nieuwe toevoegen. ↑
93Sommigen beweren, dat het een levende raaf (met dezen vogel worden de
groote Ara- of papegaaiensoorten bedoeld, in de kolonie raven genoemd) is
geweest. De Ara is bij den Indiaan het zinnebeeld der waakzaamheid. ↑
94 Linker zijstroom van de Surinamerivier. ↑
95 De legenden der Maskoki-stammen, waartoe ook de z.g. Creek-Indianen
behooren, die het zuidelijk deel van Noord-Amerika (Alabama en Georgia)
bewonen, maken herhaaldelijk van holen gewag, die zij als plaatsen van
oorsprong hunner voorvaderen beschouwen. Deze holen bevonden zich o.a. langs
de Roode-rivier, en bezochten zij nog nu en dan, omdat zij geloofden, dat zij
vandaar afkomstig waren. Dit geloof, dat hunne voorvaderen uit onderaardsche
holen zijn voortgekomen (zie blz. 18), is bij hen zóó vast geworteld, dat zij iedere
streek, die rijk is aan zulke holen, als de oorspronkelijke woonplaats van hun stam
beschouwen. Daar nu deze zuidelijke stammen van Noord-Amerika het verband
vormen tusschen de Indianenstammen van Noord- en Zuid-Amerika, is het feit, dat
wij van dit geloof ook nog in legenden van Surinaamsche Indianen sporen
aantreffen, de aandacht waard. ↑
96 Zie onder „vloed” in het verklarend register. ↑
97 Volgens de Penards, die deze legende in hun geschrift verkort overnemen,
hebben we hier met beeldspraak te doen. ↑
98 Bedoeld wordt een der twee Indianen in het zegel der West-Indische
compagnie. ↑
99 Jorobodie beteekent, volgens de Penards, Geweldige Worstelaar en
Omklemmer. ↑
100Het is niet bekend of met blanken, Spanjaarden, Engelschen, Franschen of
Nederlanders bedoeld werden. De Penards meenen, dat het Engelschen zijn
geweest, die in het jaar 1626 uit de Commewijne- en de Suriname-rivier verdreven
werden. ↑
101 Zie blz. 37. ↑
102 Evenals Simson, die door de list van Dalila zijn kracht verloor en in handen der
Philistijnen viel. ↑
103 De strijd met de blanken, zegt de geschiedenis, eindigde, toen deze een
Arowaksch meisje gevangen hadden genomen en naar Europa hadden
[170]gezonden. Het kind werd daar opgevoed en had daardoor gelegenheid, zich
andere denkbeelden omtrent de bedoelingen der blanken eigen te maken, zoodat
zij, weder bij hare stamgenooten teruggekeerd, haar gewijzigd oordeel op hen
deed overgaan en op deze wijze den vrede voorbereidde.
Volgens de Gebr. Penard krioelt de legende van Jorobodie, die wij hier met die
van Arimoribo vereenigd hebben, evenals deze van zinnebeeldige voorstellingen,
van welke de juiste oplossing vrij wel onmogelijk is.
Toch hebben de schrijvers zich aan eene verklaring gewaagd. Zoo, meenen zij,
was de raaf of Ara, die alarm maakte, misschien een werkelijke schildwacht, terwijl
Vleermuizen de Bloedgeesten voorstelden, die den door de piaimannen
opgeroepen Slangegeest tot den terugtocht noodzaakten. Het geheel vormt dus
een zinnebeeldig gevecht tusschen bloeddrinkende Vleermuizen en Slangen. En
wat kan de slang uitrichten tegen de Vleermuis, die zij niet kan omkronkelen?
Ook de koude, die over de Wereld kwam, mag, volgens de schrijvers, een
zinnebeeldige voorstelling zijn van de vrees, die de voorvaderen der Arowakken
beving voor vijanden, die geregeld ieder jaar tegen het droge seizoen kwamen
opzetten.
Dat Jorobodie een dracht van slechts drie weken was, bedoelt vermoedelijk, dat hij
zich in dien tijd van een gewonen, onbekenden Indiaan door zijn moed tot
opperhoofd had opgewerkt, terwijl de tijger de woede of de strijdlust was,
waarmede hij de blanken bevocht, zooals geen Indiaan te voren had gedaan. De
voorstelling van Jorobodie in een vat is het Indiaansche zinnebeeld voor een
moeilijke positie, waaruit de tijgergeest of moed hem redde, door gebruik te maken
van de geringste kans.
De Boa constrictor als ankertouw en loopplank zou de zinnebeeldige voorstelling
van den Slangegeest zijn, terwijl het aannemen van een spin vermoedelijk verraad
beteekent, want zoowel bij negers als bij Indianen is de spin het zinnebeeld van
list en streken. ↑
104 Zie blz. 36. ↑
105 W. E. Roth deelt in zijn hoofdstuk over Kenaima (R. blz. 354 enz.) ook op
gezag van Coudreau, mede, dat er in den omtrek van de Rio Branco, het
gebied ten Noorden grenzend aan Engelsch Guyana, wilde stammen [179]zijn, die
van geslacht tot geslacht de gewoonte hebben, moordend rond te trekken, uit de
scheenbeenderen der slachtoffers fluiten maken en de tanden tot halskettingen
rijgen. Hij meent, dat het zeer goed mogelijk is, dat deze stammen, bekend onder
den naam Kenaima-stammen, hunne rooftochten ook tot Engelsch Guyana
hebben uitgestrekt, en acht het niet onmogelijk, dat het Kenaima-geloof der
Indianen aan deze stammen den naam ontleend heeft. ↑
106 In de litteratuur zijn deze Kenaima-stammen noch uit het Orinocogebied, noch
uit Suriname en Fransch Guyana bekend, zegt W. E. Roth. ↑
107 Deze overlevering komt geheel met de geschiedenis overeen. Immers, in 1650
rustte graaf Parham een schip uit met bestemming naar de kust van Guyana.
Dit schip bereikte Suriname en de bemanning, vriendelijk ontvangen door de
Indianen, vestigde zich aldaar. Later, in 1652 kwam Lord Parham zelf in Suriname.
De naam Paramoelo beduidt, volgens de Penards, letterlijk „oorsprong of plaats
van afstamming van Parham. Paramaribo beteekent, hier is de oorsprong van
Parham.”
Voor een andere afleiding van den naam Paramaribo zie de noot 3 in No. 39. ↑
108 Zie blz. 41. ↑
109Hij, die met de noodige ervaring omtrent het maatschappelijk leven in het
„beschaafde” Europa toegerust, het voorrecht heeft gehad, eenigen tijd te
midden der Indianen te verblijven, zal met dit oordeel hartgrondig instemmen. ↑
110Waarover de geschiedenis zwijgt. Volgens de Caraïben zeggen de Penards,
zijn de Arowakken alleen door zich bij de blanken te voegen, aan een geheelen
ondergang ontsnapt. ↑
111 Zie: Vampier*. ↑
112Volgens de Penards zijn de Indiaansche jongetjes reeds op zeer jeugdigen
leeftijd min of meer vreemdelingen voor de moeder. Zij verrichten geen
huisarbeid, maar loopen overal in het omliggende woud rond, om met pijl en boog
vogeltjes en ander klein wild te schieten. ↑
113Evenals bij andere wilde stammen (o.a. bij de Dajaks van Borneo) worden
touwtjes, meest gemaakt van rotan of andere boschprodukten, met knoopen
gebruikt, om aan afspraken en overeenkomsten te herinneren. Het aantal
knoopen, er in gelegd, is aan het aantal dagen gelijk, dat tot den voor de afspraak
bepaalden dag verloopen moet, en iederen dag wordt door beide partijen een
knoop losgemaakt. ↑
114 De Penards zijn van oordeel, dat deze overlevering in verband moet worden
gebracht met berichten van Al. v. Humboldt omtrent Zuid-Amerikaansche
Indianen-stammen. Deze groote natuuronderzoeker en wetenschappelijke reiziger
houdt de Cabres of Cabeires met eenige andere stammen uit Guyana en Brazilië
(zie de noot op blz. 43) voor de grootste menscheneters. Omstreeks het begin van
de achttiende eeuw vereenigden de Caraïben zich onder het opperhoofd, Tip
genoemd, om een aanval op dezen Kannibalenstam te doen. Zij werden echter
verslagen. De overwinnaars plaatsten een gevangen Caraïb in een boom, van
waar hij het afschuwelijk schouwspel van het braden en opeten zijner makkers kon
gadeslaan. De jongeman werd daarna vrijgelaten, om de tijding der nederlaag aan
zijn stamgenooten over te brengen.
De Caraïben riepen toen hunne strijders tot een algemeenen aanval op en
doodden alle menscheneters.
Von Humboldt zag de honderden geraamten dezer verslagen Kannibalen. ↑
115Zie blz. 17. De plaats, waar de Kasi’hta stam, evenals de stammen der Kawita-
en Chicasaw-stammen van daan kwamen, wordt aangegeven door het punt
van samenvloeiing van de Washita en de Roode Rivier. ↑
116De hayoyálgi, die van de vier kanten van de wereld komen om het heilige vuur,
het symbool van de zon, aan te blazen, zijn de vier winden, die het tot een
grooter hoogte doen opvlammen. ↑
117 Het heilige getal vier dezer Indianen is vermoedelijk afkomstig van de vier
winden, die het heilige vuur aanblazen, het symbool van hun Weldoener. ↑
118 Daar een rat bij de Indianen het zinnebeeld van teeltkracht en slimheid is, moet
deze roode rat de vermeerdering van het Roode Ras symboliseeren. ↑
119Met leeuw wordt bedoeld de Poema of Amerikaansche leeuw (Felis concolor).
Hoewel dit roofdier zelden menschen aanvalt, zal dit dier in deze legende
vermoedelijk menschenetende Indianenstammen moeten symboliseeren. ↑
120 Is dit een christelijk element, dat aan de legende is toegevoegd? ↑
121 In verhalen, van de Warraus in Engelsch Guyana afkomstig en door W. Roth
medegedeeld, vinden wij nu en dan eveneens van geluiden gewag gemaakt,
die uit den bodem voortkomen en het volk angstig maken. ↑
122 Hondenkoning (Dog king) der Euchitaws. Deze was ook tegenwoordig bij het
vertellen dezer legende. ↑
123 De oude woonplaatsen der Creek-Indianen in Alabama en Georgia bestonden
uit niet minder dan 102 steden en dorpen, allen met namen genoemd in het
zoo leerrijke boek van den taalvorscher Albert S. Gatschet. Sommige dezer
plaatsen bestaan nog onder den zelfden naam in beide Staten. Afgevaardigden
der Creeks brengen ieder jaar een bezoek aan Washington.
Onder steden en dorpen, hier bedoeld (tafóla), zijn kleinere of grootere
verzamelingen van woningen te verstaan. Elke stad of dorp wordt bestuurd door
een Mîko, het Opperhoofd, door de blanken eertijds Koning genoemd. ↑
[Inhoud]
II. West-Indische neger-folklore.
[Inhoud]

Inleidende beschouwingen.

Tot de opgaven, die ik mij gedurende mijne onderzoekingsreis door


de binnenlanden van het Suriname-district Nickérie in September en
October van het jaar 1900 (C.b.) gesteld had, behoorde ook het
bijeenbrengen eener verzameling dieren.

Van deze en gene zijde waren mij wenken medegegeven en


wenschen kenbaar gemaakt, die ik, al naar de omstandigheden
zulks gedoogden, zou trachten te bevredigen. Onder de
diergroepen, die tot de wenschen onzer zoölogen behoorden, was
mij ook een groep van spinnen genoemd, waarvan de kennis, ook uit
een dierengeographisch oogpunt, van belang werd geacht.

Reeds op den tweeden dag van onzen tocht bleek mij echter, dat op
mijne negers, die als roeiers en als dragers dienst deden, en wien ik
voor het verzamelen van dieren premiën had uitgeloofd, voor zoover
het spinnen gold, niet veel te rekenen zou vallen, want „een spin, 1
het verstandigste en slimste dier, mag niet gedood worden”,
voegden mijne roeiers mij toe, mij verwijtend aanziende, toen ik
tegen de tent van mijn boot een jacht op een snelloopende,
langpootige soort wilde beginnen, na reeds een der voor deze
brooze wezens medegenomen reageerbuisjes met spiritus te
hebben gevuld.

Enkele mijner zwarte roeiers, niet bestand tegen de macht van het
aardsche slijk, beloofden mij wel tegen een verhoogde premie in het
verzamelen van spinnen behulpzaam te willen zijn, doch tegenover
het meerendeel was ik genoodzaakt, door negeroogen onbespied,
mijn wreede jacht uit te voeren.

De groote eerbied, dien de negers voor een spin [198]koesteren, is


zeker bij de wreedheid, waaraan zij zich vaak tegenover andere
dieren schuldig maken, opvallend, en geen wonder is het dan ook,
dat in de scheppingen der rijke negerphantasie de spin schering en
inslag is; want ik overdrijf zeker niet, wanneer ik zeg, dat in de
vertellingen der Surinaamsche negers de spin tien tegen één de
heldenrol speelt.

Het mag zeker bevreemding wekken, dat waar in den laatsten tijd
zooveel studie wordt gemaakt van de mondelinge overleveringen der
natuurvolken, en waar men tracht het oorspronkelijke in hunne
vertellingen van het door vreemden invloed bijgevoegde te
onderscheiden, nog zoo weinig aan de spinverhalen, de anansi-tori’s
der Surinaamsche negers, gedacht is. Men moet al zeer weinig
opmerkingsgave en weinig zin tot onderzoek hebben, om niet
spoedig bij eene kennismaking met het zwarte deel der
Surinaamsche bevolking tot de ontdekking te komen, welk een
belangrijke plaats de anansi-tori in het leven van den neger inneemt.

Waar bij alle gebeurtenissen des levens, die voor den geest afleiding
vragen, boeiende lectuur of inspannende arbeid en studie onze
gedachten een andere richting kunnen geven, daar heeft de Neger
zijn lange anansi-tori’s, die hem na volbrachten arbeid aangenaam
bezig houden, die hem in oogenblikken van droefheid tot troost zijn,
en die hem gedurende de kwellingen van het lastige insektenheir in
de oerwouden verlichting geven.

Herinnert zich niet menig oud-Surinamer nog zeer goed de


langdurige anansi-tori’s, waarmede de nène 2, voor zijn bed gezeten,
hem in slaap trachtte te brengen? (zie No. 26 van dezen bundel).
Ook in Suriname deed de anansi-tori in déde-hóso 3 nog niet lang
geleden opgeld, [199]zóó zelfs dat in Paramaribo anansi-tori-vertellers
waren, die van het eene sterfhuis naar het andere gingen en er
steeds welkom waren.

Voor een neger-arbeider op expeditie door de oerwouden is de


anansi-tori eveneens een ware uitkomst. Wanneer op onzen tocht
door de eindelooze wildernissen de muskieten ons plaagden of de
kleine patatten-luizen* het lichaam met brandend jeukende bulten
overdekt hadden en aan slapen niet te denken viel, zochten onze
negers vaak afleiding door hunne anansi-tori’s.

Meermalen schepte ik er genoegen in, het primitief kampement


onzer negers, die hunne hangmatten tusschen de boomen, op
korten afstand van onze tent, hadden opgehangen, te gaan
bezoeken, wanneer zij na het nuttigen van hun eenvoudig, doch
overvloedig maal aan het vertellen waren. Bij de flikkerende
vlammen van het kampvuur vond ik een onzer arbeiders, in zijn
hangmat gezeten, omringd door een aantal toehoorders, op wier
gelaat de grootste aandacht en een innig genoegen te lezen waren.

De verteller sprak gemakkelijk, met mooie accentuatie en met


bewonderenswaardige stembuiging—soms fluisterend, om daarna
met langzame stemverheffing zijn woorden met kracht uit te stooten.
Nu eens sprak hij vermanend, dan weêr vragend en al kon ik
wegens onvoldoende kennis der Neger-Engelsche taal het verhaal
niet volgen, toch liet de uitnemende verteller niet na, indruk op mij te
maken, en wist hij het verlangen bij mij op te wekken, met den
inhoud dier negervertellingen kennis te maken.

Toen wij te Paramaribo verblijf hielden, deed ik een poging daartoe,


toen een der tochtgenooten, H. van Cappelle Jr., een aantal
phonographische opnamen van negerliederen wilde machtig
worden, waartoe een onzer [200]bedienden ons in de gelegenheid
stelde. Op de bijeenkomst, die in diens nederige woning, aan een
zijstraat van de Saramaccastraat, plaats had, had hij nl. een aantal
negers, negerinnen en kleurlingen uitgenoodigd, die zich bereid
hadden verklaard, liederen ten beste te geven.

Aan het einde van den avond verzocht ik een der aanwezigen, ook
eens een anansi-tori te willen vertellen, waarop een 15-jarig
negerinnetje naar voren trad, zich zonder eenigen schroom voor de
horen van de phonograaf 4 neêrzette en met mooie zeggingskracht,
die bij ons allen bewondering wekte, zonder haperen haar „Boen no
habi tangi” 5 ten beste gaf.

Ik vroeg de vertelster, mij de Nederlandsche vertaling van den


dierenfabel te willen ter hand stellen, waaraan zij den volgenden dag
voldeed, doch waaruit tot mijn teleurstelling bleek, dat zij geen
typische anansi-tori had gekozen, omdat anansi, de spin, er niet als
held in optreedt.

Toch heeft de eenvoudige vertelling niet nagelaten, indruk op mij te


maken, omdat een ieder, die met de „onbeschaafde” volken of met
de eenvoudige bewoners van het platteland heeft omgegaan, zal
moeten erkennen, dat de waarheid der daarin verkondigde moraal
steeds meer aan het licht komt, naarmate men de groote centra der
„beschaving” nadert.

Dat de Neger, wiens karaktereigenschap, voor zoover het den door


den omgang met den „beschaafden” blanke nog weinig bedorven
neger geldt, getrouwheid, onbaatzuchtigheid, innige verknochtheid
en dankbaarheid is, deze treurige waarheid door de dieren laat
verkondigen, is niet te verwonderen. Wij zien immers, hoe zorgvuldig
hij, evenals alle natuurvolken, de dieren om hem heen in hun doen
en laten bespiedt, en hoe hij daardoor in staat wordt [201]gesteld, bij
hen, nevens vele hoogere gaven, die wij met ons zooveel beperkter
waarnemingsvermogen over het hoofd zien, dikwijls een grooter
mate van welwillendheid en onbaatzuchtigheid jegens soortgenooten
op te merken, dan wij in de „beschaafde” wereld de menschen veelal
jegens elkander aan den dag zien leggen.

De jeugdige Creoolsche had met hare eenvoudige vertelling mijne


belangstelling in de Surinaamsche negerfolklore nog meer
geprikkeld en het verlangen bij mij opgewekt, in het bezit te komen
van eene verzameling Surinaamsche negervertellingen, die wellicht
voldoende stof voor eene studie over dit onderwerp zouden kunnen
opleveren.

Daar weinigen het Nederlandsch voldoende machtig zijn, om een


anansi-tori in onze taal over te zetten, of den lust hebben, de dikwijls
langdradige vertellingen op schrift te brengen, had ik weinig
verwachting dat mijne pogingen, om meerdere negervertellingen
bijeen te brengen, slagen zouden.

Toch was het weder mijn ijverige tochtgenoot en goede kenner van
den Surinaamschen neger, C. van Drimmelen, die mijn wenschen
bevredigde en die in den Javaansch-Maleischen tolk M. H. Nahar te
Paramaribo den man vond met genoeg belangstelling voor
negerfolklore om, geheel belangeloos, zijn tijd en zijn krachten aan
dit onderwerp te wijden.

Het meerendeel der vertellingen, die Nahar bijeen bracht, verdienen


den naam anansi-tori’s, omdat de spin er de heldenrol in speelt, en
zijn daarom zeer leerrijk, omdat, hoezeer het sprookje ook gewijzigd
moge zijn, dit ook bij de negers der Goudkust zoozeer vereerde dier,
zooals nader zal blijken, door de overbrenging der vertellingen naar
West-Indië hoegenaamd niets van zijn karaktereigenschappen
verloren heeft. [202]

Doch hoe belangwekkend deze naïve vertellingen voor een studie


van het volksleven ook mogen zijn, het moet erkend worden, dat zij
in een beschaafde taal overgebracht, veel van hare pittigheid en
oorspronkelijkheid verliezen. Want slechts dan kan men ze ten volle
genieten, wanneer men de Neger-Engelsche taal machtig is, en men
ze zelf hoort vertellen. Want datgene, wat deze vertellingen der
negers juist zoo smakelijk en belangwekkend maakt, nl. de krachtige
uitdrukkingen, met stemverheffing uitgesproken, het plotselinge
gedempte gefluister, de herhaalde uitroepen, de gesticulaties, de
klank- en spraaknabootsingen en niet het minst de korte liedjes, die
er tusschen door worden gezongen—dit alles is zeer moeielijk op
schrift weêr te geven.

Wanneer de Neger met zijne rijke phantasie en zijn kinderlijken aard,


die zich in velen zijner handelingen uit, uren achtereen geboeid kan
worden door vertellingen van koningen, prinsen en prinsessen, van
feesten onder de waterdieren, van spinnen, die ongezadeld op
tijgers rijden enz., zullen ook onze kinderen, die gaarne droomen
van een wonderland, waar de dieren als menschen handelen en
spreken kunnen, in die eenvoudige sprookjes een rijke bron van
genot vinden. Maar ook voor hen, die gaarne willen doordringen in
het zieleleven van een menschenras, dat in elk opzicht de antipode
mag genoemd worden van het Roode of Indiaansche ras, dat vóór
de komst der blanke en zwarte bevolking, heer en meester van het
land was, zullen de in dezen bundel bijeengebrachte
voortbrengselen der negerphantasie, hoop ik, welkom zijn, omdat zij
er ongetwijfeld den Neger van een betere zijde in leeren kennen,
dan men gewoon is, dit zoo lang verdrukte ras af te schilderen.

Mogen de sprookjes en dierenfabels, waarmede nu ook het groote,


lezend publiek kennis zal kunnen maken, [203]wel niet de waarde
bezitten van de vertellingen, die Stanley, te midden der
Afrikaansche wouden, in de stille avonduren om het kampvuur door
zijne zwarte metgezellen gedaan werden 6 en die de groote
ontdekkingsreiziger slechts dan opteekende, wanneer een echte
inboorling uit het binnenland aan het woord was, toch zullen ze niet
nalaten, een blik te leeren slaan in de diepste roerselen der
negerziel en de overtuiging kunnen schenken, dat in de toekomst
van het Negerras veel verwacht zal kunnen worden.

Mij heeft de lijvige bundel anansi-tori’s, door Nahar bijeengebracht,


aangename oogenblikken verschaft. Ik zag weêr vóór mij het in
duisternis gehulde machtige oerwoud, hier en daar phantastisch
verlicht door de flikkeringen van de vuurtjes onzer negers; ik hoorde
de forsche heldere stem van den verteller, afgewisseld door den
schaterlach der toehoorders; het was weêr alsof ik, liggende in de
hangmat, de doordringende negerstemmen langzaam hoorde
wegsterven en of de vreemdsoortige, elke minuut vermeerderende
geluiden van het nachtelijk dierenconcert weder uit het machtige
oerwoud tot mij kwamen.
[Inhoud]

De Surinaamsche Anansi-tori’s en hare oorsprong.

De vertellingen der Surinaamsche negers zijn bijna uitsluitend


dierenfabels of sprookjes, waarin aan de verschillende dieren
menschelijke hoedanigheden, zoowel lichamelijke als geestelijke,
worden toegeschreven. Evenals in de Indianenverhalen kunnen de
dieren willekeurig van dier in mensch of omgekeerd veranderen. Het
aantal vertellingen, waarin de spin, anansi, als held optreedt, is
[204]verreweg in de meerderheid. De spin is bij den Surinaamschen
neger de nationale held, en tevens de personificatie van het negerras.
Aan de spin nl. worden de eigenschappen toegeschreven, die ook bij
den neger het meest op den voorgrond treden of die hij zoo gaarne zou
willen bezitten.

De spin is buitengewoon listig, lijdt aan slapeloosheid, heeft een


taaiheid, die aan onsterfelijkheid grenst, bezit een formidabelen eetlust
en een bewonderenswaardig talent, om zich van het noodige voedsel te
voorzien. De spin toont door het spinnen van haar kunstig web, dat zij
buitengewoon knap is en „heeft de draad van haar persoonlijkheid met
het nationale leven als het ware samengeweven.” De spin houdt er van
lui te zijn, weigert de lichtste last te dragen, als het in haar kraam te pas
komt, maar kan ook, als er iets te eten valt, met het grootste gemak het
lichaam van een dooden olifant optillen.

Om anansi heen groepeeren zich talrijke andere dieren, die voor het
meerendeel tot de inheemsche fauna van Guyana behooren en na de
overbrenging der vertellingen door de negerslaven gaandeweg voor
Afrikaansche dieren in de plaats zijn getreden, terwijl er ook nog nu en
dan dieren in voorkomen, die in de herinnering hunner afstammelingen
aan het oude vaderland zijn blijven voortleven, zooals bijv. de Olifant,
die in Amerika niet voorkomt, en toch in de Surinaamsche
negervertellingen enkele malen optreedt.

Iedere diersoort wordt in de verschillende dierenfabels steeds met


dezelfde eigenschappen uitgebeeld, zoowel lichamelijke als geestelijke
en in hunne karakterschetsen der dieren toonen ook de negers
uitmuntende natuurwaarnemers te zijn.

In het algemeen kan gezegd worden, dat de neger er, evenals andere
natuurvolken, van houdt, in het licht te stellen, dat de zwakke en
hulpelooze schepselen [205]geschapen zijn, om over de sterkere te
zegevieren—niet door kracht, maar door knapheid en listigheid. De
neger acht deze eigenschappen hooger dan brute kracht. Kleine en
nietige dieren winnen het in zijn eenvoudige vertellingen steeds van de
groote en sterke, en dat hij dit motief zoo gaarne in zijne mondelinge
overleveringen behandelt, mag hieraan worden toegeschreven, dat het
Zwarte Ras, dat steeds onderdrukt is geweest, dat zoo lang als
minderwaardig tegenover het blanke werd beschouwd, en in de
Afrikaansche wildernis tegen zoovele wilde en gevaarlijke dieren heeft
moeten strijden, geleerd heeft, dat kundigheden en list eigenschappen
zijn, waarmede hij het in zijn strijd tegen zijn medemensch en tegen de
omringende dierenwereld het verst kan brengen.

Dat de neger licht geneigd is, in dit opzicht sterk te overdrijven, dat er
een tikje verdorvenheid in zijne streken schuilt, en dat hij geveinsdheid
als een schoone eigenschap heeft leeren kennen en listigheid als een
onschatbaar middel in zijn strijd tegenover de dieren en tegen de
hebzucht van zijn blanke overheerschers heeft leeren waardeeren, is
zeker niet te verwonderen.

Het was zeker geen gemakkelijke taak, die M. H. Nahar op zich had
genomen, om het noodige materiaal voor de kennis van de
Surinaamsche neger-folklore bijeen te brengen. Terwijl het reeds zeer
moeielijk is, om uit den vloed van woorden, nu eens zacht gefluisterd,
dan weêr met kracht uitgestooten, overal den zin goed te begrijpen, het
vereischt bovendien een ongewoon taalgevoel, om in een
Nederlandsche vertaling den eigenaardigen verhaaltrant der negers
behoorlijk weêr te geven 7.

In dit opzicht hebben de door Nahar mij toegezonden [206]vertellingen


mij wel wat teleurgesteld, want na de allernoodzakelijkste verbeteringen
verkreeg ik een tekst, die niet juist de wijze weêrgeeft, waarop de neger
zich pleegt uit te drukken, als hij aan het vertellen is. De korte zinnen,
het gebruik van den tegenwoordigen tijd, het weglaten van het lidwoord
vóór de dierennamen, ziedaar enkele eigenaardigheden, die mij in de
Surinaamsche oerwouden reeds waren opgevallen, als een neger,
omringd door aandachtige toehoorders, bij het flikkerende vuurtje aan
het vertellen was, en die ik later terugvond bij den nog te bespreken
bundel vertellingen, verzameld door Florence Cronise bij de negers
van Sierra Leone en ook in de belangwekkende verzameling, door
Walter Jekyll bij de negerbevolking van het West-Indische eiland
Jamaica bijeengebracht.

Beter in dit opzicht is het verhaal uit de geschiedenis van Vriend Spin,
dat de Heer A. G. Fernandes te Paramaribo mij verschafte, en waarop
ik later nog de bijzondere aandacht moet vestigen.

Waar het allerminst mijne bedoeling is, door deze opmerking op den
arbeid van Nahar kritiek uit te oefenen, meende ik haar den lezer toch
niet te mogen onthouden, opdat hij wete, welke waarde uit een zuiver
folkloristisch oogpunt aan Nahar’s bundel mag worden toegekend.
Deze woorden gelden natuurlijk niet voor het meerendeel der lezers van
dezen bundel, wien het meer om den inhoud, dan op den juisten vorm
van de vertelling te doen is.

De woorden van vreemde afkomst, zooals repeteeren, diagnoseeren


enz. heb ik in Nahar’s tekst niet door Nederlandsche woorden
vervangen, omdat het met voorliefde gebruiken van deftige woorden mij

You might also like