A - KAGIT RETMNDE KULLANILAN BA$LICA HAMMADDELER

Gnmzde modern anlamda kagit ve karton retiminde;

- Aga (am,kknar,ladin gibi igne yaprakli,uzun elyaIli ve kayin, kavak, okalipts gibi
genis yaprakli,kisa elyaIli agalar-odunlar),
- Yillik bitkiler (Keten, kendir, jt, pamuk(linter) gibi uzun elyaIli ve saman, kamis,
eltik gibi kisa elyaIli yillik bitkiler),
- Keten, kendir, jt ve pamuktan yapilmis eski ve artik paavra, uval ve ipler,
- Eski ve atik kagitlar-kartonlar,
- Sentetik elyaI olmak zere bes grupta toplayabiliriz.

Simdi bunlari kisaca aiklamaya alisalim:

- Aga (Odun)
Biyologlarin iIadesine gre bugn dnyada 35 binden Iazla aga tr mevcuttur.
Ancak bunlarin 150 esidi sinai ve ticari degere sahip odun vermektedir. Biz agalari kagit
sanayinde yumusak aga ve sert aga tr olarak iki grupta inceliyoruz.Ticari degere sahip
agalarin 40 ini yumusak, 60 ini ise sert aga olusturmaktadir. Yumusak ve sert
kavramlarinin Iiziksel zellikle bir ilgisi bulunmamaktadir. Kisin yapragini dkmeyen igne
yaprakli agalara yumusak, Kisin yapragini dken genis yaprakli agalara ise sert aga ismi
verilmektedir. LiI boyu daha uzun olan igne yaprakli agalardan elde edilen kagit daha
mukavemetli ve dayanikli oldugundan kagit endstrisinde daha ok yumusak aga odunu
kullanilmaktadir. Bu bakimdan kagitilikta en ok kullanilan odun ladin, am ve gknar
trlerinden olusmaktadir.
Son zamanlarda sert odunlarin da kagit retiminde kullanilmasinda bir artis
grlmektedir. Kavak, kayin, hus, disbudak, akaga, mese en ok kullanilan trlerdir.
Kagitlik odun 50 selloz, 30 lignin, 20 karbonhidrat, protein, reine ve yaglardan
olusur. Pratik bir kagit imalatisi iin selloz ve lignini bilmesi yeterlidir.
Gerekte odun hammaddesinin kagida nIus eden kismi sadece selloz maddesidir.
Selloz ok ince liIlerden tesekkl etmis olup, uzunluklari milimetre ile llmektedir.
Yumusak odunlarda liI boylari 2,5-5 mm., sert odunlarda ise liI boylari 0,6-2 mm. arasinda
degismektedir.
Lignin ise selloz liIlerini birbirine baglayan kimyasal bir maddedir. Bu madde bir
esit tutkal islevi grmektedir.

- Yillik bitkiler
Saman, kamis, kendir-kenevir saplari, bambu, esperta, jt, seker kamisi kspesi v.b yillik
bitkiler de kagit hammaddesi olarak kullanilmaktadir

Dnyada ve lkemizde orman kaynaklarini sinirli olmasi,yetismesinin de ok uzun
zamana ihtiya gstermesi ve ayrica yurdumuzun da tarim potansiyeli bakimindan ok genis
imkanlara sahip olmasi,kagit sanayiinin esas hammadde olarak agirlikli sekilde orman
kaynaklarina bagimliliginin azaltilmasini ve yerine saman,kamis,eltik,ttn sapi,misir sapi
vb. yillik bitkilerin kullanilmasina daha ok agirlik verilmesini gerektirmektedir

- Eski ve atik kagit - karton
Geri dnsm saglanan tm eski gazeteler, kullanilmis ambalaj kagitlari, arsivlenmesi
gerekmeyen yazi tab`i kagitlari, eski kartonlar, kullanilmis ince ve zel kagitlar ile diger
kagitlar ikincil elyaI olarak kagidin hammaddesini olusturmaktadir
Dnyada ve lkemizde hammadde kaynaklarinin sinirli olusu, maliyetlerin yksekligi, evre
korunmasinin kazandigi nem, (uygun toplama-geri kazanma organizasyonlarinin
kurulmasiyla) temini en kolay ve ucuz olan,byk lde de enerji tasarruIu imkani saglayan
iade gazete ve dergi, kullanilmis ambalaj kagidi ve kartonlar, matbaa artigi kagit ve kartonlar
vb. eski kagitlarin (yakilmadan,baska yabanci maddelerle karistirilmadan) toplanarak daha
yksek oranlarda geri kazanilmasini ve kagit-karton retiminde esas hammadde olarak
degerlendirilmesini zorunlu kilmaktadir.
1 ton yillik bitkilerden elde edilen hamur veya sellozun veyahut geri kazanilmis eski
kagit hamurunun,4-5 m3 oduna,bunun da 20-30 yilda yetisebilen 40-60 agaca es deger oldugu
dikkate alinirsa,yillik bitkilerle geri kazanilmis eski kagitlarin daha yksek oranlarda
kullanilmasinin kagit sanayii ve orman varligi iin tasidigi nemin boyutlari daha aiklikla
anlasilacaktir.

- Paavralar : Bu grupta pamuklu ve keten paavralar, pamuk Iabrikalarinin atiklari
bulunmaktadir.

- Sentetik elyaIlar : Kullanim amacina gre kagit hammaddesi olarak kullanilmaktadir

B - KAGIT HAMURU NASIL ELDE EDILIR ?
Kagit yapimi iin hammaddeyi liIsel duruma getirmek gerekir. Kagit endstrisinde
ama, basta kagitlik odun olmak zere hammaddenin iinde bulunan selloz liIlerini lignin,
karbonhidrat, protein ve reinelerden ayirmaktir.
Kati hammaddenin hamur haline dnstrlerek selloz liIlerini bir arada tutan lignini
eritmek ve liIleri birbirinden ayirmak prosesin ok nemli bir blmn olusturmaktir.
retilecek kagit cinsine gre kullanilacak Hammaddeleri, retimde kullanilabilecek
duruma, yani kagit hamuru haline getirebilmek iin esitli kimyasal prosesler ve Iiziksel
islemler uygulanir. Uygulanan islemlere gre retilen kagit hamuru;

-Mekaniksel odun hamuru,
-Yari kimyasal selloz ve yari kimyasal hamur,
-Termomekaniksel odun hamuru (TMP) ve kimyasal termomekaniksel odun hamuru
(CTMP),
-Eski kagit hamuru,
-Kimyasal (kimyasal selloz), deyimleriyle adlandirilirlar.

-Mekaniksel Odun Hamuru
Genel olarak kknar ve ladin tr uzun elyaIli olmak zere kabugu soyulmus ve 1 m
boyda kesilmis odunlarin bir blm suya batan zel hazirlanmis dner silindirik taslar
(slayIer) zerine bastirilarak mekanik olarak gtlmesi ve basinli eleklerden geirilerek
istenmeyen iri paralarin ayrilmasiyla ``slayIer mekaniksel odun hamuru``,1-3 cm ebadinda
odun yongalarinin,i yzeylerinde zel desenli biaklar yerlestirilmis ve birbirine gre ters
ynde dndrlen iki paralel disk arasinda (diskli riIayner) gtlmesi ve basinli eleklerden
geirilerek istenmeyen iri kisimlarin ayrilmasiyla ``riIayner mekaniksel odun hamuru``elde
edilir.
Yakin zamana kadar Gazete kagidi byk oranda Mekaniksel odun hamurundan
retilmekte idi.Bugn ise daha ok eski kagit ve Termo Mekaniksel odun hamuru
kullanilmaktadir.

-Yari Kimyasal Selloz Ve Yari Kimyasal Hamur
1-3 cm ebadinda odun yongasi ve yine 1-3 cm ebadinda kesilmis yillik bitkiler,selloz
retiminde oldugu gibi Iakat daha az kimyasal madde kullanilarak,daha dsk sicaklik,daha
dsk basin ve daha kisa srelerde pisirilerek ``yari kimyasal selloz`` ve ``yari kimyasal
hamur`` elde edilir.yari kimyasal selloz ve hamurlarin kalitesi daha dsk Iakat verimi
yksek ve maliyeti dsktr.
-Termomekaniksel Odun Hamuru (TMP) Ve Kimyasal Temomekaniksel Odun Hamuru
(CTMP)
1-3 cm ebadindaki odun yongalarinin 160oC sicaklik ve 3,5 at basinta buharla 2-10
dakika sre ile dogrudan temas ettirilerek (buharlama yapilarak) riIayner mekaniksel odun
hamuru retiminde oldugu gibi,i yzeylerine zel desenli biaklar yerlestirilmis ve birbirine
gre ters ynde dndrlen iki paralel disk arasinda birinci kademe gtme (1. kademe
riIayner) tabi tutulmasi,bundan sonra da yonga cinsi ve elde edilmek istenilen hamur
kalitesine bagli olmak zere (tekrar buharlama yapilmadan) birinci kademeye benzer sekilde
ikinci kademe ve nc kademe diskli riIaynerlerde gtlmesi,ikinci ve nc kademe
riIaynere giriste ve gtm tamamlandiktan sonra zararli reinenin alminyum hidroksitle
absorblanmasi iin sap (alminyum slIat |Al2(SO4)3.18H2O|) ilave edilmesi,sonunda ortam
pH`ini uygun sartlarda tutmak iin de sudkostik (sodyum hidroksit |NaOH|) ilave edilmesiyle
ve basinli eleklerden geirilerek istenmeyen iri kisimlarin ayrilmasi ile ``termomekaniksel
odun hamuru``(TMP) elde edilir.
1-3 cm ebadinda yongalarin 160oC sicaklik ve 3,5 at basinta buharla temas ettirildikten
(n buharlamadan sonra,helezonlu preste sikistirilip pres ikisinda sodyum slIit |Na2SO3|
zeltisi emdirilerek (genel olarak kuru maddeler bazinda,yongaya oranla 2-5 sodyum
slIit) bundan sonra da tamamen TMP retim prosesi uygulanarak ``kimyasal
termomekaniksel odun hamuru``(CTMP) elde edilir.
Mekaniksel,termomekaniksel ve kimyasal termomekaniksel odun hamurlari,retiminde
kullanilacagi kagitlarin beyazlik derecelerinin yksek olmasi istendiginde hidrojen peroksit
|H2O2| ve/veya sodyum diyonit (sodyum hidroslIit |Na2S2O4|) ile beyazlatilir.

-Eski Kagit Hamuru(Deinking Hamuru)
Kullanilmis gazete,kitap,dergi,ambalaj kagidi,baski esnasinda ayrilan kirpinti kagitlar ve
dknt kagitlar ile kartonlar hidropulperde paralanarak (sulu ortamda ailarak) gerektiginde
mrekkebi giderilip beyazlatilarak ``eski kagit hamuru elde edilir.
Eski kagit hamuru retiminde kullanilacak kagitlarin belirli kalitelerinin muhaIazasi ve
beyazlik derecesinin yksek olmasi istendiginde,zellikle iade gazete ve mecmua tr geri
kazanilan kagit hamuru,mrekkebinin (yagli asit sabunu,hidrojen peroksit,kire,sodyum
silikat vb. maddeler yardimiyla) giderilmesi ile beraber ,hidrojen peroksit ve/veya sodyum
ditiyonit ile beyazlatilir.Bu proses ``Deinking Prosesi``,elde edilen mrekkebi giderilerek
beyazlatilmis iade kagit hamuru da ``Deinking Hamuru`` seklinde adlandirilir.

-Kimyasal Odun Hamuru (Selloz)
Selloz (C6H10O5) retiminde kullanilacak kabugu soyulmus odunlar, yongalama
makinalarinda yongalanarak 1-3 cm. lik kk kiymiklar haline getirildikten sonra kimyasal
bir zeltide pisirilerek hamur elde edilir. Pisirme islemi, 155 0C yksek sicaklik ve 12 bar
basinta alisan kapali bir tank seklinde olan pisirme kazanlarinda yapilir.
Bu usulde 2 metod uygulanir:

a) SlIit metodu: Yongalar slIit tuzlarindan olusan bir zelti iinde buhar basinci
uygulanarak hamur haline getirilir.
Kalsiyum bislIit veya magnezyum bislIit kullanilan pisirme prosesine ``slIit metodu``
denir. Ancak eski olan bu metod, tesiste korozyon ve evre kirliligi yaratmasi yaninda,
kullanilan kimyasal maddelerin geri kazanilmasinin da ok dsk seviyede olmasi gibi
problemleri nedeniyle,uygulamadan kalkmak zeredir.
1851 yilinda Hugh Burgess ve Charles Watt isimli iki Ingiliz taraIindan bulunan bu metoda
"Soda metodu" da denir.

b) SlIat metodu: Alman kimyager Dahl bir adim daha ileri giderek 1889 yilinda Sodyum
SlIati dogrudan kullanarak bunu snms kire ile muamele etmek suretiyle daha etkili bir
pisirme zeltisi elde etmistir. Sodyum hidroksit sodyum slIr kullanilan bu pisirme
prosesine ``slIat metodu`` denir. Bu metod slIit metodundaki gibi problemlere sebebiyet
vermediginden,yaygin olarak kullanilmaktadir. Mukavemet zelliklerinin stnlg
dolayisiyla bu tip selloza kraIt sellozu adi verilmistir

C - HAMUR NASIL BEYAZLATILIR?
esitli metodlarla elde edilen sellozun dogal rengi esmerdir. Kullanma amacimiza gre
selloz liIlerinin renklerinin uygun bir oran ve derecede agartilmasi gerekmektedir.
Kagit ilk bulunusundan beri insanoglu taraIindan hemen hemen zerine yazi yazilabilen
bir materyal olarak dsnlms ve kullanilmistir. Yazi yazma, gazete, baski yapma gibi
kullanim alanlari kagit hamurunun beyazlatilmasi islemini gndeme getirmistir.
1756 yilinda Edinburglu Dr. Charles Home ile baslayan beyazlatma Glasgowlu James
Watt`in klor gazini kullanmasiyla bir adim daha ileri gtrlmstr. Yine 1799 yilinda
Glasgowlu Charles Tennant beyazlatmaya hizmet eden maddelere bir yenisini daha ekledi. Bu
bulusa gre klor gazi kire zerinden geirilmek suretiyle kalsiyum hipoklorit elde edildi. Toz
halindeki bu madde suda zeltilmek suretiyle ok etkili beyazlatici bir zelti haline
dnstrld. Kalsiyum hipoklorit bugn dahi dnyada en nemli kimyasal bir beyazlatma
maddesi olarak bilinmektedir.

En nemli beyazlatma maddeleri sunlardir:
Kalsiyum hipoklorit
Sodyum hipoklorit
Hidrojen peroksit
Sodyum ditiyonit-Sodyum klorit-Sodyum hidroksit
Oksijen

Klorla beyazlatmanin birinci kademesinde nceden yikanmis selloz klorlama kulesine
pompalanir. Reaksiyon kulesinin alt kismindan klor gazi sevk edilerek liIlerle iyice karismasi
saglanir.Klorinasyon sonunda sellozun iindeki yabanci maddeler znr ve renk
sarimtirak bir hal alir. Sonra selloz vakumlu eleklerde yikanir. Beyazlatmanin 2.
kademesinde kostik soda ve buhar tatbik edilir. Burada yabanci maddeler tamamen zlr.
Bunu takiben selloz vakumlu eleklerde yikanir. Kostik soda ile yapilan ekstraksiyon takriben
1 saat srer. Beyazlatmanin 3. kademesinde selloz kalsiyum hipoklorit ile muamele edilir.
Kalsiyum hipolorit zeltisi klor gazini kire kaymagi ile karistirmak suretiyle hazirlanir.
Bunu yikama saIhasi takip eder.
Eger istenirse kalsiyum hipoklorit kademe sayisi arttirilarak sellozun beyazligi
istenilen dereceye ykseltilir.A.Hamur yazi tabi kagitlari, magazin kagidi, gazete kagidi,
sigara ve zel ince kagitlar beyazlatilmis sellozdan imal edilmektedirler.

D - KAGIT HAMURUNA BASKA HANGI ISLEMLER UYGULANIR ?
Ister mekanik ister kimyasal yolla elde edilen hamur olsun liIlerin daha esnek hale
getirilmesi ve keelesme yeteneklerinin arttirilmasi iin hollander, riIayner, yordan ve
deIlaker adi verilen makinalarda gtme, inceltme ve dvme islemleri uygulanir.
Hamur hazirlama asamasinda hamur istenirse kagida renk verme bakimindan boyar
maddeler katilabilir. Kagitilikta boyar maddeler ve pigmentler suda znmedikleri iin
kagidin strktr zerinde mekaniksel bir sekilde tutulurlar. Boyalar direkt, asit ve baz olmak
zere 3 kategoriye ayrilmaktadir.
Selloz hamuruna boya maddeleri iyice karistirildiktan sonra buna bir de bazi dolgu
maddeleri ilave edilir.
Suya karsi dayaniklilik , daha iyi perdah kazandirma, daha kaliteli baski elde etmek
amaciyla kagit hamurunun dolgu maddeleri katilir.
En ok kullanilan dolgu maddeleri olarak kalsiyum karbonat, kaolin, titandioksit,
nisasta, reine ve kazeini sayabiliriz.
Dolgu ve boyar maddeleri selloza yerlestirip tespit etmek amaciyla Sap (Al2(SO4)3)
kullanilir.

E - KAGIT MAKINALARI HAMURU NASIL KAGIDA DNSTRR?
Pisirme islemi ile Selloz liIlerinin ayrilmasi sonunda elde edilen hamur yikanarak
kimyasal maddelerden temizlenir.
Temizleme islemi dner yuvarlak tel kaIesli eleklerde yapilir. Mekaniksel ve kimyasal
metodlarla elde edilen kagit hamurlari basinli elekler, sarsak elekler ve vorteks tipi
temizleyiciler kullanilarak pismemis topaklar, dgmler, budaklar, agir yabanci maddeler ile
diger istenmeyen maddelerden temizlenir.
Buraya kadar mekaniksel veya kimyasal metodlarla Selloz hamurunu elde ettik.
Hamurun ierisine dolgu maddelerini ve boyar maddeleri ilave ettik. Kesme, yongalama,
gtme, pisirme, yikama, temizleme, ihtiyaca gre beyazlatma, uygun kesaIete getirme gibi is
ve islemleri tamamladik. Dsk kesaIetli Kagit hamur, hamur kasasina pompa vasitasi ile
gnderilir.

1- ELEK KISMI
Gnmzde en yaygin kullanilan makinalar Fourdrinier tipi eleklere sahiptir. Elekler
uzun ve yuvarlak elek olmak zere ikiye ayrilirlar. Her iki tip birlikte de kullanilabilir. Kagit
hamuru ve su karisimi hamur kasasindan belli bir hizla cetvel agzindan dnmekte olan elegin
zerine akar. Gnmzde makina hizlari, dakikada 1800 metreyi Iiilen gemis bulunmaktadir.
Genislik ise 10 metreyi asmaktadir. Elekler plastikten yapilmis olup, atki ve zg telleri
sayisi 1 cm. de ok Iarkli miktardadir. Elek gvdesinde ok sayida su giderme elemanlari
vardir. Elek zerinde hamuru tasinirken bu elemanlar vakumla hamurun suyunu ekmeye
alisir. Burada su giderilmeye alisilirken hala yksek oranda su ieren keelesmis hamur
tabakasi elek zerinde preslere dogru tasinir. Elek ikisinda sulu hamur iindeki kuru madde
orani 22 seviyesinde olup, agirlik bakimindan hala 78 su ihtiva etmektedir. Elek
ikisinda kagit tabakasi henz yeni tesekkl etmistir.

2- PRESLER
Kagit saIihasindaki Iazla suyu uzaklastirmak ve liIleri daha siki bir hale getirmek
amaciyla henz yeni olusmus kagit tabakasini preslemek gerekmektedir. Presler suyun
uzaklastirilmasina yarayan sentetik keeler ile bir dizi pres valslerinden olusmaktadir. Valsler
silindir seklinde olup, kaplama malzemeleri, granit lastik, poliretan ve seramikten
yapilmaktadir. Kagit tabakasi bir dizi presin arasindan geerken suyun bir blm de burada
disari atilmaktadir. Keeler yas kagit tabakalarini ezilmeye karsi korudugu gibi Iazla suyunu
da bir nevi kurutma kagidi gibi emmek suretiyle saIihanin bnyesinden disari alir. Valsler
delikli, yivli ve setli sekilde olabilmektedir. Preslerin ikisinda yas kagit tabakasinda 40 in
zerinde kuru madde bulunmaktadir.

3- KURUTMA GRUBU
Preslerden kurutma gurubuna geen kagit tabakasi iinde hala 60 civarinda su
bulunmaktadir. Son olarak kagit tabakasi ok sayida bir dizi sicak silindirin arasindan
geirilerek geri kalan suyun buharlasmasi saglanir. Kagit saIihasi kurutma silindirleri ile
keeler arasindan geirilir. Kurutma silindirleri 180 `c buharla isitilir. Ortalama 4 gruptan
olusan makinalarda silindir sayilari 60 civarinda olmaktadir. Kurutma sonunda kagit
tabakasinda kuru madde orani 93 olmaktadir.

4- KALENDERLER
Kurutma sonunda kagit kalenderlerde perdahlanir, yzeyleri dzgnlesir, yumusar,
parlaklik kazanir. amasirhanelerde kullanilan silindir tler neyse kagitilikta da kalenderler
ayni isi grr. Genellikle 7 elik silindirden olusan kalenderler arasindan kagit geerken
preslenir. Kagit saIihalarinin yzeyinde mevcut olan rutubet kagidin parlakligini saglar.
Kagidin kalinligi da yine burada kontrol edilerek dzeltilir.

5- BOBIN VE BOBIN KESME
Kalenderden geen ve kuruyan kagit saIihalari ruleler halinde tamponlara sarilir.
Tamponlarda Bobin kesme makinalarinda istenilen ebatlarda kesilerek bobin haline
dnstrlr. Bobinler ambalajlanarak satisa hazir hale getirilir




F - KAGIT RETIMINDE KULLANILAN BASLICA YARDIMCI
MADDELER

DOLGU MADDELERI;
Tane byklkleri mikron mertebelerinde kaolin |H2Al2Si2O8.H2O|,kalsiyum karbonat
|CaCO3|, kalsiyum slIat |CaSO4|,talk |H2Mg2(SiO3)4|,bentonit |Al2O3.4SiO2.H2O| genel
olarak kullanilan dolgu maddeleri olup,kagit maliyetinin dsrlmesi,opaklik (isik
geirgenliginin azaltilmasi) ve yumusaklik kazandirilmasi iin kullanilir.

TUTKALLAMA MADDELERI;
KoloIantabii reine |C19H29COOH|,sentetik reineler,tabii nisasta|(C6H10O5)x|,
modiIiye nisasta,genel olarak kullanilan tutkallama maddeleri olup,kagidin su ve mrekkep
emiciligini azaltmak,elyaI yolunmasini nlemek ve mukavemet kazandirmak iin kullanilir.

BOYALAR;
Suda znen boyar maddeler;asit boyalar (rnek:Anthosin Orange-BASF,Tarasit
Mavi-SMERBANK), bazik boyalar (rnek:Astra Blau-BAYER,Basazol Blau-BASF) ve
direkt boyalar (rnek:levacell Blau-BAYER,Fastusal Blau-BASF,Tandirekt Mavi-
SMERBANK) olmak zere grupta toplanirlar ve kagida istenilen rengin kazandirilmasi
iin kullanilirlar.

Ph AYARLAMA VE REINE KTRME MADDELERI;
Sapalminyum slIat|Al2(SO4)3.18H2O| ve sudkostik hidroksit |Na)OH| sulu
hamur ortaminin ve kuru kagidin Ph`ini ayarlamak;ayrica sodyum hidroksit,koloIandan eriyik
halinden sodyum rezinat |C19H29COONa| elde etmek,alminyum slIat ise,tutkallamayi
saglamak iin,sodyum rezinattan reineyi elyaI zerine,alminyum rezinat
|(C19H29COO)3Al| halinde ktrmek ve zararli reineleri hidroliz sonucu olusacak
alminyum hidroksit|Al(OH)3| ile absorblayarak elek,kee v.s. tehizata yapismasini
nlemek iin kullanilir.

RETANSIYON MADDELERI;
Noniyonik (rnek:Polymin HP4-BASF,praestol 2500-STOCKHAUSEN),anyonik (rnek:
OrganopolOrganasorb-ALLIED COLLOID),katyonik (rnek:Polymin SK-BASF, Carteratin
F Liguit SANDOZ,Retaminol EC-BAYER,Retaminol Hkatyonik nisasta-BAYER) ve
anIoterik (rnek:Urecoll AK-BASF) olmak zere drt grupta toplanan organik
polielektrolitlerdir. Bunlar, yas kagit saIihasinin tesekkl esnasinda,uzaklasan su ile
kaybedilecek toz elyaI ve bir miktar dolgu maddesinin Ilokule edilerek (daha byk para
haline getirilerek) saIihada kalmasini (elyaI ve dolgu maddelerinin tutunumunu
retansiyonunu arttirmayi) ve bylece hem elyaI ve dolgu maddesinin geri kazanilmasini ve
kagit opasitesinin ykseltilmesini hem de atik suyun asili kati madde yknn azaltilmasini
ve temizlenmesini saglamak iin kullanilir.

OPTIK BEYAZLATICILAR;
Blancaphor-BAYER,Lencophor-SANDOZ gibi maddeler kagit harmanina
karistirilarak,kagidin daha beyaz grnmesi saglanir.

KUSELEME MADDELERI;
Lateks,butadien,nisasta Acronal-BASF,poli retan Dispersion-BAYER,gibi baglayici
maddelerle, mikron mertebesinde ince kaolin,kalsiyum karbonat,titandioksit |TiO2| gibi
dolgu maddelerinin karisimiyla kagidin bir veya iki yz,2-10g/m2 gramajda kaplanir
(kuselenir). Bylece kagida su ve mrekkebe karsi dayaniklik ve baskiya uygun yzey
kazandirilir.

KPK SNDRCLER;
Gaz yagi, paraIin, slIonatlastirilmis yag, alkol, yag asidi, yag asit esteri, amid, eter,
silikon AIranil PN-BASF, Contraspum 230 E-Giulini Chemie,Paracum 114-DR,COLB gibi
maddeler kagit hamuruna karistirilarak yzey geriliminin azaltilmasi ve bylece hamur
bnyesindeki havanin uzaklastirilmasiyla kpk tesekklnn,dolayisi ile de kagit saIihasinda
delik ve Iormasyon bozukluklarinin olusmasini nlemek iin kullanilir.

G - KAGIT RNLERI;
Kagitlar genel zelliklerine gre;

-Yazi tabi kagitlari,
-Gazete kagidi,
-Sargilik kagitlar,
-KraIt torba kagidi,
-Oluklu mukavva kagitlari,
-Kartonlar,
-Sigara kagidi,ince ve zel kagitlar, olmak zere 7 ana gruba
ayrilirlar.

Kullanim yerlerine ve amalarina gre de;ambalaj kagidi, ayira kagidi, aydinger
kagidi, banknot kagidi, I., II., III. hamur kagit, karton, bristol karton, cilt kagidi, dosyalik
karton, duvar kagidi, IotograI kagidi, elisi kagidi, gazete kagidi, graIik kagidi, gri karton,
harita kagidi, kablo kagidi, karbon kagidi, kraIt kagit, krep kagidi, krepon kagidi, kromo
karton, kurutma kagidi, kuse kagit, mulaj kagidi, nota kagidi, ozalit kagidi, paraIinli kagit,
pelr kagit, resim kagidi, sigara kagidi, szge kagidi, temizlik kagidi, yagli kagit, zimpara
kagidi vb. isimlendirilirler.
Yazi ve basim islerinde kullanilan kagitlarin yani sira neredeyse sinirsiz sayida baska
kagit rn yapilmistir. Havlu, tuvalet kagidi ve kurutma kagidi olarak kullanilan emici
kagitlar,kutu yapiminda kullanilan kartonlar, bina yapiminda kullanilan ati kaplama kagidi,
zel amalarla tasarlanan ve darbelere ya da yirtilmaya karsi yksek diren, su ya da gaz
buharlarina dayaniklilik, ates, bceklere ya da kIelere diren gibi zellikler tasiyabilen zel
kagitlar yumurta ve sanayi aralari gibi ok degisik rnlerin ambalajlanmasi iin,
kaliplanmis kagit elyaIi kullanilir. Elektirikli aralarda yalitkan kagitlardan, akustik levha
retiminde de ses geirmeyen kagitlardan yararlanilir.

H - KAGIDIN YAYGIN OLARAK KULLANILMA SEBEPLERI VE
NEMI
Kagidin;
-Yazi,resim ve baskiya uygunlugu,
-Ambalaj iin sarim kolayligi, opakligi, haIiIligi ve ucuzlugu,
-Rutubet,isi ve ok sert mekanik darbe gibi tesirlere maruz birakilmadika uzun sre
sekil ve yapi degistirmeden muhaIaza edilebilmesi,
-Geri kazanilarak yeniden degerlendirilme kolayligi,
-Plastik malzemeler gibi kalici evre kirliligi yaratmamasi,
zelliklerinden dolayi,yazi ve baski araci olmasi yaninda gida ve sanayi rnlerinin ambalaji
basta olmak zere insan hayatinin her saIhasinda ok yaygin olarak kullanilmaktadir.
Bu itibarla da yilda kisi basina kagit tketimi,lkelerin kltr ve endstri seviyelerinin en
nemli gstergelerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Kagit Hamuru retimi

Ilk asamada aga, kabuklarindan ayrilir ve yonga adi verilen 1-3 cm uzunlugunda 2-5 mm
kalinliginda kk paralara ayrilir. Kagit hamuru retmenin ilk asamasi, pisirmedir.Pisirme,
kagit retiminde kullanilacak olan selloz elyaIlarindan lignin (agacin iinde elyaIlari
birbirine baglayan reinemsi madde) ve diger bilesenlerin ayristirilmasi amaci ile yapilir.
Lignin eger ayristirilmaz ise kagidin kendisinin ve renginin bozulmasina (Mekanik Odun
Hamuru Prosesi Groundwood ile ok az ya da hi kimyasal kullanilmadan retilen gazete
kagidinda oldugu gibi ) neden olur.
1.Mekanik Hamur retimi
Yaklasik olarak dnyada retilen hamurun 15`i mekanik olarak elde edilir.Bu prosesde
yongalar gtlerek elyaIlarin birbirinden ayrilmasi saglanir.Ancak ok az lignin giderimi
olur ve agacimsi-aga renginde hamur elde edilir. Gazete kagidina aga rengi veren proses
budur.Bu hamur retim tarzinda yogun olarak enerji kullanilir ve ogunlukla bu hamur
mrekkebi emici ve mrekkebin hizli kurumasini sagladigindan gazete kagidi retiminde
kullanilir.

Kimyasal Hamur retimi

Dnyadaki tm hamur retme kapasitesinin 42`si yksek sicaklikta pisirme sirasinda
kimyasallar kullanir. Bu kimyasallar ligninin dagilip paralanmasini ve selloz elyaIlarindan
ayrilmasini saglar. Kullanilan kimyasal tipi, son rnn zelligini belirler ve yksek kalitede
hamur elde edilir :

Kostik soda (NaOH) ya da sodyum slIat, mukavemetli kutu ve mukavva
yapiminda kullanilan kalin,gl elyaI retir.(KraIt prosesi olarak bilinir)
Amonyak ya da kalsiyum slIat yksek kaliteli yazi ve baski tabi kagitlarda
kullanilan daha ince elyaI retimi saglar.
Ilk nce yongalar ve kimyasallar pisiriciye alinir ve yaklasik 150 de pisirilir.Pisirme sirasinda
lignin, elyaIlardan sivi olarak ayrilir.
Bu asamada ligninden ayrilan elyaIlar, aga rengindedir.Bu hamuru beyazlatmak iin
klor,klordioksit, ozon, hidrojen peroksit gibi kimyasallardan bir ya da bir kai kullanilir.Tipik
bir beyazlatma prosesi, bir ka beyazlatma asamasindan olusur.
Bu asamada selloz elyaIlari hala ii bos ve sert halde olduklarindan birbirleri ile kagit
retimi sirasinda bag yapmalari iin gtclerde gtlrler. gtme sirasinda elyaIlar
esnek hale gelir ve elyaI zerinde saaklar olusturulur. gtcler, yksel hizda dnen elik
disklerde olusur.Iki disk arasina giren elyaIlar, diskler zerinde bulunan ubuklara arparak
ve birbirleri ile temas ederek saakli hale gelirler.

Yaklasik olarak 3000 Iarkli kagit ve karton rn vardir. 225 g/m2 ye kadar olar rnler
kagit, bu gramajin stndeki rnler ise karton olarak adlandirilir. Kullanim sekline gre
kagit ve karton cinsleri drt ana gruba ayrilir :

graIik kagitlar
ambalaj kagitlari ve kartonlar
temizlik kagitlari
zel kagit ve kartonlar
GraIik kagitlari

GraIik kagitlari terimi, baski ve yazi iin kullanilan ok genis kagit esitlerini kapsar. Bu
kagitlar sellozdan, eski kagittan ya da her ikisinin karisimindan yapilabilir.




Basili kagitlar

Basili kagitlar asagidaki drt alt gruba ayrilir :
gazete kagidi
2. hamur kagit odun hamuru ieren matbaa kagitlari
1. hamur kagit , odun hamuru iermeyen matbaa kagitlari
kuseli matbaa kagitlari ( odun hamuru ieren ya da iermeyen)


OIis Ve Is Kagitlari

Yazi tabi kagitlari, printer kagitlari, srekli Iorm ve otokopi kagitlari, izim kagitlari ve
banknot kagitlari gibi ok esitli bir yelpazeyi olusturur. rnek olarak
Veri kagitlari ve kartonlari : kullanim kilavuzu, verinin mekanik , elektrinik ve manyetik
olarak girdi ve ikti amaci ile kullanilir
Srekli Iorm kagitlari : ogu zaman eski kagit ieren odun hamurlu ya da odun hamursuz
srekli Iorm olark kullanilan kagitlar
Yazi tabi : Tutkallanmis 60-80 g/m2 gramaja sahip kagitlar
Karbonsuz Kopya Kagidi : Renk olusturan kimyasal ierige sahip , basin altinda kaldiginda
karbon kagidi olmadan kendinden kopya ikaran kagitlar
Fotokopi kagitlari : Fotokopi ve temazsiz baski (lazer gibi) iin kullanilir. Gramaji 70-90
arasinda olup ISO Beyazligi 80-96 civarindadir. Fotokopi kagitlarinda aranan en nemli
zellik , Iotokopi makinasinda sorunsuz alismasi ve boyutsal kararliligidir. Kopya ekerken
toz yaratmamalidir. Genellikle 90-100 sellozdan yapilir ancak 100` e kadar eski kagit
ieren Iotokopi kagitlari da vardir.


Ambalaj kagitlari ve kartonlar

Ambalaj kagitlari, paket kagitlari ve kraI kagitlar gibi kagitlardir. SlIit ya da kraIt prosesi ile
retilen sellozdan, eski kagittan ya da bunlarin karisimindan yapilir.

KraIt liner ya da test liner ve Iluting : Bu kagitlar, oluklu mukavvanin baz kagitlaridir.
Kullanim amacina bagli olarak bu kagitlar esitli mukavemet, stiIIness, yas mukavemet ve
basilabilirlik zelliklerine sahiptir.
Karton ambalaj : Basilabilirlik, stiIIness ve piliyaj zellikleri nemlidir. Bu tr kartonlar
kuseli ya da kusesiz olabilir.

Temizlik Kagitlari

Tm temizlik kagitlarinin ana bileseni tissue dir. Bu kelime, gramaji dsk, kuru krepleme ile
yapilan ( bazen yas krepli ya da krepsiz) tuvalet kagidi, mutIak kagit havlular, mendiller,
peeteler gibi kagit esitlerini iIade eder. ElyaIlar selloz ya da eski kagittan olusabilir.
Kreplemeden nce gramaj 10-20 g/m2 arasinda olabilir, bu krepleme ile 10-20 kadar artar.
Dsk gramajindan dolayi temizlik kagitlari, bir ka tabakadan retilir.