TRKYEDE KADININ TOPLUMSAL VE HUKUK STATS amzda kadnlar, erkekler kadar geni bir toplumsal hareketliliin ierisinde kendilerini

bulmaktadrlar hareketliliin gereklemesinde toplumsallama oluka byk bir neme sahiptir. Endstri hareketleriyle balamlardr. lkemiz asndan bu dnem 19. yzylda Osmanl Devleti ile cretli olarak ekonomik alanda katklarda bulunulmusa da gerek anlamda Trkiye Cumhuriyeti Devletinin kuruluuyla Atatrk nderliinde balatlmtr. Ekonomik alanda olduu kadar, sosyal alanlarla da, erkeklerle kadnlarn eit bir konumda bulunulmas amalanmtr. Bylece; * 1923 ylnda zmir ktisat Kongresi Kadn ilere Temsilcilik Hakk Tannmas * 1924 ylnda Tekilat- Esasiye Kanunu renmede Eitlik ve Stat Getirilmesi * 1926 ylnda Trk Medeni Kanun ile erkeklere tannan ayrcalklarn Devriminin beraber, gerekletii alma 18. yzylda aktif Batda olarak sanayileme yer almaya

kadnlar

hayatnda

kaldrlmasyla birlikte Trk kadnlarna modern hak ve hrriyetler bakmndan eit olmalarnda nndeki engeller kaldrlm oluyordu. II. Dnya savann sonrasnda, zellikle de 1960l yllardan itibaren eitimde kendini gstermek iin ura vererek bilgilenen kadnlar, erkeklerle aralarndaki farkllklar gidermek iin uygulanan ayrmc politikalara kar kmlardr. Bunun iin kendilerini i hayatnda gsterebilmek iin var olan sorunlara aklc ve orijinal zmler aramaya balamlardr. Bu dorultu erevesinde de bu tarz dnen bireylerle ortak kararlar alarak, rgtlenmek iin bir araya gelmilerdir. Sonrasnda feminizm akm ortaya karak, kadn-erkek eitliinin resmi olarak gereklemesi hedeflenmitir. Byle bir eitliin olmas koulunda ancak demokratiklemenin tam anlamyla uygulanaca anlalmaktayd.

Her geen gn yeni bir deiik geiren bilim ve teknoloji ile, dnya gitgide klmekte. Bylece lkeler birbirlerini daha iyi tanyp, birbirleri ile karlatrmalarn daha somutlatrabilmektedirler. Yaplan karlatrmalarda, kadnlarn lkeler arasndaki gerek politik, gerek iktisadi, gerekse sosyo-kltrel ilikiler ynlerinden benzerlik ve farkllklar daha belirginlemektedir. Bu alardan bakldnda Trkiye, 3. dnya lkeleri ile Avrupa lkeleri arasnda yer almaktadr. lkemiz 3. dnya lkelerine gre iyi bir konumda iken, Avrupa lkelerine gre daha geride yer almaktadr. Sanayilemi toplumlarda kadnn eitimine nem verilerek, zellikle yksek renimlerinin says giderek artmaktadr. Bu eitim dereceleri kadnlar asndan meslee hazrlamada, dikey bir hareketlilie yol amaktadr. Eitimle birlikte kadnlar genel olarak toplumsal konumlarnda bir ykselme durumu gzlenecektir. Kadnlar, bu sayede ekonomik zgrlkleri kazanmann yannda, siyasal srete yer alarak katlmlarda bulunarak, siyasal konum da elde edecekler ve zgvenlerini salayacaklardr. lkemizde Trk Medeni Kanununun kabul ile Trk aile yapsnn esas biimi ve kadn-erkek ilikilerinin nasl olmas gerektiine ilikin kurallar bulunmaktadr. Trkiyede kadnlar genelde kr-kent gleri sonrasnda oluan arpk kentlemenin bir gstergesi olan gecekondularda yaayan kesimi oluturmaktadrlar. Bu kadnlarn sunulan imkanlardan olduka az dzeyde yararlanan, eitim seviyesi dk, ekonomik geliri olmayan erkek egemenliinin altnda ezilen kiilerden olumaktadrlar. Bu kadnlarda, geleneksel yaamn izleri srmektedir. Dolaysyla, ada hayatn belirleyicileri hissedilmemektedir. Ar ilerde altklar halde, ekonomik gce sahip olamayarak, cretsiz aile iisi durumdadrlar. Aile ierisinde de, sz sahibi olamadklarndan, erkein verdii kararlara uymak zorunda kalmlardr. Kentli kadnlar ise gecekondularda yaayan kadnlara gre daha fazla olanaklara sahiptirler. Bunun yannda sosyal rolleri ve topluma kar sorumluluklar artmtr. Evinin yannda, i hayatnda da, alan ve ailesinin geiminde katkda bulunmak iin abalayan kadnlarn, eleri ve evreleri tarafndan yardma ve destee ihtiyalar vardr.

ocuk dnyaya getirme aamasnda alt yerinden yeterli destei alamayan kadnlar, ne yapacaklarn bilemeyerek, bocalamalar ierisinde kalrlar. ocuunu dnyaya getirdiinde, ocuun bakm ile ilgilenecek kurumlara gvenmemekte yada bu kurumlarn fiyatlarnn yksek olmas nedenleriyle endieye kaplmaktadrlar. Toplum tarafndan uygulanan zorlamalarla karlaan kentli kadnlarmzn bu ac durumlarndan kurtulmalar iin oluagelen sorunlar nleyici kurallar konulmaldr. Bylece bu paradoks durumundan uzaklalacak ve gven verici ortamlarn olumas salanacaktr. Bu, kentli kadnlarmz i hayatnda bulunmalarna ramen, zaman zaman aile ierisinde sz sahibi olamayarak, iddet yaamak zorunda kalmaktadrlar. Bunun yan sra, mirastan ve boanmalardan mal ve mlklerden pay alamayarak, temel haklardan yoksun kalmaktadrlar. lkemizde gecekonduda yaayan kadnlar ve kentte yaayan kadnlarn yannda ayrca tamamen kendini yetitirmi kadnlarmz da bulunmaktadr. Bu kadnlarn oran olduka dk olsa da gn be gn art gstermektedir. Eitim olanaklarndan olabildiince yararlanmay bilmenin yan sra her trl deiime ak olmalar da ilerleme kaydetmelerinde nemli bir noktay oluturmaktadr. Cinsler aras eitsizlik durumunun siyasal, iktisadi, toplumsal ve hukuksal alardan farkllklarn ortadan kalkmasyla olumlu bir zm varlabilir. alma hayatnda kadnlarla, erkekler arasndaki ayrmclklar giderilmeli, her iki cinse de eitlik esasna dayal kurallar getirilmelidir. Trk kadnnn gvencesi iin yasal ilemler imzalanm olsa da tam manasyla bu almalar hayata geirilememitir. Batl lkelerde bu konu zerinde ok fazla hassas davranlmasna ramen, lkemizde bu durum zerinde gereken nem gsterilmemitir. Resmi kurum ve kurulularda kadnlara ynelik ciddi almalar yaplmal. Kadnlarmzn faaliyetleri gndeme tanmal. Erkeklerin kadnlarla ayn mesleksel statlerde bulunabilecekleri, ayn eitimi aldklar srece gerekleebilecei ifade edilmelidir. Adaletle ilgili yetkililer tarafndan kadn-erkek sorunlarna eitliki zmler getirilebilmeli. Medyada kadnlarla ilgili sistemli programlar gsterilmeli.

Bu ynde alnacak tedbirler Trk kadnlarnn toplumda daha aktif olmasn ve daha saygn bir kimlie brnmelerini salayacaktr. Sonuta, frsat eitliinin salanmasnn mutlaklnn en gl savunuculuunu yapan Batl lkelerden rnek alnarak, Batl yaay tarz sosyal bnyemize uygun bir ekilde aktarlmaldr. Sonrasnda, eitsizlik hallerinin nlerinin tkand gzler nne serilecektir. Demokrasinin gereklemesindeki engeller ortadan kalkarak, gelimelerin yaanmas hi de zor olmayacaktr!