ODVODNJA

KOLOVOZA
Amina Ahmetspahi
Mentor : Prof.dr. Munir Jahi

UVOD
Odgovarajuim sistemom odvodnjavanja postie se
efikasno i brzo uklanjanje atmosferskih voda:
- sa kolovoza, tj. uvrenih kolovoznih povrina
(konkretno, voda sa kolovoza), i
- sa okolnih povrina sa kojih voda tee prema putu
(voda sa drugih povrina).
Stoga se razlikuje dva naina odvodnjavanja:
- razprteno (na ire podruje), i
- takama (na odreenom mjestu).

ODVODNJAVANJE
ATMOSFERSKIH
VODA
Za izvoenje razprtenog odvodnjavanja relevantni su sljedei
uslovi:
- na putevima koji presjecaju podruja koja se karakteriu zrnastom i
pukotinskom strukturom, ukoliko dnevni prosjek jedinica putnikih
vozila u toku godine ne prelazi 12,000;
- na putevima koji presjecaju podruja krenjakih karakteristika,
ukoliko dnevni prosjek jedinica putnikih vozila u toku godine ne
prelazi 6,000;
- na putevima koji presjecaju podruja na kojima se nalaze materijali
ija propusnost iznosi do k 10-6 m/s, ukoliko dnevni prosjek
jedinica putnikih vozila u toku godine ne prelazi 40.000;
- na putevima gdje se atmosferske vode odvode direktno u tekue ili
stajae vode, ukoliko dnevni prosjek jedinica putnikih vozila u toku
godine ne prelazi 12,000;

OSNOVE ZA
PROJEKTOVANJE
Naprave za odvodnjavanje puta i samo ureenje
odvodnjavanja moraju biti projektovane tako da u
najveoj moguoj mjeri odgovaraju prirodni okolini, te
da se nalaze to je mogue blie putu. Stoga, projektom
odvodnjavanja puta treba obuhvatiti dva nivoa zatite:
- hidrauliki i saobraajni nivo zatite zbog koliine vode
na kolovozu koja se stvara usljed jakih kia, i zbog
poloaja trase puta, i
- hidro-tehniki nivo zatite zbog recipijenta u koji se
ulijeva kaptirana voda, zbog zatite podzemnih voda i
uticaja recipijenta vode na niveletu puta (u cilju
spreavanja poplave).

NAELA ZA
ODVODNJAVANJE
PUTA
Projektom je potrebno odrediti sljedee osnovne
pretpostavke za proraunavanje odvodnjavanja
puta:
- veliina uvrenih i neuvrenih povrina sa kojih
dolazi voda,
- razlike u poloaju puta (dionice puta na nasipima ili
u usjecima),
- razmaci i periodi oticanja vode, i
- raspored jaraka za atmosferske vode.

NAELA ZA
ODVODNJAVANJE
PUTA
Sljedee osnove se primjenjuju za proraunavanje
odvodnjavanja atmosferskih voda sa puta:
- koliina(intenzitet) atmosferskih voda,
- uestalost pojave atmosferskih voda, i
- koeficijent rapavosti povrine

PRORAUNAVANJ
E OTICANJA
Koliinu oticanja atmosferskih voda sa povrine se
odreuje na osnovu sljedee jednaine:

gdje je:
Q - oticanje sa povrine [l/s]
r - koliina padavina [l/(sha)]
- koeficijent trajanja padavina [-]
AE - podruje na kojem je izvreno odvodnjavanje [ha]
s - koeficijent maksimalnog oticanja koji se odnosi na AE

NAPRAVE ZA
ODVODNJAVANJE
PUTA
Povrinsko odvodnjavanje du puteva omoguavaju
sljedee naprave:
- segmentni jarak,
- jarak u obliku trapeza i trougla, i
- kanali i rigole.
Vodu koja dolazi sa strana brda na kosinu usjeka
puta potrebno je odvesti pomou zatitnih kanala
koji se nalaze iznad kosine usjeka.

SEGMENTNI
JARKOVI
S obzirom na bezbjednost saobraaja, segmentni
jarak predstavlja najbolje rjeenje. Najprikladniji
segmentni jarkovi su oni koji su obrasli travom,
ukoliko hidrauliki uslovi omoguavaju takav nain
uvrenja. Segmentni jarak treba da prikuplja
vodu koja se odvodi sa uvrenih i neuvrenih
povrina puta.

SEGMENTNI
JARKOVI

SEGMENTNI
JARKOVI

SEGMENTNI
JARKOVI

TRAPEZNI
JARKOVI
Jarak na putu u obliku trapeza ima istu ulogu kao i
segmentni jarak, s tim da je njegov hidrauliki
kapacitet vei. irina dna trapeznog jarka treba da
iznosi do 50 cm. Samo u izuzetnim sluajevima
moe da iznosi 40 cm. Dubina trapeznog jarka na
kolovozu treba da bude tolika da se dno jarka
nalazi najmanje 20 cm ispod nivoa vrstog terena
ili nivoa nasipa.

TRAPEZNI
JARKOVI

ZATITNI JARAK

Popreni profil zatitnog jarka, koji se nalazi na

kosinama iznad usjeka, moe biti u obliku
segmenta kruga ili u obliku trapeza. Zatitni jarak
je predvien za kaptau i odvodnjavanje vode sa
kosina iznad usjekau sabirni jarak.

JARAK U OBLIKU
TROUGLA
Jarak u obliku trougla prikladan je za odvoenje
samo manjih koliina vode, dok je s obzirom na
svoju konstrukciju prikladan za ogranien prostor.
Nagib kosina jarka u obliku trougla ne smije biti
vei od od 1:3. Dno jarka mora biti ukopano na
dubini od najmanje 0.4 mm u vrsti teren ili 20 cm
ispod donjeg sloja kolovozne konstrukcije.

RIGOLI I LJEBOVI
Rigoli I ljebovi slue za odvoenje vode koja dotie sa obe
strane ili samo sa jedne strane du puta, u izlaze
projektovane na odgovarajui nain ili direktno u sabirne
drenane jarke.
ljebovi za odvodnjavanje povrinskih voda mogu biti
segmentnog presjeka ili mogu biti izraeni od odgovarajue
oblikovanih prefabrikovanih elemanata pokrivenih mreom, ili
samo sa zarezom kako bi se omoguilo ulijevanje vode.
Segmentni ljeb pokriven elinom mreom treba da
omoguava prolazak vozila; stoga navedeni ljeb treba biti
ugraen u osnovu odgovarajue nosivosti. ljeb sa zarezom
omoguava ulijevanje vode u kruno sredite montanog
elementa I kontinuirano odvodnjavanje saobraajnih povrina.

RIGOLI I LJEBOVI

RIGOLI I LJEBOVI

HVALA NA PANJI