Koordinasi badan ialah

Penyelarasan gerak balas

badan kita terhadap
sebarang rangsangan di
sekeliling kita (cth :
perubahan suhu) dan di
dalam badan kita (cth :
pencernaan makanan).

sistem saraf pusat

sistem saraf periferi

otak
saraf
tunjang

saraf
kranium sistem
saraf
saraf
soma
spina
sistem
saraf
autonomi

Neuron ialah unit asas sistem saraf.

Ia berfungsi untuk membawa impuls.

Struktur neuron dibawah

mikroskop

nodus
Ranvier

Badan sel
dendrit

akson

salut
myelin
hujung
saraf

dendron
arah gerakan impuls

sitoplasma nukleus

Struktur neuron

Terdapat 3 jenis neuron, iaitu :

a) neuron deria
b) neuron perantaraan
c) neuron motor
Neuron perantaraan hanya terdapat
dalam sistem saraf pusat (otak dan saraf
tunjang)
Ia menyambungkan neuron deria dengan
neuron motor.

Tindakan refleks ialah gerak balas badan

secara automatik dan pantas terhadap
rangsangan luar tanpa pemikiran dan
penglibatan serebrum.
Tindakan fefleks dikawal oleh saraf
tunjang.
Tindakan ini melindungi kita daripada
keadaan yang berbahaya atau
kecederaan.
Lintasan tindakan refleks disebut arka
refleks.

Arah gerakan impuls

Rajah : Contoh tindakan refleks apabila kita terkena jarum

impuls

impuls

impuls
impuls

impuls

Carta aliran yang menunjukkan arka refleks suatu tindakan refleks

arah gerakan
impuls

(efektor)

Rajah : Arka refleks bagi sentakan lutut

Sentakan lutut merupakan tindakan

refleks.
Tindakan refleks bagi sentakan lutut
hanya melibatkan saraf tunjang dan tidak
melibatkan otak.
Ia tidak melibatkan neuron perantaraan.
Impuls yang diterima di reseptor regang
dibawa oleh neuron deria dan dihantar
terus ke neuron motor melalui sinaps.
Neuron motor membawa impuls ke otot
dan otot mengecut lalu menyebabkan
kaki tersentak ke atas.

Rajah : Reseptor regang yang bertindak sebagai deria kinestesis.

Deria kinestesis merupakan deria yang

membolehkan kita sedar akan
pergerakan dan kedudukan anggota
badan untuk mengekalkan
keseimbangan.
Deria ini membolehkan kita mengesan
pergerakan anggota badan walaupun
dengan mata tertutup.
Reseptor deria kinestesis terdapat dalam
otot,sendi,ligamen dan tendon.
Reseptor-reseptor ini dikenali sebagai
reseptor regang.

Kranium
Serebrum
Kelenjar
pituitari

Serebellum
Medula
Oblongata
Saraf tunjang

Hormon ialah bahan kimia yang

dirembeskan oleh kelenjar endokrin.
Hormon ialah protein yang kompleks.
Hormon memulakan kebanyakan tindak
balas kimia yang berlaku di dalam badan.
Hormon dihasilkan dalam kuantiti yang
kecil dan diangkut oleh sistem peredaran
darah keseluruhan badan.

Sistem endokrin terdiri daripada kelenjar

endokrin, iaitu kelenjar tanpa duktus
(kelenjar tanpa salur) yang merembeskan
hormon terus ke aliran darah.
Sistem endokrin terdiri daripada :
a) Kelenjar pituitari
d) pankreas
b) kelenjar tiroid
e) ovari
c) kelenjar adrenal
f) testis

Rajah : Sistem endokrin manusia dan kedudukan kelenjar endokrin

Kelenjar
pituitari
Kelenjar
tiroid

Pankrea
s

Kelenjar
adrenal

ovari
testis

Rajah : Sistem endokrin manusia dan kedududukan kelenjar endokrin

Rajah : kelenjar tanpa duktus

Rajah : Kelenjar tanpa duktus

Kelenjar
endokrin

Kelenjar
pituitari
(di
pangkal
otak).

Jenis
Hormon

Merembeskan
hormon untuk
tumbesaran.
Dikenali
sebagai
kelenjar

utama kerana
merembeskan
hormon untuk
mengawal dan
menyelaras
aktiviti
kelenjar
endokrin lain.

Fungsi
Hormon

Mengawal

proses
pertumbuh
an otot dan
tulang.

Mengawal
penyerapa
n semula air
dari ginjal.

Kesan
berlebihan
hormon
Pertumbuhan
melampau,
iaitu ciri
kegergasian.

Ginjal
menyerap
banyak air
meneyebabk
an air kencing
sedikit dan
pekat

Kesan
kekurangan
hormon
Pertumbuha
n terbantut,
iaitu ciri
kekerdilan.
Kurang air
diserap oleh
ginjal
menyebabka
n air kencing
banyak dan
cair.

Kelenjar tiroid
Merembeskan
(di bahagian
hormon tiroksina
leher)
(Hormon yang
mengandungi
iodin).
Sumber iodin

yang paling utama

adalah makanan
laut
Kelenjar
Merembeskan

adrenal
hormon
(di bahagian
adrenalina
atas keduaHormon dirembes

dua ginjal)
dalam keadaan
ketakutan marah
dan cemas.

Pankreas

Merembeskan
insulin dan
glukagon

Mengawal
metabolisme
badan.
Mengawal

pertumbuhan
dan
perkembangan
mental pada
kanak-kanak
Mempercepat

kan degupan
jantung
Menambah kadar

pernafasan.
Menambah kadar

metabolisme
untuk mengatasi
tekanan
Mengawal aras

glukosa dalam
darah.
Insulin

mengurangkan
aras gula darah
dengan
menukarkan
glukosa kepada
glikogen dalam
hati.
Glukagon

meninggikan aras
gula darah

Kadar
metabolisme
badan menjadi
sangat tinggi.
Emosi menjadi
tidak stabil cepat
marah dan
matanya menonjol
keluar.
Aras glukosa dan
garam darah
adalah tinggi.
Tekanan darah
tinggi.

Kekurangan
glukosa dalam
darah

Kadar metabolism
menjadi sangat
rendah.
Pertumbuhan
fizikal terbantut.
Menyebabkan
goiter (kelenjar
tiroid bengkak)
disebabkan
kekurangan iodin).
Kemampuan untuk
mengatasi tekanan
hidup berkurang.
Otot menjadi
lemah.

Penyakit kencing
manis (diabetes).

Ovari

(dalam
sistem
pembiakan
perempuan

Merembeskan
estrogen dan
progesteron

Testis
(dalam
sistem
pembiakan
lekaki)

Merembeskan
testesteron

Merangsang
Terlalu bersifat
perkembangan keperempuanan.
ciri-ciri seks
sekunder
perempuan.
Cth:
pembesaran
pelvis dan
perkembangan
buah dada.
Mengawal
kitar haid.
Mengawal
Terlalu bersifat
kematangan
kelelakian.
dan
perkembangan
organ seks
lelaki
Menghasilkan
sperma
Merangsang
perkembang
an ciri-ciri
seks
sekunder
lelaki. Cth :
pertumbuhan

Kemandulan
Kitar haid
terganggu.
Perkembanga
n ciri-ciri seks
sekunder
terbantut.

Perkembanga
n ciri-ciri seks
sekunder
terbantut.
Sperma yang
dihasilkan
kurang
matang.

Sistem saraf
(Koordinasi
saraf)

Terdiri daripada
saraf-saraf
Melalui saraf secara
elektrokimia

Sangat cepat
Kesan jangka
pendek
Terhad
Cepat dan serta
merta
Menulis, menari

Persama
an
Mengawal serta
menyelaras fungsi serta
aktiviti-aktiviti badan.
Bergerak balas terhadap
rangsangan.
Mempunyai organ sasaran
Perbezaa
n
Komponen sistem
Cara penghantaran
impuls
Kelajuan
penghantaran
Tempoh
kesan
impuls

Sistem
endokrin
(Koordinasi
hormon)

Terdiri daripada
kelenjar tanpa duktus
Melalui aliran darah dalam
bentuk bahan kimia
(hormon)

Perlahan

Kawasan tindakan

Kesan jangka
panjang
Luas

Gerak balas

Lambat

Contoh koordinasi
badan

Pertumbuhan,metabolis
me badan

Dadah ditakrifkan sebagai bahan yang

boleh mengubah fungsi dan fisiologi
badan.
Dalam bidang perubatan , dadah
digunakan untuk merawat pesakit.
Penyalahgunaan dadah berlaku jika bukan
dugunakan bukan untuk tujuan perubatan.
Penyalahgunaan dadah boleh
mengakibatkan ketaguhan dan
menjejaskan kesihatan.

Jenis
dadah
Depresan

Stimulan

Contoh

Ciri-ciri

Morfin
Heroin
Barbiturat

Mengurangkan tekanan
Mententeramkan fikiran seseorang
Melambatkan tindakbalas
terhadap rangsangan

Amfetamim
Nikotina

Meningkatkan kadar metabolisme

badan
Menjadikan seseorang lebih aktif

Opiat

Morfin
Heroin
Kokain

Melegakan kesakitan dan

kegelisahan

Halusinog
en

Ganja
LSD

Menyebabkan khayalan
Menyebabkan kegilaan dan
kematian

Jadual : Jenis dadah dan ciri-cirinya

Jadual : Dadah yang biasa diambil oleh penagih dadah

Jenis
Dadah

Sumber dadah

Candu

Diperoleh daripada bunga popi

Morfin

Bahan berwarna perang yang diproses daripada candu

Heroin

Serbuk putih atau perang yang diproses daripada morfin

Ganja

Daun dan bunga kering dari tumbuhan Cannabis sativa

Jadual : Dadah yang biasa diambil oleh penagih dadah

Alkohol melambatkan kadar

penghantaran impuls saraf dan
mempengaruhi sistem saraf pusat.
Alkohol dapat merosakkan sel-sel
hati,mengurangkan penghasilan
hempedu, dan menyebabkan sirosis
hati (tisu berparut) serta hepatitis.
Pengambilan alkohol yang terlalu
berlebihan juga boleh membawa
maut.