SIMPAN KIRA

PROSES MEREKODKAN URUS NIAGA

YANG BERSISTEM.

JENIS-JENIS REKOD
PENERIMAAN & PENGELUARAN WANG
TUNAI
BELIAN & JUALAN
HASIL & BELANJA
ASET & LIABILITI PERNIAGAN

TUJUAN MENYIMPAN
REKOD

BUKTI BAHAWA SESUATU URUS NIAGA ITU BERLAKU.

MENGETAHUI MAKLUMAT TENTANG JENIS & JUMLAH
PENDAPATAN SERTA PERBELANJAAN UTK SESUATU
TEMPOH TERTENTU.
JUMLAH ASET YG DIMILIKI & JUM LIABILITI YANG
DITANGGUNG OLEH PERNIAGAAN.
PRESTASI PERNIAGAAN SAMA ADA RUGI @ UNTUNG.
KENAL PASTI KELEMAHAN PERNIAGAAN & PENIAGA
BOLEH MEMBUAT PERANCANGAN UNTUK TINGKAT
PERNIAGAAN.
BANTU PENIAGA MEMBUAT KEPUTUSAN DGN LBH
TEPAT.

CARA SIMPAN REKOD

U/NIAGA

2 CARA:
* MANUAL
- DICATAT & DISIMPAN DLM BUKU-BUKU
SIMPAN KIRA SPT: - JURNAL, LAJER & BUKU
TUNAI.
* KOMPUTER
- MAKLUMAT DIMASUKKAN DLM
KOMPUTER YG ADA PERISIAN SIMPAN KIRA &
DIPROSES SECARA AUTOMATIK.

MEREKOD URUS NIAGA

SISTEM CATATAN BERGU
URUS NIAGA AKT. YG BERLAKU SEMASA PROSES
JUAL BELI BRG & PERKHIDMATAN.
CONTOH BELI & JUAL BRG NIAGA
- BELI ASET PERNIAGAAN
- BAYAR SEWA KEDAI
- BAWA MASUK WANG TUNAI
SEBAGAI MODAL PERNIAGAAN.
- AMBIL BRG NIAGA UTK
KEGUNAAN SENDIRI.
2 JENIS TUNAI -- PEMBAYARAN TUNAI.
KREDIT - HUTANG.

SISTEM CATATAN BERGU

AKAUN SUATU REKOD RINGKAS BAGI URUS
NIAGA YANG TELAH BERLAKU.
URUS NIAGA MESTI MENGANDUNGI
MAKLUMAT LENGKAP SEPERTI TARIKH, JENIS
URUS NIAGA DAN NILAI WANG YANG
TERLIBAT BAGI MEMUDAHKAN KERJA-KERJA
MEREKOD KE DALAM AKAUN.
CONTOH URUS NIAGA YANG MELIBATKAN
PENERIMAAN & PEMBAYARAN TUNAI
REKOD DLM AKAUN TUNAI.
- URUS NIAGA MELIBATKAN JUALAN
REKOD DALAM AKAUN JUALAN.

PRINSIP SISTEM CATATAN

BERGU
URUS NIAGA DIREKODKAN MENGIKUT SISTEM
CATATAN BERGU.
MAKSUD SUATU SISTEM YANG
MEREKODKAN SETIAP URUS NIAGA DALAM
DUA AKAUN LAJER YANG BERASINGAN DGN
AMAUN YG SAMA SATU AKAUN
DIDEBITKAN
SATU AKAUN
DIKREDITKAN
SBB INI AKAN BERI 2 KESAN KPD KEWANGAN
PERNIAGAAN TAMBAH & KURANG.

CONTOH

Pada 1 Januari, Kedai Perabot Citra Nusa

membeli lima buah almari bernilai RM800
secara tunai. Catatan bagi urus niaga ini
ialah:

Dt

Akaun Tunai

Tarik
h

Butir

Dt

Kt

Jumlah
(RM)

Tarik
h

Buti
r

Jan 1

Belia
n

Jumla
h (RM)
800

Akaun Belian Kt

Tarik
h

Butir

Jan 1

Belian

Jumlah
(RM)

Tarik
h

Buti
r

800

Akaun Tunai kt tunai berkurang

Akaun Belian Dt stok bertambah

Jumla
h (RM)

ASET
Harta bernilai yang dimiliki oleh perniagaan
dan digunakan untuk menjalankan akt.
Perniagaan.
Aset semasa boleh berubah btk @ mudah
ditukar kpd wang tunai EG: wang tunai & stok
(barang niaga)
Aset bukan semasa digunakan utk menjana
pendapatan kpd perniagaan.
bersifat tahan lama & kekal utk beberapa
tempoh perakaunan EG: premis perniagaan,
kenderaan, perabot, mesin dll

LIABILITI
Hutang perniagaan kpd pihak lain yang mungkin
terdiri drp org perseorgan @ sesebuah
organisasi.
Hutang ini perlu dijelaskan dgn cara pembayaran
tunai @ pertukaran baragan @ perkhidmatan.
Liabiliti semasa hutang yg perlu dijelaskan dlm
tempoh tidak melebihi setahun.
eg: pemiutang. Overdraf bank, pinjaman jangka
pendek.
Liabiliti bukan semasa hutang yg perlu
dijelaskan dlm tempoh melebihi setahun Eg:
pinjaman brcagar & gadai janji.

EKUITI PEMILIK

Aset peribadi @ modal yg dilaburkan oleh pemilik perniagaan ke dlm perniagaan.

EG: wang tunai, kenderaan, perabot

HASIL
Pendapatan yg diterima oleh sesebuah perniagaan dlm btk wang.
EG: komisen, faedah, sewa diterima, jualan

BELANJA
Kos

yg dikeluarkan oleh sesebuah

perniagaan sama ada untuk membeli
barang niaga atau belanja mengurus
perniagaan.

EG:

belanja iklan, bayaran insurans,

sewa, gaji, kos pengangkutan.

PERSAMAAN PERAKAUNAN

Menunjukkan bahawa aset yg dimiliki oleh

perniagaan dibiayai oleh sumber-sumber
daripada pelaburan pemilik (ekuiti pemilik)
dan sumber luaran seperti pinjaman bank
(liabiliti)

ASET = LIABILITI + (EKUITI PEMILIK + HASIL

BELANJA)

CONTOH

Januari 1 Karmila memulakan perniagaan

dengan tunai RM10,000 dan
pinjaman bank dai Bank Usahawan
RM15,000.
2 Belian barang niaga RM3, 000
5 Jualan barang pada harga kos
RM500 dengan harga RM800
7 Bayar sewa kedai RM250

PENYELESAIAN
Urus
Niaga
Jan 1

Aset
Tunai
(RM)

Stok
(RM)

Liabiliti
Pinjaman
(RM)

10,00
0

Modal Hasil
(RM)
(RM)

Belanj
a (RM)

10,00
0

15,00
0
2

Ekuiti pemilik

15,000
3,000

(3,000)
5

800
800

(500)

(500)

(250)
(250)

Jumla
h

22,
500 +

2, 500

25

15,000
+

10,00
0
25

+800

(750)

URUS NIAGA TUNAI

MENGENAL PASTI BUKU LEJAR

Lejar merupakan buku akuan yg digunakan utk merokedkan urus

niaga perniagaan.
Format:
utk catat u/n bagi

melengkapkan catatan bergu

Dt
Tarik
h

bahagian debit

Butir

Utk tulis tarikh

urus niaga
yg berlaku

Folio

bahagian kredit

Jumla Tarik
h
h

Kt
Butir

utk catat no ruj. bagi

Buku Catatan Pertama
supaya catatan dlm
akaun dapat dikesan

Folio

Jumla
h

utk catat
nilai wang
bagi
sesuatu u/n

AKAUN TUNAI

Digunakan utk merekodkan semua urus

niaga yang melibatkan penerimaan dan
pembayaran tunai oleh peniaga.

Bahagian debit akaun tunai merekodkan

semua penerimaan wang tunai.

Bahagian kredit merekodkan pembayaran

wang tunai oleh perniagaan.

CONTOH
Pada 1 Januari, baki tunai perniagaan ialah
RM10 000. Urus niaga yang berlaku pada
bulan tersebut ialah:
RM
Januari 3 belian barang niaga 3 000
5 Jualan barang niaga 4 000
7 terima komisen
300
11 byr hutang kpd
pembekal Rajan
750
15bayar tambang
150
20jualan tunai
1 000
25byr gaji pekerja
600

Rekodkan urus niaga

tersebut dalam Akaun
Tunai Kt
Dt
Tarik
h

Butir

Jan 1
Baki
5
Jualan
7
Komise
20 n
Jualan

Foli
o

Jumlah
(RM)

Tarik
h

b/b

10 000
4 000
300
1 000

Jan 3
11

25

Butir

Belian
Pembek
al Rajan
15 Tamban
g
Gaji
Baki

Foli Jumla
o
h (RM)
3
000
750
h/b
150

31
15 000
Feb 1

b/b

600
10
800

10 800
15
000

LATIHAN 1
RM

Mei 1 Baki tunai dalam tangan

1 000
6 Membeli barang secara tunai
220
13 Menjual barang secara tunai
350
15 Terima bayaran hutang drp
Siew Bee
400
16 Bayar bil elektrik
100
18 Bayar kepada pembekal Eng Kiat 250

JAWAPAN

Dt

Akaun Tunai

Tari
kh

Butiran

Foli
o

Mei
1

Baki
Jualan
Siew Bee

b/b

13

Jumla
h
RM
1000

Tarik
h
Mei 6
16

350

15

18

400

Butiran

Belian
Kadar
bayaran
Pembekal
Eng Kiat
Baki

Kt
Foli
o

Jumla
h
RM
220
100

h/b

31
250
1
180
Baki

b/b

1
750

Jun
1

1
750
1

180

AKAUN BANK
Digunakan untuk merekod
segala wang atau cek yang dimasukkan ke
dalam bank
segala bayaran yang dibuat dengan cek
atau tunai di bank
Baki debit peniaga masih mempunyai wang
tunai di bank.
* Baki kredit peniaga telah mengeluarkan
wang melebihi simpanan. overdraf bank.

Debit Akaun bank terima cek atau masukkan

tunai di
bank.
*DdDt.
Kredit Akaun Bank keluar
cek atau tunai di
Akaun Bank
bank
Kt.
*

Penerimaan Cek
Modal dalam bank
Jual barang dan terima cek
Jual aset lama dan terima cek
Terima cek daripada penghutang
Pendapatan diterima dalam
bentuk cek.
Pindahan tunai dari perniagaan
ke bank.

Pembayaran cek
* Beli barang dengan cek
* Beli aset dengan cek
* Bayar cek kepada pemiutang
* Belanja dengan bayaran cek
* Pindahan tunai dari bank ke
perniagaan.

*Akaun bank merekodkan urus niaga yang melibatkan

Akaun Semasa sahaja.
Akaun Simpanan dan Akaun Simpanan Tetap tidak
direkodkan dalam Akaun Bank.

CONTOH 1:
Baki tunai di bank sebuah perniagaan pada 1Mac ialah RM30
000. Yang berikut ialah urus niaga sepanjang bulan Mac.

Mac

RM
2 Bayar sewa kedai dengan cek
5 Belian barang niaga dan bayar
dengan cek

750
1 000

9 Jualan barang dan terima cek

500
11 Bayar Syarikat Mukhlis dengan cek 1 200
14 Terima cek daripada Busra
350

* Rekodkan urus niaga di atas dalam Akaun Bank

Dt
Kt

Akaun Bank

Tarik
h

Butir

Foli
o

Mac
1

Baki
Jualan
Busra

b/b

Jumla Tarik
h
h
30
000

Mac
2

500
5

14

350

Butir
Sewa
dibayar
Belian
Syarikat
Mukhlis
Baki

Foli
o

Jumla
h
750
1000

h/b

11
1200
Baki

b/b

31
30
850

Apr
1

27
900

27900
30
850

Jika perniagaan ingin menyimpan

sebahagian daripada wang
tunainya ke dalam akaun
simpanan tetap di bank, maka
catatan lajernya ialah seperti
berikut:
CONTOH 2:
Berdasarkan contoh 1, baki b/b
Akaun Bank pd 1 April ialah 27 900.
Pada 2 April, peniaga memindahkan
RM20 000 ke Akaun Simpanan Tetap.

Dt.
Tarik
h
Apr

Akaun Bank
Butir
Baki

Foli
o
b/b

Dt.
Tarik
h
Apr
2

Jumla Tarik
h
h
27
900

Apr
2

Kt.
Butir
Simpana
n tetap

Akaun Simpanan Tetap

Butir
Baki

Foli
o

Jumla Tarik
h
h

Foli
o

Butir

Jumla
h
20
000

Kt.
Foli
o

Jumla
h

20
000

Akaun Bank dikreditkan sbb wang kurang RM 20

000
Akaun Simpanan Tetap didebitkan kerana akaun
tersebut adalah akaun berlainan.

Peniaga yg mempunyai akaun

semasa di bank (Akaun Bank)
boleh membuat pinjaman jangka
pendek secara overdraf setelah
mendapat kelulusan daripada
pihak
bank.
CONTOH 3
Berdasarkan contoh 2, pada 8 April
permohonan peniaga untuk
membuat overdraf telah diluluskan
oleh pihak bank sebanyak RM 18 000
untuk membeli kenderaan.

PENYELESAIAN

Dt.

Tarik
h

Apr
1
30

Akaun Bank
Butir

Baki
Baki

Foli
o

b/b
h/b

Jumla
h

27
900
10
100

Tarik
h

Apr
2

Butir

Kt.
Foli
o

Simpanan
Tetap
Kenderaa
n

20
000
18
000

8
38
000

b/b
Baki

Mei
ditutup1 pada

Jumla
h

38
000

Apb akaun bank

30 April, baki10
b/b sebyk RM10 100 di sebelah kredit. Hal100
ini
menunjukkan bahawa berlakunya overdraf.

LATIHAN