ELK BRLEM ARALARI

3.elik Birleim Aralar

 elik yaplar eitli hadde rnlerinin, proje
resimlerinde gsterilen boyutlara gre kesilip
birlemesi suretiyle tamamlanr.Yapy oluturacak olan
elik paralar, statik ve mukavemet bakmndan
beraber alan yap ksmlar halinde birletiren
aralara elik birleim aralar denir.Bu birleim
aralar unlardr:

Perin
Bulon (cvata)
Kaynak
Bunlardan baka, son zamanlarda
yaptrma teknii zerinde de
aratrmalar yaplmaktadr.Ancak bu teknik henz
uygulama alanna girmemitir.

3.1.Perinli Birleimler

Silindirik gvdeli, makaslamaya ve delik

evresindeki ezilmeye gre hesaplanan, paralara
alan deliklere vurulmak suretiyle yerletirilen
elik birleim aralarna denir.(bkz. ekil 3.1)
 Paralardaki delikler atlyede matkapla alr.Bu
hususta, elektronik komutlu zmba tezgahlar da
kullanlmaktadr.Paralardaki deliklerin tam olarak
karlkl gelebilmesi iin delikler nce 2-3 mm kadar
kk apl alp, montaj srasnda paralar nce
cvatalarla birbirine balandktan sonra, karlkl gelen
delikler matkapla gerekli aplarna getirilerek tam uyum
salanabilir.
 ekil 3.2de grld zere, perin bann ekline

gre, iki trl perin ayrt edilir.Bunlarn isimleri ile

boyutlarn belirleyen artnameler ekil zerinde

gsterilmitir.
ekil 3.1
 St 37 veya Fe 37 elii kullanlan yaplarda perin
olarak St 34 veya Fe 34, St 52 veya Fe 52 elii
kullanlan yap ksmlarnda ise perin elii olarak St
44 veya Fe 44 kullanlr.Bu perin eliklerinin
mukavemet zellikleri DIN 17110da belirtilmitir.
 Yerine vurulmam perine ham perin denir.Ham
perinin d1 gvde ap, d delik apndan 1 mm daha
kk olur.Ham perinin bir tarafnda bulunan baa
nizam ba denir.Ham perin,perin ocanda kzl
dereceye kadar stldktan sonra deliine konur.Vurma
etkisiyle nizam bann simetrii olan bir ba olur.Bu
baa kapak ba denir.Perinin vurulmas srasnda
gvdesi de ierek delii tamamen doldurur,bylece
vurulmu perinin gvde ap delik ap d ye eit
olur.Perin vurmak iin genellikle pnmatik ekiler
kullanlr.
 Perinin iyi vurulabilmesi bakmndan birleen paralarn s
toplam kalnl <6.5 d olmaldr.Kapak
bann tam olarak oluabilmesi bakmndan , yuvarlak bal
perinlerde ham perin boyu

l=s + 4/3 d
Olmaldr.
Bir birleimde kullanlacak perin ap, birletirilen
paralarn en incesine gre
 t 4-5 4-7 5-10 6-13 8-17 11-20 14-24
(mm)
d 11 13 17 21 23 25 28
(mm)
 Yksek yaplar kprler
krenler
Min e 3d 3d
Min e1 2d 2d
Min e2 1.5d 1.5d
Max e 8d, 15t 6d, 12t
Max e1 3d, 6t 3d, 6t
Max e2
 d=5t -0,2(cm)

olarak seilir.bu formlde t(cm) cinsinden en ince para

kalnldr.
Perin gvdesi ile delik yzeyi arasnda oluacak basn
gerilmelerinin dal niform olmaktan ok
uzaktr.Dier taraftan, perinlerin makaslamaya alan
gvde kesitlerinde makaslama gerilmelerinin dal da
niform deildir.Perin hesaplarn kolaylatrmak iin iki
kabul yaplr:

1- Silindirik basn yzeyi yerine d*t dzlem

alan alnr.

2-niform olmayan gerilme dal gz

nnde tutulmayarak, ortalama gerilmeler hesaplanr.

Bir perine gelen kuvvet N olduuna gre,

perinlerde iki gerilme tahkiki yaplr:

1- Makaslama gerilmesi tahkiki:

 Tek etkilide: s= N/(d2/4) Tsem

l=N/(d.t) 1.8 .em

ift etkilide: s= N/2(d2/4) T sem

l=N/(d.t) 2.5 .em

 2- Ezilme (basn) gerilmesi tahkiki:

l=N/(d.t) lem

a) Tek etkili perinde t=min (t1, t2)

b) ift etkili perinde t=min (t1, t2+t3)

,
 Baz birleimlerde perinlere ekme kuvveti de

gelebilir.Bir perine gvde ekseni dorultusunda etkiyen

ekme kuvveti Z ile gsterilirse, perin gvdesinde

ekme gerilmesi tahkiki

z=Z/(d2/4) zem

eklinde yaplr.
 Bir perinin emniyetle tayabilecei yk veya

emniyet yk, makaslamaya ve ezilmeye gre

tayabilecei kuvvetlerin k olarak tanmlanr.

Nem=min (Ns, Nt)

Bir perinin makaslamaya gre tayabilecei kuvvet:

a) Tek etkili perinde Ns1 =d2/4 * T sem

b) ift etkili perinde Ns2 =2* d2/4 * T sem

Bir perinin ezilmeye gre tayabilecei kuvvet:

Nt =d*t* lem

a) Tek etkili perinde t = min (t1, t2)

b) ift etkili perinde t = min (t1, t2+t3)

 Bulon (cvata) silindirik gvdeli, alt keli balkl,

ucunda spiral di alm ksm bulunan bir birleim

aracdr. Deliine konduktan sonra di alm ucuna,

altna pul(rondela) konmak suretiyle somun taklr.

Bulon ba anahtarla tutulup, dier bir anahtar ile somun

saat hareketi ynnde dndrlerek sklr.Bylece,

kolay bir iilikle bulonlar yerlerine taklm olur.Bu

kolaylk nedeniyle, antiyede yaplan montaj

birleimlerinin bulonlu birleim olmas tercih edilir.Pahal

olduundan atlye birleimlerinde bulon kullanlmaz.

 Esas itibariyle iki trl bulon
kullanlr:

1_ Normal bulonlar

2_ Yksek mukavemetli bulonlar

(HV bulonlar)
 Kuvvet aktarmalar perinlerinki gibi olan, yani
gvde de makaslama ve delik evresinde ezilme
gerilmelerine gre hesaplanan bulonlardr.Bulonlarn
kendi ekseni dorultusunda zorlamas ve makaslamas
hallerine ait kopma ekilleri grlmektedir.Dier
Avrupa
lkelerinde olduu gibi , memleketimizde de metrik
sistemdeki bulonlar kullanlr.
 Normal bulonlarda dikkat edilmesi gerekli ok nemli
bir husus, di almam gvde ksm boyunun,
birletirilen elemanlarn toplam s kalnlndan birka
milimetre fazla olmasdr.Somunun altna konan pul, bu
fazlala ramen , somunun sklabilmesini salar.

Bulon eliklerinin mukavemet zellikleri DIN 267de

belirtilmitir. St 37veya Fe 37 elii kullanlan yap
ksmlarnda 4.6 (eski 4D) eliinden bulon, St 52 veya
Fe 52 elii kullanlan yap ksmlarnda ise 5.6 (eski 5D)
eliinden bulon kullanlr.
 Normal bulonlar iki eittir:

1_ Kaba bulonlar

2_ Uygun bulonlar

Malzeme mukavemeti asndan bu

ayrm aadaki gibidir:
Bulon Malzemesi Mukavemeti:4.6 ise KABA BULONLAR

Bulon Malzemesi Mukavemeti:5.6 ise KABA ve UYGUN

BULONLAR

Ayrca bu iki bulon arasnda iki bakmdan fark vardr:

a) Kaba bulonlarda bulon gvde ap, delik apndan

1 mm kadar azdr:

d =D_1 mm
 Uygun bulonlarda ise d=D dir. Yksek yaplarda 20
ila 30 mm lik aplarda 0.3 mm kadar tolerans kabul
edilir(D_d 0.3 mm) daha kk aplarda bu miktar
lineer olarak azaltlr.

b) Kaba bulonlarda di alm ksmn dnda

kalan gvde ksm ilenmemitir. Uygun bulonlarda ise
bu ksm, delie tam uyacak ekilde, tornalanmak
suretiyle dzgn olarak ilenmitir.
 Her iki eit bulonda kullanlan pul ve somun ile
delik aplar ayndr. Metrik sistemdeki bulonlar ile
pul ve somunlar iin aada belirtilen norm ve
standartlar geerlidir:

Kaba bulonlar DIN 7990 TS 80

Uygun bulonlar DIN 7968 TS 80

Pullar (Rondelalar) DIN 7989 TS 79

Somunlar DIN 555 TS 80

 DIN 7990 Malzeme mukavemeti 4.6, 5.6 olan
kaba

DIN 7989 Malzeme mukavemeti 4.6, 5.6 olan

bulonlara ait pullar iin

DIN 555 Malzeme mukavemeti 4.6, 5.6 olan

bulonlara ait somunlar iin

DIN 7968 Malzeme mukavemeti 4.6, 5.6 olan

uygun
bulonlar iin
 3.2.2.1 Bulon Malzemesi

3.2.2.2 Birleimlerin Hesab

 Bu bulonlar yksek mukavemetli elikle retilir.
Bulon malzemesi somun ve pullarnda kullanlan
malzeme zellii DIN ISO 898 uyarnca eitli
malzeme snflarna ayrlmtr.
Bulon malzemesi mukavemeti: 8.8 ve 10.9 ise Yksek
mukavemetli bulonlar olarak yaplan snflandrmada
DIN artnameleri gz nne alnrlar. Bunlar:
 DIN 6914 Malzeme mukavemeti 10.9 olan yksek
mukavemetli bulonlar iin
DIN 6915 Malzeme mukavemeti 10.9 olan yksek
mukavemetli somunlar iin
DIN 6916 Malzeme mukavemeti 10.9 olan yksek
mukavemetli pullar iin
DIN 6917 I-profilleri iin malzeme mukavemeti 10.9
olan yksek mukavemetli eimli pullar iin
DIN 6918 U-profilleri iin Malzeme mukavemeti 10.9
olan yksek mukavemetli eimli pullar iin
 Bu eit bulonlu birleimlerin hesap ve tekilleri iin
DASt(Deutscher Ausschu fr Stahlbau-Alman elik
yap Komisyonu) artnamesinde verilen esaslara gre
hesap yaplacaktr.
ki trl yksek mukavemetli bulonlu birleim vardr.
1. Makaslamaya ve delik evresinde ezilmeye gre
hesaplanan yksek mukavemetli bulonlu
birleimler(Scher-Lochleibungsverbindungen). Bunlara
ksaca SL ve SLP birleimleri denir.
2. Srtnme kuvvetli birleimler (Gleitfeste
Verbindungen). Bunlara ksaca GV ve GVP birleimleri
denir.
 SL ve SLP birleimlerindeki bulonlar DIN 7968e gre
yani normal bulonlardaki gibi yaplr. Delik ve gvde
aplar arasndaki fark:
<=1.0 mm ise SL birleimi
<=0.3 mm ise (Paschrauben-Uygun Bulon) SLP
birleimi uygulanacaktr.
SL birleimleri hareketsiz yklerin hakim olduu yap
ksmlarnda kullanlr. Hareketli yklerin etkisinde SLP
birleimi kullanlmaktadr.
 Bulon eksenine dik olmak suretiyle, makaslama etkisi
iin her bulonun tayabilecei kuvvet:
NSLem

= sem .
NSLPem
Ezilme gerilmesi de:
l=
 3.2.2.2BirleimlerinHesab

N= Bir bulona gelen makaslama kuvveti

Min Et= Ayn yndeki delik evre basnlar
etkisinde bulunan levhalarn kalnlk
toplamlarnn kdr.
 GV ve GVP birleimleri hareketsiz yklerin hakim
olduu yap ksmlarnda kullanld gibi, hareketli
yklerin hakim olduu yap ksmlarnda da
kullanlanlar. Delik ve gvde aplar arasndaki fark:
<=1.0 mm ise GL birleimi
<=0.3 mm ise (Paschrauben-Uygun Bulon) GLP
birleimi uygulanacaktr.
Somunlara, uzun kollu zel anahtarlar kullanlarak
byk belirli skma momentleri uygulanmak
suretiyle, bulonlara Pv n ekme kuvveti verilir. Bu
Pv kuvveti, birletirilen elemanlarn birleim
yzeylerine basn kuvveti olarak etkiyeceinden,
bulon eksenine dik dorultuda bir elemandan dier
elemana kuvvet aktarlmas, temas yzeylerinden
srtnme kuvveti yoluyla olur.
 GV birleimlerde, bulon eksenine dik olarak, bir
birleim yzeyinden bir bulonun emniyetle
aktarabilecei kuvvet:
NGVem=(/v).Pv
Burada:
Pv=Bulon ngerilme kuvveti
Temas yzeylerindeki srtnme katsays
v=Kaymaya kar emniyet katsays
 GV ve GVP birleimlerinde ayrca ezilme
gerilmesi tahkiki de yaplr. Bu tahkik yaplrken
srtnme kuvvetleri yok farz edilir.
Srtnme mukavemetli birleim bulonlarn da
makaslama gerilme tahkiki gerekmez.
GVP birleimlerinde, bir srtnme veya
makaslama yznden bulon eksenine dik
dorultuda olmak zere bir bulonun emniyetle
aktarabilecei kuvvet:
NGVPem=0.5NSLPem+NGVem
 Ayn veya benzer alaml metallerin s etkisi
altnda birletirilmesine kaynak denir.
 Ergitme kaynanda, birletirilecek paralarn
birbirine kaynaklanacak ksmlar ilave metal
(kaynak teli, kaynak elektrodu) ergime
derecesine kadar stlr ve ergiyerek birleen
ksmlarn soumas sonunda birleim salanm
olur.
 A-) Standart Elektrik Ark Kayna (Elektrod
Kayna)
Elektrodun ucunda oluan metal damlalar, yer
ekimi ve (-) kutuptan (+) kutuba doru meydana
gelen elektron akm etkisiyle, paralarn arasndaki
kaynak derzini doldurur. Bylece paralarn
arasndaki derzde kaynak dikii (kaynak kordonu)
denen ve paralarn birleimini salayan ksm
olumu olur.
 Kaynak iin elverili akmn karakteristikleri 10-
60 V ve 60-600 Adir. Bu akm salamak iin
kullanlan kaynak makineleri eittir:
1. Kaynak jeneratrleri
2. Kaynak redresrleri
3. Kaynak transformatrleri
 Elektrodlar 2-8 mm apnda, kaynaklanacak yap
elemanlarnn malzemesine uygun alamda bir
metalden retilmi ubuklardr. plak ve sval
olmak zere ikiye ayrlr.
plak elektrod: Kaynak ekilmesi srasnda,
kaynak blgesi havadan oksijen ve azot
kaptndan ve abuk souma meydana
geldiinden, ekilecek kaynak dikiinin kalitesi ve
mukavemeti dk olur. Bu nedenle nemsiz
tespit dikileri iin kullanlabilir.
 Sval elektrodlarda isminden de anlalaca zere,
elektodun zeri bir sva tabakayla kaplanmtr. Sva
tabakasn salad faydalar unlardr:
a. Sva maddesinin yanmasndan oluan koruyucu
gazlar, kaynak blgesinden havay uzaklatrarak,
ekilen kaynak dikiinin havadan O ve N kapmasn nler.
b. Kaynak tabakas zerinde bir cruf tabakas
oluturarak ergimi haldeki malzemenin abuk
soumasn nleyerek, diki iinde gaz habbeciklerinin
kalmasn ve kaynak dikiinde ilave gerilmelerin
olumasn nler.
c. Ergimi haldeki kaynak malzemesi ile cruf malzemesi
arasnda meydana gelen kimyasal reaksiyonlar sonucu,
kaynak dikiinin mekanik zellikleri iyileir.
d. Elektrik ark daha stabil olacandan, daha muntazam
diki ekilebilir.
 Sval elektrodlar ince sval ve kaln sval olmak
zere ikiye ayrlr.
nce sval elektrodlar sva tabakasnn kalnl,
elektrod apnn %20 si kadardr.
Kaln sval (mantolu elektrod) elektodlar sva
tabakasnn kalnl, elektrod apnn %20-%75i
kadardr. elik yaplar iin en elverili elektrodlardr.
DIN 1913 e gre elektrik ark elektrodlarnn sva
maddeleri aadaki gibidir:
1. Titandioksit tipi (Rutil) Ti
2. Asit tipi (Erzsaurer) Es
3. Oksit tipi Ox
4. Baz tipi (Kalkbasischer) Kb
5. Selloz tipi (Zellulose) Ze
6. zel tipler (Sondertyp) So
Bu kaynak tr iin kullanlan sval elektrod trleri
lkemizde Rutil, Bazik ve Sellozik elektrodlar ad
altnda retilmektedir.
 Bu elektrodlarn kalsifikasyonunda kullanlan format
eitli standartlara gre yledir:
DIN 1913 FORMATI:
 AWS (AMERICAN WELDING SOCIETY) STANDARDI
FOTMATI:
1-)Ek koruyucu gaz
gerektirmeyen ilemler:
Bunlarda kullanlan sva
malzemesi , sourken
kaynan okside olmasna
mani olur. antiye
koullarnda uygulanabilir.
 Bu kaynaklama
ynteminde elektrod,
dolu kesitli bir kaynak
telidir.
Bu kaynak ilemi
sonucunda gayet dzgn
ve yksek nfuziyetli
kaynak dikileri elde
etmek mmkndr. Fakat
antiye koullarnda
uygun deildir.
 Bu yntemde yksek s gaz aleviyle salanr.
Kullanlan gaz ekseriya asetilen gazdr.
Bu metodla ekilen kaynak dikilerinin mukavemeti
dk olacandan, normal elik yaplarda, kuvvet
aktaran dikiler iin bu metod kullanlmaz. Ancak
nemsiz tesbit dikileri iin kullanlr.
Ayrca gaz alevi levha ve profillerin kesilmesi iinde
kullanlr. Buna otojen kesme denir.
 Kaynak Dikileri

Ergitme kayna metotlaryla ekilen kaynak dikileri

a) Kt kaynak Dikileri
b) Ke kayna Dikileri olmak zere balca iki eittir.

Kt Kaynak Dikileri

Ayn dzlemde bulunan iki levhann yan yana getirilen

kenarlar boyunca ekilen kaynak dikileridir. Levha kenarlarnn
ilenmi ekillerine gre kt kaynak dikileri zel isimler alrlar.
I, V, Y, U bir taraftan ekilebilir. Dier tarafta kalan kaynak
kknn kaznmas ve yeniden kaynaklanmas gerekir. Kaynak
dikiinin kk ksmnn sonradan kaynaklanma olana yoksa,
dikiin ekilmesi srasnda, kk ksmnn altna rnein oluklu bir
bakr ray yerletirmek suretiyle bu ksmn muntazam olmas
salanr.
 Tabloda grlen diki ekillerinden baka kt kaynak dikileri
de bahis konusu olabilir. rnein, bir sonraki slayttaki ekilde K
dikii ve yarm V dikii grlmektedir. Bu dikilerin zellii,
sadece sadece bir parann kenarnn ilenmesinin yeterli olmas
ve birbirine dik iki levhann birleimine de olanak vermesidir.
Kt kaynak dikiinin kalnl a=t olarak tarif edilir. Burada t
levha kalnldr. Birletirilen paralarn farkl kalnlkta
olmas halinde, a diki kalnl olarak en kk kalnlkl
alnr. (aadaki ekil)
 Ke Kayna Dikileri

Ke Dikilerinin
ykseklii
ki elik elemann birbirine dik veya en az 60 tekil eden
yzeyleri arasndaki kelere ekilen dikilere ke kayna
dikileri denir. Yzeyler arasndaki ann 60 den az olmas
halinde kaynak dikiinin kuvvet aktard kabul edilmez.
Ke kayna dikilerinin a kalnl, enkesitlerinin iine izildii
dnlen ikiz kenar genin ykseklii olarak kabul edilir.

min a=3 mm (yksek yaplarda)

min a=3,5 mm (kprler) alnr.
Her iki yap eidinde de max a=0,7.tmin olur.
 tmin kaynaklanan iki paradan daha ince olannn
kalnldr. Aadaki ekilde (a) da birbirine dik iki levhay,
(b) eklinde bir U profilini, (c) eklinde de bir korniyeri bir
levhaya balayan ke kaynak dikileri ile max kalnlklar
gsterilmitir.
 KAYNAK DKLERNN HESABI

Kaynak dikilerinin alan kaynak hesap boyu ile kaynak

kalnlnn arpmna eittir. Birleimde birden ok sra
kaynak dikii varsa hepsinin alan toplanmaldr:
Kaynak dikilerinde oluan gerilme tipleri ekil 16 da
verilmitir. Kaynak dikilerinde birleimde mevcut kesit
zorlarna bal olarak farkl durumlarda, farkl gerilmeler
meydana gelir. Ayr ayr etkin olabilecei gibi ayn anda
ve gerilmelerinin de mevcut olduu zorlanmalar sz
konusu olabilir. ekil 16 da grlen // gerilmeleri her
zaman ihmal edilir.
1. Basit Zorlama durumu
Kaynak dikilerinde tek eksenli zorlama varsa, kuvvetin etki
ettii dorultu ve kaynak dikilerinin konumuna bal olarak
trl gerilme oluabilir ( Aadaki ekil)
2. Eilme Etkisi
Eilme momenti etkisinde kalan kaynak dikilerinde
oluan gerilmesi ise u ekilde hesaplanr: Bu denklemde
Jk kaynak enkesiti atalet momentini, y ise gerilmesi
hesaplanan noktann kaynak kesiti arlk merkezinden olan
uzakln ifade eder. Eilme etkisindeki birleimlerde
eilmenin yan sra genellikle kesme kuvveti de mevcuttur
(ekilde). Dolaysyla kaynak dikilerinde ayn anda hem
// ve/veya , hem de gerilmeleri oluabilmektedir.
ekil (a) da dzgn kayma gerilmesi dalm varken; 18(b)
de kesme kuvvetinin yalnzca gvde dikilerinde dzgn
kayma gerilmesi oluturduu kabul edilir. Bu durumda (a)
iin:

iken; (b) iin

olacaktr. Bu denklemdeki Ak,g gvde kaynak dikilerinin

toplam alandr.
Ayn anda hem normal, hem de kayma gerilmeleri olutuu
zaman, mukayese gerilmesi ( v ) hesaplanmal ve mukayese
emniyet gerilmesi ile kyaslanmaldr. Bu hesap aadaki
ekilde yaplr:
 Saysal rnek(syf 139):

Bir ekme ubuunun kt ve ke kaynak dikileriyle

bir dm levhasna birleimi (ekildedir)
Malzeme: St 37 veya Fe 37 (H) veya (EY) yklemesi
Kup I 300 ile tekil edilen bir ekme ubuunun,
12mm kalnlndaki dm levhasna birleimi kt ve
ke kaynak dikileriyle yaplmtr. Profilin simetri
dzlemi levhann orta dzlemiyle aktndan, profilin
gvdesi levha kenar hizasnda kesilmi ve levhaya kt
dikile balanmtr. Profilin bal 160mm daha uzun
kesilerek ortasnda 12mm geniliinde, dm
levhasnn geecei bir yark alm ve balk 4 adet
ke kayna ile dm levhasna balanmtr.
Toplam diki alan :

(axl)=(12,0/2x1,08)x1,08+1/2x4x(16,0-2x0,6)x0,6=28,39

Gerilme tahkiki :

Toplam diki alan:

(axl)=(12,0-2x1,08)x1,08+4x(16-2x0,6)x0,6=46,15 cm2

Gerilme tahkiki:
 Profillerin boyun yerlerinde, haddeden ekilme srasnda,
kkrt ve

fosforun youn olduu ylma blgeleri oluur. Bu

blgelerde kaynak

dikiinin gevrek kopma eilimi fazla olduundan atlama

ihtimali olabilir.

ekilde grld gibi profilin boyun ksmnn birleim

yerinin dairesel

olarak oyulmas uygun olur. Bu suretle boyun ksmna diki

ekilmemi ve

kt dikiin alt ucunda entik etkisi azalm olur.

 3.3.2. BASIN KAYNAKLARI

Bu kaynak yntemlerinde, paralarn bir birine

kaynaklanacak ksmlar kzl dereceye (plastik
kvama) kadar stlp, basn veya darbe
uygulanmak suretiyle birleim salanr.
Hafif elik yaplarda kullanlan elektrik diren
kayna, elik yaplarda kullanlan yegane basn
kayna metodudur. Hafif elik yaplar iin DIN
4115 normu geerlidir. Elektrik diren kayna
nokta kayna ve kordon kayna eklinde olur.
 Nokta kayna yapmak iin, ince levha ksmlar
zel kaynak makinesinin silindirik ve ular kesik
koni eklinde olan bakr elektrotlar arasna
getirilir. Elektrotlardan geirilen elektrik akmnn
karlat diren sonucu, elektrot ular arasnda
kalan levha ksmlar kzl dereceye kadar
stldktan sonra, elektrotlar araclyla basn
kuvveti uygulanr. Bylece levhalar kk bir
dairesel blgede birbirlerine kaynaklanm olur.
Bu ekilde, muntazam aralklarla yaplan nokta
kaynaklar paralarn birleimini salar.
 DIN 4115, 4.41 e gre nokta kaynayla birletirilen
para says ten fazla olamaz.
Kaynak yaplmadan nce paralarn birleim yzeyleri
pas ve kirden temizlenmi olmal.
 DIN 4115, 4.42 ye gre nokta kaynaklarnn
hesab, perin hesab gibi yaplr. Nokta
kaynaklarnn d ap deneylerle saptanr. Hesab
katlacak ap
d 5.t1/2
artyla snrlandrlmtr.
 Burada t mm cinsinden en ince levha kalnln
gsterir. Birleim derzlerinde kayma kuvveti olmak
zere, bir nokta kaynana gelen kuvvet n olduuna
gre yaplacak gerilme tahkikleri:
Tek etkilide: s= N/(d2/4) 0.65.em
l=N/(d.t) 1.8 .em
ift etkilide: s= N/2(d2/4) 0.65.em
l=N/(d.t) 2.5 .em
olmak zere yaplr.
 Burada em birletirilen paralarn emniyet gerilmesidir.
Kuvvet dorultusunda bir srada en az 2, en fazla 5
nokta kayna bulunmaldr. Nokta kaynaklarn
aralklar e, kuvvet dorultusunda kenar uzakl e1 ve
kuvvete dik dorultudaki uzakl e2 iin
e=3d-6d
e1=2.5d-4.5d
e2=2d-4d
artlar geerlidir.
 Kordon kaynanda, bakr ubuk elektrotlarn yerine
tekerlek eklinde elektrotlar kullanlr. Kaynaklanacak
ince levhalar st ste konduktan sonra, iki elektrod
arasnda sabit hzla geilir. Bylece levhalar izgi
eklinde bir kaynak kordonuyla birbirine balanm olur.
 Diren kaynann dier bir ekli de kt kaynak tr.
Betonarme demirleri ile kk profillerin
eklenmesinde kullanlan bu metodda, paralarn
ular temas ettirildikten sonra, elektrik akm
verilerek ularn kzl dereceye kadar snmas
salanr.
Bundan sonra iki para bir birine kaynaklanm olur.
Bu i iin kaynak makinas kullanlr. Bu metod elik
yaplarda kullanlmaz.
 ELK YAPI ELEMANLARI VE TASARIM KURALLARI

Tipik elik yap elemanlar ve bunlarn tayc sistem

iindeki zorlan biimleri, boyutlandrlmasn kontrol
eden tipik mekanizmalar tabloda verilmitir.
 elik yap tayc sistemlerinde esas olarak 4 tip
tayc eleman vardr. Bunlar ;
a) ekme ubuklar
b) Basn ubuklar
c) Kiriler
d) Kafes kiriler
olarak tanmlanabilir.