Blm 5

evre Unsurlarnn llmesi

ve
Durum Belirleme Matrisleri
lgen&Mirze 2004
 Genel evre lmleme Teknikleri

evresel Unsurun Olaslk Derecesi,

evresel Unsurun letmeye Etki Derecesi,

evresel Unsurun letme in Tad nemin Derecesi,

letmenin Olas evresel Unsurlara Kar Hazrlkl Olup

Olmadnn Belirlenmesi,

letmenin Olas evresel Unsurlara Kar Kullanabilecei

Kaynaklarn Belirlenmesi.

lgen&Mirze 2004
 evresel Risk Matrisi

letmelerde evresel unsurlarn olaslklar, etki dereceleri ve

iletmelerin olas olaylara hazrlk derecelerinin yansra
olaylarn tadklar risk dereceleri de llebilmektedir.

Konu ile ilgili uzmanlar, evresel unsurun olaslk derecesi ve

iletmeye etki derecesini kullanarak iletmenin geneli veya
alt birimlerindeki risk matrisini hazrlayabilmektedirler.

lgen&Mirze 2004
D evreSektrel/ evresinin llmesi
Sektr/ Analizi ile ilgili bilgilerin kapsam
letmenin iinde bulunduu geni i evresinin / ana sektrn
ve dar i evresinin tanmlanmas

Gelirlerin %50 den fazlasnn elde edildii ana mal veya hizmetlerin tanmlanmas,
Tm gelirlerin %50sinden daha az getiri elde edilen yan mal veya hizmetlerin
tanmlanmas
Mteri tanmlanmas (tm kitle, hedef kitle)
Pazar snrlarnn belirlenmesi
Pazardaki rekabet durumu (Eksik rekabet, tam rekabet)
Pazardaki rakip firma says
Pazar paylarnn durumu
Pazara giri zorluu
Pazar geliim hz

lgen&Mirze 2004
Sektrde Rekabet Durumunun llmesi

M.Porterin sektrde rekabeti etkileyen be faktrnn;

Pazardaki rakipler arasndaki rekabet iddetinin,
Pazara yeni girecek firmalarn yaratt tehditlerin,
Tedarikilerin pazarlk gcnn,
Mterilerin pazarlk gcnn,
kame rnlerin yaratt tehditlerin llmesi yoluyla
iletmenin iinde bulunduu genel rekabet durumu belirlenir.

Sonular bir matrisde toplanmakta, grafik olarak izilmekte,

iletmenin karlat genel rekabet durumu grlebilmektedir.

lgen&Mirze 2004
 Rakip Analizi-1 :
Esas Rakip Analizi ile lgili lmler

Esas rakibin gelecekle ilgili amalarnn belirlenmesi,

Esas rakibin sektr ve kendi iletmesi hakknda oluturduu
varsaymlar,
Esas rakibin uygulad rekabet stratejileri,
Esas rakibin sahip olduu varlk ve yetenekler.

letme, analiz sonucunda,

esas rakip veya rakiplerin olas davran profilini hazrlar ve
kendi stratejilerini bu bilgiler altnda hazrlamaya alr.

lgen&Mirze 2004
 Rakip Analizi-2 :
Kritik Baar Faktrleri Asndan letmenin
Rakipler ile Greceli Olarak llerek Deerlemesi

letmenin sahip olmas ve bunun tesinde rakiplerine gre

gl olmas gerekli bir takm faktrlerdir.

letmenin bymesi ile ilgili faktrler :

kt miktar, kt kalitesi, krllk unsurlar gibi faktrlerdir.

Rekabet durumu ile ilgili faktrler :

Pazarda bulunan iletmelerin says, rekabetin iddet
derecesi, kapasite durumlar gibi faktrlerdir.

lgen&Mirze 2004
 LETME ANALZ
letme i Unsurlarn llmesi

letme ii unsurlarn lmn ve analizini yapmak,

dier d evre unsurlarnn llmesi ve analizine gre
daha kolaydr.

Bunun en nemli nedeni analistlerin iletme ii unsurlarla ilgili

bilgilere kolaylkla eriebilmeleridir.

Deer Zinciri Analizi ile, iletmenin deer yaratan faaliyetleri

belirlenir.

lgen&Mirze 2004
 LETME ANALZ
letme i Unsurlarn llmesi

Faaliyet Tabanl Maliyetleme FTM (Activity Based Costing)

Bu sistem, iletme iindeki maliyet unsurlarn,

deer zincirinde yer alan faaliyetler asndan ele alarak
iletme st ynetimi ve stratejistlerine
bu faaliyetlerin iyiletirilmesi, gelitirilmesi
veya bu faaliyetlerden vazgeilmesi
ile ilgili stratejik kararlarnn alnmasna
yardmc olmaktadr.

lgen&Mirze 2004
 LETME ANALZ
letme i Unsurlarn llmesi

Faaliyet Tabanl Maliyetleme FTM (Activity Based Costing)

Bu analizi yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar ;
Deer yaratan faaliyetlerin, mteri asndan ele alnarak, onlarn
grlerinin ve deerlemelerinin altnda gruplanmalar
doru bir yaklamdr.
Faaliyet gruplarnn birim maliyetleri ktktan sonra, bu maliyetler
sektrdeki en gl iletmeler veya rakiplerle karlatrlarak
kyaslanmaldr.

lgen&Mirze 2004
 LETME ANALZ
letme i Unsurlarn llmesi

letme Varlk ve Yetenekleri Tablosu

Faaliyetler, iletmenin temel ve destek faaliyetleri

arasndan belirlenecektir.
Ancak burada analiz faaliyetlerin deer yaratmas asndan deil,
iletmelerin bu faaliyetlerle ilgili greceli durumunu belirlemek iin yaplr.

Bu faaliyetler bir listeye aktarlacak,

rakiplere gre greceli olarak durumlar belirlenecektir.

letme, faaliyetlerinde bir stnle sahip deilse bu faaliyetleri

sre yenileme, eitim, kyaslama gibi
bir takm modern tekniklerle gelitirme yoluna gider.

lgen&Mirze 2004
 DURUM BELRLEME MATRSLER

SWOT ANALZ
PERFORMANS GLER ANALZ
DENGE ANALZ

lgen&Mirze 2004
 DURUM BELRLEME MATRSLER

SWOT ANALZ
letmenin sektrdeki rakiplerine oranla
stnlk (Strengths) ve zayflklar(Weaknesses)
ile iletmenin iinde bulunduu evredeki frsatlar
(Opportunities) ve tehditleri (Threats) tanmlayan
bir analiz srecidir.

SWOT TOWS FTZ ANALZ

lgen&Mirze 2004
 SWOT Analizinde
letmenin D evresindeki unsurlarn
incelenmesi sonucunda

letmenin iletme iin

D evresinin Analizi frsat ve
D D
evredeki evredeki
tehditler,
Frsatlarletmenin
Tehditler
evresinin
Analizi letmenin evresinin analizi
letmenin letmenin sonucunda ise iletmenin
stnlkler Zayflklar
stnlkleri ve
zayflklar
belirlenir

lgen&Mirze 2004
 lgen&Mirze 2004
 Frsatlar, d evrenin analizi sonucunda iletme iin olumlu
sonular yaratabilecek unsurlardr.

Tehditler, frsatlarn aksine ve iletmenin varln srdrmesine

engel olabilecek veya rekabet stnln kaybetmesine neden
olabilecek uzak veya yakn evredeki deiimler sonucu ortaya kan,
iletme iin arzu edilmeyen oluumlardr.

stnlkler, iletmenin i evresinin analizi sonucunda ortaya

kartlan, rakiplerine kar stnlk salayabildii varlk ve
yeteneklerini kapsamaktadr.

Zayflklar, iletmenin mevcut varlk ve yetenek kapasitelerinin

rakiplerine oranla gsz ve dk olduu durumlar belirtmektedir.

lgen&Mirze 2004
 SWOT Matrisinin Hazrlanmas
letmelerde uygulanan SWOT analizlerinde genellikle
Nominal Grup Tekniinden yararlanlmaktadr.

Bu teknikte, iletmede konunun uzman olan kiiler bir araya getirilir.

Bu kiiler, pozisyonlar ve uzmanlklar gerei iletme ve iinde
,bulunduklar evre ile ilgili bilgilere sahip olan kiilerdir.
alma gruplar en ok 7-10 kiiden oluur.

Burada temel stnlk, katlmclarn bir grup olarak

beraberce toplanmalarna ve kurallara uymalarna ramen,
kararlarn bamsz olarak, konsensus gerektirmeden vermeleri ve
ayrca sonular yine bamsz olarak notlayarak snflamalardr.

lgen&Mirze 2004
 SWOT Analiz Formu
letmenin stn Ynleri
1...........................................................................
2...........................................................................
3...........................................................................
4...........................................................................
5...........................................................................
6...........................................................................
7............................................................................
letmenin D evresindeki Frsatlar
1............................................................................
2............................................................................3
............................................................................
4............................................................................
5............................................................................
6............................................................................
7............................................................................
letmenin Zayf Ynleri
1..........................................................................
2..........................................................................
3..........................................................................
4..........................................................................
5..........................................................................
6..........................................................................
7..........................................................................
letmenin D evresindeki Tehditler
1...........................................................................
2...........................................................................
3...........................................................................
4...........................................................................
5...........................................................................
6...........................................................................
7...........................................................................
lgen&Mirze 2004
 SWOT Analiz Formu rnei
letmenin Gl Ynleri letmenin Zayf Ynleri
1. Belirli bir Stratejik stnlnn olmamas,
1. Finansal kaynaklarn gc, 2. Eskimi ara, gere, bina, v.s.
2. Piyasada tannan bir Lidere sahip olmas, 3. Ynetimin yetersizlii,
3. Gl rekabet basksndan korunmu olmas 4. Youn ilevsel sorunlar,
4. Gl bir Teknolojiye sahip olmas, 5. Ar-Ge'de yetersizlii,
5. yi dzenlenmi reklam kampanyalar, 6. rn hattnn zayfl,
6. rn gelitirme becerileri, 7. letmenin Pazardaki imajnn zayfl,
7. Etkinlii kantlanm bir ynetim,v.b.g. 8. Datm kanallarnn yetersizlii,
9. Pazarlama becerilerinin yetersizlii,
10. Deiimi finansal olarak destekleyememesi,
11. Birim maliyetlerin yksek oluu, v.b.g.

letmenin D evresindeki Frsatlar letmenin D evresindeki Tehditler

1. Yeni pazar bulma ve yaylabilme yetenei, 1. Maliyetleri dk yabanc rakiplerin pazara girmesi
2. Mteri ihtiyalarna daha etkin cevap verecek ekilde 2. kame rnlerinin satlarnn ykselmesi,
rn hattn geniletebilme, 3. Pazar byme hznn yava olmas,
3. Becerileri ve teknolojik know-how' yeni rnlere 4. Dviz kurlarndaki deiikliin olumsuz etkisi,
yanstabilme, 5. Devlet mdahalesi,
4. Yabanc pazarlardaki baz engelleri kaldrabilme, 6. Mterilerin pazarlk gcnn artmas,
5. Rakipler arasnda kendini rahat hissetme, 7. Mteri ihtiya ve zevklerinin deimesi,
6. Piyasadaki talep nedeni ile hzl byme yetenei, 8. Olumsuz demografik deiiklikler, v.b.g.
7. Yeni teknolojileri uygulayabilme,v.b.g.

lgen&Mirze 2004
 DURUM BELRLEME MATRSLER
PERFORMANS GLER ANALZ

SWOT analizindeki
frsat, tehdit, stnlk ve zayflk unsurlarn
nem derecelerine gre ve
iletmenin genel veya belirli bir alandaki
performans gcne gre belirleyen bir analizdir.

Bu zellii ile SWOTun gelitirilmi ve daha tercih edilen bir eklidir.

lgen&Mirze 2004
 lgen&Mirze 2004
DURUM BELRLEME MATRSLER
DENGE ANALZ
letmenin evresel unsurlarnn ve yeteneklerinin

iletme zerindeki etkilerini greceli olarak belirten

bir durum belirleme analizidir.

Hem d, hem de i evre analizinde kullanlabilir.

Denge analizinde katlmclardan

analizi yaplacak unsuru dengede tutmaya neden olan

ykselten faktrler ve azaltan faktrleri belirlemeleri istenir.

lgen&Mirze 2004
 lgen&Mirze 2004