Medicinski fakultet Univerziteta u Beogradu

Katedra za mikrobiologiju
kolska 2014/15. godina

Bacillus anthracis
1877. godine Robert Koch je izolovao B. anthracis u
istoj kulturi, dokazao sposobnost formiranja
endospora i patogenost na eksperimentalnim
ivotinjama
 Bacillus anthracis
- opte osobine -
Gram pozitivan
bacil (veliki sa etvrtastim ivicama)
sporogen: centralna ovalna spora koja ne deformie
telo bacila (ne uoava se na direktnom preparatu!)
raspored: pojedinano, u parovima, u lancima
nepokretan
kapsula proteinskog sastava:
- polimer D-glutaminske aminokiseline
- ne uoava se na preparatu iz kulture
nije nutritivni probira
nije deo fizioloke mikroflore
spora 92000
Bacillus anthracis
- faktori virulencije -
spora
spora 92000
Bacillus anthracis
- faktori virulencije -
kapsula
 Bacillus anthracis
- faktori virulencije -
egzotoksin:
toksini kompleks (3 komponente)

protektivni antigen (PA)

letalni faktor (LF) netoksini

monomeri
edem faktor (EF)

toksine kombinacije: PA + LF; PA + EF; PA + LF + EF

 vezuje se po 3

oligomerizacija:
heptamer, oktamer
endocitoza posredovana
receptorima

acidifikacija; promene
u konformaciji

LF i EF: u citosolu
 Bacillus anthracis
- faktori virulencije -

Protektivni antigen (PA) vezuje se za receptore

na razliitim elijama (mozak, srce, creva, plua,
pankreas, ...)

kljuno:
vezivanje za elije znaajne u imunskom odgovoru
(makrofag, dendritine elije, endotelne elije, T i B
limfociti)
 Bacillus anthracis
- faktori virulencije -
Letalni faktor (LF)
metaloproteaza; razlaganje proteina mitogen-activated
protein kinase (MAPK) familije

efekti na makrofage: spreava aktivaciju, pokretljivost,

hemotaksu, maturaciju i produkciju proinflamatornih
citokina; indukuje apoptozu
efekti na dendritine elije: spreava produkciju
citokina; indukuje apoptozu
efekti na endotelne elije: indukuje apoptozu
efekti na T i B limfocite: poremeaj citoskeleta;
spreava proliferaciju, produkciju citokina i antitela
 Bacillus anthracis
- faktori virulencije -
Edem faktor (EF)
interakcija sa elijskim kalmodulinom adenilat
ciklaza izrazito visoke aktivnosti

efekti na makrofage: spreava hemotaksu i fagocitozu,

produkciju proinflamatornih citokina

efekti na B limfocite: spreava proliferaciju; indukuje

apoptozu

efekti na T limfocite: spreava aktivaciju, proliferaciju,

oslobaanje citokina; promovie Th2 odgovor
 Bacillus anthracis
- faktori virulencije -
LF + EF:
naruavaju integritet glavnih signalnih mrea koje u imunskim
elijama kontroliu aktivaciju, efektorske funkcije i migraciju

Toksini kompleks B. anthracis:

savren primer bakterijskog toksina koji u potpunosti razoruava
na imunski sistem
 Bacillus anthracis
- epidemiologija -

spore prisutne u zemlji

od antraksa oboljevaju pre svega
travojedi
Bacillus anthracis
- epidemiologija -
 Bacillus anthracis
- bolesti -
koni antraks - inokulacija
pluni antraks - inhalacija
gastrointestinalni antraks - ingestija
svaki od 3 oblika antraksa moe
prei u sepsu
Koni antraks
 Bacillus anthracis
- bakterioloka dijagnostika -
uzorci: bris lezije na koi, sputum, stolica, krv
direktni preparat: Gram pozitivni bacili u lancima; moe
se uoiti kapsula, spora ne

krv kapsula

kapsula

detekcija antigena
PCR
kapsula
 Bacillus anthracis
- bakterioloka dijagnostika -
izolacija: krvni agar
identifikacija:
ispitivanje mikroskopskih osobina

preparat sa kulture: bacili u

lancima, centralna spora koja
ne deformie telo bacila
slobodne spore
 Bacillus anthracis
- bakterioloka dijagnostika -
ispitivanje kulturelnih osobina:
krupne hrapave (R) kolonije bez hemolize
 Bacillus anthracis
- bakterioloka dijagnostika -
ispitivanje fizioloko biohemijskih osobina
- razlikovanje B. anthracis-a od drugih Bacillus-a

molekularne metode

test pokretljivosti

nepokretna pokretna
B. anthracis
 Bacillus anthracis
- prevencija i kontrola -
vakcinisanje ivotinja (iva atenuisana vakcina;
bacili izgubili plazmid koji kodira toksin)
vakcinisanje ovaca 1882.

spaljivanje leeva ivotinja

uginulih od antraksa
 Bacillus anthracis
- prevencija i kontrola -
potpuna kontrola i eradikacija nije mogua zbog
spora
vakcine za humanu upotrebu
(mrtva celoelijska, acelularni filtrat - protektivni
antigen)
Bacillus anthracis: bioloko oruje