2007 ylnda kullanma alan ah Deniz

doal gaz sahas, Azerbaycana doal

gaz ihracats lke olma ans sunmutur.
ah Deniz Konsorsiyumu, doal gazn
Avrupaya aktarm iin Southern
Caucasus Pipeline (SCP), TANAP ve TAP
semitir.
almamzda, TANAP ve TAP nce
teknik sonra ise stratejik adan ele
alnacaktr.
 TANAP, Trans-Anadolu Doal Gaz Boru
Hatt anlamna gelen Trans-Anatolian
Pipeline ifdesinin ksaltmasdr.
24 Aralk 2011de Azerbaycan ve Trkiye
arasnda imzalanan mutabakat zapt ile,
TANAP Doalgaz letim A.. kurulmu,
antlamalarn son hli 10 Eyll 2014te
TBMMde onaylanmtr.
17 Mart 2015te Karsn Selim ilesinde
temel atma treni gerekletirilmitir.
 TANAPn amac, doal gazn gvenli bir
ekilde Avrupaya aktarlmas ve
Trkiyenin talebinin karlanmas olarak
tanmlanmtr.
TANAPn kapasitesinin balang
aamasnda 16 milyar metrekp olaca,
2026da 31 milyar metrekp bulaca
ifde edilmektedir.
lk etapta 6 milyar metrekp gaz
Trkiyenin i pazarna aktarlacaktr.
 Trkiyeye giri noktas Ardahan-Posofun
Trkgz ky olan TANAPn, k
noktas ise Edirne-psaladr.
TANAP boru hatt yirmi ilden geecek
olup,1850 kilometre uzunluundadr.
TANAP dhilinde Trkiyede yedi
kompresr istasyonu, drt lm
istasyonu, on bir pig istasyonu, krk dokuz
blok vana istasyonu ve iki de gaz k
istasyonu in edilecektir.
 TANAP Genel Mdr Saltuk Dzyol, proje
mliyetinin 8.5 milyar dolar olduunu
aklamtr. (Kasm 2016 verisi)
2.5 milyar dolarlk finansman, Dnya Bankas
Grubu ve Asya Altyap Yatrm Bankas
tarafndan salanmtr. Avrupa mar ve
Kalknma Bankas ile Avrupa Yatrm
Bankas'ndan da 1.5 milyar dolarlk bir
finansman salanaca dnlmektedir.
TANAP hissedarlar: Southern Gas Corridor
Joint Stock Company (%58), BOTA (%30) ve
BP (%12.)
 TAP, Trans-Adriyatik Doal Gaz Boru Hatt
anlamna gelen Trans-Adriatic Pipeline
ifdesinin ksaltmasdr.
1 ubat 2012de ah Deniz Konsorsiyumu
TAP semi, 13 ubat 2013te talya,
Arnavutluk ve Yunanistan TAP iin bir
antlama imzalamlardr.
17 Mays 2016da Yunanistann Selanik
ehrinde TAPn temel atma treni
gerekletirilmitir.
 Meseleye sdece enerji merkezli
bakldnda, TAPn amac Azerbaycan
doal gazn Avrupaya ulatrmaktr.
TAPn kapasitesi balangta 10 milyar
metrekp olacak, bu kapasite ileride 20
milyar metrekpe kabilecektir.
TAP boru hatt, Yunanistan-Arnavutluk-
talya gzerghnda, 878 kilometre
uzunluunda olacaktr.
 TAP Genel Mdr Ian Bradshaw,
projenin mliyetinin 4.5 milyar euro
olduunu belirtmitir.
Projenin finansman iin, Avrupa mar ve
Kalknma Bankas ile Avrupa Yatrm
Bankas ile ibirliine gidilmitir.
Hissedarlar: BP, SOCAR ve Snam S.p.A.
(%20), Fluxys (%19), Enagas (%16) ve
Axpo (%5.)
 Azerbaycan Asndan
TANAP ve TAPn nemi

Azerbaycan, doal gaz ihracats lke

konumunu glendirmek iin TANAP ve
TAPa byk nem vermektedir.
TANAP ve TAP ile Azerbaycan, Rusyaya
ihtiya duymakszn Avrupaya dorudan
doal gaz satabilecektir.
Bylece Azerbaycan-AB ilikileri
geliebilecektir, Azerbaycann Bat ile
ilikilerine yeni bir boyut gelecektir.
 Trkiye Asndan
TANAP ve TAPn nemi

2016da ithal ettii 46 milyar 164 milyon

metrekp doal gazn 24 milyar 373
milyon metrekbn Rusyadan alan
Trkiye, TANAP ile kaynaklarn
eitlendirecektir.
Ayrca Trkiye, TANAP ve TAP ile bir gaz
ss olma ans yakalayacaktr.
TANAP ve TAP, Trkiyenin AB ve ABD ile
ilikilerine yeni bir derinlik katabilecektir.
 Avrupa Birlii Asndan
TANAP ve TAPn nemi

Avrupa Birlii lkeleri, 2015te 426.3 milyar

metrekp doal gaz tketmi, ithal
ettiklerin doal gazn %37.5ini Rusyadan
almlardr.
Bu durum, Ukrayna krizi bata olmak
zere Rusya ile ilikilerde AByi baml
klmaktadr.
AB lkeleri, elektrikli aralarn teviki,
evlerde daha iyi s yaltm, yenilenebilir
enerjinin yaygnlatrlmas gibi nlemlerle
 Avrupa Birlii Asndan
TANAP ve TAPn nemi

Fakat ABnin doal gaz konusundaki asl

nlemi, Southern Gas Corridor denilen
Rusyay atlama temelli doal gaz
projesidir.
TANAP ve TAP, bu projenin en temel
unsurlarn oluturmaktadr. ABnin,
Trkmen ve Kazak gaznn sevkiyatna da
arlk vermesi beklenmektedir.
Avrupa Birlii ve Trkiye bylece karlkl
bir ihtiya durumundadrlar.
 Amerika Birleik Devletleri
Asndan TANAP ve
TAPn nemi

ABD, Rusyann enerji projelerinde

atlatlmas ve Rusyann AB zerindeki
enerji tekelinin krlmas iin Orta Asya ve
Hazar havzasna byk nem
vermektedir.
Ayn blge, rann etkisinin snrlanmas ve
rann atlatlmas iin de ABD iin
nemlidir.
Bu balamda, aslnda Nabuccoyu
anlamsz hle getiren TANAP ve TAPn,
yine de ABD tarafndan olumlu
 Rusya Asndan TANAP
ve TAPn nemi

Bilindii zere, Rusya uluslararas ilikilerde

enerjiyi bir koz olarak kullanmaktadr.
Rusya bu kozunu korumak iin iki temel
yntem benimsemitir;
Ukrayna gibi lkeleri ap ABye direkt
doal gaz salamak ve,
Rus karlarn zedeleyen projeleri siys
bask ile bertaraf etmek.
 Rusya Asndan TANAP
ve TAPn nemi

Bu adan bakldnda, Rusyann AB ve

Trkiye zerindeki enerji hkimiyetine zarar
verecek TANAP ve TAP, Rusyann
karlarna aykrdr.
Yine de, Rusyann TANAP ve TAP
engelleme abalar grlm deildir.
Bunun sebebinin Lukoilin ah Denizdeki
pay olmas mmkndr.
Ancak Rusyann, TANAPn Hazarn te
yakasna geme ihtimlinin en byk engeli
olduu kesindir.
 ran Asndan TANAP
ve TAPn nemi

Devsa doal gaz rezervleri olan ran,

1979 ylndan beri ambargolar sebebiyle
doal gaz ihracatnda gl bir konum
elde edememitir.
Dnyadaki ihra pay %1 olan ran, bu
ihracatn %90 kadarn Trkiyeye
yapmaktadr. rann TANAPa katlmay
deerlendirdii anlalmaktadr.
rann TANAPa katlmas, kaynak
eitlilii ve blge istikrar iin olumlu
olabilecektir.
 ran Asndan TANAP
ve TAPn nemi

Ancak rann, TANAPa katlabilmesi iin

altyapsnda ciddi iyiletirmelere ihtiya
vardr.
Ayrca ran, Irak ve zellikle de Trkiye ile
olan doal gaz ticretinde, sorunsuz bir
satc olmadn gstermitir.
Ayrca, Hazarn stats konusunda
Rusyann yannda yer alan rann,
TANAP-TAPn stratejik hedeflerine uyum
salayaca phelidir.
 Trkiye, anlalmas g bir enerji politikas
izlemekte, hem TANAPa dhil olup hem
TANAP ve TAPn pazar payn daraltacak
projelere girmektedir. Bu Trkiyenin
gvenilirliinin sorgulanmasna sebep
olabilecektir.
yi deerlendirilmesi hlinde ise, TANAP
Trkiyeye doal gaz ticretinde sz sahibi
olma, Trk Dnyas ve Bat ile ilikilerini
gelitirme ans verecektir.
TANAP ve TAP tm katlmclar iin kazan-
kazan olabilecek potansiyele sahiptir.