Romanika u paniji

Romanika arhitektura je doivjela znaajan

procvat na sjeveru Iberskog poluostrva, posebno
u Kataloniji.
Najznaajniji romaniki spomenici u paniji su:
Santiago da Compostela, katedrala u Salamanki,
crkva San Sepolcro Torres del Rio, Santa Maria
Ripol, manastir San Domingo u Silosu, San
Martin Formista, San Isidoro u Leonu, San
Climent Taul, San Miguel Tarasa i katedrala u
Zamori
 Santiago da Compostela
Izgradnja monumentalne crkve poela je 1073.g. na
mjestu svetilita iz 896. g.
Unato kasnobaroknoj pregradnji crkva je najznaajniji
spomenik ranoromanike arhitekture u paniji.
Graevinu su projektovali arhitekti francuskog porijkla
Bernard i Robert. Arhitektonsko rjeenje podsjea na St.
Sernin u Toulouseu.
Izvedena je u granitu ima tlocrt u obliku latinskog kria s
tri broda, transepom , korom deumblatorijumom
vijencem kapela i kupolom na kriitu. U kripti je grob
sv. Jakoba kojem je crkva posveena. Glavno zapadno
proelje flankirano s dva tornja visoka76 m je raskona
barokna realizacija.
 Romanika fasada je prekrivena baroknom dekoracijom izmeu
1685 i 1750.g koja je u kontrastu s romanikim enterijerom.
Radi se crkvi hodoasnikog tipa. Unutranjim prostorom dominira
kor s gl. oltarom raenim u stilu Churriguerre-1665-69.Enterijer je
ritmian , harmoninih proporcija s elevacijom koja se razvija u dvije
zone-galerija i arkada bez zone prozora i direktnog izvora svjetlosti
u gl. Brodu. Duina gl. broda je 76, 2 m sa 20 karakteristinih
podupiraa- stubaca s etiri prislonjena stuba
Dvije bronane propovijedaonice djelo su J. Celma iz 1584.g.
Veliko stepenite na trgu ispred hodoasnike crkve je izgraeno u
periodu renesanse. Planirano je da crkva ima 9 tornjeva. Objekat je
zavren do kraja 18.st.i dominira gradom.
 Portal slave djelo majstora Matea znaajan je primjer
romanike skulpture. Datiraju se u period izmeu 1168 i
1188.g.
U timpanonu centralnog portala prikazan je Hrist u slavi-
ogromna figura Hrista koji sjedi u sreditu kompozicije.
On pokazuje svoje rane okruen s etirii evanelista,
njihovim simbolima, osam anela koji nose simbole
Hristovog stradanja. U arhivoltama su 24 starca iz
apokalipse koji sjede u parovima. Na trimou je figura sv.
Jakoba s figurom felina kraj nogu. Na bazi srednjeg
dovratka je prikaz arhitekte Matea koji klei i ponozno se
okree prema oltaru.
Santiago de Compostela
 Oltarni
prostor
 Tlocrt Santiago de
Compostela(lijevo) i St. Sernin u
Toulouseu(desno)
Portal slave , majstor Mateo
 Zapadno
proelje
Santiago de
Compostela
oblikovano u
baroknom stilu
 Katedrala u Salamanki
Stara katedrala Santa Maria de la Sede graena
je izmeu 1100 i 1200.g.
To je trobrodna bazilika s korom trolanom
apsidom, portikom i jako isturenim transeptom.
Osmougaona kupola (toranj-cimborij) na
kriitu, poznata pod nazivom Torre del gallo-
toranj pijetla, s etiri ugaona okrugla tornjia
upuuje na uticaje bizantske i islamske
umjetnosti.Kupola je podignuta na pandantifima
ima dva niza prozora i izdjeljena je lukovima.
Stvoren je efekat lebdee arhitektonske
fantazije.
 Istoni dio unutranjeg prostora je zadrao romanike
oblike. Krstasti svod s rebrima podsjea na gotika
rjeenja, dok su snani debeli zidovi i robusne proporcije
karakteristika pozne romanike. Kapiteli i konzole su
ukraeni skulpturama
Freska Posljednji sud u kaloti apside je djelo Nikole
Fiorentina koji je doao u Salamanku 1445.On je i autor i
slavnog oltarnog retabla.
Klaustar uz katerdalu je podignut 1178.g.
Kapitolska dvorana ima bogat gotiki svod.
Nova katerala u Salamanki je posljednje od velikih djela
gotike u paniji sa zvjezdastim svodovima i masivnim
stupovima, korom i kasnijom baroknom kupolom koja se
pripisuje Churriguerri.
Stara katedrala u Salamanki
Stara katedrla u Salamanki
 Santa Maria Ripoll
Najznaajniji primjer rane romanike u paniji.
Crkvu je posvetio opat Oliva 1032.g.
Radi se o petobrodnoj graevini s transeptom
apsiom i lanternom iznad kriita. est manjih
apsidiola ima jednostavne jednodijelne prozore
dok centralna apsida ima bogatiju dekoraciju s
dvostrukim arkadama i slijepim arkadama iznad.
Motiv slijepih arkada-lombardijski friz- javlja se i
na krakovima transepta iznad apsidiola i na
oktogonalnoj lanterni.
Santa Maria Ripoll
 Santa Maria
Ripoll s
klosterom,
osnova
 Santo Clemente Tahull
Karakteristina graevina katalonske romanike izgraena u ranom
12.st. u provinciji Lerida.
Kampanil pored crkve izgleda kao visoki lombardijski zvonik s est
spratova otvorenih arkada.
Enterijer je natkriven otvorenom drvenom tavanicom. Freske iz Sant
Clemente predstavljaju najznaajniji primjer romanikog slikarstva u
paniji, a nalaze se u Muzeju Katalonije u Barseloni.
U apsidi se nalazila monumentalna kompozicija s prikazom Hrista u
mandorli okruenog simbolima evanelista koje nose aneli. Ispod
je prikaz apostola i Bogorodice.
Freske karakterie ekspresivnost, geometrizacija nabora odjee i
stilizacija u prikazu likova. Raene su bogatim koloritom i snanim
kontrastima
 San Clemente
Tahull
 Fresko
dekoracija
,Sant
Clemente
Tahull
 Santo Miguel Tarasa
Jedna je od grupe crkava-tajnih graevina
iz predromanikog perioda obnovljenih u
periodu romanike.
U apsidi je prikazano Kristovo uznesenje.
Figure su oblikovane jasnim snanim
konturnim linijama s naglaenim crtama
lica i naborima odjee.
 Katedrala u Zamori
Ima slino rjeenje kao stara katedrala u
Salamanki.
Iznad kriita se nalazi prekrasan toranj-
cimborio iz 12 st.-uticaj islamske umjetnosti
Salamanca i Zamora se nalaze u provinciji Leon
koja je bila pod vlau Maura neposredno prije
konstrukcije katedrala s kupolama projektovanim
po uzoru na maursku arhitekturu.
Katedrala u Zamori
Kupola katedrale u Zamori
 Crkva Santo Sepolcro Torres del
Rio
Nalazi se u regiji Navare na hodoasnikom putu prema
Santiago de Compostela.
Radi se o graevini centralnog plana oktogonalnog
tlocrta s oktogonalnom lanternom i visokim tornjem-
cilindrinim zvonikom.
Fasada je ukraena s motivom slijepih arkada i
prozorima monoforama s polukrunim lukovima u
donjem dijelu.
Crkva je izgraena u drugoj polovini 12 st.
Rebrasti svod s ukrtenim isprepletenim rebrima prati
oktogonalnu formu tlocrta. Karakteristina struktura
svoda je izvedena iz islamske arhitektonske tradicije.
 San Sepolcro
Torres del Rio
 Santo
Sepolcro
Torres del
Rio kupola
 Sant Martin Formista
Nalazi se na hodoasnikom putu prema Santiago de
Compostela.
1066.g osnovala ju je udovica kralja Navare.
Radi se o crkvi dvoranskog tipa s glavnim brodom i dva
bona broda koji su gotovo iste visine.
Uvuena fasada ima sredinji portal uokviren
kontraforima i dva cilindrina tornja s bonih strana.
Plastino oblikovani kapiteli stubova u enterijeru
predstavljaju reminiscenciju na repertoar koriten u San
Isidoro u Leonu.
Forme su oblikovane elegantnim linijama s jasnim
prepoznatljivim ljudskim i ivotinjskim figurama, moe
se povui paralela s kapitelima iz Clunyija
San Martin Formista
 Santo Isidoro u Leonu
Trobrodna graevina s trodijelnim oltarnim prostorom.
Glavni brod je zasveden bavastim svodom, a boni
brodovi krstastim svodom.
Najstariji romaniki spomenik u paniji rekonstruisan u
12 st. kad nastaje i fasada s monim kontraforima koji
uokviruju iroki portal. Graevina ima sve odlike
romanike arhitekture, masivnost i pravilnost oblika.
Najznaajniji dio crkve je kraljevska kapela u kojoj su
sahranjeni kraljevi i kraljice Kastilje i Leona-jedini
sauvani dio graevine iz 11 st.Kapela je natkrivena
svodom koji nose stubovi i krstasti stubci. Ukraena je
freskama koje predstavljaju najkompleksniji fresko ciklus
u paniji s francuskim stilski uticajem.Datiiraju se u
period 1157-85.g-vladavina Ferdinanda II
 Manastir San Domingo u Silosu
Benediktinska opatija Silos formirana je u 10 st.
Kad je sv. Dominik doao u Silos preuzeo je upravljanje
manastirom i renoviranom crkvom. Mjesto postaje centar
hodoasnika.
Skoro nita nije ostalo od crkve, a ono to postoji je iz
18 st.
Sauvan je klaustar manastira koji predstavlja najljepi
primjer u paniji. Okruen je s dvostrukim nizom arkada
s polukrunim lukovima i dvojnim stubovima povezanim
zajednikim kapitelima. Kapiteli su ukraeni floralnim i
animalistikim motivima.Osja se uticaj kapitela iz
klaustra Sait. Pier u Moissacu. Jedan od prikaza je i
Skidanje s kria. Forme su izduene s stilizovanom
draperijom.
Santo Domingo u Silosu klaustar
Santo Domingo u Silosu -osnova