KT HABER VERME

Giving a bad news

Do. Dr Birgl Cumurcu
 Ders ierii
Kt haberin tanm
Kt haberi vermede ilkeler
 Ama
Bu dersin sonunda renci kt haberi verme
ilkeleri konusunda bilgi edinmi olmaldr
 Kt haber

Sonular kiinin beklediinden daha olumsuz

olan ve gelecee bakn nemli dzeyde
deitiren haber, kt haberdir
Kt haberin etkisi bireyin beklentileri,
istekleri, planlar ve durumuyla, tbbi gerek
arasndaki boluun byklne baldr
 Kt haberi verirken

Gveni srdrmek
Belirsizlii azaltmak
Gereki olmayan beklentileri engellemek
Hastann uyumunu salamak
Sessizliin skntsn nlemek

Kaye 1996
 Kt haberi verme

Hazrlk aamas
Hastann ne bildiini renmek
Hastann ne bilmek istediini anlamak
Bilgiyi paylamak
Hastann duygularna tepki vermek
Plan yapmak, izlemek

Buckman 1992
 Uygun fiziksel ortam yaratlmal

Teknik dille Ayn dzeyde

konumamal durmal

Telefon ak olmamal Orada, hastayla olunmal

 Hasta ne biliyor?

Hastann durumu hakknda bildikleri

Tbbi sorununuzu nasl tanmlarsnz?
Hastalnz konusunda ne biliyorsunuz?
Dier doktorlar bu durum hakknda size nasl bir
aklamada bulundular?
Yaknmalarnz baladnda, ne olabileceini
dndnz?
Ciddi bir ey olabileceini dndren ne oldu?
 Hasta ne biliyor?

Doktor sizi buraya gnderdiinde aklnza ne geldi?

Bu hastalk sizi nasl etkiliyor?
Hastaln geleceinizi nasl etkileyeceini
dnyorsunuz?
Hastalnz konusunda sizi en ok ne
endielendiriyor?
Size olabilecek en kt ey ne olabilir?
 Hasta ne bilmek istiyor

Hastalnz hakknda aklama yapmam ister

misiniz?
 Hastay uyarma

Korkarm, beklediimizden daha ciddi bir

durumla kar karyayz
Size daha iyi bir haber vermek isterdim
Size byle bir haberi verdiim iin zgnm
 Duygusal tepkiler

Alama, znt
nkar
ok, panik, korku
Kzgnlk, fke
 Duygusal tepkilere hazrlkl olma

Empati kurun
Duygularn ifade etmesini salayn
Beden dilini kullann
Ne dediinizi duyun
Kat mendil bulundurun
Bir bardak su, ay ya da kahve ikram edin
Hastaya zaman tanyn
 Bilgilendirme

Ak ve net bir dil kullann

Tbbi tanmlamalardan kann
Ksa cmleler kurun
Anladn test edin
Beden dilini gzleyin
Kayglarn nemseyin
Hastaya istedii kadar bilgi ve detay verin
 Bilgilendirme

Tedavi plannz ve seenekleri aklayn

En iyiyi umut edin, ama en ktye gre
tedaviyi planlayn
Acil durumlar iin bavuraca yerleri belirtin
Bir sonraki grmenin randevusunu verin
Hastann gvenliini test edin
 Zamanlama
Hastann hangi dnemde olduunu dikkate aln
nkar ve yaltma
fke
Pazarlk
Depresyon
Kabul
 lm haberi verme
Hastann lmne kar tepkilerinizi ekip
elemanlar ile paylan
Kaybedilen kiinin yaknna yaklap,
selamlan, kendinizi tantn
Bir yere oturun ve karnzdakini de oturmaya
davet edin
len kiinin adn kullanarak sre hakknda
bilgi verin, zntnz bildirin
Size yneltilen sorular yantlayn
 Soru
Kanser tans koyduunuz bir hastaya tany
iletirken;
a) Hastaln tans ve gidii teknik ayrntlar ile
verilmeli
b) Yaknlarna sylenmeli, hastaya farkl bir tan
sylenerek umudu korunmal
c) Hastann ne bildii ve ne kadar bilmek istedii
tartlarak bilgi verilmeli
d) Duygusal tepki vermesine izin verilmemeli
e) Sempati ile yaklamal
 Soru
Acil serviste mdahale srasnda kaybedilen
hastann yaknna lm haberini iletirken
uygun olmayan davran;
a) sakin bir odaya almak
b) sreci ayrntl olarak aklamak
c) duygularn yaamasna izin vermek
d) ncelikle im diazem yapmak
e) zntsn paylamak
 Kaynaklar
How to Break Bad News, by Robert Buckman, MD, 1992
Mary Ellen Foti Breaking Bad News 2003
Arber A, Gallagher A (2003) Breaking bad news revisited: the push for
negotiated disclosure and changing practice implications. International
Journal of Palliative Nursing Vol 9, No 4, Page 166-172