MIKROBIOLOGIJA

IMUNOLOGIJA
 4,672 3,48 1,5 120.000
milijarde godina milijardi godina milijarde godina hiljada godina
Nastala planeta Prve bakterije Prvi složeni oblici života Ljudska vrsta
Zemlja
Mikro bio logija
Definicija: Nauka koja proučava mikroorganizme i njihove složene odnose sa okolinom.
Predmet medicinske mikrobiologije je odnos mikroorganizma i čoveka.
(veterinarska, ekološka, industrijska... mikrobiologija)

Podeljena na bakteriologiju, mikologiju, virusologiju, parazitologiju, entomologiju.

Interdisciplinarna nauka.
Prepliće se sa hemijom, biohemijom, biologijom, molekularnom biologijom, genetikom...

Mikroorganizmi najsitniji živi organizmi.

Mikroorganizmi (mikrobi): bakterije, alge, gljivice i praživotinje.
Virusi i prioni nisu mikroorganizmi, ali se sa njima proučavaju.
Svet mikroorganizama
Mikroorganizmi rasprostranjeni po celom svetu.
(čak i u termalnim izvorima, kao i u dubinama leda Antarktika)

Od ukupne biomase 50% čine mikroorganizmi, 35% biljke i samo 15% životinje.

Mikroorganizmi su prethodili pojavi čoveka milionima godina.

Čovek je ušao u svet mikroorganizama, a ne mikroorganizmi u njegov.

Milioni mikroorganizama žive u nama, na nama i u našoj neposrednoj okolini.

Naseljavaju najrazličitije delove ljudskog organizma uglavnom kao neškodljvi simbioti.
Samo mali broj izaziva oboljenja čoveka: patogeni mikroorganizmi
(oko 300 vrsta).

Izazivaju infektivne ili zarazne bolesti.

Kratak istorijat mikrobiologije
Holanđanin Antony van Leeuwenhoek, 1674. god pod primitivnim mikroskopom prvi put u
kapi vode zavirio u svet mikroorganizama. Organizme koji su se živo kretali nazvao je
"animalcula" (životinjice).

Nemac Friedrich Henle, 1840. god. postavio "teoriju klica": mikroorganizmi uzrokuju
bolesti ljudi.

U periodu od 1870. do 1880. godine nizom genijalnih eksperimenata, Louis Pasteur i

Robert Koch potvrđuju ovu teoriju i dokazuju da su mikroorganizmi uzročnici antraksa,
besnila, kuge, kolere i tuberkuloze.
Pasteur: autoklav, pasterizacija

Nemački hemičar Paul Ehrlich 1910. godine opisao antibakterijsko sredstvo koje deluje
na Treponemu pallidum uzročnika sifilisa. Alexander Fleming otkriva penicilin 1928.god,
Gerhard Domagk otkriva sulfonamid 1935. god, Selman Waksman (Albert Schatz)
streptomicin 1943.
 Bakterijske (endo)spore
(sporulacija/germinacija)
Spora je rezistentni oblik smešten unutar same bakterije (endospore).

1872. Ferdinand Cohn opisuje Bacillus subtilis i njegove spore, a kasnije i Koch.

Ostaju žive i više desetina godina.

Bakterijske spore nisu reproduktivni oblici bakterije.

Bakterije koje stvaraju spore su sporogene bakterije, uglavnom štapićaste (genus

Bacillus, Clostridium).

Proces nastanka spore iz vegetativnog oblika je sporulacija (1:1), a vraćanje spore u

vegetativni oblik je klijanje ili germinacija (1:1).

Bakterijske spore imaju okrugao ili nepravilno okrugao oblik, a mogu biti smeštene
centralno, subterminalno i terminalno.

Ako su većeg prečnika od prečnika bakterije

onda su deformišuće, a ako su manjeg onda
nedeformišuće.
 Građa bakterijske spore
Spora je građena od:
-srži
-citoplazmatske membrane
-sporinog zida (normalni peptidoglikan)
-kore (neuobičajen peptidoglikan)
-omotača (protein sličan keratinu sa mnogim disulfidnim vezama)
-lipoproteinske membrane (egzosporum)

Hemijski sastav spore se znatno razlikuje od sastava vegetativnog oblika (Ca-dipikolinat).

Sporulacija
 Medicinski značaj spora
Najotporniji oblik života!

Otporne na višestruko više koncentracije po bakterije štetnih materija, nego vegetativni

oblici.

Područja kontaminirana sporama predstavljaju dugo opasnost za čoveka (antraks).

Nažalost, spore se mogu koristiti i kao biološko oružje!