Professional Documents
Culture Documents
2.Thăm khám chẩn đoán được bệnh nhân CTSN 1 cách toàn
diện để đưa ra hướng điều trị,theo dõi,tiên lượng tại bất kì
tuyến bệnh viện nào.
– Co giật
• Bạn đã bao giờ bắt gặp 1 vụ tai nạn giao
thông,mà không biết làm gì để giúp nạn nhân
CTSN hay bất kì tổn thương khác chưa ?
Xử trí cấp cứu trước bệnh viện
Xử trí CTSN tại hiện trường
Bước 4. Cố định cột sốt cổ, yêu cầu cột sống cố phải
thẳng với trục cơ thể. Có thể dung 2 bao cát hay 2 viên
gạch chèn 2 bên tai khi bệnh nhân nằm.
Bước 5: Tìm các vết thương chảy máu để cầm máu,
bằng cách băng ép bằng quần áo, dây. Với nạn nhân
chảy máu ở đầu, người cứu phải quấn băng quanh đầu
để cầm máu, nhưng vẫn phải luôn giữ đầu cố định.
Bước 6: Cố định các vết thương gẵy xương như xương
đùi, xương cẳng tay bằng nẹp, giúp giảm đau cho nạn
nhân.
Bước 7: Di chuyển nạn nhân vào bệnh viện gần nhất
bằng xe cứu thương, có thể bằng ô tô…tuyệt đối không
vận chuyển bằng xe máy. Giữ tư thế đầu thẳng với trục
cơ thể trong suốt quá trình vận chuyển.
Xử trí CTSN tại hiện trường
Xử trí CTSN tại hiện trường
Lưu ý: Phải bảo vệ cột sống cổ của bệnh nhân khi di chuyển bằng
cách một người đỡ đầu để thẳng trục với thân, một người xốc nách
từ sau, một người đỡ hai chân cả 3 người cùng lùi cùng tiến. Để
đầu, cột sống cổ luôn thẳng trục với thân mình.
Nhiều trường hợp bệnh nhân vẫn tỉnh táo, nhưng chấn thương cột
sống cổ mất vững, khi di chuyển và sơ cứu, người giúp đỡ vô tình
xốc ngược người bị nạn lên, cổ không được bảo vệ gây đứt tủy cổ
dẫn đến nạn nhân choáng tủy có thể chết ngay, hoặc có thể bị liệt
cơ hô hấp, liệt tứ chi không hồi phục. Đây là sai lầm dễ mắc phải
của người cứu hộ thiếu kiến thức.
Các bước xử trí CTSN tại hiền trường tham khảo của TS.BS Hoàng Bùi Hải,
Khoa Cấp cứu & Hồi sức tích cực, BV ĐH Y Hà Nội
Trên xe cứu thương
• Để đầu cao 20 – 300, chú ý cột sống cổ
– Chỉ tăng thông khí vừa phải (F16 – 20l/p) nếu có dấu
hiệu của đe dọa tụt não.
• Bệnh cảnh không hoàn toàn tương xứng giữa mức độ ALNS đo
được và tính trầm trọng cuả tăng ALNS:
– Có thể có các biểu hiện cuả thoát vị – tụt não chết người trong khi ALNS
đo được không cao nhiều (20 – 25 mmHg).
– Có thể chỉ có những biểu hiện: nhức đầu, nôn ói, ngủ gà nhưng khi đo
ALNS thì đã thấy rất cao ( 90 mmHg).
Điều trị
tại khoa Hồi sức Tích cực
Bước 1: đặt BN ở tư thế dẫn lưu
• Mục tiêu: tạo thuận lợi cho lưu thông từ hệ tĩnh mạch
• Biện pháp:
– Tránh tăng thông khí quá mức: thở quá nhanh, sâu
– nhu cầu tiêu thụ oxy của não:
• Yên tĩnh (không còn một cử động chủ động nào),
• Thở theo máy (thở…). mà
– Duy trì yên tĩnh, thở theo máy cho đến khi ổn định.
• Mục tiêu:
• Khi BN bắt đầu thở lại hiệu quả có thể chọn mode PSV.
• Bù thể tích dịch lưu hành bằng các loại dịch tinh thể và keo.
Bước 4: Kiểm soát huyết áp động mạch
• Mục tiêu: đảm bảo 70 < CPP < 130 mmHg
• HATT < 180 hoặc HATTr < 105 mmHg trì hoãn điều trị THA ít
nhất trong 24 – 48 giờ sau và chú ý thuốc giảm đau
Bước 5: Sử dụng lợi tiểu thẩm thấu
Mannitol
• Mục tiêu:
– Gây lợi tiểu thẩm thấu, kéo nước ra khỏi mô não qua đó
– tăng thể tích lưu hành, độ nhớt của máu (tác dụng
tức thì). Có thể kết hợp với thuốc lợi tiểu quai (lasic) làm
– Dùng khi nghi ngờ có ALNS quan trọng (dấu hiệu LS của
thoát vị não, hôn mê tiến triển nhanh)
– Không dùng kéo dài quá 03 ngày, không sử dụng khi Hct
<30% và tránh V dịch LH bằng dịch thay thế.
• Hạ thân nhiệt
• Thuốc:
– Tránh tăng hay giảm đường máu (theo dõi hàng ngày)
• Chăm sóc:
– Vết mổ: thay băng, ống dẫn lưu, cắt chỉ theo y lệnh.
– Nuôi ăn: thỏa đáng theo nhu cầu và khả năng.
– Vật lý trị liệu, hỗ trợ hồi phục
Tóm lại
• Cấp cứu hồi sức BN CTSN: ngăn ngừa TT thứ
phát, quan trọng nhất là tăng ALNS:
– Hô hấp: tránh giảm oxy, tăng CO2
• Chăm sóc với mục đích hỗ trợ BN, cho phép khôi
phục tối đa tổn thương nguyên phát và dự
phòng các biến chứng.
Tóm lại
ALNS: