OBLIGACIONO PRAVO –

OPĆI DIO

1.Predavanje – Redovni i vanredni studenti

PRAVNI FAKULTET UNIVERZITETA U TRAVNIKU

POJAM OBLIGACIONOG PRAVA

Obligaciono pravo je dio građanskog prava , a može se definirati u objetivnom i

subjetivnom smisli.

- Obligaciono pravo u objektivnom smislu predstavlja skup pravnim normi kojim se

reguliraju obligacioni odnosi između određenih subjekata, odnosno prijelaz
dobara iz imovine jednog u imovinu drugog lica.Obligaciono pravo u
objektivnom smislu postoji nezavisno od volje subjekata prava.
- Obligaciono pravo u subjektivnom smislu je ovlaštenje ili pravo određenog
pojedinca (povjerilac, vjerovnik – creditor) da od drugog lica (dužnik – debitor)
zahtjeva određeno ponašanje. Povjerilac svoje pravo može ostvariti i prinudnim
obligacionog prava je slobodan da se sredstvima ako je to potrebno, subjekat
obligacionog prava je slobodan da se služi svojim pravom.

Obligaciono pravo nije jedini termin koji se koristi da bi se označila određena prava i
obaveze subjekata potraživanja, u nauci su poznati nazivi : „obavezno pravo“,
„dugovinsko pravo“, „tražbeno pravo“, i dr.
IZVORI OBLIGACIONOG PRAVA

Izvori obligacionog prava u formalnom smislu su: zakoni, običaji, sudska praksa i
pravna nauka.
 Zakon je najčešći izvor obligacionog prava jer sadrži norme koje regulišu
obligacione odnose. U evropskim pravnim sistemima norme koje regulišu
obligacione odnose nalaze se, prije svega, u građanskim zakonicima
(kodifikacijama).
-Francuski građanski zakonik (Code civil)
-Austrijski građanski zakonik (ABGB)
-Njemački grđanski zakonik
Na područuju bivše Jugoslavije najznačajniji izvor obligacionog prava je Zakon o
obligacionim odnosima (donese 30 marta , a stupio na snagu 1. oktobra 1978). U
pravni sistem BiH preuzet 1992. godine. Sve do 1946. godine na ovim prostorima
korišteni su OGZ ili AGZ, Srpski građanski zakonik, Opći imovinski zakonik kada je
donesen Zakon o nevažnosti pravnih propisa donesenih prije 6. aprila 1941. godine i
za vrijeme neprijateljske okupacije.
ZOO ima 1109 članova i podijeljen je u dva dijela: na opći i posebni. Pored ZOO-a i
drugi zakoni sadrže odrebe koje predstavljaju izvor obligacionog prava. To su: Zakon
o osiguranju imovine i lica, Zakon o prometu nepokretnosti, Zakon o nasljeđivanju,
Zakon o vrijednosnim papirima,...
IZVORI OBLIGACIONOG PRAVA

 Običaj predstavlja nepisano pravilo nastalo dugotrajnim ponavljanjem. Danas se

običaj rijetko javlja kao izvor obligacija. Mnogi zakoni upućuju na upotrebu
običaja u slučaju pravnih praznina ili kad je sudija ovlašten da primjeni običaj pri
rješavanju određeno slučaja. Tipičan primjer običaja jesu uzanse (trgovački
običaji).
 Sudska praksa nije neposredni izvor obligacionog prava, ali pošto sud primjenjuje
pozitivno pravo sudska praksa se javlja kao bitan faktor u tumačenju pojedinih
zakonskih odredbi, kao i u popunjavanju pravnih praznina.
 Pravna nauka ima značajnu ulogu kao pomoćnik zakonodavca, a svojim
tumačenjem i analizama sudskih odluka vrši snažan uticaj na sudove.
POJAM OBLIGACIJE I HISTORIJSKI RAZVOJ
Obligacija potiče od latinske riječi obligatio što znači obveza ili obaveza, a korijenje
vuče od glagola obligare što znaĉi vezati, obvezati, zavezati. U modernim pravima
preuzet je iz rimskog prava.Obligacija je pravni odnos između dvije određene strane
na osnovu kojeg je jedna strana (povjerilac,kreditor) ovlaštena od druge strane
(dužnik,debitor) zahtijevati određeno davanje, činjenje ili uzdržavanje od nečega što
bi inače imala pravo činiti, a druga strana je obavezna to ispuniti. Sa stajališta
vjerovnika obligacija predstavlja potraživanje,a sa dužnikove dug.
ZOO ne daje definiciju obligacije, ali se može zaključiti da je obligacija odnos između
povjerioca i dužnika na osnovu kojeg je povjerilac ovlašten zahtjevati od dužnika
određeno davanje, činjenje ili uzdržavanje od nečega što bi ovaj inače imao pravo
da čini.

Historijski razvoj
Historijski gledano obligacija se kao pravni pojam javlja kasnije od drugih pravnih
instituta. Sa razvojem društveno-ekonomskij odnosa dolazi i do pojave prvih
obligacionih pojmova. U početnom stadiju se javlja institut kredita.
U razvijenijem stadiju rimskog prava obaveze se djele na obaveze iz kontrakata
(obligationes ex conctractus) i obaveze iz delikata (obligationes ex delicto).
PRAVNE KARAKTERISTIKE OBLIGACIJE

Obligacija je imovinsko pravni odnos između povjerioca i dužnika. Za nju se može

reći da je to relativan odnos imovinskog karaktera, zaštićen zakonom, sa tačno
određenim sadržajem i subjektima.
 Obligacija je relativan odnos - obligacija je odnos između dvije određene
strane,tj. odnos između povjerioca i dužnika.Tačno se zna koje lice (titular prava)
je ovlašteno od drugog lica zahtjevati određeno ponašanje, a koje je lice
obavezno to ponašanje izvršiti (titular obaveze).Dakle obligacija je odnos koji
djeluje inter partes (između tačno određenih lica). Povjerilac može izvršavanje
obaveze zahtjevati samo od dužnika, ali ne i od trećih lica. Za razliku od ovog
odnosa lična i stvarna prava imaju apsolutno dejstvo i djeluju prema svima (erga
omnes). Relativnost obligacije nije apsolutna što znači da i obligacija može imati
apsolutno dejstvo. Npr. zakup kao obligacioni odnos ima relativno dejstvo, a
može imati i apsolutno kad se zakup nepokretnosti upiše u zemljišne knjige.
Odstupanje postoji i kod prava preče kupovine.
 Obligacija je imovinskopravni odnos - Obligaciona radnja najčešće ima
neposredno imovinski karakter.Ona služi ostvarenju interesa povjerioca i dužnika.
Za razliku od drugih odnosa obligaciju prati sankcija.Imovinski karakter obligacije
ne mora biti vidljiv,jer se obaveza može sastojati i u propuštanju što posredno vodi
zadovoljenju određenog prava.
SUBJEKTI OBLIGACIJE

Subjekti obligacije mogu biti fizička i pravna

lica. To su u pravilu povjerilac i dužnik.
Subjekti obligacije su vezani obligacijom.
Subjekti obligacije su u pravilu poznati od
Subjekti obligacije su uvijek tačno
samog nastanka obligacionog odnosa. Od
određena lica. To su povjerilac i dužnik. Na
ovog postoje određeni izuzeci kod javnog
strani povjerioca ili dužnika može se pojaviti
obećanja nagrade i kod hartija od
više lica i u tom slučaju govorimo o množini
vrijednosti, gdje je poznata samo jedna
subjekata obligacije.Njihov broj mora biti
strana,a druga će biti poznata kasnije.
tačno određen i mora se znati njihov pravni
položaj u obligaciji.Povjerilačka strana
naziva se aktivnom,a dužnička pasivnom.
RAZLIKA IZMEĐU OBLIGACIJE I OBLIGACIONOG ODNOSA

 Obligacija je pravni odnos između dvije određene strane (povjerioca i dužnika).

 Obligacije u užem smislu – gledano sa stanovišta povjerioca obligacija je
potraživanje, a sa stanovišta dužnika obligacija je obaveza.
 Obligacija u širem smislu je cjelokupan odnos između povjerioca i dužnika koji se
naziva obligacionim odnosom.
Obligacionopravni odnos ima više sinonima. Najčešći su: tražbeni odnos, dugovinski
odnos i obavezni odnos.
Možemo zaključiti da je obligacija dio obligacionopravnog odnosa, a za
obligacionopravni odnos možemo reći da se sastoji iz vjerovnikova potraživanja i
dužnikove obaveze.
ODNOS OBLIGACIONOG I STVARNOG PRAVA

Stvarna prava imaju apsolutno

dejstvo i djeluju prema svima (erga
omnes). Titular stvarnog prava može
Stvarno pravo reguliše odnose nastale
svoje pravo ostvariti protiv svakog lica
povodom stvari, a obligaciono
koje ga u tom pravu ometa,
povodom određenog ponašanja
ograničava ili mu ga oduzima.
subjekta obligacije.
Nasuprot tome obligaciono pravo
ima relativno dejstvo, djeluje prema
tačno određenim licima (inter partes).

Titular stvarnog prava ima negativan

zahtjev prema svima, dakle niko ga
ne smije ometati u njegovom pravu, Broj stvarnih prava (numerus clausus)
dok titular obligacionog prava ima je unaprijed tačno određen zakonom,
pozitivan ili negativan a broj obligacionih prava je puno
zahtjev.Pozitivan zahtjev se odnosi na veći i nije određen zakonom.
davanje ili činjenje, a negativan na
trpljenje ili propuštanje (dužnika).
VRSTE OBLIGACIJA
Vrste obligacija s obzirom na obavezu dužnika: pozitivna i negativna

Vrste obligacija s obzirom na na izvor nastanka obaveze: ugovorne i vanugovorne

Vrste obligacija s obzirom na broj lica i djeljivost predmeta: solidarne, djeljive i nedjeljive

Vrste obligacija s obzirom na ličnost dužnika: lične i nelične

Vrste obligacija prema dužini trajanja: trenutne i trajne

Vrste obligacija s obzirom na određenost radnje: individualne i generičke

Vrste obligacija s obzirom na množinu predmeta: alternativne, fakultativne i kumulativne

Potpune i prirodne obligacije

Novčane obligacije (obaveze)

VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA OBAVEZU
DUŽNIKA

Obaveze dužnika su iskazane kao davanje (dare) – dužnik povjeriocu predaje

određenu stvar , činjenje (facere) - dužnik je svojim radom obavezan izvršiti
određeni posao, propuštanje (non facere) – neizvršavanje određenih radnji od
strane dužnika koje bi inače bio ovlašten da radi i trpljenje (pati) – dužnik mora
dopustiti povjeriocu poduzimanje određene radnje koju bi inače mogao da
spriječi. Kad je dužnika obavezan na aktivno činjenje, tj. davanje ili činjenje,
govorimo o pozitivnim obligacijama, a kad se od dužnika očekuje njegovo
pasivno držanje, radi se o negativnim obligacijama.
VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA NA IZVOR
NASTANKA OBAVEZE

Ova podjela izvršena je s obzirom na to da li se kao izvor obligacije javlja ugovor ili drugi
vanugovorni izvor obligacije. Ugovorne i vanugovorne obligacije razlikuju se po svom nastanku.
Dok ugovorne obligacije nastaju izjavom volje, vanugovorne obligacije nastaju na temelju radnji,
svojstava i stanja.
1.Ugovorne obligacije
Najčešći izvor obligacije je ugovor. Ugovor je saglasna izjava volje najmanje dvije ugovorne
strane, kojom one žele postići određeno pravno dejstvo. Da bi ugovor bio temelj nastanka
obligacije, stranke se moraju dogovoriti oko bitnih elemenata (sastojaka) pravnog posla.
2. Vanugovorne obligacije
Vanugovorni izvori obligacije su: prouzorkovanje štete, stjecanje bez osnova, poslovodstvo bez
naloga i jednostrana izjava volje.
 Pod štetom se podrazumjeva smanjenje nečije imovine (obična šteta, damnum emergens) ili
spriječavanje povećanja tuđe imovine ( izmakla korist, lucrum cessans)
 Stjecanje bez osnova - kad jedno lice stekne imovinsku korist bez pravnog osnova na račun
drugog lica.
 Poslovodstvo bez naloga – kad se jedno lice mješa u poslove drugog bez njegova ovlaštenja
u namjeri da otkloni ili spriječi štetu.
 Javno obećanje nagrade i hartije od vrijednosti.
VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA BROJ LICA I
DJELJIVOST PREDMETA
1. Solidarne obligacije
Kod ovih obaveza imamo množinu subjekata na strani dužnika ili povjerioca i svaki je dužnik
obavezan ispuniti činidbu u potpunosti, odnosno svaki povjerilac može zahtjevati ispunjenje
obaveze u cjelosti, s tim da obaveza prestaje kad je ispuni jedan od dužnika ili kad ispunjenje
primi bilo ko od povjerilaca.
Pasivna solidarna obligacija – predstavlja množinu dužnika u jednom obligacionom odnosu.
Postoji više sudužnika i svaki od njih je povjeriocu obavezan u cjelosti ispuniti obavezu.
Prestanak pasivne solidarne obligacije: Otpust(oprost), prenov (novacija), poravnanje,
sjedinjenje (konfuzija) i zakašnjenje (docnija).
Aktivna solidarna obligacija – predstavlja množinu subjekata na povjerilačkoj strani. S tim što je
svaki povjerilac ovlašten zajtevati ispunjenje cjelokupne obaveze od dužnika.
Prestanak aktivne solidarne obligacije – kada jedan od solidarnih povjerilaca primi cjelokupno
ispunjenje obaveze od dužnika, dužnik se oslobađa obaveze prema ostalim povjeriocima.
2.Djeljive i nedjeljive obligacije
Ova podjela je izvršena s obzirom na to može li se predmet dužnikove obaveze ispuniti u
alikvotnim djelovima ili ne. Ukoliko se obaveza može ispuniti u više dijelova, radi se o djeljivoj
obligaciji, a ako ne može , tada imamo nedjeljivu obligaciju.
VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA LIČNOST DUŽNIKA

Lične obligacije – Nelične obligacije - su

Nelične obligacije
Lične obligacije
obavezu treba ispuniti one obligacije koje ne
tačno određeni dužnik. sadrže uslov da ih mora
Obaveza ne prestaje ispuniti tačno određeni
ako je izvrši neko treći ili dužnik, niti da ih mora
neko po ovlaštenju primiti tačno doređeni
dužnika. One se povjerilac.
ugovaraju najčešće s Obaveze ili prava iz lične
obzirom na određena obligacije nije moguće
svojstva koja posjeduje prenositi na druga lica i
dužnik ( pjevač, slikar) ili one prestaje smrću , dok
zbog odnosa povjerenja kod neličnih obligacija
između subjekata obaveze i prava ne
obligacije. prestaju smrću, one se
prenose na nasljednike.
VRSTE OBLIGACIJA PREMA DUŽINI TRAJANJA
Trenutne obligacije
Kod trenutnih obligacija dužnikova
radnja se sastoji u jednokratnom
postupku (predaja stvari, poklon). Pod
njima se podrazumjevaju samo one
obligacije čije ispunjenje traje veoma
kratko. Trenutne obligacije se još
nazivaju prolazne ili proste obligacije.
Trajne obligacije
Trajne obligacije su one obligacije čije
ispunjenje traje duži vremenski period,
ponekad te obligacije nisu uopšte
vremenski ograničene (doživotno
izdržavanje). Od njihovog nastanka do
njihovog ispunjenja treba da prođe
duži vremenski period što u nekim
slučajevima može dovesti do
naknadne nemogućnosti ispunjenja ili
nakon zaključenja mogu nastati neke
okolnosti što može prouzrokovati
izmjenu ugovora.
VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA ODREĐENOST RADNJE
Individualne Generičke
obligacije obligacije
Individualne obligacije su Generičke obligacije nisu
obligacije kod kojih je upotpunosti određene u
obaveza dužnika tačno trenutku zasnivanja
određena. Da bi se obligacionog odnosa.
oslobodio svoje obaveze, Kod generički obligacija
dužnik mora ispuniti tačno obaveza nije
određenu obligaciju ( konkretizirana na jednu
obavezan predati knjigu stvar ( dužnik je dužan
poznatog bh. pisca). predati 100 kg kafe. 100
Indiviualne obligacije kg brašna i 100 kg šećera).
nazivaju se još specijalne Ako se desi da se iz cijelog
obligacije. U slučaju roda odvoji jedan dio i
propasti individualno upakuje onda generička
određene stvari koja je obligacija postaje
predmet obaveze, individualna. Obaveze
obaveza dužnika se gasi dužnika kod generički
za razliku od generičke obligacija nisu sasvim
obligacije gdje važi jasne. Kad je u pitanju
pravilo genus non perit, kvalitet stvari koja je
genara non pereunt ( predmet ispunjenja naš
generička stvar ne može ZOO predviđa da je
propasti, rod ne može dužnik obavezan predati
propasti) stvar srednje kakvoće.
VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA LIČNOST DUŽNIKA

Lične obligacije – Nelične obligacije - su

Nelične obligacije
Lične obligacije
obavezu treba ispuniti one obligacije koje ne
tačno određeni dužnik. sadrže uslov da ih mora
Obaveza ne prestaje ispuniti tačno određeni
ako je izvrši neko treći ili dužnik, niti da ih mora
neko po ovlaštenju primiti tačno doređeni
dužnika. One se povjerilac.
ugovaraju najčešće s Obaveze ili prava iz lične
obzirom na određena obligacije nije moguće
svojstva koja posjeduje prenositi na druga lica i
dužnik ( pjevač, slikar) ili one prestaje smrću , dok
zbog odnosa povjerenja kod neličnih obligacija
između subjekata obaveze i prava ne
obligacije. prestaju smrću, one se
prenose na nasljednike.
VRSTE OBLIGACIJA PREMA DUŽINI TRAJANJA
Trenutne obligacije
Kod trenutnih obligacija dužnikova
radnja se sastoji u jednokratnom
postupku (predaja stvari, poklon). Pod
njima se podrazumjevaju samo one
obligacije čije ispunjenje traje veoma
kratko. Trenutne obligacije se još
nazivaju prolazne ili proste obligacije.
Trajne obligacije
Trajne obligacije su one obligacije čije
ispunjenje traje duži vremenski period,
ponekad te obligacije nisu uopšte
vremenski ograničene (doživotno
izdržavanje). Od njihovog nastanka do
njihovog ispunjenja treba da prođe
duži vremenski period što u nekim
slučajevima može dovesti do
naknadne nemogućnosti ispunjenja ili
nakon zaključenja mogu nastati neke
okolnosti što može prouzrokovati
izmjenu ugovora.
VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA ODREĐENOST RADNJE
Individualne Generičke
obligacije obligacije
Individualne obligacije su Generičke obligacije nisu
obligacije kod kojih je upotpunosti određene u
obaveza dužnika tačno trenutku zasnivanja
određena. Da bi se obligacionog odnosa.
oslobodio svoje obaveze, Kod generički obligacija
dužnik mora ispuniti tačno obaveza nije
određenu obligaciju ( konkretizirana na jednu
obavezan predati knjigu stvar ( dužnik je dužan
poznatog bh. pisca). predati 100 kg kafe. 100
Indiviualne obligacije kg brašna i 100 kg šećera).
nazivaju se još specijalne Ako se desi da se iz cijelog
obligacije. U slučaju roda odvoji jedan dio i
propasti individualno upakuje onda generička
određene stvari koja je obligacija postaje
predmet obaveze, individualna. Obaveze
obaveza dužnika se gasi dužnika kod generički
za razliku od generičke obligacija nisu sasvim
obligacije gdje važi jasne. Kad je u pitanju
pravilo genus non perit, kvalitet stvari koja je
genara non pereunt ( predmet ispunjenja naš
generička stvar ne može ZOO predviđa da je
propasti, rod ne može dužnik obavezan predati
propasti) stvar srednje kakvoće.
 VRSTE OBLIGACIJA S OBZIROM NA MNOŽINU PREDMETA
Alternativne
obligacije
•Alternativne obligacije su takve
obligacije kod kojih dužnik duguje
jedan od dva ili više predmeta
obaveze, ali ta obaveza prestaje kada
on ispuni jednu od predviđenih
obaveza. Predmet obaveze je
ispunjenje jedne ili više dugovanih
radnji, odnosno predaja jedne ili više
dugovanih stvari. Kod alternativnih
obligacija postoji mogućnost izbora
između više obaveza. Pravo izbora
najčešće regulišu same stranke
sporazumom. Ako stranke to nisu
odredile niti iz predmeta obaveze ne
proizilazi ko ima pravo, pravo izbora
pripada dužniku. Izbor jedne od
obaveza vrši se jedonostranom izjavom
volje. Jednom napravljen izbor se ne
može mjenjati osim ako je izbor
napravljen u zabludi.
Fakultativne Kumulativne
obligacije obligacije
• Fakultativne obligacije su takve obligacije •Kumulativne obligacije su takve
kod kojih se duguje određeni predmet, ali
obligacije kod kojih dužnik duguje
obligacija može prestati ako povjerilac
primi, odnosno kad mu dužnik preda drugi
dva ili više predmeta i sve te
određeni predmet. Kod fakultativnih predmete mora predati povjeriocu
obligacija postoji mogućnost da se da bi se oslobodio obaveze.
dugovana radnja zamjeni nekom drugom Mogućnost izbora ne postoji, jer
kojom bi se obaveza ugasila. Kod ove predaja svih dugovanih predmeta
vrste obaveze postavlja se pitanje, ko ima predstavlja jedinstvo dužnikove
ovlaštenje tražiti predaju druge stvari ili
izvršenje druge radnje. Kad je u pitanju
obaveze. U slučaju da propadne
dužnik u slučaju da je predmet obaveze jedan od predmeta, povjerilac
postao nemoguć dužnikovom krivicom on može zahtjevati predaju ostali
ima mogućnost izbora: on može predati ukoliko kod njega postoji interes.
drugi predmet i tako uredno ispuniti Ako do propasti jednog ili čak svih
obavezu ili izabrati za obavezu predmet dugovani predmeta dođe
koji je postao nemoguć i umjesto njega
povjeriocu nadoknaditi štetu. Kad je u
dužnikovom krivicom, on će biti
pitanju povjerilac postoji mogućnost da obavezan da povjeriocu
ovlaštenje bude na njegovoj strani. On nadoknaditi štetu.
može od dužnika zahtjeva predaju druge
stvari osim u slučaju kada je
nemogućnosti predaje glavnog predmeta
nastupila prije vjerovnikove izjave da želi
predaju druge stvari. Nemogućnost ne
smije biti skrivljena od strane dužnika.
POTPUNE I PRIRODNE OBLIGACIJE
• Obligacije koje uživaju pravnu zaštitu nazivaju se potpune ili
prinudne obligacije. U obligacionom pravu potpune obligacije
su pravilo, a prirodne izuzetak. Neki autori za ovu vrstu obligacija
koriste termin utužive, mada je ovaj naziv sporan jer i kod druge
Potpune vrste obligacija povjerilac može podnijeti tužbu, ali mu sud neće
pružiti zaštitu. Zaštita kod potpunih obligacija se ostvaruje tužbom
(prinudne) ili prigovorom.

• Prirodne obligacije su pravne obligacije ali kod njih je dužnikova

odgovornost znatno smanjenja. Kod potpunih obligacija zakon
štiti dok kod prirodnih ispunjenje obaveze ovisi o volji dužnika.
• Prirodne obligacije su: zastarjele obligacije, obligacije kod čijeg
Prirodne zaključenja nije poštovana određena (dokazna) forma i
obligacije iz dopuštene igre ili opklade ako predmet igre ili
(naturalne) opklade nije predat.
NOVČANE OBLIGACIJE (OBAVEZE)

Novčane obligacije

Dužnik kod novčanih obligacija svoju

Novac je opći ekvivalent i opće
obavezu može ispuniti i prije roka. Kad
sredstvo plaćanja. Postoje i
je u pitanju mjesto ispunjenja ako ono
nenovčane obligacije koje se sastoje u
nije dogovoreno, nije određeno
predaji određene stvari, činjenju ili
pravnim poslom ili zakonom vrijedi
propuštanju. Specifičnost novčanih
pravilo da će se obaveza ispuniti u
obligacija je što ne može doći do
mjestu prebivališta povjerioca ,
nemogućnosti ispunjenja obaveze.
odnosno boravišta. Načelo
Kod novčanih obligacija, dužnik kod
monetarnog normalizma – dužnik će
docnije pored glavnice duguje i
isplatiti iznos na koji obaveza glasi, bez
zatezne kamate.
obzira na variranje kursa valute.
LITERATURA

 Abedin Bikić, Obligaciono pravo-opći dio, drugo izmijenjeno i

dopunjeno izdanje, Sarajevo, 2007.
 Zakon o obligacionim odnosima, "Službeni list RBiH", br. 2/92,
13/93 i 13/94, "Službene novine Federacije BiH", br. 29/03.

Redovni i vanredni studenti - do 50. strane (Osnovna načela

obligacionog prava).