Phd.

Hysni BAJRAMI
Teoria e kushtetutave te shkruara dhe te pashkruara lidhet me
formën e tyre.
1. Kushtetuta te shkruara janë ato kushtetuta te cilat janë te
shkruara dhe te përmbledhura ne një dokument te caktuar
2. Kushtetuta te pashkruara janë ato kushtetuta te cilat nuk
janë te përmbledhura ne një dokument te veçante, por
paraqiten ne formën e zakoneve kushtetuese

2
 Autoret ne teorine e te drejtes kushtetuese permendin disa
shkaqe te paraqitjes se kushtetutave te shkuruara:
1. Shtetet e Amerikes Veriore
2. Idete perparimtare te mendimetareve te shk.XVIII
3. Qartesia e Kushtetutave te shkruara
4. Njohja me e lehte e shtetasve me te drejtat e veta
5. Proklamimi i te drejtave dhe lirive te njeriut

3
 Ndarja ne kushtetuta te forta dhe te buta behet duke e marre
parasysh ekskluzivisht kriterin formal te kushtetutës
1. Kushtetuta te forta janë ato kushtetuta te cilat miratohen
nga organi me i larte shtetëror, ne procedure te veçante nga
ajo e miratimit te ligjeve
2. Kushtetuta te Buta janë ato kushtetuta qe miratohen dhe
ndryshohen nga organi i rëndomte shtetërore ne procedura
te rëndomta qe janë te ngjashme me ato te ligjeve

4
1. Kushtetuta Reale konsiderohen ato qe paraqesin gjendjen
reale ne shoqëri
2. Kushtetutat Fiktive janë ato kushtetuta qe nuk zbatohen ne
praktike dhe njeherit fshehin realitetin ne shoqëri
3. Kushtetutat Reale-programatike janë ato kushtetuta te cilat
merren me parashikimet e zhvillimeve ne shoqëri dhe te
ardhmen e nje shteti
4. Kushtetutat programore-deklerative te cilat merren me
synimet e zhvillimeve ne shoqëri duke mos paraqitur
gjendjen tanishme

5
1. Kushtetuta Akti me i larte juridik dhe politik
2. Kushtetuta ligj themelor i shtetit
3. Kushtetuta kontrate e shtetit me qytetaret

6
Kuptimi Formal-e paraqet kushtetutën si akt juridik i shkruar
dhe i kodifikuar, i miratuar nga organi me i larte shtetërore
sipas procedurës se veçante.

Kuptimi Material-e paraqet kushtetutën si tersi normash ose

rregullash te cilat e rregullojnë bazën e sistemit shoqërore.

7
 Ne kuptimin Formal kushtetuta eshte akt juridik i shkruar dhe i kodifikuar, me fuqi
me te larte juridike, i miratuar nga organi me i larte shteterore, sipas procedures
se veqante ( e cila dallohet nga procedura per nxjerrjen e ligjeve dhe akteve tjera)
 Me kushtetute rendom sanksionohet epersia e normave kushtetuese ne raport
me te gjitha normat e tjera juridike. Normat kushtetuese kane fuqi me te larte
juridike. Te gjitha normat e tjera juridike duhet te jene ne pajtim perkatesisht nuk
mund te jene ne kundershtim me normat kushtetuese.
 Kushtetuten e miraton organi me i larte shteterore – organi perfaqesues ose
organi posaqerisht i zgjedhur vetem per kete qellim – kuvendi kushtetutedhenes.
Ajo mund te miratohet edhe ne referendum si forme me e plote nepermjet te se
ciles realizohet sovraniteti popullor. Rasti i pare eshte me i perhapuri ne bote,
mirpo per dallim nga ligjet per nxjerrjen e kushtetutes zbatohet procedura me e
nderlikuar dhe shumica e kualifikuar. Sa i perket formes se dyte se miratimit te
kushtetutes ajo na paraitet me rralle. Zakonisht eshte paraqitur pas ndryshimeve
revulocionare . Forma e trete miratimi nepermjet referendumit gjithshtu eshte e
rralle

8
Përfaqësuesit e kuptimit material te kushtetutës e trajtojnë
ketë kuptim ne katër drejtime:
1. Kushtetuta ne kuptimin material lidhet me shtetin, si një
nder qeshjet qendore te materies kushtetuese
2. Kuptimi material i kushtetutës mbështetet ne lidhjen e
ngushte te kushtetutës me te drejten (H.Kelzen)
3. Kuptimi material i kushtetutës mbështetet ne lidhjen e
kushtetutës me institucionet politike te shtetit.
4. Kushtetuta ne kuptimin material është tërësi raportesh dhe
rrethanash reale.

9
Kuptimi Politik-”Kushtetuta paraqet dekleracion te
proklamuar solemnisht, qe përmban rregulla për kontrollin e
pushtetit politik, veçmas për mbrojtjen e lirive dhe te
drejtave te njeriut”

Kuptimi Filozofik-”Kushtetuta është shprehje e vullnetit te

larte, me te cilin vendoset rendi i punes ne nje shtet (Aristotli
dhe Hegeli)

Kuptimi Teorik i Kushtetutes-Kushtetuta paraqet kuptimin

sintetizues te kuptimit formal, material, politik te
kushtetutës.

10
1. Kushtetuta është ligj themelore i një vendi
2. Kushtetuta është akti me i larte i një vendi, nga i cili derivon
dhe mbështetet i tere rendi juridik
3. Kushtetuta ka vetitë e aktit ideo-politik-Nepermjet
Kushtetutës vjen ne shprehje ideologjia e caktuar e një shteti
4. Kushtetuta shprehet si akt prokramor deklarativ, ajo
përcakton suazat e zhvillimit te shtetit si dhe qëllimet dhe
detyrat e rendit kushtetues.

11
 Përmbajtja e kushtetutës varet nga vullneti i
kushtetututevenesit, përjashtimisht ne rastet kur ky vullnet
është i kufizuar

 Pavaresiht nga vullneti i Kushtetutevenesit janë dy qeshje te

cilat duhet ti përmbajë gjithsesi kushtetuta:

1. Pushtetin shtetëror

2. Liritë dhe te drejtat e qytetarit

12
 Pavarësisht dallimeve qe hasim ne vendet e ndryshme
struktura e kushtetutës përbehet nga këto pjese:
1. Preambula (ne përjashtim te kushtetutave te cilat qëllimet e
preambulës i vendosin ne parimet themelore)
2. Pjesa Normative
3. Dispozitat kalimtare

13
Pyetje dhe sygjerime

14