ŞÜPHE, MERAK

ve
YARATICILIK
(FELSEFİ ve BİLİMSEL)

Prof. Dr. İsmail Hakkı AYDIN

Beyin, Omurilik ve Sinir Cerrahı
• HAYATA, DEVAMLI DEĞİŞİM VE
DEVİNİM HALİNDEKİ PARADİGMALAR
VE PERSPEKTİFLERLE BAKMALIYIZ.

• BU DA HAYATA BAKIŞIMIZI
DEĞİŞTİRİYOR!
• CONNECTOM

• BÜTÜNSELLİK

• BAĞLANTISALLIK
ONBEŞ YILDA BİR, TIBBİ
PARADİGMALAR DA
DEĞİŞMEKTEDİR!
2015 den Sonra Üç Büyük Devrim;
-Epigenetik
-Connectom
-Laniakea
• Bilimsel Katmanlar Üstüste Biner

• Makro Cerrahiden… Robotik Cerrahiye

• Bireysel Zihinden… Toplum Zihnine
1600 lü YILLAR, AYDINLANMA YA
DA AYDINLANAMAMA ÇAĞI
BACON
DECARTES
NEWTON
ESKİDEN KURAMLAR VE TEORİLER
VARDI!
ŞİMDİ, NESNEL BAĞLANTISALLIK!
 YENİ PARADİGMA;
BAĞLANTISALLIKTIR.
 SOĞAN KATMALARI ŞEKLİNDE
GELİŞEN BİLİM, BİR ÖNCEKİNİ
REDDETMEZ, ÜSTÜNE DAHA YENİ,
DAHA İYİ GÖRÜŞLER İLAVE EDER.
Yeni Paradigmalar, daha iyi görüş
ve düşünceler ortaya koyar.
Bu da. bizim zihin, şuur ve
düşüncemizi şekillendirir.

ESAS OLAN, BEDEN-ZİHİN

BÜTÜNLÜĞÜDÜR!
 Yeni Bilim,
Bağlantısallık içindeki
Matetematiğin Peşinde…
Her bağlantısallığın bir
Matematiği var!
Bu, YENİ BİR DİL…
 KAİNATTA HER ŞEY,
KUŞLAR, KARINCALAR,
HAYVANLAR, BİTKİLER…
HER ŞEY BİR BÜTÜNSELLİK İÇİNDE!
HER ŞEYİ BU BÜTÜNSELLİK İÇİNDE
İNCELEMELİ VE MATEMATIĞINI
ÇÖZMEK DURUMUNDAYIZ!
BEYİN, SADECE BİR ORGAN DEĞİL,
ZİHİN, ŞUUR, DÜŞÜNCE VE YAŞAM
ÜRETEN BİR MATEMATİKSEL
DEĞERDİR!
(CONNECTOM)
 AĞ İLE ANLAM KAZANIRIZ!
Hiç Bir Şey, Tek Başına Anlam İfade
Etmez.
BİZİ, BİZ YAPAN YANIMIZDAKİDİR!
HÜCEYİ ÖNEMLİ YAPAN, KENDİSİ
DEĞİL, BİRİBİRİ İLE OLAN İLİŞKİLERİ
VE BÜTÜNSELLİĞİDİR
 BEYİN DAMARLARINDAKİ
ANGİOGENETİK
BAĞLANTISALLIK ÖNEMLİDİR!
NOKTASAL DEĞİL…
YARATICILIK VE BAĞLANTISALLIK
 ROBOTLAR,
YARATICILIĞIMIZI
GELİŞTİRECEKTİR!
 İnorganik Evrenden, Hayata
Varıncaya Kadar, Belli Katmanlar İç
İçe Geçmiştir.
 Yaratıcılık; var olmayan bir şeyi
ortaya koymaktır.
Bilgiler ve veriler içindeki
bağlantısallık, paradigma farklılığı
ile yaratıcılık oluşturur.
Paradigma her şeyi değiştiriyor;
Bilim’i
Siyaset’i
Kültür’ü
KNOWLODGE IS THE POWER!
 BİLGİ ENERJİDİR!
Maxwell Deneyi (1867)
Bilgi ile küçük bir buzdolabı
çalıştırıldı!(2014?)
Partikül haraketleri ile ortam ısınır
ve bu da ENERJİ haline gelir!
İNANMAK DEĞİL, ANLAMAK…
 NEWTON,
MADDE FİZİĞİ

EINSTEIN, TESLA,
KUANTUM FİZİĞİ
REAKSİYONLAR ÇİFT YÖNLÜ
---------
DÖNÜŞÜM
ENERJİ-MADDE-ENERJİ

EPİGENETİK ÖĞRETTİ Kİ,

DNA-RNA-PROTEİN
 EPİGENETİK
OPTOGENETİK

Her şey GEN değil…

Genlerin de bir Konnektomu var!
ONUR, HAYSİYYET, ŞAHSİYYET!
 ASTROFİZİK KURAMI
(LANİAKEA)

KAİNATTA VAR OLAN HER ŞEY, BİRİBİRİ

İLE BAĞLANTISALLIK İÇERİSİNDEDİR!
 GENOM PROJESİ BİTİNCE,
TEDAVİSİZ HASTALIKLARIN SADECE
%6 SINA ÇARE BULABİLDİK.
ÇÜNKÜ,
GENLERİN BAĞLANTISALLIĞI
BİLMİYORUZ!
 22.000 GENİN KENDİ
ARALARINDAKİ BAĞLANTISALLIĞI
BİLMİYORUZ.
Gen sayısı önemli değil.
Nicelik değil, Nitelik ÖNEMLİ…
Muz ve Balinada, insandakinden
daha çok fazla gen var!
BİR
 HCP
İsvçre, Blue Brain Projesi;
Henry Markem, sadece 38.000/100
Milyar nöronun konnektomunun
matematiksel bağlantısını
inceleyebiliyor.
Elimizdeki bilgisayarların kapasitesi
buna yetmiyor!
 Beyinde nöroplastisite özelliğine
sahip, bilgi ile değişebilen,
NÖROKİMYASAL BİLGİ IRMAKLARI
(LİF) var. Her bir lifi de 100 Milyon
nöron oluşturur.
Amazon Deltası da değişiyor…
 KÖRLERDE, YENİ VE GÜÇLÜ
NÖROKİMYASAL BİLGİ IRMAKLARI
OLUŞUYOR.
ARTIK BUGÜN BİZ BEYNİ, LOBLAR
OLARAK İNCELEMİYORUZ.
BİR HARİTA OLARAK
DEĞERLENDİRİYORUZ!
 HER ŞEY, TÜM YAŞAM,
İÇİÇE GEÇMİŞ BİR
ENFORMASYON VE YAŞAMLAR
SİSTEMİDİR!
CONNECTOM

NÖRON-ZİHİN İLİŞKİSİ
HUMAN BRAIN
KUŞLARIN MATEMATİĞİ
Kaç PHI bilinç üretiyoruz!
Nöronal Bağlantısallığın bir
Matematiksel değeri vardır.
Bilinç Birimi= PHI değeri
(Julio Tononi, Milano Üniv.)
ZEKA-ZİHİN-BİLİNÇ;
-KUARK
-ELEKTRON
-ATOM
-NÖRON
-HÜCRE
-TÜMÖR
-SINIF, KÜME...
-TOPLUM
-MİLLET
-SOSYOLOJİK SİSTEMLER
İNSANI İNSAN YAPAN, GENOMU
DEĞİL KONNEKTOMUDUR!

GEN-KADER
KONNEKTOM-SUÇ VE CEZA
 OPTOGENETİK AĞLARI
DEĞİŞTİRMEK MÜMKÜN MÜ?
(Parkinson, Alkolizm, Madde
Bağımlılığı, Şizofreni…)
Bağlantısallıklarını tesbit eder ve
değiştirebilirsek, tedavi edebiliriz!
 Bağlantısallık Matematiği,
YENİ MATEMATİK
(Kalkulüs değil)
Yapraktan(EGO), Dal, Budak,
Gövde, Ağaç ve ORMAN…
Her ağacın bir karınca kümesi var
ve bütünsellik içinde…(Science)
 BUGÜN,
HER ŞEYİ TEK TEK
İNCELEMEK YERİNE, BİR
BÜTÜNSELLİK İÇİNDE
İNCELİYORUZ!
Bir video filmi, bir virüse aktarılarak
çoğaltılabilmektedir!
(Nature Makalesi)
 ANLATABİLECEK KADAR
ANLAYAMADIĞIM BİR ŞEYİ,
ANLATABİLMEK ÇOK ZOR!
 CANLILIK; Bilgi işleme kabliyetidir.

Enformasyon işleyen her sistemin de

yaratıcılığı ve zakası vardır!

Alice ve Bob Robotlarını hatırlayalım!

Kendi aralarında, bilgi işleyip, bir zeka ortaya
koydular ve yeni bir lisan oluşturdular.
Proje İptal…
Yapay Sinir Ağları, yapay Zeka ve Sophia…
 KUR’AN-I KERİM, EŞYA ve
TOPLUM…

CANLI-CANSIZ, HER SOSYOLOJİK

SİSTEMİN BİR ZEKASI, BİR ZİHNİ, BİR
ONURU VE HAYSİYYETİ VARDIR!
 OXFORD Sözlüğü
POSTTRUTH (2017)
(ÇELİŞKİLER DÖNEMİ)
Anlamak değil, İnanmanın önemli
olduğu bir dönemdeyiz!
 Paradigma hızlı değişiyor.

Paradigma değişimi ile, yeni

yaratıcılıklar ortaya çıkıyor.

Yaşamı değiştirmek, BİLGİ İŞLEME ile

mümkündür! (Bilgi, Kedi, Çiçek…)
İçimizdeki tek bir hayalci
hücre, yaşamımızı
değiştirebilir!

1 KELEBEK/8000 TIRTIL
 DİKKAT!
TOPLUMU DEĞİŞTİRMEDEN ÖNCE,
KENDİMİZİ DEĞİŞTİRMELİYİZ!
HAYAL, MERAK ve ŞÜPHE
YAŞAM, İNSAN İÇİN DEĞİL,
İNSAN, YAŞAM İÇİNDİR!
POSTTRUTH, GERÇEKLİK SONRASI,
ÇELİŞKİLER DÖNEMİ;
-Popülist
-Korumacılık
-Muhafazakarlık
-Kurumsal Din=Devlet Aklı
-İçe kapalı Milliyetçilik
-Düşman figürü üretmek
-Anlamak değil, inanmak...
 İçinde bulunduğumuz durumu,
ancak BİLİM ile değiştirebiliriz!

İnanmaktan ziyade ANLAMAK şart!

SPİNOZA Düşüncesine dönüş!
123
124
125
TEŞEKKÜRLER...
 BİLİM-SAN’AT
• İLİM, TER, İLHAM

• HASRET-VUSLAT

• BİLGİ-BİLİM ADAMI

• SAN’AT-SAN’ATÇI

• İLİM, SANCI, İŞKENCE, ÖLÜM

(Sokrat, Bruno, Galileo, İmam-ı
Azam, M. Arabi…)

• ÇATLAMIŞ DUDAK VE SU

• HAK VE HAKSIZLIK
TEŞEKKÜRLER