პოლიტიკური იდეოლოგიები

ზურაბ ჯაფარიძე ცოტნე კობერიძე

 გეგმა
1. ლიბერალიზმი
2. სოციალიზმი
3. კონსერვატიზმი
4. ნაციონალიზმი
5. ანარქიზმი
 იდეოლოგია- (ბერძ. idea ცნება, იდეა
და logos მოძღვრება)
მემარჯვენეობა-მემარცხენეობა

კომუნიზმი - სოციალიზმი - ლიბერალიზმი - კონსერვატიზმი - ფაშიზმი

კომუნიზმი ფაშიზმი

სოციალიზმი კონსერვატიზმი

ლიბერალიზმი
 ლიბერალიზმი

ლიბერალიზმის სახეები

1)კლასიკური ლიბერალიზმი
2)თანამედროვე ლიბერალიზმი
3)ნეო ლიბერალიზმი
4)ლიბერტარიანიზმი
5)ქართველი ლიბერალები
6)ლიბერალიზმის მომავალი
ბუნებითი უფლებები

1)სიცოცხლის უფლება
2)კერძო საკუთრება
3)ინდივიდუალური თავისუფლება

სახელმწიფო გუშაგი
 უტილიტარიზმი

„რაც შეიძლება მეტი ადამიანის სწრაფვა

რაც შეიძლება მეტი სიამოვნებისკენ“
თავისუფალი ეკონომიკა
 სოციალური დარვინიზმი

• არა პატერნალიზმს
• ადამიანი რაციონალურია
• ერთნაირი თამაშის წესები განსხვავებული
ჯილდო
• თანასწორობა

„მე არ გამაჩნია რაიმე პატივისცემის გრძნობა თანასწორობის მოთხოვნების

მიმართ, რაც, როგორც მე მეჩვენება, მხოლოდ კარგად შეფარული შურია და
მეტი არაფერი“ (ჰაიეკი 1997)
 თანამედროვე ლიბერალიზმი
1)პოზიტიური თავისუფლება
2)ეკონომიკაშ ჩარევა, კეინზი
3)სოციალური (ორდო)ლიბერალიზმი
 ნეო ლიბერალიზმი

ჩიკაგოს სკოლა ავსტრ.ეკო სკოლა

 ლიბერტარიანიზმი

„ბრძენს უთქვამს: არაფერში ვერევი ხალხი თვითონ იცვლება; მე

სიმშვიდეს ვუწყობ ხელს, ხალხო თვითონ აწესრიგებს; არაფერში
ვერევი ხალხი თვითონ მდიდრდება.“ ლაო ძი
ქართველი ლიბერალები

,,რა არის მთელი პროგრესი კაცობრიობისა, თუ არა ის,

რომ ადამიანის პიროვნება, ადამიანის სინდისი, ყოფა-
ცხოვრება, – უსაბუთოდ, უსაფუძვლოდ არავისაგან
ხელშეხებული არ იყოს, არავისაგან შემწიკვლულ,
შეგინებულ, შევიწროებულ“ (ილია 1997: 45).
,,მოვალეობის გარეშე უფლება არ არსებობს, ხოლო
მოვალეობა ისაა, რომ პატივი სცე, დაიცვა კიდეც
სხვისი უფლება და არ დაარღვიო იგი“ (ილია 1961: 81).
,,ხელშეუხებლობა პირადის საკუთრებისა … მერმისის
ქვაკუთხედად არის აღიარებული, და ყოველს, რაც
ჰზღუდავს და ჰხუთავს ამ ხელშეუხებლობას, რჯული
ძნელად იშვნევს, ძნელად იწყნარებს“ ,,კერძო
საკუთრება ჯერ კიდევ ქვაკუთხედად უდევს … მთელს
ცხოვრებას დაწინაურებულ ქვეყნებისას მთელ
დედამიწის ზურგზე (1997: 222)
ლიბერალიზმის მომავალი
 კონსერვატიზმი

როდის და სად ჩამოყალიბდა კონსერვატიზმი ?

კონსერვანტული იდეები და დოქტრინები პირველად XVIII

საუკუნის ბოლოს და XIX საუკუნის დასაწყისში გაჩნდა, როგორც
უკურეაქცია საფრანგეთის რევოლუციით გამოწვეულ
რადიკალურ ეკონომიურ და პოლიტიკურ ცვლილებებზე.
კონსერვატიზმი,როგორც იდეურ-პოლიტიკური მიმდინარეობა

კონსერვატიზმი არის იდეურ-პოლიტიკური მიმდინარეობა,რომელიც

ცდილობს შეინარჩუნოს მდგრადი ტრადიციები და წინ აღუდგეს
რადიკალურ ცვლილებებს.

ედმუნდ ბერკი (1729 _1797) ოტანტონისტები 88 vs ბერკიანელი

ბერკიანელები: ჯონ ადამსი, ტოკვილი, ჩერჩილი

ოტატონისტები: მესტრი, ბონალდი

პირველყოფილური ცოდვა აუცილებელი ტრადიციული ჩარჩო

მისი დამახასიათებელი ნიშან- თვისებებია:

• ტრადიცია
• პრაგმატიზმი
• ადამიანის არასრულყოფილება.
• იერარქია
• საკუთრება
 კოსერვატიზმი

აპრიორიზმი vs. გამოცდილება

ორგანული vs ატომისტური

თავისუფლება vs. თანასწორობა

არისტოკრატია(ტიტულოვანი vs ბუნებრივი) vs დემოკრატია

ინტერნაციონალიზმი-----------ნაციონალიზმი-----------ინტერნაციონალიზმი
 ახალი მემარჯვენეები
ახალი მემარჯვენეები კონსერვატული მსოფლმხედველობის ის
ნაირსახეობაა,რომელიც უპირისპირდება ეკონომიკაში სახელმწიფოს

ჩარევას და ლიბერალური და პროგრესული სოციალური ღირებულებების

გავრცელებას
 ქართული კონსერვატიზმი
მამების vs შვილები
 საზოგადოება

• ადამიანის „პლასტიური“ ბუნება

• ინდივიდი საზოგადოების განუყოფელი ნაწილია
• კოლექტივიზმი
 თანამშრომლობა

• არა კონკურენციას
• ბუნებრივი ურთიერთობა ადამიანებს შორის- თანამშრომლობა
• Rochdale Pioneers
 თანასწორობა

• სოციალური და ეკონომიკური თანასწორობა

• ერთიანი შრომა საერთო სარგებელისთვის
• სოციალური უთანასწორობა-კონფლიქტის საფუძველი
• კერძო საკუთრების გაუქმება
 სოციალური კლასი

• ერთნაირი სოციალური და ეკონომიკური მდგომარეობის

მქონდე ადამიანთა ჯგუფები
• სოციალური კლასი მარქსისტული გაგებით
• სოციალური კლასი სოციალ-დემოკრატების გაგებით

„პროლტარებო ყველა ქვეყნისა, შეერთდით! თქვენ არაფერი

გაქვთ დასაკარგი, საკუთარი ბორკილების გარდა“
 საზოგადოებრივი საკუთრება

• საკუთრება უსამართლობის შედეგია

• კერძო საკუთრება სიხარბეს იწვევს
• უკლასო კომუნისტური საზოგადოება კერძო საკუთრების ნაცვლად
რევოლუციური სოციალიზმი
ევოლუციური სოციალიზმი

Beatrice Webb Sidney Webb

Auguste Blanqui
 მარქსიზმი

1. კლასიკური მარქსიზმი
2. ორთოდოქსული კომუნიზმი-სტალინიზმი
და ლენინიზმი
3. თანამედროვე მარქსიზმი
4. მარქსიზმის აღსასრული
1. სოციალური დემოკრატია
2. ეთიკური სოციალიზმი
3. რევიზიონისტური სოციალიზმი
4. ნეორევიზიონიზმი და „მესამე გზა“, კომუნიტარიზმი

„შეჯიბრი, როცა შესაძლებელია; დაგეგმვა, როცა აუცილებელია“

 ანარქიზმი

წარმოშობა
• ბერძნული
• ა-არა
• არქოს-მმართველი

ანარქია
არა მმართველობას
 არა

სახელმწიფოს

კანონებს

ავტორიტეტებს

ძალაუფლებას
 ბნელი სამება

• სახლემწიფო
• კაპიტალიზმი
• ეკლესია
"გინდათ რომ არავინ დაჩჩაგროს სხვები? მაშინ
გავაკეთოთ ისე რომ არავის ჰქონდეს
ძალაუფლება"
ანარქია არ ნიშნავს უბრალოდ „მთავრობის არარსებობას“,
ის ნიშნავს ავტორიტარული ორგანიზაციის და იერარქიის
ყველა ფორმის უარყოფას
 იდეოლოგიების მომავალი

• იდეოლოგიის დასასრული (ბელი)

• ისტორიის დასასრული (ფუკუიამა)
• პოსტმოდერნიზმი
• გლობალიზაცია
 Daniel Bell
1919-2011

The End of Ideology (1960)

post-industrial society
 პოსტმოდერნიზმი

• ინტელექტუალური მოძრაობა, რომელიც აბსოლუტური და

უნივერსალური ჭეშმარიტების იდეას უარყოფს და,
ჩვეულებრივ, ყურადღების ცენტრში აქცევს დისკურსს,
დებატებსა და დემოკრატიას.
 გლობალიზაცია

• +
• ფასების კლება ქვეყნებს შორის მეტი კონკურენციის გამო
• მეტი ინვესტიცია და სამუშაო ადგილი ღარიბი ქვეყნებისათვის
• კულტურული გაცვლა, მეტი მოგზაურობა, მეტი ტოლერანტობა
• ტექნოლოგიების გაცვლა და პროგრესი

• -
• კორპორაციების მეტი გავლენა პოლიტიკაზე
• ავადმოყოფობების გავრცელება
• სამუშაო ადგილების შემცირება განვითარებულ ქვეყნებში
• ტრეფიკინგი და მონური შრომა; ტერორიზმი
მადლობა ყურადღებისთვის