Saobraćajnice 2

vežba VI + kontrolni zadatak

Studijski program: Građevinarstvo

Demir Vatić
demirvatic1609@gmail.com
 Računanje i obeležavanje
prelaznice između kružnih lukova
suprotnog smera (kontralukovi)
• Ako su u situacionom planu ucrtani samo kružni lukovi bez prelaznica,
moramo da obratimo pažnju na to da je između kružnih lukova
dovoljna udaljenost, ako hoćemo da umetnemo prelaznicu.
• Prelaznicu možemo umetnuti između kružnih kontralukova na dva
načina:
1. Od tangente koja spaja kružne kontralukove poluprečnika R1 odnosno R2
odmaknemo kružne lukove za Δ R1 odnosno ΔR2 koliko zahtevaju prelaznice
L1 odnosno L2. Ovaj način nije za preporuku, jer se sa odmicanjem kružnih
lukova mogu znatno izmeniti zemljani radovi, te bi bilo potrebno da se trasa
ponovo pomera.
2. Kružne kontralukove ostavimo na mestu na kome su, a tangentu između njih
okrenemo toliko, da dobijemo odmak koji je potreban za umetanje
prelaznice između kružnih kontralukova. Ovaj način pogodan je za umetanje
prelaznice između kružnih kontralukova pri rekonstrukciji puteva koji nemaju
prelaznica. Trasa puta se pri tome malo menja.
• Ako umetnuta međuprava između kružnih kontralukova nije
predugačka, a nema smetnje ubacivanju dugih prelaznica,
preporučljivo je da umetnemo toliko duge prelaznice, da se počeci
obe prelaznice spajaju, odnosno da je između njih samo kratka prava,
koja se kasnije, kada je put izgrađen i ne primećuje.

• Činjenica da kratak pravac između početaka obe prelaznice ne utiče

na oblik trase znatno nam pojednostavljuje zadatak umetanja
prelaznice između kružnih kontralukova.
• Ako su R1 i R2 poluprečnici kružnih lukova, L1 i L2 dužine prelaznica,
neka među njima postoji bar približno odnos: R1 L1 = R2 L2. Prema
tome, kružnom luku manjeg poluprečnika R1 pripada duža prelaznica
L1, a kružnom luku većeg radijusa R2 pripada kraća prelaznica L2.

• Ovo nam koristiti i pri projektovanju i to pri oblikovanju prelaznih

rampi između kontralukova, pošto poprečni nagibi u krivinama moraju
biti izabrani prema poluprečnicima kružnih lukova.
•  Princip umetanja prelaznice pomoću okretanja međutangente je
sledeći:
Odredimo tačno dodirne tačke tangente sa kružnim lukovima i to na taj način, da povučemo
sečice koje su paralelne sa tangentom. Presečne tačke simetrala tih sečica sa kružnim lukovima
su dodirne tačke.
Dužine prelaznica izračunaćemo po sledećim jednačinama:

• p je dužina međuprave između kružnih kontralukova

• Koeficijent k2 dobijamo iz odnosne tabele 1 za određeni odnos
• 
Ako u tabeli 1 ne nađemo tačan odnos , važi za određivanje koeficijenta
k2 linearna (pravolinijska) interpolacija.

• Pošto po ranije navedenim jednačinama skoro nikada ne dobijamo

okrugle vrednosti za dužine prelaznica L1 i L2, dobijene vrednosti
ćemo zaokružiti ukoliko želimo da dobijemo dužine prelaznica koje se
nalaze u priručniku za obeležavanje klotoide i za koje možemo
direktno da očitamo vrednosti za obeležavanje.

• Pri tome se mora voditi računa da se počeci prelaznica ne preklapaju!

• Kada su određene zaokružene vrednosti dužina L1 i L2, sračunamo
(očitamo) odmake krugova Δ R1 i Δ R2, apscisne dužine l1 i l2 kao i
dužine d1 i d2.
• Na rastojanju Δ R1 od kružnog luka poluprečnika R1 i na rastojanju
Δ R2 od kružnog luka poluprečnika R2 nacrtamo pomoćne kružne
lukove poluprečnika R1 i R2 (slika 1).
• Na ova dva pomoćna kružna luka povučemo zajedničku tangentu i
odredimo dodirne tačke na isti način kao i ranije. Ako od dodirne
tačke kružnog luka poluprečnika R1 nanesemo u smeru prema
drugom kružnom luku dužinu d1, a od dodirne tačke kružnog luka
poluprečnika R2 u smeru prema drugom kružnom luku dužinu d2
dobijamo oba početka prelaznica PP1 i PP2.
• Od PP1 odnosno PP2 odmerimo apscisne dužine prelaznica l1 i l2, pa sa
odgovarajućim ordinatama yl1 i yl2 fiksiramo oba kraja prelaznica KP1 i
KP2.
Tabela 1
Slika 1
 Kontrolni zadatak

Za dva suprotno usmerena kružna luka poluprečnika

R1 = 120m i R2 = 350m kao i dužinu međupravca p=75m sračunati
(očitati) elemente prelazne krivine neophodne za njeno obeležavanje.
Uz rešenje zadatka obavezno dostaviti i skicu.