Saobraćajnice 2

vežba VII

Studijski program: Građevinarstvo

Demir Vatić
demirvatic1609@gmail.com
Računanje i obeležavanje prelaznica među
istosmernim kružnim lukovima različitih
poluprečnika
(korpaste krivine)
• Pošto zahtevamo da se na trasi puta svaki prelaz iz jedne zakrivljenosti
u drugu izvrši postepeno i kontinualno, mora se takođe između
istosmernih kružnih lukova različitih poluprečnika umetnuti
prelaznica.

• Između dva istosmerna kružna luka različitih poluprečnika ne

umećemo celu prelaznicu, već samo onaj njen deo po kome se
poluprečnik zakrivljenosti menja od ρ = R2 do ρ = R1 , pri čemu R2
označuje veći poluprečnik, a R1 manji poluprečnik.
• Deo prelaznice od ρ = oo do ρ = R2 otpada (slika 1).

Slika 1

• Prelaznicu između dva istosmerna kružna luka različitih poluprečnika

možemo, međutim, izostaviti, ako je razlika između poluprečnika oba
kružna luka mala i to ako je R2 < 1,2 do 1,5 R1, gde je R2 veći od R1.
• Pri rešavanju korpastih krivina sa umetnutom prelaznicom razlikujemo dva
slučaja:

1. Kružni luk manjeg radijusa se nalazi unutar kružnog luka većeg radijusa
(slika 2). U tom slučaju prelaznicu možemo da umetnemo direktno između oba kružna
luka.

Slika 2
2. Kružni lukovi se seku (Slika 3a) ili su jedan pored drugoga (Slika 3b). U tom slučaju
moramo da primenimo pomoćni kružni luk. Ovaj drugi zadatak se u stvari sastoji iz dva
prva slučaja, te se prema tome rešava na isti način.

Slika 3a

Slika 3b
• Pri rešavanju zadataka mora da nam bude poznata najmanja
međusobna udaljenost oba luka. Ako su središta oba kružna luka
dostupna na crtežu, odmeravamo razdaljinu r po liniji koja spaja oba
središta (videti Sliku 2 i Sliku 3).

• Obično su nam dati sledeći podaci: poluprečnici R1 i R2 oba kružna

luka, pri čemu je R1 < R2 i najmanja međusobna razdaljina r između
kružnih lukova (Slika 4).
Slika 4
Primer: Za dva istosmerna kružna luka poluprečnika R1 = 50m i R2 =
200m kao i najmanju međusobnu razdaljinu između kružnih lukova
r =0.5m sračunati (očitati) elemente prelazne krivine neophodne za
njeno obeležavanje.
•  Najpre ćemo naći srednji poluprečnik:

Odavde možemo dobiti ugao:

Odnosno:

Da bi pretvaranjem u lučnu meru dobili:

•  Za odnos , dobijamo iz tabele:

• Dužina onog dela prelaznice, koji spaja kružne lukove iznosi:

• Dok je cela dužina prelaznice:

• 
• Zaokružićemo dužinu prelaznice na , pa ćemo ponoviti proračun (sada
u suprotnom smeru).

• Deo prelaznice koji otpada:

Srednji poluprečnik Rm i k1 su poznati od ranije.

• 
• Iz tablica trigonometrijskih funkcija dobijamo:
pa je zatim iz jednačine , r=0.562m.
• Znači da se zbog zaokruživanja cele dužine prelaznice sa 37.73m na
40m promenila najmanja međusobna udaljenost r kružnih lukova
samo za 0.062m.
• Pošto lučna dužina L2 = 10m nije velika prema celoj dužini L1 = 40m,
možemo usvojiti da je ξ = L2 = 10m. Onda ordinatu η očitavamo
direktno iz priručnika za obeležavanje klotoide
(za R1 = 50m i L1 = 40m).
ξ = 10m i η = 0.083m
• Koordinate ostalih tačaka umetnute prelaznice u odnosu na paralelu
sa apscisnom osovinom kroz tačku K2P kao na osu x i tačku K2P kao na
početak koordinatnog sistema su:
•  Izračunaćemo još ugao :

• Ugao očitamo iz priručnika za obeležavanje klotoide za

R1 = 50m i L1 = 40m. Dobijamo: .

• Sa tim je umetnuta prelaznica između dva istosmerna kružna luka

potpuno određena.