Bé Tµi chÝnh

ChuÈn mùc KÕ TO¸N sè 29

Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n,
­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai sãt
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

TỔNG QUAN VỀ CHUẨN MỰC

 Nhằm nâng cao tính phù hợp, độ tin cậy và khả năng
so sánh của BCTC;

 Các trường hợp thay đổi chính sách kế toán; ước tính
kế toán; sai sót kế toán;

 Phương pháp trình bày BCTC khi có thay đổi về chính

sách kế toán, ước tính kế toán; Phương pháp sửa
chữa sai sót;
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Phạm vi loại trừ

 Ảnh hưởng về thuế do sửa chữa các sai sót kỳ

trước và do thay đổi chính sách kế toán được thực
hiện theo VAS 17 - Thuế TNDN.

 Việc đánh giá lại TSCĐ theo quy định của Nhà nước
đề cập tại VAS 03 và 04 là thay đổi chính sách kế
toán nhưng được xử lý như nghiệp vụ đánh giá lại
chứ không theo quy định của VAS 29.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Các nội dung cơ bản

 Chính sách kế toán và thay đổi chính sách kế toán;

 Ước tính kế toán và thay đổi ước tính kế toán;
 Sai sót kế toán và sửa chữa sai sót kế toán;
 Áp dụng hồi tố chính sách kế toán và điều chỉnh Hồi
tố các sai sót.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Phân biệt chính sách kế toán và ước tính kế toán

ChÝnh s¸ch kÕ to¸n ¦íc tÝnh kÕ to¸n

Lµ nguyªn t¾c, c¬ Lµ qu¸ tr×nh xÐt

së vµ ph­¬ng ph¸p kÕ ®o¸n dùa trªn
to¸n cô thÓ ®­îc sö nh÷ng th«ng tin vµ
dông ®Ó lËp vµ b»ng chøng tin cËy
tr×nh bµy BCTC vµ míi nhÊt

VÝ dô: Ph­¬ng ph¸p VÝ dô: ¦íc tÝnh c¸c

FIFO, vèn ho¸ l·i vay, kho¶n ph¶i thu khã
ph­¬ng ph¸p vèn chñ ®ßi, thêi gian sö
së h÷u, ph­¬ng ph¸p dông h÷u Ých TSC§,
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Phân biệt thay đổi ước tính kế toán và sửa chữa sai sót

Söa ch÷a sai sãt Thay ®æi ¦íc tÝnh

Söa ch÷a sai sãt ®Ó
kh¾c phôc lçi do
tÝnh to¸n, ¸p dông
sai chÝnh s¸ch kÕ
to¸n, bá quªn, hiÓu
sai c¸c sù viÖc vµ
gian lËn
¦íc tÝnh kÕ to¸n cÇn
ph¶i xem xÐt l¹i nÕu
kÕ to¸n
Lµ viÖc ®iÒu chØnh
gi¸ trÞ ghi sæ cña
tµi s¶n, nî ph¶i tr¶
hoÆc gi¸ trÞ tiªu
hao ®Þnh kú cña tµi
s¶n t¹o ra tõ viÖc
®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng
hiÖn thêi vµ lîi Ých
kinh tÕ trong t­¬ng
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Tác động của thay đổi chính sách kế toán,

ước tính kế toán và các sai sót

 Tác động đến Bảng Cân đối kế toán;

 Tác động đến Báo cáo lãi lỗ;
 Tác động đến Báo cáo lưu chuyển tiền tệ;
 Tác động đến công tác quản lý, điều hành;
 Tác động đến quyết định của nhà đầu tư, chủ nợ,
nhà cung cấp;
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Ý nghĩa của việc

áp dụng hồi tố và điều chỉnh hồi tố

 Không đưa quá khứ vào hiện tại;

 Xác định rõ trách nhiệm;
 Không làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh năm
hiện tại;
 Nâng cao tính so sánh.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Nguyên tắc xử lý
khi áp dụng hồi tố và điều chỉnh hồi tố

 Không được để ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh

năm hiện tại;
 Các tác động do điều chỉnh phải phản ánh vào số dư
đầu kỳ của Retained Earnings;
 Trình bày lại thông tin so sánh trên BCTC và giải trình
nguyên nhân, ảnh hưởng trên thuyết minh.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Giới hạn áp dụng hồi tố và điều chỉnh hồi tố

 Thay đổi chính sách kế toán phải áp dụng hồi tố trừ

khi không thể xác định được ảnh hưởng cụ thể của
từng kỳ và ảnh hưởng luỹ kế;

 Sai sót của kỳ trước được sửa chữa bằng caáh điều
chỉnh hồi tố trừ khi không thể xác định được ảnh
hưởng cụ thể của từng kỳ và ảnh hưởng luỹ kế;

 Khi không thể xác định được ảnh hưởng cụ thể của
từng kỳ và ảnh hưởng luỹ kế thì hồi tố kể từ kỳ sớm
nhất có thể.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Tính không hiện thực của việc

áp dụng hồi tố và điều chỉnh hồi tố

 Thực tế nhiều trường hợp khó xác định số liệu trong

quá khứ để áp dụng hồi tố;

 Có thể cần thực hiện một số ước tính kế toán khi áp

dụng chính sách kế toán mới nhưng việc thực hiện
ước tính là không khả thi, như ước tính giá trị hợp lý
của tài sản trong quá khứ;

 Không sử dụng những nhận thức có được ở các kỳ

sau khi áp dụng chính sách kế toán mới hoặc sửa
chữa sai sót.
Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Thay đổi chính sách kế toán

 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Các trường hợp được thay đổi chính sách kế toán

 Có sự thay đổi theo quy định của pháp luật hoặc của
chuẩn mực kế toán và chế độ kế toán; hoặc

 Sự thay đổi sẽ dẫn đến báo cáo tài chính cung cấp
thông tin tin cậy và thích hợp hơn về ảnh hưởng của
các giao dịch, sự kiện đối với tình hình tài chính, kết
quả hoạt động kinh doanh và lưu chuyển tiền tệ của
doanh nghiệp.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Các trường hợp không coi là thay đổi chính sách kế toán

 Việc áp dụng một chính sách kế toán cho các giao

dịch, sự kiện có sự khác biệt về cơ bản so với các
giao dịch, sự kiện đó đã xảy ra trước đây;
 Việc áp dụng các chính sách kế toán mới cho các giao
dịch, sự kiện chưa phát sinh trước đó hoặc không
trọng yếu.
 Thay đổi phương pháp khấu hao TSCĐ (Trường hợp
này được coi là thay đổi ước tính kế toán).
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Áp dụng các thay đổi trong chính sách kế toán

 Trường hợp thay đổi chính sách kế toán do áp dụng

lần đầu các quy định của pháp luật mà đã có các
hướng dẫn chuyển đổi cụ thể: Phải thực hiện theo
hướng dẫn (Hồi tố hoặc phi hồi tố).

 Các Trường hợp khác (tự nguyện hoặc không có

hướng dẫn chuyển đổi cụ thể): Phải áp dụng hồi tố
đối với thay đổi chính sách kế toán.

 Nếu không xác định được cụ thể ảnh hưởng đến từng
kỳ hoặc ảnh hưởng luỹ kế: Điều chỉnh hồi tố cho kỳ
sớm nhất có thể xác định.
Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Sai sót kế toán

 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Các loại sai sót

 Sai sót do tính toán;

 Sai sót do áp dụng sai chính sách kế toán;
 Sai sót do bỏ quên;
 Sai sót do hiểu hoặc diễn giải sai các sự việc;
 Gian lận.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Một số sai sót phổ biến trong thực tế

 Sai sót do vô ý
+ Tính toán nhầm giá trị tài sản, khoản phải thu, nợ phải
trả, giá trị sản phẩm dở dang, ...;
+ Bỏ quên, vô ý làm mất hoá đơn, chứng từ không vào
sổ;
+ Vô ý định khoản sai;
+ Vô ý xác định chưa đúng các khoản chi phí được khấu
trừ cho mục đích thuế
+ Các trường hợp khác...
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

 Sai sót cố ý (gian lận)

+ Ghi nhận doanh thu trong trường hợp thực hiện việc
bán hàng và đồng thời ký hợp đồng khác để mua lại
chính các hàng hoá đó sau một thời gian;
+ Đánh giá lại TSCĐ đã hết khấu hao và tiếp tục trích
khấu hao;
+ Không đánh giá lại các khoản mục tiền tệ có gốc ngoại
tệ cuối kỳ; Phản ánh lỗ chênh lệch tỷ giá vào giá trị tài
sản dở dang
+ Ghi nhận doanh thu trên toàn bộ số tiền nhận trước từ
việc cho thuê cơ sở hạ tầng;
+ Chủ đầu tư ghi nhận doanh thu đối với số tiền ứng
trước của khách hàng để mua nhà;
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

+ Không trích dự phòng giảm giá hàng tồn kho, dự

phòng đầu tư tài chính, phải thu khó đòi theo quy
định;
+ Không trích đúng, đủ chi phí lãi vay, vốn hoá lãi vay
không đúng quy định;
+ Không phân bổ hết chi phí QLDN vào chi phí để xác
định kết quả kinh doanh trong kỳ, ví dụ chi phí quảng
cáo, không hạch toán đủ BHXH, BHYT,....;
+ Bán hàng nhưng không hạch toán giá vốn;
+ Sử dụng quỹ lương để bù đắp chi phí không hợp lý,
hợp lệ;
+ Sử dụng các quỹ sai mục đích, ví dụ dùng quỹ ĐTPT
để bù đắp chi phí không đúng quy định;
+ Các gian lận về thuế...
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Nguyên tắc sửa chữa sai sót

 Sai sót của năm hiện tại được phát hiện ngay trong
năm: Điều chỉnh trước khi công bố BCTC.

 Sai sót trọng yếu của các năm trước: Điều chỉnh hồi
tố kể từ năm có sai sót phát sinh, trừ khi không xác
định được ảnh hưởng đến từng năm hay ảnh hưởng
luỹ kế.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Kỹ thuật trình bày thông tin hồi tố

trên báo cáo tài chính
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Sự khác biệt giữa tác động của việc áp dụng hối tố

chính sách kế toán và điều chỉnh hồi tố các sai sót

 Sự thay đổi chính sách kế toán tác động XUYÊN SUỐT

đến các kỳ trước.

 Các sai sót có thể tác động xuyên suốt hoặc chỉ tác
động đến từng kỳ đơn lẻ
+ Sai sót phát sinh trong kỳ so sánh, chỉ ảnh hưởng đến
thông tin so sánh;
+ Các sai sót phát sinh trước kỳ so sánh có tác động
xuyên suốt hoặc đơn lẻ đến BCTC từng kỳ.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Xác định ảnh hưởng của thay đổi chính sách kế

toán và sửa chữa sai sót đến BCTC

 Xác định ảnh hưởng đến từng năm đối với;

+ P/L
+ B/S
+ CFS
 Xác định ảnh hưởng luỹ kế:
+ đến năm trước liền kề năm hiện tại;
+ đến năm hiện tại.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Trình bày thông tin khi

có sự thay đổi chính sách kế toán

 Nếu sự thay đổi ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh:
+ Ảnh hưởng đến năm so sánh thì điều chỉnh vào cột
thông tin so sánh của P/L năm báo cáo.
+ Ảnh hưởng đến các năm trước năm so sánh: Trình
bày trên thuyết minh BCTC.
+ Ảnh hưởng luỹ kế điều chỉnh vào retained earnings
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

 Nếu sự thay đổi ảnh hưởng đến tài sản, nợ phải trả,
vốn chủ sở hữu:
+ Ảnh hưởng đến từng năm trước năm so sánh: Trình
bày trên thuyết minh
+ Ảnh hưởng luỹ kế đến đầu năm báo cáo: Điều chỉnh
vào cột thông tin so sánh của B/S năm báo cáo.

 Nếu sự thay đổi ảnh hưởng đến lưu chuyển tiền tệ

+ Ảnh hưởng đến lưu chuyển tiền tệ năm so sánh: Điều
chỉnh cột thông tin so sánh trên CFS năm báo cáo
+ Ảnh hưởng đến lưu chuyển tiền tệ các năm trước: Trình
bày trên thuyết minh
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Trình bày thông tin khi sửa chữa sai sót

 Đối với sai sót năm so sánh

+ Ảnh hưởng tới P/L: Điều chỉnh cột thông tin so sánh
trên P/L năm báo cáo
+ Ảnh hưởng đến B/S: Điều chỉnh cột thông tin so sánh
trên B/S năm báo cáo
+ Ảnh hưởng đến CFS: Điều chỉnh cột thông tin so sánh
trên CFS năm báo cáo
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

 Đối với sai sót các năm trước năm so sánh:

+ Ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh các năm trước
năm so sánh: Trình bày trên thuyết minh
+ Ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh năm so sánh: Điều
chỉnh lại cột thông tin so sánh của P/L năm báo cáo
+ Ảnh hưởng luỹ kế đến đầu năm báo cáo: Điều chỉnh lại
cột thông tin so sánh của B/S năm báo cáo
+ Ảnh hưởng đến lưu chuyển tiền tệ: Năm so sánh thì
điều chính vào cột thông tin so sánh CFS năm báo
cáo; Các năm trước so sánh trình bày trong thuyết
minh
Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Thay đổi ước tính kế toán

 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Xem xét lại ước tính kế toán

 Xem xét lại nếu các căn cứ thực hiện ước tính thay
đổi, có thêm thông tin hay kinh nghiệm mới;
 Việc sử dụng ước tính kế toán với độ tin cậy hợp lý là
cần thiết trong việc lập và trình bày BCTC;
 Xem xét lại ước tính kế toán không liên quan đến kỳ
trước nên không coi là sửa chữa sai sót;
 Thay đổi cách thức xác định thông tin là thay đổi
chính sách kế toán, không phải thay đổi ước tính kế
toán.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Nguyên tắc ghi nhận ảnh hưởng của thay đổi

ước tính kế toán:

 Áp dụng phi hồi tố và được ghi nhận vào P/L năm hiện
tại hoặc cả các năm tương lai. Ví dụ: Thay đổi thời gian sử dụng
hữu ích của TSCĐ, điều chỉnh khấu hao vào các năm hiện tại và tương lai

 Nếu thay đổi ước tính kế toán dẫn đến thay đổi giá trị
ghi sổ của tài sản, nợ phải trả hoặc vốn CSH thì ghi
nhận ảnh hưởng bằng cách điều chỉnh trực tiếp giá trị
ghi sổ của các khoản mục bị ảnh hưởng.
Ví dụ thay đổi ước tính đối với các khoản phải thu khó đòi: Điều chỉnh khoản mục
dự phòng; Thay đổi ước tính nghĩa vụ bảo hành: Điều chỉnh nợ phải trả
Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Thuyết minh báo cáo tài chính

 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Một số thông tin cần trình bày thêm trong thuyết minh
đối với việc thay đổi chính sách kế toán

 Tên chính sách kế toán;

 Hướng dẫn chuyển đổi chính sách kế toán;
 Bản chất của sự thay đổi chính sách kế toán;
 Mô tả các qui định của hướng dẫn chuyển đổi;
 Các khoản được điều chỉnh vào năm tài chính hiện tại
và mỗi năm trước,
 Khoản điều chỉnh cho các năm trước được trình bày
trên báo cáo tài chính.
 Và một số thông tin khác…
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Các nguyên tắc cơ bản trình bày thuyết minh

Đối với các khoản mục được điều chỉnh

 Số chưa điều chỉnh;

 Số đã điều chỉnh;
 Lý do điều chỉnh;
 Ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh và biến động vốn
chủ sở hữu.
 Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Một số thông tin cần trình bày thêm trong thuyết minh
đối với việc sửa chữa sai sót kỳ trước

 Bản chất của sai sót thuộc các năm trước;

 Khoản điều chỉnh đối với Từng khoản mục trên báo
cáo tài chính bị ảnh hưởng của các năm trước;
 Giá trị điều chỉnh vào đầu năm của năm lấy số liệu so
sánh;
 Nếu không thực hiện được điều chỉnh hồi tố đối với
một năm cụ thể trong quá khứ, cần trình bày rõ lý do,
mô tả cách thức và thời gian điều chỉnh sai sót.
 Các thông tin bổ sung khác….
Thay ®æi chÝnh s¸ch kÕ to¸n, ­íc tÝnh kÕ to¸n vµ c¸c sai
sãt

Xin Cảm ơn sự chú ý của quý vị