MEĐUNARODNI

MENADŽMENT
GRANSKA OPREDJELJENOST MEĐUNARODNOG BIZNISA I
MENADŽMENTA

 Sve industrijske grane možemo razvrstati na one koje

su nacionalnog i one koje su internacionalnog
karaktera.

 Grane nacionalnog karaktera- djelatnosti u kojima do

punog izražaja dolaze komparativne prednosti.

 Grane internacionalnog karaktera – djelatnosti u

kojima su tehnologija, planiranje životnog ciklusa
proizvoda u globalnim razmjerama poluga uspješnog
rasta i razvoja.
GRANSKA OPREDJELJENOST MEĐUNARODNOG BIZNISA I
MENADŽMENTA

 Promjena karaktera grane u pravcu rastućeg trenda

globalizacije i internacionalizacije zahtijeva
preispitivanje i promjenu strategije preduzeća.

 Polazeći od Porterove analize konkurentske pozicije na

osnovu odnosa tržišno učešće/ROI (povraćaj ulaganja)
identifikuje se startna promjena konkurentskog
položaja nacionalnog konkurenta činjenicom da
njegova grana poprima internacionalni karakter.
 UTICAJ KARAKTERA GRANE NA MEĐUNARODNU
KONKURENTSKU POZICIJU

Identifikovanje početne konkurentske pozicije u zavisnosti

od karaktera grane
Preduzeće Nacionalna Internacionalna
grana grana

Preduzeće 1. Komparativna 3. Međunarodna

nacionalnih konkurentska konkurentska
razmjera anonimnost inferiornost

Preduzeće 2. Komparativna 4. Međunarodna

internacionalnih konkurentska konkurentska
razmjera prepoznatljivost osposobljenost
 UTICAJ KARAKTERA GRANE NA MEĐUNARODNU
KONKURENTSKU POZICIJU

 Komparativna konkurentska anonimnost – pozicija kada nacionalno

preduzeće nema predispozicija za internacionalizaciju

 Komparativna konkurentska prepoznatljivost- pozicija u kojoj se

preduzeće osposobljava za poslovanje u međunarodnim tržišnim
razmjerama ( australijska vuna, kineska svila, brazilska kafa)

 Međunarodna konkurentska inferiornost – Ukoliko se preduzeće

blagovremeno ne uklopi u zahtjeve internacionalizacije, u startu
mora da računa na poziciju međunarodne inferiornosti.

 Međunarodna konkurentska osposobljenost – Preduzeća posluju u

internacionalnim razmjerama, fleksibilna su i proaktivno reaguju.
 KORPORATIVNA OPREDIJELJENOST MEĐUNARODNOG
BIZNISA I MENADŽMENTA

 Postoje sledeće kategorije odnosno profili preduzeća:

1. Nacionalno preduzeće – aktivnosti su usmjerene na lokalno tržište

2. Izvozno preduzeće – nacionalno preduzeće koje prodaje na
međunarodnom tržištu
3. Preduzeće međunarodnog karaktera – strana tržišta su sateliti a
domaće je primarno tržište
4. Preduzeće multinacionalnog karaktera – domaće tržište je jedno
od više poslovnih područja različitih po značaju i veličini
5. Preduzeće globalnog karaktera – domaće tržište je jedna
geografska jedinstvena integralno definisana cjelina
6. Preduzeće transnacionalnog karaktera
 KORPORATIVNA OPREDIJELJENOST MEĐUNARODNOG
BIZNISA I MENADŽMENTA

 Za prve tri kategorije preduzeća kažemo da su preduzeća

nacionalnog karaktera a za ostala tri da su preduzeća
nadnacionalnog karaktera.
 POSLOVNO – KONCEPCIJSKA SUŠTINA I KONKURENTSKA
SNAGA MNK

 Multinacionalne korporacije (MNK) su se prvo pojavile u okviru

ekstra aktivnih djelatnosti u cilju potpunijeg korišćenja prirodnih
resursa u svjetskim razmjerama.

 MNK obuhvataju sve one kompanije koje razmišljaju i djeluju

slijedeći nadnacionalnu logiku pri razvoju tržišta, proizvodnje i
tehnologije i koje mogu aktivno uticati na ispoljavanje
konkurentskih odnosa u međunarodnim razmjerama.

 MNK su širi pojam od pojma transnacionalnih korporacija.

 POSLOVNO – KONCEPCIJSKA SUŠTINA I KONKURENTSKA
SNAGA MNK

 Transnacionalne korporacije su nosioci stranih direktnih investicija,

pogotovo grinfild investicija, a MNK su obično nosioci raznih
drugih poslovnih formata (licenca, kooperativni aranžmani).

 MNK više naglašavaju tržišnu snagu i karaakkter međunarodnog

poslovanja a transnacionalne kompanije se više vezuju za
međunarodno kretanje kapitala.

 MNK mogu slijediti multinacionalnu, globalnu ili transnacionalnu

strategiju.