A DUHEN TR A J T U A R

NJESOJ S T I NE T ?
OBJEKTIVAT
• CFARE JANE STINET?
• KUR FILLOJNE DHE KUR MBAROJNE STINET?
• PSIKOLOGJIA PER STINET
• STINET SI OBJECT I SHKRIMEVE
• ESE
CFARE JANE STINET?

TOKA KRYEN NJË RROTULLIM RRETH DIELLIT NJË HERË NË VIT OSE NË 365 DITË.
VITI NDAHET NË KATËR STINË. STINET E VITIT JANË: PRANVERA, VERA, VJESHTA DHE DIMRI.
NË DISA VENDE AFËR POLEVE KA NJË NDRYSHIM SHUMË TË MADH TË KLIMËS MIDIS VERËS DHE DIMRIT. NË
VERË, DITËT JANË MË TË GJATA DHE MË TË NGROHTA, NDËRSA NË DIMËR JANË MË TË SHKURTËRA DHE MË TË
FTOHTA. NË VENDE TË TJERA AFËR EKUATORIT NUK KA NDRYSHIM TË MADH.
KUR FILLOJNE DHE KUR MBAROJNE STINET?
(VERA)
VERA ËSHTË NJË NGA KATËR STINËT E VITIT. SIPAS ASTRONOMISË, VERA
FILLON ME SOLSTICIN E VERËS (RRETH 21 QERSHORIT NË HEMISFERËN
VERIORE, DHE RRETH 21 DHJETORIT NË ATË JUGORE) DHE MBARON
ME EKUINOKSIN E VJESHTËS (RRETH 21 SHTATOR NË HEMISFERËN
VERIORE, DHE RRETH 21 MARS NË ATË JUGORE). MEGJITHATË, STINA E
VERËS NJIHET SI PERIUDHA E MUAJVE TË PLOTË TË QERSHORIT,
KORRIKUT DHE GUSHTIT NË HEMISFERËN VERIORE, DHE ATË TË MUAJVE
TË DHJETORIT, JANARIT, DHE SHKURTIT NË HEMISFERËN JUGORE.
KUR FILLOJNE DHE KUR MBAROJNE STINET?
(PRANVERA)
SIPAS ASTRONOMIKES PRANVERA FILLON, KUR NË
FUNDIN E DIMRIT NATA DHE DITA BARAZOHEN

NË HEMISFERËN VERIORE MË 20 MARS OSE 21

MARS, NË RASTE TË RALLA EDHE QE MË 19 MARS. NË
HEMISFERËN JUGORE MË 22 SHTATOR OSE 23
SHTATOR. ME FILLIMIN ASTRONOMIK TË VERËS MË
21 QERSHOR PRANVERA PËRFUNDON GJITHNJË NË
TË NJËJTËN DITË.
KUR FILLOJNE DHE KUR MBAROJNE STINET?
(VJESHTA)
VJESHTA ËSHTË NJËRA NGA 4 STINËT E VITIT. NË HEMISFERËN VERIORE
EKUINOKSI I VJESHTES FILLON MË 23 SHTATOR, DHE MBARON MË 21
DHJETOR. NË DITËN E PARË (DITA ASTRONOMIKE) TË VJESHTËS NATA
(PERIUDHA E DITËS ASTRONOMIKE NË TË CILËN DIELLI NUK DUKET)
ËSHTË E BARABARTË ME DITËN (PERIUDHA E DITËS ASTRONOMIKE NË TË
CILËN DIELLI NUK KA PERËNDUAR). DITË ASTRONOMIKE ËSHTË KOHA E
NEVOJSHME QË TOKA TË BËJË NJË RROTULLIM TË PLOTË RRETH BOSHTIT.
KUR FILLOJNE DHE KUR MBAROJNE STINET?
(DIMRI)

DIMRI :STINA E KATËRT DHE MË E FTOHTË E

VITIT, QË VJEN PAS VJESHTËS (NË
GJYSMËRRUZULLIN VERIOR FILLON ME 22
DHJETOR E MBARON ME 21 MARS)
SI NDIKOJNE STINET NE PSIKOLOGJI
PERIUDHAT E NDRYSHME TË VITIT,NË FAKT,SJELLIN TRANSFORMIME JO VETËM NË TEMPERATURËN E AJRIT, NË SASINË E
DRITES NATYRORE OSE NË LULËZIMIN E BIMËVE,POR EDHE NE PROCESET TONA.KJO DO TË THOTË QE TRURI JONË VUAN.
GJATË HULUMTIMEVE,PJESËMARRËSIT TREGUAN NJË SHANCË GATI 30% MË TË LARTË PËR TË PËRMBUSHUR KRITERET E
PËR DËMTIM TË BUTË NJOHËS(MCI) DHE CMENDURI GJATË DIMRIT DHE PRANVERËS NË KRAHASIM ME VERËN DHE
VJESHTËN
KJO U RAPORTUA ME PJESËMARRES TË DIAGNOSTIKUAR TASHMË ME SËMUNDJEN E ALZHEIMERIT.
(SËMUNDJA E ALZHEIMER - IT ËSHTË NJË SËMUNDJE PROGRESIVE QË SHKAKTON DEGJENERIMIN DHE MË PAS VDEKJEN ME KOHËN TË QELIZAVE TË TRURIT.)
 VJESHTA STINA E SHKRIMEVE
GJATE PERIUDHËS SË KOMUNIZMIT,PËR T’IU SHMANGUR CENSURIMIT TË VEPRAVE TË TYRE,SHUMË SHKRIMTARË JU DESH QË MESAZHET APO
IDETË E TYRE KUNDRA REGJIMIT JU DUHEJ QË TË BALLAFAQONIN JETËN E PËRDITSHME MË OBJEKTË APO ME SIMBOLE TË NDRYSHME.SHUMË
SHKRIMTARË ZGJODHËN STINËT SI MËNYRE E PËRFAQËSIMIT TË TEMATIKAVE QË LIDHESHIN ME KOMUNIZMIN APO ME MIZORITË E SHUMTA.
NJË PREJ KËTYRE SHKRIMTARËVE ËSHTË EDHE ZIJA CELA.
1979-NJË VERË PA LAMTUMIRË
 2011-APOKALIPSI SIPAS SHËN TIRANËS
NË ARTIN E TIJ SHKRIMOR, NJË NGA MË BEFASUESET DHE IMPRESIONUESE TË PROZËS SHQIPE, NGËRTHEHEN KOHË DHE STINË, SITUATA
INTIME DHE UNIVERSALE, GJENDJE DHE FAKTE JETËSORE TË TRANSFIGURUARA NË AKTE ESTETIKE, IKJE DHE KTHIME, MODELE JETE DHE
ËNDRRE, KËRKIMI NË SHPIRTIN UNIVERSAL TË SË BUKURËS, TË URTËSISË DHE MENÇURISË NJERËZORE.
ESE PRANVERA
ASHTU SIC CDO STINE QE KA BUKURINE E SAJ, DHE RENDESINE E SAJ EDHE PRANVERA KA NJE
BUKURI STINORE. NE PRANVERE CDO GJE NDRYSHON, EDHE NJEREZIT JANE ME TE LUMTUR, PO
EDHE NATYRA ESHTE ME E GJALLE. DITA DITES NATYRA GJELBERON EDHE ME TEPER, DHE CELIN
LULE TE NDRYSHME ME NGJYRA TE NDRYSHME E TE KENDSHME QE SHTOJNE BUKURI NEPER PARQE,
DRUNJTE FILLOJNE TE MBUSHEN ME GJETHE TE GJELBERTA QE GJELBEROJNE DHE NGJALLIN
NATYREN, ZOGJTE KTHEHEN NEPER FOLETE E TYRE DHE IA FILLOJNE KENGES SE TYRE TE BUKUR,
KU CDO NJERI KENAQET NGA AI ZE I KENDSHEM. EDHE FEMIJET JANE ME TE LUMTUR, NGA SHKAKU
SE I FTOHTI U LARGUA DHE SOLLI DIELLIN KU E NXEHI NATYREN. EDHE LULET E BUKURA SIC
LULEVERDHAT, LULEDELET, LULERADHIQET JANE NE CDO CEP BARI DHE VAJZAT BEJNE KUNORA
NGA TO, GJYSHERIT E GJYSHET DALIN NE SHETITJE TE KENDSHME NE PARQE, PRINDERIT SHKOJNE
NE PIKNIQE TE NDRYSHME ME MIQTE, DHE CDOKUSH ESHTE ME ENERGJI POZITIVE.