STINA E

PREFERUAR
Lenda: Fizik
Nenteamat
■ Informacion shkencor per Stinet
■ Kohezgjatja e stineve
■ Pozicioni i Tokes ne stine te ndryshme
■ Ndryshimet ne dy Hemsiferat
■ Shumllojshmeria e klimave ne Shqiperi
■ Si ndikon klima e Shqiperis ne biodiversitet
Stinet dhe kohezgjatja
Vera është një nga katër stinët e vitit. Sipas astronomisë, vera fillon me solsticin e verës (rreth 21
qershorit në hemisferën veriore, dhe rreth 21 dhjetorit në atë jugore) dhe mbaron me ekuinoksin e
vjeshtës (rreth 21 shtator në hemisferën veriore, dhe rreth 21 mars në atë jugore). Megjithatë, stina e
verës njihet si periudha e muajve të plotë të qershorit, korrikut dhe gushtit në hemisferën veriore, dhe
atë të muajve të dhjetorit, janarit, dhe shkurtit në hemisferën jugore.
Sipas astronomikes pranvera fillon, kur në fundin e dimrit nata dhe dita barazohen Në
hemisferën veriore më 20 mars ose 21 mars, në raste të ralla edhe qe më 19 mars. Në hemisferën
jugore më 22 shtator ose 23 shtator. Me fillimin astronomik të verës më 21 qershor pranvera
përfundon gjithnjë në të njëjtën ditë.
Vjeshta është njëra nga 4 stinët e vitit. Në hemisferën veriore ekuinoksi i vjeshtes fillon më 23
shtator, dhe mbaron më 21 dhjetor. Në ditën e parë (dita astronomike) të vjeshtës nata (periudha e
ditës astronomike në të cilën dielli nuk duket) është e barabartë me ditën (periudha e ditës
astronomike në të cilën dielli nuk ka perënduar). Ditë astronomike është koha e nevojshme që toka të
bëjë një rrotullim të plotë rreth boshtit.
Dimri :Stina e katërt dhe më e ftohtë e vitit, që vjen pas vjeshtës (në gjysmërruzullin verior fillon me
22 dhjetor e mbaron me 21 mars)
Pozicioni i tokes ne secilen stine
Hemisfera veriore
Hemisfera veriore ose Gjysëmsfera veriore quhet pjesa sferike e Tokës e cila gjindet në
pjesën veriore të ekuadorit (fljala hemisferë do të thot “gjysëm sferë”).
Vera Astronomike këtu zgjat nga qershori deri në gusht, ndërsa dimri nga dhjetori deri në
shkurt. Kur ne kete hemisfer eshte dimer ne hemisferen jugore eshte vere dhe e anasjellta.
Hemisfera veriore ka shumë ma shumë sipërfaqe tokësore se ajo jugore dhe për këtë arsye
quhet edhe hemisfera tokësore.
Hemisfera jugore
Hemisfera jugore paraqet gjysëm pjesën e Tokës e cila shtrihet në jug të ekuatorit, i cili së
bashku me Hemisferën veriore]] përbën ndërton tërësinë e tokës. Në hemisferën jugore
gjinden pesë kontinente ( Antarktiku, Australia, pjesa më e madhe e Amerikës Jugore, një
pjesë e Afrikës dhe e Azisë) dhe katër oqeane ( Oqeani Atlantik, Oqeani Indian, dhe nji
pjesë e Oqeanit të Qetë).
Shumellojshmeria e klimave ne Shqiperi
Shqipëria ka një shumëllojshmëri sistemesh klimatike.
Me bregun e saj bregdetar përballë Detit Adriatik dhe
detit Jon në Detin Mesdhe, malet e saj mbështeten në
tokë të ngritur ballkanike dhe të gjithë shtrirë në një
gjerësi që i nënshtrohet një sërë modelesh të motit gjatë
stinëve të dimrit dhe të verës, por ka një numër të madh
të rajoneve klimatike për një zonë kaq të
vogël. Ultësirat bregdetare kanë klimë tipike
mesdhetare ndërsa pjesët malore kanë një klimë
kontinentale. Në të dyja zonat e ulëta dhe të
brendshme, moti ndryshon dukshëm nga veriu në jug

██ Klima e nxehtë mesdhetare

██ Klima e ngrohtë mesdhetare
██ Klima subtropikale
██ Klima oqeanike
██ Klima kontinentale
██ Klima Subarkike
Si ndikon klima e Shqiperis ne Biodiversitet
Megjithëse një vend i vogël, Shqipëria është shumë e pasur në diversitetin biologjik.
Diversiteti i jashtëzakonshëm i ekosistemeve dhe habitateve përfshin 3’200 bimë enëzore,
2’350 bimë jo-enëzore dhe 15’600 lloje rruazorësh e jo-rruazorësh, shumica e të cilave janë
të kërcënuara në nivel global apo evropian. Në mirënjohje të kontributit madhor të
Shqipërisë ndaj biodiversitetit global dhe evropian, Bashkimi Evropian financon projektin
“Forcimi i Kapaciteteve Kombëtare për Ruajtjen e Natyrës”. Biodiversiteti ka ardhur is
pasoj e klimes dhe relievit. Duke qene se klima eshte e shumllojshme ne shqiperi ka sjell ne
numrin e madh te gjalesave ne Shqiperi duke patur edhe gjallesa ne zdukje.

Pelikani Kacurrel