BAØI TAÄP

KIEÅM ÑÒNH GIAÛ THIEÁT

THOÁNG KEÂ

TS CHU VAÊN THOÏ

Tröôûng Boä moân Toaùn Ñaïi Hoïc Y Döôïc TP HCM
Caâu 1- Beänh vieän A ñöa ra phöông phaùp môùi ñieàu trò beänh X. Sau moät naêm thöïc hieän phöông phaùp môùi, quan
saùt soátöûvong laø45 ngöôøi. Nhöõng naêm tröôùc vôùi phöông phaùp cuõ, soátöûvong trung bình laø65 ngöôøi. Hoûi
phöông phaùp môùi coùhieäu quaûkhoâng bieát raèng moãi naêm beänh vieän A ñieàu trò trung bình 2000 ca ?
Caâu 2- Khaùm ngaãu nhieân 150 ngöôøi thaáy coù12 ngöôøi maéc beänh K phoåi. Hoûi maãu quan saùt naøy coùphuøhôïp
vôùi tæleä beänh K phoåi laø7% trong coäng ñoàng khoâng ?
Caâu 3- Beänh X theo ñieàu tra gaây töûvong 15%. Moät loaïi thuoác A ñöôïc thöûnghieäm cho 250 ngöôøi beänh X,
quan saùt thaáy coù20 ngöôøi töûvong. Hoûi thuoác A ñieàu tròbeänh X coùhieäu quaûkhoâng ?
Caâu 4- Taïi moät ñòa phöông tæleäbeänh soát reùt laø20%. Duøng DDT ñeådieät muoãi. Khaùm 100 ngöôøi thaáy coù12
ngöôøi bòsoát reùt. Hoûi DDT coùlaøm giaûm tæleäbeänh soát reùt khoâng ?
Caâu 5- Coù12% ngöôøi bòhuyeát khoái khi thay van tim trong voøng 4 naêm. Ngöôøi ta muoán xem xeùt Aspirin coù
aûnh höôûng tôùi bòhuyeát khoái khi thay van tim hay khoâng. Choïn ngaãu nhieân 188 beänh nhaân sau khi thay van
tim, cho duøng 100mg Aspirin /ngaøy, suoát 4 naêm lieàn, theo doõi thaáy coù21 tröôøng hôïp bò huyeát khoái. Aspirin coù
aûnh höôûng tôùi bòhuyeát khoái khi thay van tim khoâng ?
Caâu 6- Quan saùt 100 ngöôøi bòtaâm thaàn phaân lieät, keát quaûquan saùt:
Muøa Xuaân Haï Thu Ñoâng
Soábeänh nhaân 20 25 20 35
Hoûi soángöôøi bò taâm thaàn phaân lieät trong caùc muøa coùkhaùc nhau khoâng ?
Caâu 7- Moät nghieân cöùu treân beänh aùn cuûa 300 beänh nhaân (BN) nöû, trong ñoätuoåi sinh ñeû, bòchaån ñoaùn laøtaéc
maïch maùu khoâng roõnguyeân nhaân. Veàphöông phaùp ngöøa thai (PPNT) coù90 ngöôøi duøng thuoác; 79 ngöôøi ñaët
voøng; 60 ngöôøi duøng maøn chaén; soácoøn laïi khoâng duøng phöông phaùp naøo. Hoûi PPNT coùaûnh höôûng ñeán beänh
taéc maïch maùu khoâng roõnguyeân nhaân khoâng ?
Caâu 8- Goïi T laøthôøi gian chuûng ngöøa beänh X cho ñeán khi bòbeänh naøy. Keát quaûquan saùt:
Möùc ñoäbòbeänh X T  10 10 <T  25 25<T
Naëng 1 42 230
Vöøa 6 114 347
Nheï 23 301 510
Hoûi möùc ñoäbò beänh X coùphuïthuoäc vaøo thôøi gian chuûng ngöøa khoâng ?
Caâu 9- Duøng hai loaïi thuoác A vaøB ñeåñieàu tròbeänh X cho hai nhoùm beänh nhaân. Keát quaûquan saùt:
Khoûi Giaûm Bieán chöùng Töûvong
A 84 39 16 11
B 41 36 9 14
Hoûi taùc duïng ñieàu trò beänh X cuûa hai loaïi thuoác treân coùkhaùc nhau khoâng ?
Caâu 10- Ño löôïng cholesterol (X mg%) treân 50 ngöôøi bình thöôøng. Keát quaûquan saùt:
X 125-149 150-174 175-199 200-224 225-249 250-274 275-299 300-324
ni 2 5 5 7 10 10 8 3
1- Cho haèng soásinh hoïc trung bình veàcholesterol laø225 mg%. Hoûi keát quaûquan saùt treân coùkhaùc haèng soá
sinh hoïc trung bình veàcholesterol khoâng ?
2- Löôïng cholesterol trung bình cuûa 25 ngöôøi beänh B laø245 mg% vaøñoäleäch chuaån maãu laø50mg%. Löôïng
cholesterol cuûa ngöôøi bình thöôøng vaøngöôøi beänh B laàn löôït coùphaân phoái N(1 , 12 ) vaøN( 2 ,  22 ) . So saùnh 12
vaø 22 . Beänh B coùlaøm thay ñoåi löôïng cholesterol trung bình cuûa ngöôøi bình thöôøng ?
Caâu 11- Moät maãu 35 ngöôøi beänh K tieàn lieät tuyeán coùdi caên ñöôïc choïn ngaãu nhieân, ño ñöôïc löôïng PSA trung
bình laø13mg/ml vaøñoäleäch chuaån S laø1,5 mg/ml. Cho bieát löôïng PSA trung bình laø12 mg/ml ñoái vôùi ngöôøi
beänh K tieàn lieät tuyeán chöa di caên. Coùtheåduøng PSA laøm chaát chæñieåm coùdi caên trong beänh K tieàn lieät tuyeán
khoâng ?
Caâu 12- Moät maãu 10 ngöôøi beänh soát reùt, coùñöôøng huyeát trung bình laø0,8 g/l. Khoaûng tin caäy cuûa caùtheåveà
haèng soásinh hoïc cuûa ñöôøng huyeát laø(1 - 0,2 g/l; 1 + 0,2 g/l), vôùi ñoätin caäy 0,95. Hoûi beänh soát reùt coùlaøm
giaûm ñöôøng huyeát khoâng ?
Caâu 13- Quan saùt troïng löôïng (X kg) cuûa 32 treûsô sinh trai ta coù:
X 2,2 2,5 2,8 3,1 3,4 3,7
Soá treû 1 1 6 13 8 3
Quan saùt troïng löôïng (Y kg) cuûa 30 treûsô sinh gaùi, coùtroïng löôïng trung bình 3kg vaøñoäleäch chuaån 0,3 kg.
Troïng löôïng trung bình cuûa treûsô sinh trai vaøtreûsô sinh gaùi coùkhaùc nhau khoâng ?
Caâu 14- Moät maùy phaân tích huyeát hoïc (PTHH) ñöôïc goïi laøñaït chuaån khi maùy chaïy heát coâng suaát, soámaãu
maùu trung bình ñöôïc phaân tích trong moät ngaøy ít nhaát laø100 maãu. Cho bieát soámaãu maùu ñöôïc phaân tích trong
moät ngaøy bôûi maùy PTHH coùphaân phoái chuaån. Moät maùy PTHH loaïi môùi ñöôïc thöûnghieäm chaïy heát coâng suaát
moät tuaàn, cho keát quaûquan saùt:
Thöù 2 3 4 5 6 7 Chuûnhaät
Soámaãu maùu /ngaøy 104 93 97 101 105 95 105
Hoûi maùy PTHH loaïi môùi coùñaït chuaån khoâng ?
Caâu 15- Löôïng Na+ trong maùu cuûa ngöôøi coùhuyeát aùp (HA) bình thöôøng vaøcao laàn löôït coùphaân phoái
N (1 , 12 ) vaøN( 2 ,  22 ) . Xeùt hai nhoùm ngöôøi coùHA bình thöôøng vaøcao, soálieäu thöïc nghieäm nhö sau:
Maãu Côõûmaãu Löôïng Na+ trung bình Ñoäleäch chuaån
Ngöôøi coùHA bình thöôøng n1 =15 X1 =144 S1 = 6,2
Ngöôøi coùHA cao n 2 =12 X 2 =160 S 2 =3,9
So saùnh 12 vaø 22 . Löôïng Na+ trung bình trong maùu cuûa ngöôøi coùHA bình thöôøng vaøcao coùkhaùc nhau
khoâng ? Neáu S 2 = 3,6 thì keát luaän theánaøo ?
Caâu 16- Maãu Côõûmaãu Troïng löôïng trung bình Ñoäleäch chuaån
Ngöôøi cao trung bình 1,56 m n 1 =40 X1 =58kg S1 =8kg
Ngöôøi cao trung bình 1,65 m n 2 =25 X 2 =60kg S 2 =10kg
2
Troïng löôïng ngöôøi cao trung bình 1,56 m vaø1,65 m laàn löôït coùphaân phoái N(1 , 12 ) vaøN( 2 ,  2 ) .
So saùnh 12 vaø 22 . So saùnh 1 vaø 2 .
Caâu 17- Troïng löôïng (X kg) cuûa 100 em trai 16 tuoåi laáy ngaãu nhieân töødaân soáD coùkeát quaûquan saùt:
X  40 40-45 45-50 50-55 55-60 60-65  65
Soáem 8 11 18 23 20 11 9
1) Kieåm ñònh troïng löôïng cuûa em trai 16 tuoåi trong D coùphaân phoái chuaån N(  D ,  2D ).
2) Troïng löôïng cuûa em trai 16 tuoåi trong daân soáE coùphaân phoái chuaån N(  E ,  2E ). Moät maãu 95 em trong E coù
X = 45,35 vaøS = 8,2. So saùnh  D vaø E .
3) Tìm khoaûng tin caäy cuûa  D vaø E vôùi ñoätin caäy 0,99. Coùtheådöïñoaùn keát quaûôûcaâu 2 khoâng ?
Caâu 18- Trong 300 ngöôøi bòK phoåi coù3 ngöôøi khoâng huùt thuoác. Trong 350 ngöôøi khoâng bò K phoåi coù35 ngöôøi
khoâng huùt thuoác. Huùt thuoác coùaûnh höôûng ñeán bòK phoåi khoâng ?
Caâu 19- Tieâm Esrin 30  g cho 10 con chuoät, quan saùt thôøi gian T (phuùt) töøluùc tieâm cho ñeán luùc chuoät baét ñaàu
run, ta coùkhoaûng tin caäy, ñoätin caäy 0,95, cuûa thôøi gian T trung bình laø8,4  0,72. Tieâm Esrin 45  g cho 15
con chuoät, ta coùkhoaûng tin caäy, ñoätin caäy 0,95, cuûa thôøi gian T trung bình laø9,5  0,85. Cho bieát thôøi gian T
2
öùng vôùi Esrin 30  g vaø45  g laàn löôït coùphaân phoái N(1 , 12 ) vaøN( 2 ,  2 ) . So saùnh 12 vaø 22 . Xeùt aûnh
höôûng cuûa hai Esrin 30  g vaø45  g ñeán thôøi gian T.
Caâu 20- Löôïng trung bình PSA (mg/ml) cuûa ngöôøi beänh K tieàn lieät tuyeán coùdi caên vaøchöa di caên laàn löôït coù
2
phaân phoái N(1 , 12 ) vaøN( 2 ,  2 ) . Xeùt hai nhoùm ngöôøi beänh K tieàn lieät tuyeán, keát quaûquan saùt:
Nhoùm Côõûmaãu Löôïng PSA trung bình Ñoäleäch chuaån
Coùdi caên n1 =25 X1 =15 S1 =4,5
Chöa di caên n 2 =30 X 2 =12 S 2 =3,1
12
So saùnh  vaø . Cho
2 2
 1,92 . Coùtheåduøng PSA laøm chaát chæñieåm coùdi caên trong beänh K tieàn lieät
 22
1 2

tuyeán khoâng ?
 BAØ
I GIAÛ
I BAØ
I TAÄ
P VEÀKIEÅ
M ÑÒNH GIAÛTHIEÁ
Á
T

Caâu 1- Töû vong Khoâng töûvong

Naêm thöïc hieän pp caûi tieán n 1 =45 n 2 =1955 2000
Naêm thöïc hieän pp cuõ n 3 =65 n 4 =1935 2000
Töû vong Khoâng töûvong
Naêm thöïc hieän pp caûi tieán n1' =55 n '2 =1945
Naêm thöïc hieän pp cuõ n 3' =55 n '4 =1945
Ñaët giaûthieát H0 : Phöông phaùp ñieàu trò môùi khoâng khaùc phöông phaùp cuõ.(Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni;n'i)
khoâng coùyùnghóa).
HA: Phöông phaùp môùi khaùc phöông phaùp cuõ. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni;n'i) coùyùnghóa).
(n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =(2-1)(2-1) = 1.
2
Theo giaûthieát H0, ta coù Q = 
n 'i
(n i  n 'i ) 2
Tính Q =  = 3,7391. Vì Q <  2 0,05 (1) = 3,84 neân chaáp nhaän H0 .
n 'i
Phöông phaùp ñieàu tròmôùi khoâng khaùc phöông phaùp cuõ.
Caâu 2- K phoåi Khoâng K phoåi
Maãu quan saùt n1 =12 n 2 =138 150
Maãu thuoäc daân soácoù7% K phoåi n1' =10,5 n '2 =139,5 150
( n'1 =150x0,07 =10,5).
Ñaët giaûthieát H0 : Maãu quan saùt phuøhôïp vôùi tæleäbeänh K phoåi laø7% trong coäng ñoàng. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc
caëp (ni ;n'i) khoâng coùyùnghóa).
HA : Maãu quan saùt khoâng phuøhôïp vôùi tæleäbeänh K phoåi laø7% trong coäng ñoàng. (Söïkhaùc bieät
giöõa caùc caëp (ni ;n'i) coùyùnghóa).
(n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =1.
2
Theo giaûthieát H0 , ta coùQ = 
n 'i
(n i  n 'i ) 2
Tính Q =  = 0,23. Vì Q <  2 0,05 (1)=3,84 neân chaáp nhaän H0 .
n 'i
Maãu quan saùt phuøhôïp vôùi tæleäbeänh K phoåi laø7% trong coäng ñoàng.
Caâu 3- Caùch 1: Duøng pheùp kieåm U-1ñuoâi:
Goïi tæleätöûvong cuûa ngöôøi beänh X khi uoáng thuoác A laøp’. Tæleätöûvong cuûa ngöôøi beänh X laøp = 0,15.
Ñaët giaûthieát H0 : p' = p .
HA : p'≠ p .
Ta coù: p = 0,15 ; np = 0,15.250 = 37,5 ; n(1-p) = 0,85.250 = 212,5 ; F = 20/250 = 0,08.
Theo giaûthieát H0 , ta coù F  p ~ N(0;1). Tính U = F  p = -3,18 . Vì U < -2,58 neân baùc boûH0 , chaáp
p(1  p) p(1  p)
n n
nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,005. Thuoác A ñieàu tròcoùhieäu quaû, ngöôõng sai laàm  = 0,005.
Caùch 2: Duøng pheùp kieåm  2 :
Töûvong Khoâng töûvong
Maãu uoáng thuoác A n1 =20 n 2 =230 250
Maãu khoâng uoáng thuoác A n1' =37,5 n '2 =212,5 250
(n'1 = 250x0,15 = 37,5).
Ñaët giaûthieát H0 : Thuoác A ñieàu trò khoâng hieäu quaû. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni ;n'i) khoâng coùyùnghóa).
HA : Thuoác A ñieàu tròcoùhieäu quaû. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni ;n'i) coùyùnghóa).
(n i  n 'i ) 2 (n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =1. Tính Q = 
2
Theo giaûthieát H0 , ta coùQ =  = 9,607.
n 'i n'i
Vì Q >  0, 01 (1)= 6,64 neân baùc boûH0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,01.
2

Thuoác A ñieàu tròcoùhieäu quaû,  = 0,01.

Caâu 4- Caùch 1: Goïi tæleäbeänh soát reùt sau moät ñôït duøng DDT laøp’.
Tæleäbeänh soát reùt tröôùc khi duøng DDT laøp = 0,2.
Ñaët giaûthieát H0 : p' = p .
HA : p'≠ p .
Ta coù: p = 0,2 ; np = 0,2.100 = 20 ; n(1-p) = 0,8.100 = 80 ; F = 12/100 = 0,12.
Theo giaûthieát H0 , ta coù F  p ~ N(0;1).
p(1  p)
n
Tính U = F  p = -2. Vì U < -1,64 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,05.
p(1  p)
n
DDT laøm giaûm tæleäbeänh soát reùt, ngöôõng sai laàm  = 0,05.
Caùch 2: Duøng pheùp kieåm  2 :
Beänh soát reùt Khoâng beänh soát reùt
Sau moät ñôït duøng DDT n1 =12 n 2 =88 100
Tröôùc khi duøng DDT n1' =20 n '2 =80 100
(n'1 = 100x0,2 = 20).
Ñaët giaûthieát H0 : DDT khoâng laøm giaûm tæleäbeänh soát reùt. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni ;n'i) khoâng coùyù
nghóa).
HA : DDT laøm giaûm tæleäbeänh soát reùt. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni ;n'i) coùyùnghóa).
(n i  n 'i ) 2 (n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =1. Tính Q = 
2
Theo giaûthieát H0 , ta coùQ =  = 4.
n 'i n 'i
Vì Q >  2 0,05 (1)=3,84 neân baùc boûH0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,05.
DDT laøm giaûm tæleäbeänh soát reùt, ngöôõng sai laàm  = 0,05.
Caâu 5- Caùch 1: Goïi tæleängöôøi bò huyeát khoái khi thay van tim coùduøng Aspirin laøp’. Tæleängöôøi bò huyeát khoái
khi thay van tim khoâng duøng Aspirin laøp = 0,12.
Ñaët giaûthieát H0 : p' = p .
HA : p'≠ p .
Ta coù: p = 0,12 ; np =188.0,12=22,56 ; n(1-p) = 188.0,88=165,44 ; F = 21/188 = 0,111.
Theo giaûthieát H0 , ta coù F  p ~ N(0;1). Tính U = F  p = -0,379. Vì U <1,96 neân chaáp nhaän H0 .
p(1  p) p(1  p)
n n
Aspirin khoâng aûnh höôûng tôùi bòhuyeát khoái khi thay van tim.
Caùch 2: Duøng pheùp kieåm  2
Bò huyeát khoái Khoâng bò huyeát khoái
Coùduøng Aspirin n1 =21 n 2 =167 188
Khoâng duøng Aspirin n1' =22,56 n '2 =165,44 188
( n1' =188.0,12=22,56).
Ñaët giaûthieát H0 : Aspirin khoâng aûnh höôûng tôùi bòhuyeát khoái khi thay van tim. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp
(ni ;n'i) khoâng coùyùnghóa).
HA : Aspirin coùaûnh höôûng tôùi bòhuyeát khoái khi thay van tim. (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (n i ;n'i)
coùyùnghóa).
(n i  n 'i ) 2 (n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =1. Tính Q = 
2
Theo giaûthieát H0 , ta coùQ =  = 0,122.
n 'i n 'i
Vì Q <  02,05 (1)=3,84 neân chaáp nhaän H0 . Aspirin khoâng aûnh höôûng tôùi bòhuyeát khoái khi thay van tim.
Caâu 6- Ñaët giaûthieát H0 : Soángöôøi bò taâm thaàn phaân lieät trong caùc muøa nhö nhau. (Söï khaùc bieät giöõa caùc caëp
(ni ;n'i ) khoâng coùyùnghóa).
HA : Soángöôøi bò taâm thaàn phaân lieät trong caùc muøa coùkhaùc nhau.(Söïkhaùc bieät giöõa caùc
caëp (ni ;n'i) coùyùnghóa).
Muøa Xuaân Haï Thu Ñoâng
Soábeänh nhaân n 1 =20 n 2 =25 n 3 =20 n 4 =35
(n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =3.
2
Theo giaûthieát H0 , ta coùn 1' =25, n '2 =25, n 3' =25, n '4 =25 vaøQ = 
n 'i
(n i  n 'i ) 2
Tính Q=  = 6. Vì Q <  02,05 (3)=7,82 neân chaáp nhaän H 0 .
n'i
Soángöôøi bòtaâm thaàn phaân lieät trong caùc muøa nhö nhau.
Caâu 7- Ñaët giaûthieát H0 : PPNT khoâng aûnh höôûng ñeán beänh taéc maïch maùu khoâng roõnguyeân nhaân. (Söï khaùc
bieät giöõa caùc caëp (ni ;n'i ) khoâng coùyùnghóa).
HA : PPNT coùaûnh höôûng ñeán beänh taéc maïch maùu khoâng roõnguyeân nhaân. (Söïkhaùc bieät
giöõa caùc caëp (ni ;n'i) coùyùnghóa).

PPNT Duøng thuoác Ñaët voøng Maøn chaén Khoâng duøng gì

Soábeänh nhaân n1 =90 n 2 =79 n 3 =60 n 4 =71
Theo giaûthieát H0 , ta coù:
PPNT Duøng thuoác Ñaët voøng Maøn chaén Khoâng duøng gì
Soábeänh nhaân n1' =75 n '2 =75 n 3' =75 n '4 =75
(n i  n 'i ) 2 (n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =3. Tính Q= 
2
vaø Q =  = 6,426. Vì Q <  02,05 (3)=7,82 neân chaáp nhaän
n 'i n 'i
H0 . PPNT khoâng aûnh höôûng ñeán beänh taéc maïch maùu khoâng roõnguyeân nhaân.
Caâu 8- Ñaët giaûthieát H0 : Möùc ñoäbò beänh X khoâng phuï thuoäc vaøo thôøi gian chuûng ngöøa . (Söï khaùc bieät giöõa
caùc caëp (ni ;n'i) khoâng coùyùnghóa.
HA : Möùc ñoäbò beänh X phuïthuoäc vaøo thôøi gian chuûng ngöøa . (Söïkhaùc bieät giöõa caùc caëp (ni ;n'i)
coùyùnghóa).
Möùc ñoäbòbeänh X T  10 10 <T  25 25<T
Naëng n1 =1 n 2 =42 n 3 =230
Vöøa n 4 =6 n 5 =114 n 6 =347
Nheï n 7 =23 n 8 =301 n 9 =510
Theo giaûthieát H0 ta coù:
Möùc ñoäbòbeänh X T  10 10 <T  25 25<T
Naëng n1' =5,203 n '2 =79,263 n 3' =188,534
Vöøa n '4 =8,9 n 5' =135,59 n '6 =322,51
Nheï n '7 =15,897 n 8' =242,147 n 9' = 575,956
(n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =(h -1)(c -1) = 4.
2
vaø Q = 
n 'i
(n i  n 'i ) 2
Tính Q= 
2
= 61. Vì Q >  0,001 (4)=18,46 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  =0,001.
n'i
Möùc ñoäbòbeänh X phuïthuoäc vaøo thôøi gian chuûng ngöøa, ngöôõng sai laàm  =0,001.
Caâu 9- Ñaët giaûthieát H0 : Hai loaïi thuoác treân coùtaùc duïng ñieàu trò beänh X nhö nhau. (Söï khaùc bieät giöõa caùc
caëp (ni ;n'i ) khoâng coùyùnghóa).
HA : Hai loaïi thuoác treân coùtaùc duïng ñieàu trò beänh X khaùc nhau.( Söïkhaùc bieät giöõa caùc
caëp (ni ;n'i) coùyùnghóa).
Khoûi Giaûm Bieán chöùng Töûvong
A n1 =84 n 2 =39 n 3 =16 n 4 =11
B n 5 =41 n 6 =36 n7 = 9 n 8 =14
Theo giaûthieát H0 ta coù:
Khoûi Giaûm Bieán chöùng Töûvong
A n1' =75 n '2 =45 n 3' =15 n '4 =15
B n 5' =50 n '6 =30 n '7 =10 n 8' =10
(n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =(h -1)(c -1) = 3.
2
vaø Q = 
n 'i
(n i  n 'i ) 2
Tính Q =  = 7,53. Vì Q <  2 0,01 (3) =11,34 neân chaáp nhaän H0.
n 'i
Hai loaïi thuoác treân coùtaùc duïng ñieàu tròbeänh X nhö nhau.
Caâu 10- 1)Goïi  laølöôïng trung bình cholesterol trong daân soángöôøi bình thöôøng.
X 137 162 187 212 237 262 287 312
ni 2 5 5 7 10 10 8 3
n = 50; X = 234,5 mg % ; S = 46,91 mg% ;  0 = 225 mg%.
Ñaët giaûthieát H0 :  =  0
HA :  ' ≠  0
X  0 X  0
Theo giaûthieát H0 , ta coù ~ N(0;1) (do n = 50 > 30). Tính U = =1,43. Vì U <1,96 neân chaáp
S S
n n
nhaän H0 . Keát quaûquan saùt treân khoâng khaùc haèng soásinh hoïc trung bình veàcholesterol.
2) Maãu 50 ngöôøi bình thöôøng coùlöôïng cholesterol trung bình X = 234,5 , S1 = 46,912 .
2

Maãu 25 ngöôøi beänh B coùlöôïng cholesterol trung bình Y =245 vaøS2 = 50 2 .

2

Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .

HA : 12 ≠  22 .
S 22 50 2 S 22
Theo giaûthieát H0, ta coùF = 2 ~ F(n2 -1=24; n1 -1=49). Tính F = 2 = 2
=1,136.
S1 S1 46,91
Vì F < F0,05 (24;49) =1,82 neân chaáp nhaän H 0 . KL: 12 =  22 .
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 ≠  2 .

( X  Y )  (    ) 2 (n1  1)S12  (n 2  1)S 22

Tröôøng hôïp  =  ta coùT =
2
1
2
2
1 i ˆ 
2 ~ Student (n1 + n2 - 2) vôù .
1 1 n 1  n 2  2
ˆ 
n1 n 2
XY
Theo giaûthieát H0 ta coùT = ~ Student (n1 + n2 -2 = 73).
1 1
ˆ 
n1 n 2
(n 1  1)S12  (n 2  1)S 22 XY
Tính phöông sai chung ˆ  = 47,95 vaøT = = -0,89.
n1  n 2  2 1 1
ˆ 
n1 n 2
Vì T < t 0,05 (73) =1,96 neân chaáp nhaän H0.
Beänh B khoâng laøm thay ñoåi löôïng cholesterolemie trung bình cuûa ngöôøi bình thöôøng.
Caâu 11- Goïi  laølöôïng PSA trung bình cuûa ngöôøi beänh K tieàn lieät tuyeán coùdi caên.
Goïi  0 laølöôïng PSA trung bình cuûa ngöôøi beänh K tieàn lieät chöa di caên. Ta coù 0 =12.
Moät maãu 35 ngöôøi beänh K tieàn lieät tuyeán coùdi caên, löôïng PSA trung bình X =13, S=1,5.
Ñaët giaûthieát H0 :  =  0 .
HA :  >  0 .
X  0 X  0
Theo giaûthieát H0 , ta coùU = ~ N(0;1) (do n = 35 > 30). Tính U = = 3,944.
S S
n n
Vì U > 3,09 neân baùc boûH0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,001.
KL:  >  0 , do ñoùcoùtheåduøng PSA laøm chaát chæñieåm coùdi caên trong beänh K tieàn lieät tuyeán , ngöôõng sai laàm
 = 0,001.
Caâu 12- Khoaûng tin caäy cuûa caùtheåveàhaèng soásinh hoïc cuûa ñöôøng huyeát laø(  0  1,96 ;  0  1,96 ) =
(1 - 0,2 ;1 + 0,2). Suy ra:  0 =1 vaø1,96 = 0,2   = 0,102.
Goïi  laøñöôøng huyeát trung bình cuûa ngöôøi beänh soát reùt.
Maãu 10 ngöôøi beänh soát reùt, coùñöôøng huyeát trung bình X = 0,8.
Ñaët giaûthieát H0 :  =  0 .
HA :  <  0 .
X  0 X  0
Theo giaûthieát H0 , ta coùU = ~ N(0;1). Tính U = = -6,211.
 
n n
Vì U < -3,09 neân baùc boûH0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,001.
KL:  <  0 , do ñoùbeänh soát reùt laøm giaûm ñöôøng huyeát, ngöôõng sai laàm  = 0,001.
Caâu 13- Troïng löôïng cuûa treûsô sinh trai vaøtreûsô sinh gaùi laàn löôït coùphaân phoái N(1 , 12 ) vaøN( 2 ,  22 ) .
So saùnh 12 vaø 22 .
Maãu 32 treûsô sinh trai coùtroïng löôïng trung bình X = 3,128 ; S1 = 0,335.
Maãu 30 treûsô sinh gaùi coùtroïng löôïng trung bình Y = 3 ; S 2 = 0,3.
Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .
HA : 12 ≠  22 .
S12 S12 0,335 2
Theo giaûthieát H0, ta coùF = ~ F(n2 -1= 31; n1 -1= 29). Tính F = = 2
=1,246.
S 22 S 22 0,3
Vì F < F0,05 (31;29) =1,6 neân chaáp nhaän H0 . KL: 12 =  22 .
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 ≠  2 .
2 2
(n  1)S1  (n 2  1)S 2
Tröôøng hôïp  =  ta coùT = ( X  Y )  (1   2 ) ~ Student (n1 + n2 - 2) vôùi ˆ 2  1
2
1
2
2 .
1 1 n 1  n 2  2
ˆ 
n1 n 2
XY
Theo giaûthieát H0 ta coùT = ~ Student (n1 + n2 -2 = 60).
1 1
ˆ 
n1 n 2
(n 1  1)S12  (n 2  1)S 22 XY
Tính phöông sai chung ˆ  = 0,318 vaøT = =1,583.
n1  n 2  2 1 1
ˆ 
n1 n 2
Vì T < t 0,05 (60) =1,96 neân chaáp nhaän H0.
Troïng löôïng trung bình cuûa treûsô sinh trai vaøtreûsô sinh gaùi khoâng khaùc nhau.
Caâu 14- Töøgiaûthieát suy ra maùy PTHH khoâng ñaït chuaån laøkhi maùy chaïy heát coâng suaát, soámaãu maùu trung
bình ñöôïc phaân tích trong moät ngaøy toái ña laø99. Ñaët  0 = 99.
Goïi  laøsoámaãu maùu trung bình trong moät ngaøy ñöôïc maùy PTHH loaïi môùi phaân tích khi chaïy heát coâng suaát.
Maãu thöûnghieäm coùn = 7 ; X = 100 ; S = 5.
Ñaët giaûthieát H0 :  =  0 .
HA :  >  0 .
X  0
Theo giaûthieát H0 , ta coùT= ~ Student (n -1= 6).
S
n
X  0
Tính T= = 0,53. Vì T < t 0,05 (n-1= 6) =2,45 neân chaáp nhaän H0 . Maùy PTHH loaïi môùi khoâng ñaït chuaån.
S
n
Caâu 15- a) Khi ñoäleäch chuaån cuûa maãu huyeát aùp cao laøS 2 = 3,9:
Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .
HA : 12 ≠  22 .
S12
Theo giaûthieát H0 , ta coù F = 2 ~ F (n1 -1 =14; n2 -1=11).
S2
S12 6,2 2
Tính F = 2 = 2 = 2,527. Vì F < F 0,05 (14;11) = 2,74 neân chaáp nhaän H0 . KL : 12 =  22 .
S2 3,9
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 ≠  2 .
2 2
(n  1)S1  (n 2  1)S 2
Tröôøng hôïp  =  ta coùT = (X1  X 2 )  (1   2 ) ~ Student (n1 + n2 - 2) vôùi ˆ 2  1
2
1
2
2 .
1 1 n 1  n 2  2
ˆ 
n1 n 2
X1  X 2
Theo giaûthieát H0 ta coùT  ~ Student (n1 + n2 -2=25).
1 1
ˆ 
n1 n 2
(n 1  1)S12  (n 2  1)S 22 X1  X 2
Tính ˆ  = 5,31 vaø T  = -7,77.
n1  n 2  2 1 1
ˆ 
n1 n 2
Vì T > t 0,005 (25) = 3,08 neân baùc boûH0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,005.
Löôïng Na+ trung bình trong maùu ngöôøi coùHA bình thöôøng vaøcao khaùc nhau, ngöôõng sai laàm  = 0,005.
b) Khi ñoäleäch chuaån cuûa maãu huyeát aùp cao laøS 2 = 3,6 :
Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .
HA : 12 ≠  22 .
S12 S12 6,2 2
Theo giaûthieát H0 , ta coù F = 2 ~ F (n1 -1 =14; n2 -1=11). Tính F = 2 = 2 = 2,966.
S2 S2 3,6
Vì F > F0,05 (14;11) = 2,74 neân baùc boûH 0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,05.
KL: 12 ≠  22 , ngöôõng sai laàm  = 0,05.
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 ≠  2 .
Trong tröôøng hôïp 12 ≠  22 , ta aùp duïng phöông phaùp W.J. Dixon vaøF.J. Massey.
Öôùc löôïng: 12  S12 vaø 22  S22 .
2
 S12 S 22 
  
 n1 n 2 
Khi ñoù T = ( X  Y )  (1   2 ) ~ Student (  ) vôùi ñoätöïdo     2.
2 2
S12 S 22 1  S12  1  S 22 
     
n1 n2 n1  1  n1  n 2  1  n 2 
X1  X 2
Theo giaûthieát H0 ta coù T = ~ Student (  ).
2 2
S S

1 2
n1 n 2
2
 S12 S 22 
  
X1  X 2  n1 n 2 
Tính T = = -8,17 vaø     2 = 25,47. Choïn soágaàn  nhaát laø25.
2 2 2 2
S S 1  S12  1  S 22 

1 2
    
n1 n 2 n1  1  n1  n 2  1  n 2 
Vì T > t 0, 005 (25) = 3,08 neân baùc boûH0, chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,005.
Löôïng Na+ trung bình trong maùu ngöôøi coùHA bình thöôøng vaøcao khaùc nhau, ngöôõng sai laàm  = 0,005.
Caâu 16- Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .
HA : 12 ≠  22 .
S12
Theo giaûthieát H0 , ta coù F = 2 ~ F (n1 -1 =24; n2 -1=39).
S2
S12
Tính F = 2 = 1,562. Vì F < F 0,05 (24;39) = 1,8 neân chaáp nhaän H0 . KL : 12 =  22 .
S2
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 ≠  2 .
2 2
( X  X )  (   ) 2 (n 1  1)S1  ( n 2  1)S 2
Tröôøng hôïp  =  ta coùT = 1
2
1
2
2
2 1 i ˆ 
2 ~ Student (n1 + n2 - 2) vôù .
1 1 n 1  n 2  2
ˆ 
n1 n 2
X1  X 2
Theo giaûthieát H0 ta coùT  ~ Student (n1 + n2 -2 = 63).
1 1
ˆ 
n1 n 2
(n 1  1)S12  (n 2  1)S 22 X1  X 2
Tính ˆ  = 8,815 vaø T  = -0,889.
n1  n 2  2 1 1
ˆ 
n1 n 2
Vì T < t 0,05 (63)=1,96 neân chaáp nhaän H0 . KL : 1 =  2 .
Caâu 17- 1) Kieåm ñònh troïng löôïng X cuûa caùc em trai 16 tuoåi trong D coùphaân phoái chuaån N(  D ;  2D ) .
Ta coù X = 52,75 ; S = 8,389 . Öôùc köôïng:  D = X = 52,75 vaø D = S = 8,389.
Ñaët giaûthieát H0 : X ~ N(  D ,  2D ) .
HA : X khoâng coùphaân phoái N(  D ,  2D ).
X  D
Khi ñoù U = ~ N(0;1) .
D
P[X  40] = P[U  -1,51] = 0,5 -  (1,51) = 0,5 - 0,435 = 0,065
P[40  X  45]= P[-1,51  U  -0,92] =  (1,51) -  (0,92) = 0,435 - 0,321 = 0,114
P[45  X  50]= P[-0,92  U  -0,32] =  (0,92) -  (0,32) = 0,321 - 0,126 = 0,195
P[50  X  55]= P[-0,32  U  0,26] =  (0,26)+  (0,32) = 0,103 + 0,126 = 0,229
P[55  X  60]= P[0,26  U  0,86] =  (0,86) -  (0,26) = 0,305 - 0,103 = 0,202
P[60  X  65]= P[0,86  U  1,46] =  (1,46) -  (0,86) = 0,428 - 0,305 = 0,123
P[X  65] = P[U  1,46]= 0,5 -  (1,46) = 0,5 - 0,428 = 0,072
X  40 40-45 45-50 50-55 55-60 60-65  65
ni 8 11 18 23 20 11 9
n i' 6,5 11,4 19,5 22,9 20,2 12,3 7,2
(n i  n i ' ) 2
7
~  (  = 4).
2
Theo giaûthieát H0 ta coùQ = 
i 1 ni '
Ñoätöïdo  = k -  - m = 7 - 1 - 2 = 4 vì coù2 tham soá vaø 2 ñöôïc öôùc löôïng.
(n i  n i ' ) 2
7
Tính Q =  =1,065. Vì Q <  02, 05 (4) = 9,49 neân chaáp nhaän H0 . KL: X ~ N(  D = 52,75;  2D = 70,37).
i 1 ni '
2) Khi n1 >30 vaøn2 >30 thì öôùc löôïng  D  S12 ,  2E  S22 vaøkhi ñoùU = (X1  X 2 )  (1   2 ) ~ N(0;1).
2

S12 S 22

n1 n 2
Ñaët giaûthieát H0 :  D =  E .
HA :  D ≠  E .
X1  X 2 X1  X 2 52,75  45,35
Theo giaûthieát H0 ta coùU = ~ N(0;1). Tính U = = = 6,228.
S12 S 22 S12 S 22 70,37 67,24
  
n1 n2 n1 n2 100 95
Vì U > 2,58 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,01. KL:  D   E , ngöôõng sai laàm  = 0,01.
 2 (X  X )  (1   2 )
2) Khi n1 >30 vaøn2 >30 thì öôùc löôïng  D  S12 ,  2E  S22 vaøkhi ñoùU = 1 2 ~ N(0;1).
2 2
S1 S 2

n1 n 2
Ñaët giaûthieát H0 :  D =  E .
HA :  D ≠  E .
52,75  45,35
Theo giaûthieát H0 ta coùU = X1  X 2 ~ N(0;1). Tính U = X1  X 2 = = 6,228.
2
S1 S 2 2 2
S1 S 2 2 70,37 67,24
  
n1 n 2 n1 n 2 100 95
Vì U > 2,58 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,01. KL:  D   E , ngöôõng sai laàm  = 0,01.
Caâu 18- Ñaët giaûthieát H0 : Huùt thuoác khoâng aûnh höôûng ñeán bò K phoåi.
HA : Huùt thuoác coùaûnh höôûng ñeán bòK phoåi.
Huùt thuoác Khoâng huùt thuoác
K phoåi n1 =297 n 2 =3
Khoâng bò K phoåi n 3 =315 n 4 =35
Theo giaûthieát H0 ta coù:
Huùt thuoác Khoâng huùt thuoác
K phoåi n1' =282,461 n '2 =17,539
Khoâng bò K phoåi n 3' =329,539 n '4 =20,461
(n i  n 'i ) 2
~  (  ) vôùi  =(h -1)(c -1) = 1.
2
vaø Q = 
n 'i
(n i  n 'i ) 2
Tính Q =  =23,769. Vì Q>  02, 001 (1)=10,83 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm
n 'i
 =0,001. Huùt thuoác coùaûnh höôûng ñeán bòK phoåi, ngöôõng sai laàm  = 0,001.
  S S 
Caâu 19- Khoaûng tin caäy, ñoätin caäy 0,95, cuûa 1 laø X1  C 1 ; X1  C 1  = (8,4 - 0,72; 8,4 + 0,72)
 n1 n1 
vôùi C= t 0,05 (9) =2,26. Suy ra: X 1 = 8,4 vaøS1 =1,007.
 S S 
Khoaûng tin caäy, ñoätin caäy 0,95, cuûa  2 laø X 2  C 2 ; X 2  C 2  = (9,5 - 0,85; 9,5 + 0,85)
 n2 n2 
vôùi C = t 0,05 (14) =2,14. Suy ra: X 2 = 9,5 vaøS2 =1,538.
a)So saùnh 12 vaø 22 :
Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .
HA : 12 ≠  22 .
S 22
Theo giaûthieát H0 , ta coù F = ~ F (n2 -1 =14; n1 -1 = 9).
S12
S 22
Tính F = 2 = 2,332. Vì F < F 0,05 (14;9) = 3,03 neân chaáp nhaän H0 . KL : 12 =  22 .
S1
b)So saùnh 1 vaø 2 :
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 ≠  2 .
2 2
(n  1)S1  (n 2  1)S 2
Tröôøng hôïp  =  ta coùT = (X1  X 2 )  (1   2 ) ~ Student (n1 + n2 -2) vôùi ˆ 2  1
2
1
2
2 .
1 1 n1  n 2  2
ˆ 
n1 n 2
X1  X 2
Theo giaûthieát H0 ta coùT  ~ Student (n1 + n2 -2=23).
1 1
ˆ 
n1 n 2
(n 1  1)S12  (n 2  1)S 22 X1  X 2
Tính ˆ  =1,355 vaø T  =1,988.
n1  n 2  2 1 1
ˆ 
n1 n 2
Vì T < t 0,05 (23) = 2,07 neân chaáp nhaän H0 . Esrin 30  g vaø45  g khoâng aûnh höôûng ñeán thôøi gian T.
Caâu 20- Ñaët giaûthieát H0 : 12 =  22 .
HA : 12 ≠  22 .
S12 S12 4,5 2
Theo giaûthieát H0 , ta coù F = 2 ~ F (n1 -1 =24; n2 -1=29). Tính F = 2 = 2 =2,107.
S2 S2 3,1
Vì F > F0,05 (24;29) =1,9 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,05.
KL: 12 ≠  22 , ngöôõng sai laàm  = 0,05.
Ñaët giaûthieát H0 : 1 =  2 .
HA :  1 >  2 .
12 ( X1  X 2 )  (1   2 )
Trong tröôøng hôïp    1 ta coùT = ~ Student (n1 + n2 - 2),
 22 L.S
  (n1  1)S12
vôùi L =    1  1 vaø S =  (n 2  1)S 22 .
 n1 n 2  n1  n 2  2 
X1  X 2
Theo giaûthieát H0 , ta coùT = ~ Student (n1 + n2 -2 = 53).
L.S
 1  1 (n1  1)S12 X  X2
Tính L =    = 0,045; S=  (n 2  1)S 22 = 23,061; T = 1 = 2,89.
n
 1 n n
2 1  n 2  2  L.S
Vì T > t 0,01 (53)=2,58 neân baùc boûH0 , chaáp nhaän HA , ngöôõng sai laàm  = 0,005.
Coùtheåduøng PSA laøm chaát chæñieåm coùdi caên trong beänh K tieàn lieät tuyeán , ngöôõng sai laàm  = 0,005.

TS CHU VAÊ N THOÏ

Tröôûng Boämoân Toaùn Ñaïi Hoïc Y Döôïc Tp HCM