MEB Temel Eğitim Genel Müdürlüğü

Teknoloji ve Tasarım Dersi

26-29 Ağustos 2019
Sandıklı/Afyonkarahisar
 Mühendislik Tasarım Aşamaları

Science
Science Hayal et
(Bilim) Beyin
Beyin fırtınası,
fırtınası, Diğer
Diğer
çözüm
çözüm önerileri,
önerileri,
En
En iyisini
iyisini seç?
seç?

Planla
Planla
Sorgula
Sorgula (Problemi
(Problemi (Taslak
(Taslak
Math
Math Technology
Tanımla) ve
ve
(Matematik)
(Matematik) (Teknoloji)) iki
iki boyut),
boyut),
Problem
Problem ne?,
ne?,
Başka İş
İş akış
akış şeması
şeması oluştur,
oluştur,
Başka ne
ne yapılabilir?
yapılabilir?
Malzeme
Malzeme listesi
listesi oluştur,
STEAM Bağlantılı oluştur,
Bağlantılı durumlar?)
durumlar?) Üretim
Üretim Yöntemini
Yöntemini
belirle
belirle
2B
2B taslak-kroki
taslak-kroki çiz
çiz

Bilgisayarlı
Bilgisayarlı
Tasarım
Tasarım ve
ve
Yap
Yap Analiz
Analiz 3B
3B
(Üretim ))
Art
Art Engineering
Engineering ve (Doğrula),
ve Geliştir
Geliştir
Üretim,
Üretim, Test-Kontrol, Bilg
Bilg tasarım
tasarım ve
ve analiz
analiz
(Sanat) (Mühendislik)
(Mühendislik) Test-Kontrol,
programlarını
programlarını
Geliştirme
Geliştirme
kullanarak
kullanarak tasarım
tasarım ve
ve
analiz
analiz yapma
yapma

https://www.youtube.com/watch?v=NeVxOAceij0#action=share
https://www.youtube.com/watch?v=NeVxOAceij0#action=share
 Mühendisliğin
Mühendisliğin
Tarihi
Tarihi Gelişimi
Gelişimi
Mühendis, günlük yaşantımızda insanların
sorunlarına çözüm üreterek onların daha rahat
Mühendis-
Tasarım
mühendislik-
mühendislik-
Teknoloji
ve konforlu yaşamalarını sağlayan kişidir.
Teknoloji
ilişkisi
ilişkisi ilişkisi
ilişkisi
Mühendislik; bilimsel bilginin, problemlerin
Mühendis çözümüne ve “daha iyi bir hayat” arayışına
ve uygulanmasıdır. Mühendisler bilgi ve
tasarım teknolojiyi kullanarak insanlık için faydalı
Uygulama
Uygulama
Tasarım
Tasarım ürünler ortaya koyarlar.
Süreci ve
ve
örnekleri
örnekleri Etkileyen
Etkileyen
Faktörler
Faktörler inşaat, makina, metalurji ve malzeme, maden,
jeoloji, gıda, elektrik-elektronik, bilgisayar,
Tasarım
Tasarım
Programları
Programları yazılım, mekatronik, son yıllarda önem kazanan
(2B
(2B ve
ve 3B)
3B) biyomühendislik, sosyal mühendislik, genetik…
 Mühendisliğin Tarihsel
Gelişimi
Mühendislik Ve Tasarım
Mühendisl
k
Kavramlar
Basınç ı Kuvvet

Mome Eylemsi
nt zlik

Sürtün
İvme me
Kuvveti

Hız
Elektrik Akımı; Günümüzde elektrikli cihazlar genelde doğru ve alternatif akım denilen iki farklı akım türü ile çalışırlar. Belirli
bir iletkenden birim zamanda geçen elektrik yüküne akım denilir. Elektrik akımının birimi amperdir ve (A) ile gösterilir. Metal
iletkenlerde elektrik akımı iletiminin elektron (-) hareketinin bir sonucu olduğu bilinmektedir

Gerilim; Elektromotor kuvvet de denilen bu parametre iki nokta arasındaki enerji seviyesi farkı anlamına gelmektedir, birimi
volttur (V). Gerilim yerçekimi kuvvetine benzer. Su dolu bir kabın içerisine düşen bir bilyeyi düşününüz. Yerçekimi bilyeyi
tabana doğru çekecektir. Bilye tabana yaklaştıkça potansiyel enerjisi azalacaktır. Bilyeyi bir elektrik yükü olarak düşünürsek, bu
bilyenin kabın dibine doğru çekilmesi elektrik akımı olacaktır. Bilyeyi dibe doğru çeken yerçekimi kuvveti ise gerilim olarak
tanımlanabilir.

Direnç, elektrik akımına karşı gösterilen zorluktur ve birimi ohm’dur. Yerçekimi bilyeyi aşağı doğru çeker, fakat serbest
düşüşteki kadar hızlı dibe ulaşamaz. Çünkü su aşağı inmesine karşı bir zorluk-direnç oluşturur. Gerilim, direnç ve akımın bir
araya gelmesi ile ohm kanunu oluşur. Ohm kanunu esas olarak şöyle ifade edilir: Direnç=(Gerilim)/(Akım)
 
Bu kavramların kullanıldığı bazı örnekler verecek olursak, elektriksel sensörlerde temelde bir dış etkideki değişimi elektriksel
bir değişime dönüştüren elemanlardır. Basit bir sensör olan potansiyometre, mekanik bir harekete karşılık akım veya gerilimi
değiştiren bir elemandır. Işık, ısı, hareket, ses, mesafe vb. değişimlere karşılık elektriksel parametrelerde değişimler
oluşturabilen başka sensörler de mevcuttur. Bunlara örnek olarak; yağmur sensörü, hareket sensörü, ışık sensörü, mesafe
sensörü verilebilir.
 Tasarım, onu düşüneni kendine çeken ve çevresini
etkileyen bir güçtür

Mühendislik Tasarım Süreci

Tasarım; insan ve çevre ihtiyaçlarını karşılamak
üzere mühendislik bilgi ve tecrübesinin
kullanılarak düşünülen nesnenin bir yüzey, kâğıt
veya bilgisayar ortamına iki veya üç boyutlu
olarak aktarılmasıdır
Mühendislik tasarım süreci, mühendislerin belirli
problemleri çözebilmeleri için onlara rehberlik eden
uygulama adımlarıdır. Mühendislik tasarım
sürecinde, mühendislik dalları olaylara değişim ve
korunum penceresinden bakmaktadır.

Sonuç olarak mühendislik; “Değişim=Artış-Azalış” şeklinde düşünülebilir.

Mühendislik Tasarım Sürecini Etkileyen Faktörler Bir mühendislik ürününün yapılması için;
1-İhtiyaçların (arz-talep) etkisi, İhtiyaç,
2-Yerleşik sosyokültürel değerlerin etkisi, Değerlere uygun,
3-İmalât Maliyetinin etkisi, Tasarlanabilir,
4-Ahlaki değerlerin etkisi,
Yeni bir alan veya alana uygulanabilir,
5-Endüstrileşmenin etkisi.
İmal edilebilir, Kullanılabilir, Sürdürülebilir olacak,
 Mühendislik Tasarım Sürecini Etkileyen Faktörler

Mühendislik tasarım sürecini etkilen önemli faktörlerden birisi toplumda o ürüne ihtiyaç duyulmasıdır. Ekonomi dünyasında arz
talep dengesi olarak adlandırılan bu durum, ürünün tasarım ve devamında ürüne ihtiyaç duyulup duyulmadığını belirlemektedir.

Üreticinin belirli bir dönemde üretmek-satmak istediği mal miktarı arz olarak tanımlanmaktadır
Talep ise tüketicilerin belirli bir fiyat seviyesinden belirli bir malı/ürünü almak istemesidir
İmalât Maliyetinin Etkisi
İm alat m aliye tle r i
İm alat m aliye tle r i S a t ış f iy a t ı
S a t ış f iy a t ı

F abrika ve P a z a rla m a
F abrika ve P a z a rla m a
makine s a tış , g e n e l
makine s a tış , g e n e l
Dolay lı id a re M ü h e nd i s l i k
amortismanı id a re
Dolay lı amortismanı M alzem e m a s ra fla rı
M ühendi s lik
m a l i y e ti
iş çilik enerji M alzem e m a s ra fla rı m a l i y e ti
% 15
iş çilik enerji % 25 % 15
% 12 % 25
% 12
%50
%26 %50
%26 %12
%12

Kar % 20 İm a la t
Kar % 20 İm a la t
Direk iş çilik m a liy e ti
Direk iş çilik m a liy e ti
% 40
% 40
Endüstrileşmenin Etkisi
Endüstri devriminin ortaya Birinci Aşama: 18. yüzyıldan başlayıp 19. yüzyılın ikinci yarısına kadar (1870’ler) süren bu
çıkmasına neden olan
endüstrileşme sürecine, demir ve kömürün asıl enerji kaynağı ve ham maddeyi oluşturduğu
sebepler şunlardır;
Makinalaşma Çağı denilmektedir.
1. Hızlı nüfus artışı,
2. Yaşam düzeyinin artması, İkinci Aşama: 1870’li yıllardan sonra temel ham madde ve enerji kaynaklarında yeni gelişmeler
3. Sömürgecilik,
olmuştur. Kömür ve demirin yanı sıra çelik, elektrik enerjisi, petrole dayalı endüstri ve kimyasal
4. Kapitalizm.
maddelerin de üretim sürecine girmesiyle

Üçüncü Aşama: Elektrik enerjisinin elde edilmeye başlanması ve bilgisayarın keşfi, devamında ileri teknolojik
gelişmelerin olması sanayi devriminin üçüncü aşamasını oluşturduğu varsayılmaktadır. Endüstrideki gelişmeler, önceki
dönemlere göre çok daha hızlı ve dünyanın her yerinde görülür hale gelmiştir.

Dördüncü aşama: Endüstri 4.0: üç anahtar bileşen sunulmuştur. Bunlar Nesnelerin interneti (IoT), Siber-Fiziksel Sistemler (CPS)
ve Akıllı Fabrikalardır (SF). Nesnelerin interneti; radyo frekans algılayıcıları, sensörler, aktüatörler, cep telefonları vb. akıllı
bileşenlerin endüstriyel amaçlar için kullanımı olarak tanımlanmaktadır. Siber-Fiziksel sistemler (CPS) ise bilgisayarlar ve ortak
ağlar sayesinde imalat sürecinin fiziksel olarak görüntülenmesi ve bunların kontrolünü belirli hesaplamalar yaparak geri
bilgilendirme ile sistemin döngüsünü ve sürekliliğini sağlamasıdır. Bu sayede akıllı fabrikalar, uzaktan ve kendi kendini kontrol
eden düzelten sistemler ortaya çıkmıştır.
 Endüstrileşme ile Gelen Teknolojik Gelişmeler
Sürücüsüz Araçlar (Otonom)
Tablet
E-Kitap Okuyucu
Elektrikli Otomobiller
Uzay Araçları
Artırılmış Gerçeklik (Augmented Reality)
Çok Kullanımlı Roketler
Güneş Çatıları
İnsansı Robotlar
Gen Düzenleme
Drone ve Drone ile Ürün Teslimatı
Üç boyutlu Yazıcılarla Üretilen Protezler
Biyonik Göz
İnsansız Hava Araçları (IHA ve SIHA)
İki (2B) ve Üç Boyutlu (3B) Tasarım Ne Demektir?
İki (2B) ve Üç Boyutlu (3B) Tasarım;
Mühendislik Alanlarında Kullanılan Bazı iki ve Üç Boyutlu Tasarım Programları

3D Studio Max,

AutoCAD,
Blender,
SolidWorks,
Revit,
CATIA,
SketchUp,
Fusion 360,
KitchenDraw,
 UYGULAMA-14.1 ve 14.2
Talep Ünite Adı Konu Süre Uygulamanın Ana Başlıları Yöntem Esnasında Uygulama İçin Araç- Uygulama İçin Malzeme
Eden (Süreç Kısaca) Kullanılacak Teknolojik Gereç
Kişi Cihaz
        Projeksiyon makinası 10 ar adet 50 şer kişilik iki grup için gereken toplam
        10-15 dk. Sunum Yapma (Konu   -Makas, malzeme listesidir
        ve uygulama sürecini izah etme) Diz üstü bilgisayar -Bant makinesi, A4 Kağıt (500 adetli 1 paket)
            -Sıcak silikon, tabancası, -Pipet (100 adet)
        - 50 kişiyi 5.er kişilik gruplara Hoparlör -30 cm cetvel Sıcak silikon çubuk (15 adet)
        ayırma (Küçük Ses Sistemi)   -Para bandı,(20 adet)
Mustafa Mühendislik ve “En uzun       (yukarıdaki malzemeleri -Büyük boy kağıt bardak (25 adet)
AYDIN Tasarım yolu kateden 80 dk. - 45 dk. Uygulama yaptırma 5 er kişilik 10 grup için önceki gruplar da -Küçük boy kağıt bardak (45 adet)
(8.sınıf) araç”   masa başı çalışma ortamı kullanıyor, onlardan -Tahta çöp şiş (100 adet)
  - 20-25 dk. Çalışmaları kalanları da -Dil çubuğu(50 adet)
Uygulama: gruplarla birlikte değerlendirme kullanabiliriz) -Çay karıştırma çubuğu(2 paket)
….14.1..   -Mavi şişe kapağı (200 adet)
  -Paket lastiği (4 paket)
  -Tahta mandal (80 adet)
-Kanape çatalı (2 paket)
-Köpük tabak (100 adet)
­-Kalın mukavva(2 adet)
        20 dk. Sunum Yapma (Konu ve -Projeksiyon makinası  
        uygulama sürecini izah etme) -Diz üstü bilgisayar (5
  Mühendislik ve     - 50 kişiyi 5 er kişilik gruplara adet)
  tasarım, “3 boyutlu   ayırma -Hoparlör 1 adet 3D printer
1 adet PLA filament makarası
Mustafa (8.sınıf) tasarımlar   - 20dk. Uygulama yaptırma (Küçük Ses Sistemi)  
AYDIN Uygulama:...1 gerçek oldu” 80 dk. - 40 dk. Grup çalışması ve -10 er kişilik 5 grup için  
4.2.. Çalışmaları gruplarla birlikte masa başı çalışma ortamı  
değerlendirme
Uygulama-1
Bir Problem Var ? Çözüm 
 Hayal
Hayal et
et
Beyin
Beyin fırtınası,
fırtınası,
Diğer
Diğerçözüm
çözüm
önerileri,
önerileri,
Sorgula
Sorgula En
Eniyisini
iyisini seç?
seç?
(Problemi
(Problemi
Tanımla)
Tanımla)
Problem
Problemne?,
ne?,
Başka
Başkane
ne
yapılabilir?
yapılabilir?
Bağlantılı
Bağlantılı
durumlar?)
durumlar?)

Planla
Planla
(Taslak
(Taslak
ve
ve
iki
ikiboyut),
boyut),
İşİşakış
akışşeması
şemasıoluştur,
oluştur,
Malzeme
Malzemelistesi
listesi
oluştur,
oluştur,Üretim
Üretim
Yöntemini
Yönteminibelirle
belirle
2B
2Btaslak-kroki
taslak-krokiçiz
çiz

Yap
Yap
(Üretim
(Üretim ))
ve
ve Geliştir
Geliştir
Üretim,
Üretim, Test-
Test-
Kontrol,
Kontrol,
Geliştirme
Geliştirme

Bilgisayarda
Bilgisayarda
tasarım
tasarım 3B
3B
(Doğrula),
(Doğrula),
Bilg
Bilgtasarım
tasarımveveanaliz
analiz
programlarını
programlarını
kullanak
kullanaktasarım
tasarımve
ve
analiz
analizyapma
yapma
 Uygulama-2
YARIŞMA
EN UZUN MESAFE KATEDEN ARAÇ
TASARIMI VE İMALATI
(YARIŞMASI)
Çözümler… 
 Planla
Sorgula Bilgisayarda
Hayal et (Taslak Yap
(Problemi ve tasarım 3B
Beyin fırtınası, Diğer (Üretim )
Tanımla) çözüm önerileri, iki boyut), (Doğrula),
Problem ne?, En iyisini seç? İş akış şeması oluştur,
ve Geliştir
Bilg tasarım ve analiz
Üretim, Test-Kontrol,
Başka ne yapılabilir? Malzeme listesi oluştur, programlarını kullanak
tasarım ve analiz yapma Geliştirme
Bağlantılı durumlar?) Üretim Yöntemini belirle
2B taslak-kroki çiz