16hiperbol 2022 SS

KON·
IKLER (H·
IPERBOLÜN ANAL·
IT·
IK ·
INCELENMES·
I)
Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler
6.Bask¬
M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021
Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
I) M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021 1 / 60
H·
IPERBOL
Hiperbol
Tan¬m
Bir düzlemde sabit iki noktaya
uzakl¬klar¬fark¬n¬n mutlak de¼geri sabit olan
noktalar¬n geometrik yerine hiperbol denir.
Sabit olan noktalara hiperbolün odaklar¬,
odaklar¬n orta noktas¬na hiperbolün merkezi,
odaklar¬birleştiren do¼
gruya asal eksen,
merkezden asal eksene çizilen dik eksene F2 A ' (-a,0) A (a,0) F1
yedek eksen, hiperbolün asal ekseni kesti¼ gi
noktalara hiperbolün köşeleri; çap¬köşeleri
aras¬uzakl¬k olan çembere ise asal çember
denir. Merkezi orijin olan hiperbole merkezil
hiperbol denir. Odaklardan geçen do¼ gru, yani asal eksen x eksenine paralel ise hiperbole
yatay hiperbol, y eksenine paralel ise dikey hiperbol denir.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Yatay Hiperbolün Kartezyen Denklemi
Teorem
Odak noktalar¬F1 (c, 0) ve F2 ( c, 0) olan ve bu odaklara uzakl¬klar¬fark¬n¬n mutlak de¼geri,
sabit 2a de¼gerine eşit noktalar¬n geometrik yerini gösteren merkezil hiperbolün denklemi,
b 2 = c 2 a2 olmak üzere,
x2 y2
=1
a2 b2
şeklindedir.
F2 A ' (-a,0) A (a,0) F1

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Kan¬t.
gişken bir nokta olmak üzere, jPF1 j jPF2 j = 2a eşitli¼
P (x, y ) hiperbol üzerindeki de¼ ginden,
q q
(x c )2 + y 2 (x + c )2 + y 2 = 2a
q q
(x c )2 + y 2 = 2a + (x + c )2 + y 2
olur. Her iki taraf¬n karesini al¬p, köklü ifadeyi tekrar yaln¬z b¬rakal¬m.
q
2 2 2 2
(x c ) + y = 4a + (x + c ) + y + 4a (x + c )2 + y 2 ,
2
q
a + xc = a (x + c )2 + y 2 .
2

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Kan¬t.
Tekrar her iki taraf¬n karesi al¬n¬p b 2 = c 2 a2 eşitli¼
gi kullan¬l¬rsa, s¬ras¬yla
a4 + 2a2 cx + c 2 x 2 = a2 c 2 + 2a2 cx + a2 x 2 + a2 y 2 ,
c2 a2 x 2 a2 y 2 = a2 c 2 a2 ,
b2 x 2 a2 y 2 = a2 b 2 ,
elde edilir. Her taraf a2 b 2 ifadesine bölünürse istenen formdaki denklem bulunur.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
F1 (4, 0) ve F2 ( 4, 0) noktalar¬na uzakl¬klar¬fark¬6 olan noktalar¬n geometrik yerinin
x2 y2
denkleminin = 1 oldu¼gunu gösteriniz.
9 7

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Dikey Hiperbolün Kartezyen Denklemi

Teorem
Odak noktalar¬F1 (0, c ) ve F2 (0, c ) olan ve bu odaklara uzakl¬klar¬fark¬n¬n mutlak de¼geri,
sabit 2b de¼gerine eşit noktalar¬n geometrik yerini gösteren hiperbolü denklemi, b 2 = c 2 a2
olmak üzere,
y2 x2
=1
b2 a2
şeklindedir.
c F2
Bb
-b Bı
-c F1
Kan¬t.
Benzer şekilde kan¬tlay¬n¬z.
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Yukar¬da teoremlerde denklemlerini buldu¼ gumuz hiperbolleri, dik koordinat sisteminde

g¬daki gibi çizebiliriz. c 2 = a2 + b 2 olmak üzere,
aşa¼
x2 y2 y2 x2
= 1 ve =1
a2 b2 b2 a2
hiperbollerinin gra…¼
gi, s¬ras¬yla,
c F2
Bb
F2 Aı A F1 O
-c -a O a c
-b Bı
-c F1
x2 y2 y2 x2
=1 =1
a2 b2 b2 a2
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
Odaklar¬ (4, 0) , ( 4, 0) olan ve P (3, 1) noktas¬ndan geçen merkezil hiperbol
denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Çözüm
c = 4 oldu¼gundan, 16 = a2 + b 2 bulunur. Buna göre,
x2 y2
=1
16 b2 b2
hiperbol denkleminde, (3, 1) noktas¬n¬yerine yazarsak,
9 1
=1
16 b2 b2
eşitli¼ginden, b 2 = 8 bulunur. O halde istenen hiperbol denklemi
x2 y2 = 8
olur.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
Köşeleri (4, 0) , ( 4, 0) olan ve P (5, 1) noktas¬ndan geçen merkezil hiperbol
denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
Odaklar¬ (0, 3) , (0, 3) olan ve P (1, 4) noktas¬ndan geçen merkezil hiperbol denklemini
bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Hiperbolün Elemanlar¬
Tan¬m
Merkezi, hiperbolün merkezi olan ve hiperbolün
odaklar¬ndan geçen c yar¬çapl¬çemberi ve bu çember içine,
b
hiperbolün köşelerinden geçen ve köşeleri çemberin kenarlar¬nda
bulunan dikdörtgeni çizelim. Bu dikdörtgenin asal ve yedek ekseni A'
a A
0 0 F2 F1
kesti¼
gi noktalar A, A ve B, B olsunlar. Hiperbolün asal ekseninin
uzunlu¼gu denilince jAA0 j = 2a uzunlu¼gu, yedek eksen uzunlu¼ gu
0
denilince de, jBB j = 2b uzunlu¼ gu anlaş¬lacakt¬r. Çemberin
yar¬çap¬c oldu¼gundan, Pisagor teoremi gere¼ gince, a2 + b 2 = c 2
ba¼
g¬nt¬s¬elde edilir. Ayr¬ca bu tan¬mlamalara göre, P hiperbolün sa¼g kanad¬üzerindeki bir
nokta olmak üzere,
jPF2 j jPF1 j = jAF2 j jAF1 j = 2a + A0 F2 jAF1 j = 2a
oldu¼
gu görülebilir.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Hiperbolün Asimptotlar¬
Asimptotlar1 e¼
griye sonsuzda te¼get olan e¼
grilerdir. Merkezil hiperbol e¼ grilerinin asimptotlar¬n¬n
y = mx formundaki do¼ grular oldu¼
gunu tahmin etmek zor de¼ gildir. Şimdi m’yi belirleyelim.
x2 y2
= 1 ve y = mx
a2 b2
grilerinin kesişme durumunu inceleyelim. Hiperbol denkleminde y = mx yazarsak,
e¼
x2 m2 x 2 2 = a2 b 2
= 1 ) x
a2 b2 b 2 m 2 a2
eşitli¼
ginden,
ab abm
x= p ve y = p
b2 m 2 a2 b2 m 2 a2
elde edilir.
lim (f (x ) g (x )) = 0 veya lim (f (x ) g (x )) = 0

x !∞ x! ∞
olacak şekilde bir y = g (x ) e¼ griye y = f (x ) e¼

grisi var ise, bu e¼ grisinin asimptotu denir.
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
i) x ve y ’nin tan¬ml¬olabilmesi için, b 2 m2 a2 > 0 olmas¬gerekir. Bu durumda, ikişer tane x

ve y bulunaca¼ g¬ndan, y = mx do¼ grusu hiperbolü iki noktada kesecektir.
2 2 2
ii) b m a < 0 olmas¬durumunda ise hiperbol ve y = mx do¼ grusu kesişmezler.
iii) b 2 m2 a2 = 0 için tek kök olacakt¬r. Bu kök ise, b 2 m2 a2 ! 0 için, x ve y , sonsuza
gidece¼ ginden, hiperbol ve y = mx do¼ gecektir ki, bu y = mx
grusu sonsuzda birbirlerine de¼
do¼ grusunun hiperbolün asimptotu olmas¬anlam¬na gelir. O halde,
b2 m 2 a2 = 0
eşitli¼
gini sa¼ gerleri için y = mx do¼
glayan m de¼ grusu, hiperbolün asimptotlar¬d¬r ki,
b
m=
a
olaca¼
g¬ndan, merkezil yatay hiperbolün asimptotlar¬
b
y= x
a
elde edilir.
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
y2 x2 a
Benzer düşünceyle, 2 = 1 dikey hiperbolünün asimptotlar¬da x = y , yani
b a2 b
b
y= x do¼grular¬olacakt¬r.
a
y y
x x
x2 y2 y2 x2
= 1 hiperbolünün = 1 hiperbolünün
9 4 4 9
b 2 b 2
asimptotlar¬y = = x’dir. asimptotlar¬y = x= x’dir.
a 3 a 3
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
x2 y2
= 1 hiperbolünün ; a) odaklar¬n¬b) köşelerini c) asimptotlar¬n¬bulunuz.
16 9

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Hiperbolün Asal ve Yedek Çemberi

Tan¬m
Merkezleri elipsin merkezinde olan ve çaplar¬asal ve yedek eksen uzunluklar¬na eşit olan
x2 y2
çemberlere, s¬ras¬yla elipsin asal ve yedek çemberleri denir. Buna göre, 2 = 1 yatay
a b2
hiperbolünün asal ve yedek çemberlerinin denklemleri s¬ras¬yla, x 2 + y 2 = a2 ve x 2 + y 2 = b 2
olacakt¬r.
yc Yedek Çember
x2 + y2 = b2
b
a
c a b c x
F2 F1
Asal Çember
x2 + y 2 = a2
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Hiperbolün D¬ş Merkezli¼

gi ve Do¼
grultman¬
Teorem
x2 y2
= 1 merkezil yatay hiperbolünde, d¬ş merkezlik
a2 b2
c
e=
a
ve do¼
grultmanlar ise
a2 a
= x=
c e
ile belirlidir. (Elipsteki gibi kan¬tlay¬n¬z. Benzer teorem, dikey elips için de verilebilir)

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Yatay Hiperbolün D¬ş Merkezli¼

gi ve Do¼
grultman¬
Tan¬m
Bir hiperbolde, odaklar aras¬uzakl¬g¼¬n, asal eksene uzunlu¼
gunun oran¬hiperbolün d¬ş
merkezli¼gidir. Buna göre, asal ekseni x ekseni olan bir yatay hiperbolün d¬ş merkezli¼
gi :
Odaklar Arası Uzakl ık 2c c
e= = =
Asal Eksen Uzunlu ğ u 2a a
şeklindedir. a < c oldu¼
gundan, hiperboller için, e > 1 oldu¼
gunu görürüz. Ayr¬ca,
a a2 a a2
x= = ve x= =
e c e c
do¼ grultmanlar¬d¬r. e > 1 oldu¼
grular¬da yatay hiperbolün do¼ gundan,
a a
<a ve > a
e e
oldu¼
gundan, bu do¼
grular hiperbolün köşeleri aras¬nda yer al¬rlar.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
(-a,0)
F2 A' A (a,0) F1
a a
x=− x=
e e

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Dikey Hiperbolün D¬ş Merkezli¼

gi ve Do¼
grultman¬
Tan¬m
Dikey hiperbolde, odaklar aras¬uzakl¬g¼¬n, asal eksene uzunlu¼
guna oran¬, asal eksen uzunlu¼
gu
2b olaca¼
g¬ndan
Odaklar Arası Uzakl ık 2c c
e= = =
Asal Eksen Uzunlu ğ u 2b b
şeklinde olur. c > b oldu¼
gundan, e > 1 olacakt¬r. Ayr¬ca,
b b2 b b2
y= = ve y= =
e c e c
do¼
grular¬da dikey elipsin do¼ grultmanlar¬d¬r. Bu do¼grular, c > b oldu¼
gundan dolay¬,
hiperbollerin köşeleri, yani kollar¬aras¬nda yer al¬r.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
3
D¬ş merkezli¼
gi olan ve P (3, 3) noktas¬ndan geçen yatay ve dikey hiperbollerin
2
denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
D¬ş merkezli¼gi 2 olan ve P (3, 3) noktas¬ndan geçen yatay hiperbolün odaklar¬n¬bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Özet : Hiperbolün Do¼

gru ve Noktaya Ba¼
gl¬Tan¬m¬
Tan¬m
Sabit bir noktaya ve sabit bir do¼
gruya olan uzakl¬klar¬oran¬, sabit ve 1’den büyük olan
noktalar¬n geometrik yerine hiperbol denir. Buradaki orana, elipsin d¬ş merkezli¼gi denir.
Sabit nokta odak, sabit do¼gru da do¼ grultmand¬r. Verilen herhangi bir nokta ve do¼
gru için,
noktaya uzakl¬g¼¬n¬n do¼
gruya uzakl¬g¼¬na oran¬1’den büyük olan noktalar¬n geometrik yerinin
denklemi ço¼gu zaman standart hiperbol denklemi ç¬kmayabilir.
c
F Merkezil yatay hiperbolde, d¬ş merkezlik e = > 1 ile,
a
c
F Merkezil dikey hiperbolde ise, d¬ş merkezlik e = > 1 ile bulunur.
b
F Merkezil yatay hiperbol denkleminde, sabit do¼ grular, yani do¼
grultmanlar
a a2
x= = ile bulunur.
e c
b b2
F Merkezil dikey hiperbolde ise, sabit do¼ grultmanlar : y =
grular yani, do¼ = ile
e c
bulunur.
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
Aşa¼g¬daki hiperbollerin d¬ş merkezliklerini ve do¼grultmanlar¬n¬bulunuz.
a) x 2 4y 2 = 4 c) 4y 2 x 2 = 4 c) 12x 2 y 2 = 12 d) 4x 2 y2 = 4

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
y = 2x 3 do¼ grusuna uzakl¬g¼¬, A (3, 5) noktas¬na uzakl¬g
¼¬n¬n iki kat¬olan noktalar¬n
geometrik yeri, hangi koni¼
gin denklemidir?

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
¼¬, y = x do¼
A (2, 0) noktas¬na uzakl¬g grusuna uzakl¬g
¼¬n¬n iki kat¬olan noktalar¬n
geometrik yerinin denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
p
y + x = 2 do¼grusuna uzakl¬¼g¬, A (2, 2) noktas¬na uzakl¬¼g¬n¬n 1/ 2’si olan noktalar¬n
geometrik yeri hangi koniktir? Bu koni¼gin denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
x2 y2
= 1 yatay hiperbolünün, oda¼
g¬n¬n do¼
grultmana olan en k¬sa uzakl¬g
¼¬n¬n
a2 b2
b2
p=
c
oldu¼
gunu gösteriniz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
y2
x2 = 1 hiperbolünün oda¼g¬n¬n do¼grultmana uzakl¬¼g¬n¬bulunuz.
2

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
y2 x2 a2
= 1 dikey hiperbolünün, oda¼
g ¬
n¬n do¼
g rultmana olan en k¬
sa uzakl¬
g
¼ ¬
n¬n p =
b2 a2 c
oldu¼gunu gösteriniz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Hiperbolün Do¼
grultman Çemberleri
Tan¬m
Bir hiperbolün, odaklar¬ndan birini merkez kabul eden ve yar¬çap¬asal eksen uzunlu¼
guna eşit
olan çembere do¼ grultman çemberi denir. Her hiperbol için iki do¼grultman çemberi vard¬r.
Yatay hiperbolde bu çemberlerin yar¬çaplar¬2a’d¬r ve denklemleri de
(x c )2 + y 2 = 4a2 veya (x + c )2 + y 2 = 4a2
şeklindedir. Bir hiperbolü, bir çembere ve bu çember d¬ş¬ndaki sabit bir noktaya eşit uzakl¬kta
bulunan noktalar¬n kümesi olarak da tan¬mlamak mümkündür. Buradaki sabit nokta odakt¬r,
çember ise do¼ grultman çemberidir. Bu nedenle, bu çemberlere do¼ grultman çemberleri
denilmiştir. Buna göre, herhangi bir hiperbol, bir oda¼
g¬ile di¼
ger oda¼
ga ait do¼grultman
çemberine eşit uzakl¬kta olan noktalar kümesi biçiminde tan¬mlanabilir. Bir hiperbolün bir
nokta ve bir çember yard¬m¬yla bu şekilde verilen tan¬m¬na odak-çembersel do¼ grultman
tan¬m¬denir.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Hiperbol ile Bir Do¼

grunun Birbirine Göre Durumlar¬
Teorem
x2 y2
= 1 hiperbolü ile y = mx + n do¼grusu verilsin.
a2 b2
m2 a2 b 2 6= 0 olmak üzere,
1) m2 a2 b 2 > n2 ise do¼gru ve hiperbol kesişmez.
2) m2 a2 b 2 = n2 ise do¼gru hiperbole te¼get olur.
3) m2 a2 b 2 < n2 ise do¼gru hiperbolü iki noktada keser.
E¼ger, m2 a2 b 2 = 0 ve n 6= 0 ise, (ki bu do¼grunun e¼giminin asimtotlar¬n e¼gimi olmas¬
demektir) sadece bir noktada kesişirler.
Not Hiperbol ile do¼

grunun te¼
get olmas¬durumunda de¼
gme noktalar¬n¬n koordinatlar¬
2 2
(x0 , y0 ) = ma /n, b /n olur.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Hiperbolün Üzerindeki Bir Noktadan Çizilen Te¼

getin Denklemi
Teorem
x2 y2
= 1 hiperbolü üzerindeki P (x0 , y0 ) noktas¬ndan çizilen te¼getin denklemi
a2 b2
xx0 yy0
=1
a2 b2
ile belirlidir.
Kan¬t Elipsteki gibi yap¬labilir. Okuyucuya b¬rak¬lm¬şt¬r.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
p
x2 4y2 = 4 hiperbolü ile a) y = 2x + 3 b) y = 2x + 5 c) y = 2x 15 d) y = x/2 + 3
do¼grular¬n¬n birbirine göre durumunu inceleyiniz. Kesiştiklerinde bir kiriş oluşuyorsa
kirişin uzunlu¼
gunu bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
x 2 3y 2 = 15 hiperbolü ile ayn¬oda¼ga sahip ve y = 3x + 10 do¼grusuna te¼get olan hiperbol
denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
y = x 3 ve y = 3x + 7 do¼grular¬na te¼get olan merkezil hiperbol var m¬d¬r? Gösteriniz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
y = x 1 ve y = 3x + 5 do¼grular¬na te¼get olan merkezil hiperbol var m¬d¬r? Gösteriniz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Hiperbolün Kutup Do¼

grusu
Tan¬m
Bir hiperbole d¬ş¬ndaki bir P noktas¬ndan çizilen te¼
getlerin de¼
gme noktalar¬ndan geçen
do¼
gruya, hiperbolün kutup do¼ grusu denir. De¼ gme noktalar¬n¬birleştiren do¼
gru parças¬na da
de¼
gme kirişi, P noktas¬na da, kutup denir.
Kutup
T1 Doğrusu
T2
F
p

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Hiperbolün Kutup Do¼

grusu
Teorem
x2 y2
= 1 hiperbolünün d¬ş¬ndaki bir P (x0 , y0 ) noktas¬n¬n kutup do¼grusunun denklemi
a2 b2
xx0 yy0
=1
a2 b2
ile belirlidir.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Olmayan Yatay ve Dikey Hiperbol Denklemi
Merkezi M (m1 , m2 ) olan bir yatay hiperbolü denklemi

y
(x m1 )2 (y m2 )2
=1
a2 b2
formundad¬r.
m2
Yukar¬da orijin merkezli hiperboller için kulland¬g¼¬m¬z uzakl¬k M Fı
içeren formüller bu hiperbol için de geçerlidir. Örne¼ gin,
asal eksen uzunlu¼ gu 2a, odaklar aras¬uzakl¬k 2c, O
d¬ş merkezlik c/a, oda¼
g¬n do¼ grultmana m1 x
b2
uzakl¬g¼¬ ve a, b, c aras¬ndaki c 2 = a2 + b 2 ba¼g¬nt¬s¬,
c
uzakl¬klarla ilgili oldu¼gundan, orijin merkezli olmayan
hiperboller için de kullan¬labilir. Fakat, koordinatlara ba¼ gl¬
olan formüller, bu hiperbol için kullan¬lamaz. Örne¼ gin, hiperbolün do¼grultman¬n¬n denklemi,
odaklar¬n¬n koordinatlar¬, te¼ getlerinin denklemi için yukar¬daki verilen formüller geçerli de¼
gildir.
Koordinatlara ba¼ gl¬denklemlerde, koordinat dönüşümleri yapmam¬z gerekir. Bunu bir sonraki
bölümde görece¼ giz.
IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
(x 1)2 (y 2)2
= 1 yatay hiperbolünün d¬ş merkezli¼
gini ve oda¼
g¬n¬n do¼
grultmana
4 2
olan en k¬sa uzakl¬g
¼¬n¬bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
F (5, 1) ve F0 ( 3, 1) noktalar¬na uzakl¬klar¬fark¬4 olan hiperbolün denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
(y 3)2 (x 1)2
= 1 hiperbolünün d¬ş merkezli¼gini bulunuz.
9 16

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Olmayan Hiperbolün Üzerindeki Bir Noktadan Çizilen Te¼

geti
Teorem
(x m1 )2 (y m2 )2
= 1 hiperbolünün üzerindeki bir P (x1 , y1 ) noktas¬ndan çizilen
a2 b2
te¼getinin denklemi
(x m1 ) (x1 m1 ) (y m2 ) (y1 m2 )
=1
a2 b2
eşitli¼giyle belirlidir.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Merkezil Olmayan Hiperbolün Kutup Do¼

grusunun Denklemi
Teorem
(x m1 )2 (y m2 )2
= 1 hiperbolünün d¬ş¬ndaki bir P (x0 , y0 ) noktas¬n¬n kutup
a2 b2
do¼grusunun denklemi
(x m1 ) (x0 m1 ) (y m2 ) (y0 m2 )
=1
a2 b2
eşitli¼giyle belirlidir.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Örnek
(x 2)2 (y 1)2
= 1 hiperbolüne üzerindeki (6, 4) noktas¬ndan çizilen te¼
getin
4 3
denklemini bulunuz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
Problem
(x 3)2 (y 2)2
= 1 hiperbolüne üzerindeki (5, 4) noktas¬ndan çizilen te¼getin
2 4
denkleminin 2x y = 6 oldu¼gunu görünüz.

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·
H·
IPERBOL
https://www.altinnokta.com.tr/162_mustafa-ozdemir

IKLER (H ·
IPERBOLÜN ANAL ·
IT ·
IK ·
INCELENMES ·

16hiperbol 2022 SS

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

16hiperbol 2022 SS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KON·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler

M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Yatay Hiperbolün Kartezyen Denklemi

F2 A ' (-a,0) A (a,0) F1

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Dikey Hiperbolün Kartezyen Denklemi

Yukar¬da teoremlerde denklemlerini buldu¼ gumuz hiperbolleri, dik koordinat sisteminde

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

eşitli¼ginden, b 2 = 8 bulunur. O halde istenen hiperbol denklemi

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

jPF2 j jPF1 j = jAF2 j jAF1 j = 2a + A0 F2 jAF1 j = 2a

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

lim (f (x ) g (x )) = 0 veya lim (f (x ) g (x )) = 0

olacak şekilde bir y = g (x ) e¼ griye y = f (x ) e¼

i) x ve y ’nin tan¬ml¬olabilmesi için, b 2 m2 a2 > 0 olmas¬gerekir. Bu durumda, ikişer tane x

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Hiperbolün Asal ve Yedek Çemberi

Merkezil Hiperbolün D¬ş Merkezli¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Yatay Hiperbolün D¬ş Merkezli¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Dikey Hiperbolün D¬ş Merkezli¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Özet : Hiperbolün Do¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

(x c )2 + y 2 = 4a2 veya (x + c )2 + y 2 = 4a2

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Hiperbol ile Bir Do¼

Not Hiperbol ile do¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Hiperbolün Üzerindeki Bir Noktadan Çizilen Te¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Hiperbolün Kutup Do¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Hiperbolün Kutup Do¼

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Olmayan Yatay ve Dikey Hiperbol Denklemi

Merkezi M (m1 , m2 ) olan bir yatay hiperbolü denklemi

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KON ·

Merkezil Olmayan Hiperbolün Üzerindeki Bir Noktadan Çizilen Te¼