21koordinatdonusumleri 2022 SS

KOORD·
INAT DÖNÜŞÜMLER·
I (ÖTELEME ve DÖNME)
Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler
6.Bask¬
M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021
Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

INAT DÖNÜŞÜMLER ·
I (ÖTELEME ve DÖNME) M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021 1 / 159
KOORD·
I
Düzlemde bir koordinat sistemine göre verilen bir noktan¬n koordinatlar¬, farkl¬bir
koordinat sistemine göre de¼ gişebilir. Verilen noktan¬n, yeni koordinat sistemindeki
koordinatlar¬n¬belirleyebilmek için, koordinat sisteminin eksenlerinin nas¬l de¼ gişti¼
gini bilmek
gerekir. Yeni koordinat sistemi, eski koordinat sisteminin ötelenmesiyle, döndürülmesiyle veya
hem ötelenip hem de döndürülmesiyle elde edilebilir. Bu bölümdeki amac¬m¬z, bir koordinat
sistemine göre verilmiş bir noktan¬n, eksenlerin ötelenmesi veya döndürülmesi durumunda nas¬l
de¼gişece¼
gini, ve yeni koordinat sistemindeki koordinat¬n¬n nas¬l belirlenece¼ gini incelemektir.
Eksenlerin ötelenmesi ve dönmesinden önce, noktan¬n ötelenmesi ve dönmesinden k¬saca
bahsedelim.

Noktan¬n Ötelenmesi ve Öteleme Vektörü
Tan¬m
Düzlemde verilen herhangi bir noktan¬n, başka bir noktaya taş¬nmas¬na, noktan¬n ötelenmesi
denir. Düzlemde bir P (x, y ) noktas¬n¬, P 0 (x + a, y + b ) noktas¬na taş¬mak, P noktas¬n¬x
ekseninde a birim, y ekseninde de b birim ötelemek demektir. Bu hareketi,
T(na,b ) : R2 ! R2 , T(na,b ) (x, y ) = (x + a, y + b )
dönüşümüyle tan¬mlayabiliriz. Bu dönüşümü vektörel notasyonlarla, ~P = (x, y ) ve ~u = (a, b )

olmak üzere, T~un (~P ) = ~P 0 = ~P +~u biçiminde de yazmak mümkündür. Buradaki ~u = ~P 0 ~P
vektörüne öteleme vektörü denir.
y+b Pı(x+a,y+b) y+b

y y 3
u
y P(x,y) y
y y
x x+a x x+a

Örnek
Düzlemde, P (5, 7) noktas¬veriliyor.P noktas¬n¬, x ekseninde 3 birim sa¼ ga, y ekseninde
2 birim aşa¼
g¬ya öteleyen dönüşümü yaz¬n¬z, yeni noktan¬n koordinatlar¬n¬bulunuz. (Bu
soruyu, P (5, 7) noktas¬ !
u = (3, 2) vektörü kadar ötelenirse, koordinatlar¬ne olur biçiminde
de ifade edebiliriz.)

Örnek
y = 2x + 3 do¼grusu, x ekseninde 3 birim sa¼
ga, y ekseninde 2 birim aşa¼
g¬ya do¼
gru
ötelenirse denklemi ne olur?

Örnek
(x 2)2 +4 (y 1)2 = 4 elipsinin noktalar¬hangi öteleme yap¬l¬rsa, merkezil bir elips
elde edilir? Bu elipsin ötelenmemiş durumundayken do¼
grultmanlar¬n¬bulunuz.

Örnek
y = 2x 3 do¼ grusu, x ekseninde 3 br sa¼
ga do¼gru ve y ekseninde k br yukar¬do¼
gru
ötelendi¼
ginde, do¼
grunun denklemi de¼gişmiyorsa k kaçt¬r?

Problem
P (2, 4) noktas¬x ekseninde 3 br, y ekseninden 5 br ötelenirse koordinatlar¬ne olur?

Problem
y = 3x 2 do¼grusu, x ekseninde 2 birim, y ekseninde 3 birim ötelenirse denklemi ne olur?

Eksenlerin Ötelenmesi
Tan¬m
xOy dik koordinat sisteminde verilmiş P (x, y )
koordinatlar¬n¬göz önüne alal¬m. Şimdi, orijini
y yv
PÝx, yÞ = PÝx v , y v Þ
(h, k ) olan yeni bir x 0 O 0 y 0 koordinat sistemi alarak, yy
önceki koordinat sisteminde verilen P noktas¬n¬n bu y y-k
x-h
koordinat sisteminde, nas¬l ifade edilece¼ gini görelim.
OI (h,k) xv
Buradaki öteleme, x ve y koordinat eksenlerinin k
!u = (h, k ) vektörü kadar ötelenmesi demektir.
Yani, x ekseni üzerindeki noktalar¬n h br kadar, y O x x
h
ekseni üzerindeki noktalar¬n da, k br kadar ötelemesi
demektir. Bu hareket biraz önce gördü¼ gümüz noktan¬n ötelenmesi hareketinin tamamen tersi
olan bir hareketdir. Eksenlerin bir yönde hareketi, noktan¬n koordinat¬n¬n bu yönün tam aksi
yönünde de¼ gişmesi demektir. P noktas¬n¬n yeni koordinat sistemine göre koordinatlar¬na
P (x 0 , y 0 ) diyelim.
x0 = x h x = x0 + h
0 veya
y =y k y = y0 + k
Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) 2KOORD · 2 DÖNÜŞÜMLER ·I (ÖTELEME ve DÖNME) M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021
INAT 15 / 159
Örnek
xOy koordinat sisteminde P (2, 3) olan koordinat¬n, orijinin O0 (2, 1) noktas¬na
ötelenmesiyle elde edilen x0 O0 y0 yeni koordinat sistemindeki koordinatlar¬n¬bulunuz.

Örnek
xoy koordinat sisteminde verilen y = 2x 3 do¼ grusunun, orijini O 0 (2, 1) olan
ötelenmiş koordinat sistemindeki denklemini bulunuz.

Örnek
x2 2x + y2 6y = 0 denklemini eksenleri öteleyerek basitleştiriniz.

Örnek
x2 2x + 2y2 +4y 1 = 0 koni¼
ginin odaklar¬n¬bulunuz.

Örnek
Odaklar¬ (1, 4) ve (1, 6) olan ve (3, 5) noktas¬ndan geçen elips denklemini bulunuz.

Problem
x2 2x 4y 2 + 16y 19 = 0 koni¼ginin odaklar¬n¬bulunuz.

Problem
x 2 + 4y 2 2x 16y + 13 = 0 koni¼ginin odaklar¬n¬bulunuz.

Problem
p
Odaklar¬ (1, 3) ve (3, 3) olan ve 2, 3 + 2 noktas¬ndan geçen elips denklemini bulunuz.

Problem
(x + 1)2 4 (y 2)2 = 4 hiperbolünün odaklar¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Düzlemde Noktan¬n Döndürülmesi
Tan¬m
Düzlemde verilen bir P (x, y ) noktas¬n¬n, orijin etraf¬nda θ aç¬s¬kadar döndürülmesine, P
noktas¬n¬n dönme hareketi (dönüşümü) denir. Örne¼ gin, P (2, 0) noktas¬n¬, saat yönünün
tersine 90 döndürürsek, P 0 (0, 2) noktas¬elde edilir. Dönme dönüşümünde, noktan¬n orijine
gişmez. Herhangi bir P (x, y ) noktas¬n¬orijin etraf¬nda, θ aç¬s¬kadar döndüren
uzakl¬g¼¬de¼
dönüşümü:
Rθn : R2 ! R2
gl¬olarak Rθn dönüşümünü bulal¬m.
giz. Şimdi, θ ve P (x, y )’ye ba¼
ile gösterece¼
y
Pı(xı, yı)
yı
)
r
, xı
y P(x,y)
θ) r
βα
x
xı x

Düzlemde Noktan¬n Dönme Dönüşümü
Teorem
Düzlemde verilen bir P (x, y ) noktas¬n¬, orijin etraf¬nda θ aç¬s¬kadar, saat yönünün tersine
döndürüren dönme dönüşümü Rθn (x, y ) = (x cos θ y sin θ, x sin θ + y cos θ ) ile ifade edilir.
Kan¬t.
!
P (x, y ), noktas¬n¬n orijine uzakl¬g¼¬r ve OP y
vektörünün x ekseniyle yapt¬g¼¬aç¬α olsun. Bu durumda, Pı(xı, yı)
yı
x = r cos α, y = r sin α )
r
, xı
yaz¬labilir. Noktan¬n döndürüldükten sonraki koordinatlar¬ y P(x,y)
P 0 (x 0 ,y 0 ) olmak üzere, P 0 (x 0 ,y 0 ) noktas¬n¬n da θ) r
! βα
orijine uzakl¬g¼¬r ’dir. OP 0 vektörünün x ekseniyle yapt¬g¼¬ xı x x
aç¬β ise, x 0 = r cos β, y 0 = r sin β yaz¬labilir.

Kan¬t.
P’den P 0 noktas¬na θ = ( β α) aç¬s¬kadar dönme hareketi yap¬lm¬şt¬r. Buna göre, β = θ + α
olacakt¬r.
x 0 = r cos β = r cos (θ + α) = (r cos α) cos θ (r sin α) sin θ = x cos θ y sin θ
ve
y 0 = r sin β = r sin (θ + α) = (r cos α) sin θ + (r sin α) cos θ = x sin θ + y cos θ
oldu¼
gundan,
x 0 = x cos θ y sin θ
y 0 = x sin θ + y cos θ
elde edilir. Böylece,
Rθn (x, y ) = (x cos θ y sin θ, x sin θ + y cos θ )
bulunur.

Noktan¬n Dönme Matrisi
Tan¬m
Yukar¬daki eşitli¼
gi matrislerle,
x0 x cos θ sin θ x
= Rθn =
y0 y sin θ cos θ y
cos θ sin θ
biçiminde yazabiliriz. Buradaki, Rθn = matrisine noktan¬n dönmesini
sin θ cos θ
gösteren, dönme matrisi denir. Bu matris bir ortogonal matristir. Bu matrisin tersi
1 cos θ sin θ
(Rθn ) =
sin θ cos θ
matrisidir. (Rθn ) 1 matrisi de, θ aç¬s¬kadar dönmeyi ifade eder. Yani, bu matris düzlemde
bir noktay¬, orijin etraf¬nda saat yönüne θ aç¬s¬kadar döndürür. Dönme noktas¬ve dönme
yönü belirtilmemişse, orijin etraf¬nda saat yönünün tersine dönme anlaş¬l¬r.

Noktan¬n Döndürülmesi ÖZET
Sonuç : Noktan¬n döndürülmesini ifade eden bir dönme dönüşümünde, dönme yönü
belirtilmemişse, saat yönünün tersine dönme işlemi yap¬l¬r. Bu durumda, Rθn dönüşümü,
Rθn (x, y ) = (x cos θ y sin θ, x sin θ + y cos θ )

x0 cos θ sin θ x
Rθn (x, y ) = =
y0 sin θ cos θ y
şeklinde ifade edilir. E¼

ger, dönme saat yönünde olursa,
R n θ (x, y ) = (x cos θ + y sin θ, x sin θ + y cos θ )

x0 cos θ sin θ x
R n θ (x, y ) = =
y0 sin θ cos θ y
biçiminde ifade edilir.

Örnek
p
P(3, 3) noktas¬orijin etraf¬nda 60 döndürülürse yeni koordinatlar¬ne olur?

Örnek
P(1,3) noktas¬orijin etraf¬nda 90 saat yönüne döndürülürse, koordinatlar¬ne olur?

Örnek
3
P(2,3) noktas¬θ = arccos aç¬s¬kadar saat yönüne döndürülürse yeni koordinatlar¬ne
5
olur?

Örnek
p
P noktas¬n¬n 150 döndürüldükten sonraki koordinatlar¬P0 ( 4, 2 3) oldu¼
guna göre, P
noktas¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Örnek
y = 2x do¼
grusu, saat yönüne 45 döndürülürse denklemi ne olur?

Problem
p
y = 4x 3 2 do¼grusu 45 döndürülürse denklemi ne olur?

Örnek
x2 y2 = 4 hiperbolü 45 döndürülürse denklemi ne olur?

Örnek
x2 3xy + y2 = 1/2 e¼
grisi 45 döndürülürse denklemi ne olur? Bu hangi koniktir? Bu
koni¼
gin döndürülmeden önceki odaklar¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Problem
p
P (2 3, 6) noktas¬30 döndürülürse yeni koordinatlar¬ne olur?

Problem
3
P (3, 5) noktas¬θ = arcsin aç¬s¬kadar saat yönüne döndürülürse yeni koordinatlar¬ne olur?
5

Problem
p
Bir P noktas¬120 döndürüldükten sonraki koordinatlar¬P 0 (4 3, 6) oldu¼guna göre, P
noktas¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Problem
x 2 + y 2 + xy = 2 e¼grisi 45 döndürülürse denklemi ne olur?
Bu hangi koniktir? Bu koni¼gin döndürülmeden önceki odaklar¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Problem
xy = 3 e¼grisi 45 döndürülürse denklemi ne olur?

Eksenlerin Orijin Etraf¬nda Döndürülmesi
Şimdi verilen bir koordinat sisteminin, eksenlerinin başlang¬ç noktas¬etraf¬nda saat yönünün
tersine θ aç¬s¬kadar döndürülmesi durumunda, eski ve yeni koordinat sisteminde bir noktan¬n
koordinatlar¬aras¬ndaki ba¼ g¬nt¬lar¬bulaca¼g¬z. xoy dik koordinat sistemi verilsin. Bu koordinat
sisteminin, saat yönünün tersine, başlang¬ç noktas¬etraf¬nda θ aç¬s¬kadar eksenleri
döndürülmesiyle elde edilen koordinat sistemi x 0 oy 0 olsun. Bu durumda, herhangi bir noktan¬n
koordinatlar¬nas¬l de¼gişir, ya da bir e¼
grinin denklemi yeni koordinat sisteminde nas¬l ifade edilir.
Bu k¬s¬mda bunlar¬n yan¬tlar¬n¬arayaca¼ g¬z.

Eksenlerin Dönmesini Gösteren Dönüşüm
Teorem
xoy dik koordinat sisteminde bir P (x1 , y1 ) noktas¬verilsin. Eksenlerin başlang¬ç noktas¬
etraf¬nda θ aç¬s¬kadar, saat yönünün tersine döndürürülmesi durumunda, P (x1 , y1 ) noktas¬n¬n,
yeni koordinat sistemindeki koordinatlar¬n¬veren dönme dönüşümü,
Rθ (x1 , y1 ) = (x1 cos θ + y1 sin θ, x1 sin θ + y1 cos θ )
ile ifade edilir.

Kan¬t.
Bir P noktas¬n¬n koordinatlar¬n¬, xoy sisteminde P (x1 , y1 ) y
ile döndürülerek elde edilen x 0 oy 0 koordinat sisteminde
y1 P = ( x1′, y1′) = ( x1 , y1 )
ise P (x10 , y10 ) ile gösterelim. Eksenlerin döndürülmesi
durumunda P noktas¬n¬n orijine uzakl¬g¼¬de¼ gişmeyecektir. x'
Bu uzakl¬g¼¬r ile gösterelim. P noktas¬n¬n r x1′
y1′
koordinatlar¬n¬xoy ve x 0 oy 0 sisteminde s¬ras¬yla, θ α
θ
x1 x
O
x1 = r cos (α + θ ) ve y1 = r sin (α + θ ) , x10 = r cos α ve y10 = r sin α
ile gösterebiliriz.

Kan¬t.
I·lk eşitliklerde trigonometrik aç¬l¬mlar¬kullan¬rsak,
x1 = r cos α cos θ r sin α sin θ

y1 = r sin α cos θ + r cos α sin θ
olur. Burada, ikinci eşitlikler kullan¬l¬rsa,
x1 = x10 cos θ y10 sin θ x1 cos θ sin θ x10

veya =
y1 = y10 cos θ + x10 sin θ y1 sin θ cos θ y10
eşitli¼
gi elde edilir. Son matris eşitli¼
ginden de,
x10 cos θ sin θ x1

=
y10 sin θ cos θ y1
yaz¬labilir. Eksen dönüşümü sonras¬, noktan¬n koordinatlar¬n¬veren dönme dönüşümü
Rθ (x1 , y1 ) = (x1 cos θ + y1 sin θ, x1 sin θ + y1 cos θ )
biçiminde bulunur.
Eksenlerin Dönmesini ·
Ifade Eden Dönme Matrisi
Tan¬m
Koordinat eksenlerinin θ aç¬s¬kadar saat yönünün tersine döndürülmesi durumunda, yeni nokta
ile eski noktan¬n koordinatlar¬aras¬ndaki ba¼
g¬nt¬lar¬,
Rθ : R2 ! R2
Rθ (x, y ) = x 0 , y 0 = (x cos θ + y sin θ, x sin θ + y cos θ )
x0 cos θ sin θ x
Rθ (x, y ) = =
y0 sin θ cos θ y
dönme dönüşümü ile elde edebiliriz. Eksen dönmesinin θ aç¬s¬kadar saat yönüne do¼
gru
yap¬lmas¬demek, eksenlerin saat yönünün tersine θ aç¬s¬kadar dönme anlam¬na gelecektir.
Döndürme yönü belirtilmemiş ise, saat yönünün tersine dönme anlaş¬lacakt¬r.

Örnek
P (0, 2) noktas¬n¬n, eksenlerin 60 döndürülmesi durumunda koordinatlar¬ne olur?

Örnek
x2 y2 = 4 hiperbolünün eksenlerin 45 döndürülmesi durumundaki denklemi ne olur?

Örnek
xoy dik koordinat sisteminde verilen P (x, y) noktas¬n¬n, eksenlerin θ = arctan (1/3)
p p
kadar saat yönünün tersine döndürülmesi durumundaki koordinatlar¬ 2 10, 10
oldu¼
guna göre, P noktas¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Örnek
xy = 3 hiperbolünün eksenlerin 45 döndürülmesi durumundaki denklemi ne olur?

Problem
3
P (5, 10) noktas¬n¬n, eksenlerin θ = arccos kadar döndürülmesi durumunda, yeni koordinat
5
sisteminde koordinatlar¬ne olur?

Problem
x 2 + y 2 + xy = 2 e¼grisinin eksenlerin 45 döndürülmesi durumunda, yeni koordinatlara göre
denklemi ne olur?

Problem
p
y = x + 2 3 do¼grusunun eksenlerin 60 döndürülmesi durumunda e¼gimi ne olur?

Bir Noktan¬n Başka Bir Nokta Etraf¬nda Döndürülmesi
Düzlemde verilen herhangi bir P (x, y ) noktas¬n¬, bir P/

Q (x0 , y0 ) noktas¬etraf¬nda, θ aç¬s¬kadar döndüren dönüşümü:
P
RθQ : R2 ! R2 Q
ile gösterelim.
gl¬olarak RθQ dönüşümünü
Şimdi, θ ve P (x, y )’ye ba¼
bulal¬m. Dönme, Q noktas¬etraf¬nda oldu¼ gundan, dönme
sonucunda elde edilen noktan¬n Q noktas¬na uzakl¬g¼¬de¼ gişmez.

Bir Noktan¬n Başka Bir Nokta Etraf¬nda Döndürülmesi
!
Bu dönme hareketinde döndürülen, QP vektörüdür. Bu durumda Q noktas¬orijin gibi kabul
!
edilir. Fakat, dönme sonucunda elde edilen vektör ise, QP 0 vektörü olacakt¬r. Buna göre,
! !
QP 0 = Rθ QP
eşitli¼
gi yaz¬labilir. Yani,
x0 x0 cos θ sin θ x x0
=
y0 y0 sin θ cos θ y y0
eşitli¼
ginden, döndürülen noktan¬n koordinatlar¬bulunabilir.

Örnek
P (3, 7) noktas¬n¬n, Q (1, 1) noktas¬etraf¬nda saat yönünün tersine 45
döndürülmesiyle hangi nokta elde edilir?

Problem
3
A (5, 10) noktas¬n¬n, B (3, 1) noktas¬etraf¬nda θ = arccos kadar döndürülmesi durumunda
5
koordinatlar¬ne olur?

Bir Do¼
grunun, Bir Noktas¬Etraf¬nda Döndürülmesi
Düzlemde herhangi bir do¼ grunun, üzerindeki

bir P noktas¬etraf¬nda döndürülmesi durumundaki v
denklemini bulmak için aşa¼ g¬daki ad¬mlar izlenir. u′ v
u
1.
Do¼grunun ! u do¼grultman vektörünün dönme sonucundaki P
! 0
u vektörü bulunur. Bu dönme sonucunda elde edilecek
olan do¼
grunun do¼ grultman¬olacakt¬r. Yani, dönme
hareketinin, do¼
grultman¬nas¬l de¼ giştirdi¼
gi önemlidir.
2. Do¼grunun üzerinde bulunan ve etraf¬nda döndü¼ gü P noktas¬sabit oldu¼ gundan, dönme
sonucunda elde edilen do¼ gru da P noktas¬ndan geçecektir. Bu nokta do¼ grunun çivilendi¼gi
nokta gibi düşünülebilir.
3. P noktas¬ve ! u do¼ grultman¬bilinen do¼ gru denklemi kolayca elde edilir.

Örnek
3y + x = 4 do¼grusu, P (1, 1) noktas¬etraf¬nda, arctan2 aç¬s¬kadar saat yönünün
tersine döndürülürse, denklemi ne olur?

Problem
2x + 3y = 5 do¼grusu, P (4, 1) noktas¬etraf¬nda, saat yönünde 45 döndürülürse, denklemi
ne olur ?

Düzlemde ·
Izometrik Dönüşüm
Tan¬m
Uzunlu¼gu de¼giştirmeyen birebir ve örten dönüşüme izometri veya izometrik dönüşüm denir.
Yani, her A, B 2 R2 noktalar¬için, I : R2 ! R2 biçiminde tan¬mlanan birebir örten bir
dönüşüm : I (A) = A0 ve I (B ) = B 0 olmak üzere,
jAB j = A0 B 0
eşitli¼ gl¬yorsa, I dönüşümüne izometrik dönüşüm denir. Düzlemde iki geometrik şekil
gini sa¼
aras¬nda bir izometrik dönüşüm varsa, bunlara izometrik şekiller denir. Fakat, düzlem
geometride bu kavram yerine, k¬saca bu iki şekil eştir denir. ·Izometrik dönüşümlerle ilgili bir
çok özelli¼ gi, çok iyi bilinen do¼
gru parças¬n¬n, aç¬n¬n ve üçgenlerin eşli¼
gi yard¬m¬yla görmek
mümkündür.

Öklid Düzleminde ·
Izometrik Dönüşümler Aç¬y¬ve Alan¬Korurlar
Teorem
·Izometrik dönüşümler aç¬lar¬ve alan¬korurlar.
Kan¬t.
Bir ABC üçgeni göz önüne alal¬m. I bir izometrik dönüşümü için, I (A) =A0 , I (B ) =B 0 ve
I (C ) = C 0 olsun. \BAC aç¬s¬ile \B 0 A0 C 0 aç¬s¬n¬n eş olduklar¬n¬kan¬tlayal¬m. Bu tamamen
üçgenlerin Kenar-Kenar-Kenar eşli¼ ginin bir sonucudur. Gerçekten de, izometri tan¬m¬na göre,
jAB j = jA0 B 0 j , jAC j = jA0 C 0 j ve jBC j = jB 0 C 0 j oldu¼
gundan, 4ABC ve 4A0 B 0 C 0 üçgenleri
eş üçgenlerdir. Dolay¬s¬yla, eş üçgenlerin karş¬l¬kl¬aç¬lar¬da eş oldu¼
gundan,
\BAC = \B 0 A0 C 0
bulunur. Ayr¬ca, eş üçgenlerin alanlar¬da eş oldu¼

gundan, izometri dönüşümleri alan¬da
koruyan dönüşümlerdir.

Öteleme Dönüşümü Bir ·
Izometridir
Teorem
Öteleme dönüşümü bir izometrik dönüşümdür.
Kan¬t.
T(h,k ) (x, y ) = x 0 , y 0 = (x h, y k)
öteleme dönüşümümünün uzunluklar¬de¼ giştirmedi¼
gini gösterelim. xoy koordinat sisteminde
(x1 , y1 ) ve (x2 , y2 ) noktalar¬n¬alal¬m. Şimdi, bu noktalar¬n, eksenlerin ötelenmesiyle elde edilen
(x10 , y10 ) ve (x20 , y20 ) koordinatlar¬aras¬ndaki uzunlu¼ gunu hesaplayal¬m.
q q
(x20 x10 )2 + (y20 y10 )2 = (x2 h x1 + h)2 + (y2 k y1 + k )2
q
= (x2 x1 )2 + (y2 y1 )2
oldu¼
gundan uzunluklar de¼
gişmez. O halde, izometri dönüşümü bir izometrik dönüşümdür.

Dönme Dönüşümü Bir ·
Izometridir
Teorem
Dönme dönüşümü bir izometrik dönüşümdür.
Kan¬t.
P (x1 , y1 ) ve Q (x2 , y2 ) noktalar¬aras¬ndaki uzunlu¼
gun
q
jPQ j = (x2 x1 )2 + (y2 y1 )2
oldu¼
gunu biliyoruz. Rθ , θ aç¬s¬kadar dönmeyi ifade etmek üzere,
P 0 = Rθ (P ) = ((cos θ ) x1 (sin θ ) y1 , (cos θ ) y1 + (sin θ ) x1 ) ,

0
Q = Rθ (Q ) = ((cos θ ) x2 (sin θ ) y2 , (cos θ ) y2 + (sin θ ) x2 )
noktalar¬aras¬ndaki uzakl¬g¼¬hesaplayal¬m.
q
P Q = (cos θ (x2 x1 ) sin θ (y2 y1 ))2 + (cos θ (y2 y1 ) + sin θ (x2 x1 ))2
0 0
q
0 Çözümlü
Analitik Geometri ve 0 Problemler (6.Bask¬2) KOORD · 2
Herhangi iki izometrik dönüşümün bileşkesi de bir izometrik dönüşümdür. Öklid düzleminde,
öteleme, yans¬ma ve dönme dönüşümleri izometrik dönüşümlerdir ve tüm izometrik dönüşümler
bu dönüşümlerin bileşkesi olarak yaz¬labilir. Bu dönüşümlere Öklidyen dönüşümler veya
Öklidyen hareketler denir. Düzlemde izometrik dönüşümler, en genel halde aşa¼ g¬daki gibi
tan¬mlan¬r.

Düzlemde Öklidyen Dönüşüm
Tan¬m
Düzlemde verilen
f : R2 ! R2 , f (x, y ) = (ax + by + h, cx + dy + k )
dönüşümünü matrislerle
x a b x h
f = +
y c d y k
a b 1
biçiminde yazabiliriz. Bu dönüşümde, A = matrisi ortogonal ise, yani A = AT ise, f
c d
dönüşümüne düzlemsel Öklidyen dönüşüm denir. Örne¼
gin,
f (x, y ) = (x cos θ y sin θ + 1, y cos θ + x sin θ + 3)
bir Öklidyen dönüşümdür.

Öklidyen dönüşümün Vektörlerle ·
Ifadesi
Öklidyen dönüşümü, düzlemdeki her nokta bir konum vektörüne karş¬l¬k geldi¼
ginden,
! !
x = (x, y ) ve b = (h, k ) olmak üzere, vektörel notasyonla k¬saca
!
f !
x = A!
x + b
şeklinde yazmak mümkündür. A 1 tersinir oldu¼

gundan, bu dönüşümlerin tersi de iyi tan¬ml¬d¬r
ve tersi de bir Öklidyen dönüşümdür.
Problem
!
f : Rn ! Rn , f ! x = A! x + b biçiminde tan¬mlanan dönüşüm bir Öklidyen dönüşüm ise,
birebir ve örten oldu¼gunu gösteriniz. Tersini bulunuz.

A…n Dönüşüm
Tan¬m
a, b, c, d, h, k 2 R olmak üzere, düzlemde verilen
f : R2 ! R2 , f (x, y ) = (ax + by + h, cx + dy + k )
dönüşümünü matrislerle
x a b x h
f = +
y c d y k
biçiminde yazar¬z. Bu dönüşümünde, ad bc 6= 0 ise, yani det A 6= 0 ise, f dönüşümüne bir
a…n dönüşüm denir. Aç¬kt¬r ki, her Öklidyen dönüşüm bir a…n dönüşümdür, fakat tersi do¼
gru
de¼
gildir. Yani, öteleme, dönme ve yans¬ma dönüşümleri birer özel a…n dönüşümlerdir.

A…n Dönüşümün Vektörlerle ·
Ifadesi
A…n dönüşümü, düzlemdeki her nokta bir konum vektörüne karş¬l¬k geldi¼
ginden,
! !
x = (x, y ), b = (h, k ) olmak üzere, vektörel notasyonla k¬saca
!
f !
x = A!
x + b
şeklinde yazmak mümkündür. f ( !

x )= !
y ise, A 1 tan¬ml¬oldu¼
gundan
! ! !
A!
x + b = !
y ) A!
x = !
y b ) !
x =A 1
(!
y b)
ginden, !
eşitli¼ y vektörü verilmiş ise, !
x vektörü de bulunabilir. Yani, f 1 de tan¬ml¬d¬r ve bir
a…n dönüşümün tersi de bir a…n dönüşümdür.

Sonuç
Öteleme dönüşümümü bir özel a…n dönüşümdür.
T(nh,k ) (x, y ) = (x + h, y + k )
!
öteleme dönüşümünü, b = (h, k ) olmak üzere,
! 1 0 x h
Tun ( !
x )=I!
x + b = +
0 1 y k
biçiminde yazabiliriz. A = I matrisi tersinir bir matristir. O halde, öteleme dönüşümü bir a…n
dönüşümdür.

Sonuç
Dönme dönüşümümü bir özel a…n dönüşümdür.
Rθn (x, y ) = (x cos θ y sin θ, y cos θ + x sin θ )
cos θ sin θ
dönme dönüşümü de, R = olmak üzere,
sin θ cos θ
Rθn ( !
x )=R!
x
biçiminde yaz¬labilir ve R matrisi de tersinir bir matristir ve dönme dönüşümü de bir a…n
dönüşümdür.

A…n Dönüşümlerin Bileşkesi
Teorem
A…n dönüşümlerin bileşkesi de a…n dönüşümdür.
Kan¬t.
! !
f(!
x ) = A!
x + b ve g ( !
x )=B!
x + b iki a…n dönüşüm olsun. Buna göre,
! !
(g f)(!
x ) = g f(!
x ) = B A!
x + b +!
v = (BA) !
x + (B b + !
c )
olacakt¬r. A ve B matrisleri tersinir oldu¼

gundan, BA matrisi de tersinirdir. O halde, g f
dönüşümü de bir a…n dönüşümdür.

A…n Dönüşümler Uzakl¬g¼¬Korumayabilir
F A…n dönüşümler,
genel olarak uzakl¬g

¼¬korumazlar.
Fakat, aşa¼
g¬daki teoremde ifade etti¼
gimiz gibi,
do¼
gru parçalar¬n uzunluklar¬aras¬ndaki oran¬korurlar.

Örnek
f (x, y) = (2x, y) dönüşümünün a…n dönüşüm oldu¼
gunu gösteriniz. Uzakl¬g
¼¬, aç¬y¬ve
alan¬korumad¬g ¼¬n¬gösteriniz.

A…n Dönüşümün Baz¬Özellikleri
Teorem
!
f (~x) = A~x + b bir a…n dönüşüm olsun. f dönüşümü,
a) do¼grular¬do¼grulara götürür.
b) do¼grudaş üç noktay¬, do¼grudaş üç noktaya götürür.
c) do¼grudaş üç nokta için arada olma özelli¼gi korunur. (Yani, arada olan noktan¬n görüntüsü
de arada kal¬r)
d) paralel do¼grular¬paralel do¼grulara götürür.
e) iki paralel do¼gru parças¬aras¬ndaki uzunluklar oran¬n¬korur.
f) ayn¬noktada kesişen üç do¼gruyu, ayn¬noktada kesişen üç do¼gruya götürür.

Kan¬t.
grultusu !
a) P noktas¬ndan geçen ve do¼ u olan ` : P + t !
u do¼
grusunu alal¬m.
! ! ! ! ! !
u ) = A( P + t !
f ( P + t! u ) + b = (A P + b ) + t (A !
u ) = Q + t!
0
u
! ! !
olur. Yani, f a…n dönüşümü, ` do¼ grusunu, Q = A P + b noktas¬ndan geçen ve do¼ grultusu
(A !u)=!
0
u olan bir do¼ gruya dönüştürür.
!
b) ` : P + t ! u do¼grusu üzerinde farkl¬t de¼ gerleri için do¼
gru üzerinde farkl¬noktalar elde
edilir. t1 , t2 ve t3 de¼
gerleri için s¬ras¬yla P1 , P2 ve P3 noktalar¬n¬alal¬m. Bu durumda,
! ! ! !
Pi0 = f (Pi ) = f ( P + ti ) = A( P + ti ) + b = Q + ti !
0
u
!
gundan, `0 : Q + ti !
0
oldu¼ u do¼ gerleriyle elde edilen P10 , P20 ve P30
grusu üzerinde, t1 , t2 ve t3 de¼
noktalar¬bulunur.
!
c) ` : P + t !
u do¼ grusu üzerindeki P1 , P2 , P3 noktalar¬için, P2 noktas¬P1 ve P2 aras¬nda
!
olsun. Bu durumda, t1 < t2 < t3 olmal¬d¬r. Buradan, Pi0 = f (Pi ) = Q + ti !
0
u noktalar¬için
gu göz önüne al¬n¬rsa, P20 noktar¬n¬n P10 ve P30 aras¬nda oldu¼
de, t1 < t2 < t3 oldu¼ gu
görülür.
Kan¬t.
!
d) P noktas¬ndan geçen ve do¼grultusu !
u olan `1 : P + t !
u do¼grusu ile bu do¼
gruya paralel
! !
olan Q noktas¬ndan geçen `1 : Q + t u do¼grusunu alal¬m. a)’dan,
! !
f ( P + t!
u ) = (A P + ~b) + t (A !
u ),
! !
f (Q + t!u ) = (A Q + ~b) + t (A !
u)
elde edilir. Yani, elde edilen do¼ grultmanlar¬A !

grular¬n do¼ u vektörüdür. Böylece, a…n
dönüşümlerin, paralel do¼grular¬yine paralel do¼ grulara dönüştürdü¼gü görülür.
e) `1 ve llD2 paralel iki do¼gru parças¬olsun. Buna göre, λ 2 R, ! u 2 = λ!u 1 olmak üzere,
t 2 [0, 1] için,
` 1 : P1 + t !
u1 ve ` 2 : P2 + t !
u2
biçiminde yaz¬labilir. `1 do¼gru parças¬n¬n uzunlu¼ gu ! u 1 ve `2 do¼ gru parças¬n¬n uzunlu¼
gu ise
!
u 2 = jλj !
u1
gundan, `1 ve `2 do¼
oldu¼ gru parçalar¬n¬n uzunluklar¬oran¬λ’d¬r.

Kan¬t.
Şimdi, f a…n dönüşümü alt¬nda, bu do¼
gru parçalar¬n¬n uzunluklar¬n¬bulal¬m.
! !
f (`1 ) = f ( P 1 + t !
u 1 ) = (A P 1 + ~b) + t (A !
u 1 ), t 2 [0, 1] ,
! ! ~ !
f (`2 ) = f ( P 2 + t u 2 ) = (A P 2 + b) + t (A u 2 ) = (A P 2 + ~b) + tλ(A !
! ! u 1 ), t 2 [0, 1] ,
gundan, f (`1 ) ve f (`2 ) do¼

oldu¼ gru parçalar¬n¬n uzunlu¼
gu s¬ras¬yla,
A!
u1 ve u 2 = λA !
A! u 1 = jλj A !
u1
olur. Do¼gru parçalar¬n¬n uzunluklar¬oran¬yine λ oldu¼gundan, a…n dönüşümün, do¼

gru
parçalar¬n¬n uzunluklar¬aras¬ndaki oran¬de¼
giştirmedi¼
gi görülür.

I (ÖTELEME ve DÖNME)M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021 100 / 159
Kan¬t.
! ! !
f) Düzlemde ayn¬P noktas¬ndan geçen farkl¬ `1 : P + t !
u , `2 : P + t !
v , `3 : P + t !
w
do¼grular¬n¬alal¬m.
! ! !
f (`1 ) = f ( P + !
u ) = A P + b + t A!u = Q + t A!
u ,
! ! ! !
f (`2 ) = f ( P + v ) = A P + b + t A !
v = Q + t A!
v ,
! ! ! !
f (`3 ) = f ( P + v ) = A P + b + t A !
w = Q + t A!
v
oldu¼
gundan, f a…n dönüşümüyle Q noktas¬ndan geçen farkl¬üç do¼
gru elde edilir.

A…n Dönüşümlerin Alanlara Etkisi
Teorem
Düzlemde verilen bir B bölgesinin
f (x, y ) = (ax + by + m, cx + dy + n )
a…n dönüşümü alt¬ndaki görüntüsü B 0 bölgesi ise,
Alan B 0 = (ad bc ) Alan (B)
ile belirlidir. (f !
x = A!
x +!
u ise, Alan (B 0 ) = det A Alan (B))

Kan¬t.
Kan¬t¬m¬z¬bir üçgen için yapmak yeterlidir. Düzlemde köşelerinin koordinatlar¬P1 (x1 , y1 ) ,
P2 (x2 , y2 ) ve P3 (x3 , y3 ) olan üçgenin alan¬n¬n :
2 3
x1 y1 1
1
Alan (4XYZ ) = det 4x2 y2 15
2
x3 y3 1
oldu¼
gunu biliyoruz.

Kan¬t.
Şimdi, P1 , P2 , P3 noktalar¬n¬n f a…n dönüşümü alt¬ndaki görüntüleri
! a b x1 m ax1 + by1 + m
P10 = f (P1 ) = A P1 + !
u = + = ,
c d y1 n cx1 + dy1 + n
! a b x2 m ax2 + by2 + m
P20 = f (P2 ) = A P2 + !
u = + = ,
! a b x3 m ax3 + by3 + m
P30 = f (P3 ) = A P3 + !
u = + =
gundan, B 0 = 4X 0 Y 0 Z 0 üçgeninin alan¬:

oldu¼
ax1 + by1 + m cx1 + dy1 + n 1 x y 1 a c 0

1 1 1 1
Alan B 0 = ax2 + by2 + m cx2 + dy2 + n 1 = x2 y2 1 b d 0
2 2
ax3 + by3 + m cx3 + dy3 + n 1 x3 y3 1 m n 1
= jdet Aj Alan (B)
elde edilir.
Karş¬l¬kl¬Do¼
grudaş Olmayan Üç Nokta Aras¬nda Tek A…n Dönüşüm Vard¬r
Teorem
Düzlemde bir a…n dönüşüm, do¼grudaş olmayan üç noktan¬n görüntülerinin verilmesiyle tek
türlü olarak belirlidir.
Kan¬t.
f (x, y ) = (ax + by + m, cx + dy + n ) d
iyelim. Do¼
grudaş olmayan P, Q, R noktalar¬için,
f (P ) = P 0 , f (Q ) = Q 0 ve f (R ) = R 0
görüntüleri kullan¬larak, birinci dereceden a, b, m bilinmeyenli ve c, d, n bilinmeyenli katsay¬lar

matrisinin determinant¬s¬f¬rdan farkl¬iki tane lineer denklem sistemi oluşturur. Bu iki sistemin
de tek çözümü vard¬r. Dolay¬s¬yla, f a…n dönüşümü tek türlü belirli olacakt¬r.

Örnek
P (1, 1) , Q (1, 2) ve R (2, 1) noktalar¬n¬, s¬ras¬yla P 0 (1, 3) , Q (3, 1) ve R 0 (2, 2)
noktalar¬na götüren a…n dönüşümü bulunuz.

Problem
f (x, y ) = (2x y + 2, 3x 2y + 1) ile verilen dönüşüm bir a…n dönüşüm müdür? Bu
dönüşüm, y = 2x 3 do¼grusunu hangi do¼gruya götürür. Bu dönüşüm köşeleri A (1, 2) ,
B (2, 3) ve C (3, 4) olan üçgeni hangi üçgene dönüştürür? Bu üçgenlerin alanlar¬aras¬ndaki
ba¼g¬nt¬y¬görünüz.

Problem
p
Odaklar¬F1 (1, 4) ve F2 (3, 4) olan ve P( 5/6 +2 , 3) noktas¬ndan geçen hiperbol
denklemini bulunuz.

Problem
(x 1)2 +4 (y 2)2 = 4 elipsinin odaklar¬n¬n koordinatlar¬n¬bulunuz.

Problem
A (10, 5) noktas¬, θ aç¬s¬kadar saat yönünün tersine döndürülürse B (5, 10) noktas¬
elde ediliyor. Buna göre tan θ de¼geri kaçt¬r?

Problem
!
Düzlemde A (1, 1) ve P (3, 4) noktalar¬veriliyor. AP vektörü, A noktas¬n¬n etraf¬nda
!
saat yönünün tersine 90 döndürülürse AN vektörü elde ediliyor. Buna göre N
noktas¬n¬n koordinatlar¬n¬n toplam¬kaçt¬r? (ÖABT 2014)

Problem
xoy dik koordinat sistemi
T (x, y) = x0 , y0 = (x 1, y 1)
dönüşümü alt¬nda ötelenerek x0 oy0 koordinat sistemi elde ediliyor. xoy dik koordinat
sisteminde denklemi x2 +y2 2x 2y 1 = 0 olan e¼ grinin x0 oy0 koordinat
sistemindeki denklemi nedir? (ÖABT - 2014)

Problem
y = 2x 1 do¼
grusu 45 döndürülürse denklemi ne olur?

Problem
Düzlemde T (x, y) = (x + 3, y 2) öteleme fonksiyonu ve O noktas¬etraf¬nda saat
yönünün
p tersi yönde 45 ’lik C (x, y) döndürme fonksiyonu veriliyor. Buna göre,
p
A( 2, 2) noktas¬n¬n F = T C bileşke dönüşümü alt¬ndaki görüntüsü hangi
noktad¬r? (ÖABT - 2013)

Problem
Dik koordinat düzleminde y = 3x do¼grusu, orijin etaf¬nda saat yönünün tersine π/4
radyan döndürüldü¼günde elde edilen do¼
grunun denklemini bulunuz. (ÖABT - 2015)

Problem
p
y = 3x + 1 do¼ grusu A (0, 1) noktas¬etraf¬nda 60 saat yönünde döndürülürse
denklemi ne olur?

Genel Tekrar Problemleri (Koordinat Dönüşümleri)
Problem
xOy dik koordinat sisteminde verilen P (2, 3) noktas¬n¬n, orijini O 0 (1, 4) olan x 0 O 0 y 0 koordinat
sistemindeki koordinatlar¬n¬bulunuz.

Problem
xOy dik koordinat sisteminde verilen x 2 + y 2 2x 4y = 1 ile verilen elipsi eksenleri
öteleyerek basitleştiriniz.

Problem
T1n (x, y ) = (x 1, y 2) ve T2n (x, y ) = (x + 2, y 3) öteleme dönüşümleri için,
T1n T2n ve T2n T1n öteleme dönüşümlerini bulunuz.

Problem
y = 2x 3 do¼grusu orijin etraf¬nda 45 saat yönünün tersine döndürülürse e¼gimi ne olur?

Problem
x 2 2xy + y 2 = 4 ve x 2 + 2xy + y 2 + 3x + 3y = 4 denklemleriyle verilen e¼grilerin gra…klerini
çiziniz.

Problem
y = 2x + 3 do¼grusu hangi dönme dönüşümü ile y = 3x + n elde ediliyor. Dönme aç¬s¬n¬n
kosinüsü nedir? n de¼geri kaçt¬r?

Problem
Öteleme dönüşümünün, kapal¬, birleşimli, birim elemanl¬ve ters elemanl¬bir dönüşüm
oldu¼gunu gösteriniz. (Cebirde, bu dört özelli¼gi sa¼glayan dönüşüme grup denir.)

Problem
Dönme dönüşümünün, kapal¬, birleşimli, birim elemanl¬ve ters elemanl¬bir dönüşüm oldu¼gunu
gösteriniz.

Problem
!
A = [aij ]2 2 olmak üzere, f ! x = A! x + b , düzlemsel a…n dönüşümün, bir izometri olmas¬
için aij de¼gerleri aras¬ndaki ba¼g¬nt¬lar¬bulunuz. Bu ba¼g¬nt¬lar A matrisinin hangi tür bir matris
olmas¬n¬gerektirir?

Problem
Bir noktan¬n x = 3 do¼grusuna göre simetri¼gi veren dönüşümün bir a…n dönüşüm oldu¼gunu
gösteriniz.

Problem
T (x, y ) = (λx + 3y 2, (3 + 2λ) x λy + 3) dönüşümü bir a…n dönüşüm ise λ hangi de¼ger
olamaz?

Problem
T (x, y ) = (λx + 3y 2, (3 + 2λ) x λy + 3) dönüşümünün alanlar¬de¼giştirmeyen bir a…n
dönüşüm olmas¬için λ hangi de¼gerler olabilir?

Problem
Alan¬12 br2 olan bir yamu¼ga T (x, y ) = (3x + 3y 2, x 2y + 3) a…n dönüşümü
uygulan¬rsa, hangi geometrik …gür elde edilir? Yeni elde edilen geometrik …gürün alan¬ne olur?

Problem
!
A = [aij ]2 2 olmak üzere, f ! x = A! x + b , düzlemsel a…n dönüşümünün aç¬lar¬
de¼giştirmemesi için aij de¼gerleri aras¬nda sa¼glanmas¬gereken ba¼g¬nt¬lar¬bulunuz.

Problem
A (1, 2) , B (2, 3) ve C (3, 1) noktalar¬n¬A0 (2, 1) , B 0 (4, 1) ve C 0 (3, 3) noktalar¬na dönüştüren
bir a…n dönüşüm var m¬d¬r? Varsa bulunuz.

Bölüm Sonu Tekrar Testi (KOORD·
I)
SORU
y = 3x 2 do¼grusu, x ekseninde 3 br ve y ekseninde 2 br ötelenirse e¼
gimi ne olur?
A) 3 B) 2 C) 4 D) 5 E) 3/2

SORU
y = x ve y = 2x + 3 do¼ grular¬n¬n her ikisi de, x ekseninde 3 br ve y ekseninde 2 br ötelenirse
aralar¬ndaki aç¬n¬n tanjant¬ne olur?
1 1 4 3 3
A) B) C) D) E)
2 3 5 5 2

SORU
y = 3x 2 do¼
grusu, x ekseninde 3 br ve y ekseninde 2 br ötelenirse denklemi ne olur?
A) y = 3x 2 B) y = 3x 5 C) y = 3x 4 D) y = 3x 9 E) y = 3x + 6

SORU
y = 3x 2 do¼ grusu, x ekseninde 3 br ve y ekseninde k br ötelendi¼
ginde, denklemi
de¼
gişmiyorsa, k nedir?
A) 13 B) 13 C) 11 D) 9 E) 11

SORU
Hangisi 3 (x 2)2 + 4 (y 1)2 = 12 elipsinin bir oda¼
g¬d¬r?
A) (1, 2) B) ( 1, 1) C) (2, 1) D) ( 3, 1) E) (3, 1)

SORU
Hangisi 3 (x + 1)2 (y 1)2 = 12 hiperbolünün bir oda¼
g¬d¬r?
A) (1, 2) B) ( 1, 1) C) (2, 1) D) ( 3, 1) E) (3, 1)

SORU
xoy koordinat sisteminde verilen y = 2x + 3 do¼ grusunun, x ekseninin 2 birim sa¼ga, y ekseninin
1 birim sola ötelenmesiyle elde edilen yeni koordinat sistemindeki denklemini bulunuz.
A) y = 2x + 5 B) y = 2x + 3 C) y = 2x + 8 D) y = 2x + 1 E) y = 2x + 6

SORU
Hangisi x 2 + 2x + 2y 2 4y 1 = 0 koni¼
ginin bir oda¼
g¬d¬r?
p p p p p
A) 1, 1 2 B) 2 1, 1 C) 2, 1 D) 2 + 1, 1 E) 2, 1

SORU
(3, 4) ve (3, 6) olan, (5, 5) noktas¬ndan geçen elipsin bir do¼
Odaklar¬p grultman¬hangisidir?
A) y = 5 + 5 B) y = 2 C) y = 10 D) x = 7 E) x = 5

SORU
p
P (2 3, 6) noktas¬30 döndürülürse hangi nokta elde edilir?
p p p p p
A) 6, 2 3 B) 0, 4 3 C) 3, 0 D) 3 1, 1 E) 3 + 1, 1

SORU
p p
P noktas¬saat yönüne 45 döndürülünce 2 2, 2 noktas¬elde ediliyor. Buna göre, P
noktas¬n¬
pn koordinatlar¬n¬bulunuz.
A) 2, 2 B) (0, 3) C) (3, 1) D) (3, 1) E) (1, 3)

SORU
3
P (5, 10) noktas¬θ = arcsin kadar saat yönüne döndürülürse, koordinatlar¬ne olur?
5
A) (10, 5) B) (0, 3) C) ( 2, 11) D) (11, 2) E) ( 5, 10)

SORU
y = 3x do¼
grusu, saat yönünün tersine 45 döndürülürse denklemi ne olur?
A) y = 2x B) y = 3x C) y = x /2 D) y = x /3 E) y = 3x

SORU
x 2 + yx + y 2 2 = 0 e¼
grisi 45 döndürülürse denklemi ne olur?
A) 3x + y = 4 B) x 2 3y 2 = 4 C) x 2 + 3y 2 = 4 D) 3x 2
2 2 y 2 = 4 E) xy = 2

SORU
x 2 + xy + y 2 = 1 e¼
grisinin, eksenlerin 45 döndürülmesi durumunda, yeni eksenlere göre
denklemi ne olur?
A) 3x 2 + y 2 = 2 B) x 2 3y 2 = 2 C) x 2 + 3y 2 = 2 D) 3x 2 y 2 = 2 E) xy = 2

SORU
p
P (2 3, 4) p
noktas¬n¬n, eksenlerin
p 60 döndürülmesi
p durumundaki
p koordinatlar¬nedir?
p
A) ( 5, 3) B) (5, 3) C) ( 3, 5) D) ( 1, 3 3) E) (3 3, 1)

SORU
p
y = 3x + 2 do¼
grusunun,
p eksenlerin
p 60 p
saat yönüne döndürülmesi durumunda e¼
gimi ne olur?
A) 0 B) 1 C) 3 D) 3 E) 2 3


21koordinatdonusumleri 2022 SS

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

21koordinatdonusumleri 2022 SS

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

KOORD·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler

M.Özdemir, Alt¬n Nokta Yay¬nevi, 2021

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

T(na,b ) : R2 ! R2 , T(na,b ) (x, y ) = (x + a, y + b )

dönüşümüyle tan¬mlayabiliriz. Bu dönüşümü vektörel notasyonlarla, ~P = (x, y ) ve ~u = (a, b )

y+b Pı(x+a,y+b) y+b

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

x 0 = r cos β = r cos (θ + α) = (r cos α) cos θ (r sin α) sin θ = x cos θ y sin θ

Rθn (x, y ) = (x cos θ y sin θ, x sin θ + y cos θ )

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Rθn (x, y ) = (x cos θ y sin θ, x sin θ + y cos θ )

şeklinde ifade edilir. E¼

R n θ (x, y ) = (x cos θ + y sin θ, x sin θ + y cos θ )

biçiminde ifade edilir.

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Rθ (x1 , y1 ) = (x1 cos θ + y1 sin θ, x1 sin θ + y1 cos θ )

ile ifade edilir.

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

x1 = r cos α cos θ r sin α sin θ

olur. Burada, ikinci eşitlikler kullan¬l¬rsa,

x1 = x10 cos θ y10 sin θ x1 cos θ sin θ x10

x10 cos θ sin θ x1

yaz¬labilir. Eksen dönüşümü sonras¬, noktan¬n koordinatlar¬n¬veren dönme dönüşümü

Rθ (x1 , y1 ) = (x1 cos θ + y1 sin θ, x1 sin θ + y1 cos θ )

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·

Analitik Geometri ve Çözümlü Problemler (6.Bask¬) KOORD ·