Ο φιλόσοφος Ε. Καnt (1724-1804) επηρεάστηκε από τις ιδέες του Pουσώ.

Στο βιβλίο του «

Περί Παιδαγωγικής» βασική θέση κατέχει η φυσική και απόλυτη ελευθερία του ανθρώπου.
Ο Ιωάννης Ερρίκος Pestalozzi (1746-1827), Ελβετός παιδαγωγός επηρεάστηκε από τον
Pουσώ και ενσωμάτωσε την ιδέα του «Κοινωνικού Συμβολαίου» και της κοινωνικής
συναίνεσης στις παιδαγωγικές  του ιδέες.
Η παιδαγωγική του εμπνέεται από την αγάπη και το σεβασμό για το παιδί, το απαραίτητο
συναισθηματικό περιβάλλον, που μαζί με το φυσικό περιβάλλον προσφέρουν τα κίνητρα για
να αναπτυχθούν όλες οι ικανότητες των παιδιών. Βασικές αρχές της μάθησης κατά τον
Pestalozzi είναι:
α) Η ενεργητική εποπτεία (η παρατήρηση των όντων στη φυσική τους κατάσταση και η
διερεύνησή τους από το μαθητή).
β) Η αυτενέργεια.
γ) Η σχέση παιδαγωγού και παιδαγωγούμενου πρέπει να στηρίζεται στην αγάπη.
 Στο έργο του και στα γραπτά του είναι εμφανής η εμπιστοσύνη στην ανθρώπινη φύση και
οι φιλελεύθερες ιδέες της επανάστασης για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και την ελευθερία
του ατόμου, στα πλαίσια μιας δημοκρατικής κατανομής της κοινωνικής ευθύνης. Ο
Πεσταλότσι είναι γνωστός επίσης ως παιδαγωγός της πράξης με σημαντικό έργο, καθώς
ίδρυσε σχολεία για φτωχά παιδιά και για παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Herbart
Πατέρας της επιστημονικής παιδαγωγικής τόνισε την ηθική και γνωστική διαπαιδαγώγηση,
υπαινίσσεται ένα δασκαλοκεντρικό σύστημα διδασκαλίας με παθητικό δέκτη τον μαθητή,
τυποποιεί σε στάδια την πορεία διδασκαλίας και καλλιεργεί τον ατομικισμό και
ανταγωνιστικότητα στη σχολική τάξη.
 19οςαιώνας : Ο νέος ουμανισμός
O 19ος αιώνας είναι η εποχή που οικοδομείται πάνω στην γαλλική επανάσταση.
Η εποχή με τις καινούργιες ιδέες, με βαθιές καινοτομίες, με την εισαγωγή όλων των
επιστημών στην εκπαίδευση, με την υλοποίηση της κρατικής και λαϊκής παιδείας και το
βαθμιαίο εκσυγχρονισμό των παιδαγωγικών μεθόδων. Προς το τέλος του αιώνα τα
δημοτικά σχολεία πολλαπλασιάζονται και θεσπίζεται η υποχρεωτική και δωρεάν παιδεία.
Το εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα ως εθνικός και ως παγκόσμιος θεσμός
πρωτοεμφανίστηκε στη Δυτική Ευρώπη στις αρχές του 19ου ως ένα μέσο στήριξης και
ενίσχυσης του εθνικού κράτους. Ο εκπαιδευτικός θεσμός ακολούθησε παράλληλη
πορεία με αυτήν της συγκρότησης του έθνους κράτους και μεταβλήθηκε σε έναν από
τους κύριους μηχανισμούς θεσμικής, κοινωνικής και ιδεολογικής υποστήριξης του
κράτους. Το σχολείο τοποθετήθηκε στο επίκεντρο της διαδικασίας σχηματισμού της
εθνικής και αστικής ταυτότητας.
Ολόκληρο το εκπαιδευτικό σύστημα, από το δημοτικό σχολείο μέχρι το Πανεπιστήμιο
θα συγκροτηθεί, θα οργανωθεί και θα λειτουργήσει με βάση τις ανάγκες και τις
απαιτήσεις της οικοδόμησης του έθνους κράτους. Η εκπαίδευση συνδέθηκε με τη
διατήρηση της εθνικής συνέχειας μέσα από τη μετάδοση της γνώσης και της
καλλιέργειας των αξιών με σκοπό τη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης, η οποία θα
αποτελούσε την εγγύηση για τη διάκριση μεταξύ των πολιτών του έθνους και των
ξένων και με τη διάδοση της κυρίαρχης εθνικής κουλτούρας με στόχο τη συνοχή του
κοινωνικού ιστού μέσα από τη βασική κοινωνικοποίηση, την αφομοίωση των
μειονοτήτων και την ένταξη και την ενεργό συμμετοχή του ατόμου στην κοινωνία.
 20ος αιώνας : Το Κίνημα της Νέας Αγωγής (1900-1950)
Η παιδική ηλικία απέκτησε το δικό της προνομιακό χώρο. Γενικεύθηκε η εκπαίδευση, τα
παιδιά απέκτησαν το δικό τους κοινωνικό χώρο, τη δική τους λογοτεχνία, τα δικά τους
παιχνίδια.
Στα βασικά χαρακτηριστικά του κινήματος της Νέας Αγωγής : Η πίστη στη δύναμη της
ανθρώπινης φύσης, η εγκατάλειψη των αυταρχικών μεθόδων του παρελθόντος, η θεμελίωση
κλίματος ελευθερίας, το άνοιγμα του σχολείου στην πραγματική ζωή.
Βασικοί εκπρόσωποι : Claparède (1873-1940), Μ. Μontessori (1870-1952), Ο. Decroly
(1871-1932), R. Cousinet (1881-1973), C. Freinet (1896-1966), John Dewey (1859-1952),
W. Kilpatrick (1871-1965), G. Kerschensteiner (1854-1932)
πράττω = δρω