Zavod za unapređivanje

obrazovanja i vaspitanja
Autor rada: Tanja Radaković, ЕТŠ” Mihajlo Pupin”, Novi Sad.

Nastavni predmet: Matematika

Tема: Površina i zapremina obrtnih tela

Uzrast: Treći razred

Potrebna tehnologija: Računar i projektor

Kliknite ovde
za unos prikaza
časa u Word
dokumentu!
Zadatak 1

 Pravougli trougao sa katetama a i b rotira

oko prave koja sadrži teme pravog ugla i
paralelna je hipotenuzi.
 Izračunati P i V tako nastalog tela.
 r
B B1

V valjka

a h1
c
C
H=c V v.kupe

A
b
C1

A1
h2
V male kupe

r
= V tela
r

V h1

V
v.kupe
H
valjka

V
h2
r
male kupe
 V
V
v.kupe

valjka

V male kupe
poluprečnik ? a∙b c∙hc a∙b a∙b
P∆= = => hc = => r =
2 2 c c
POVRŠINA OBRTNOG TELA:
P = MVALJKA + MVELIKE KUPE + M MALE KUPE
P = 2r πH + r πs1 + r πs2
P = a∙b π c + a∙b π a + a∙b π b
c c c
P = a∙b π ( a + b + c)
c

ZAPREMINA OBRTNOG TELA:

V = VVALJKA - VVELIKE KUPE - VMALE KUPE
V = r²π H - r²πh1 - r²πh2
3 3
V= 2r²πH
3
V = 2a²b²π
3c
Zadatak 2

 Kvadrat stranice a=18cm obrće se oko prave

koja se nalazi u ravni kvadrata, prolazi kroz
jedno njegovo teme i paralelna je sa
dijagonalom koja ne prolazi kroz to teme.
 Izračunati P i V dobijenog obrtnog tela.
 B B1 AC = r1 , DD1 = r2
2

A C1
C
A1

D D1
POVRŠINA OBRTNOG TELA:
P = 2 M ZARUBLJENE KUPE + 2 M KUPE
P = 2 ( r1 + r2 )π∙a + 2r1π∙a
P = 2∙27√2 ∙18π + 2∙9√2 ∙18π
P = 1296√2∙π

ZAPREMINA OBRTNOG TELA:

V = 2 V ZARUBLJENE KUPE - 2 V KUPE
V = 2∙ 1 π∙r1 ( r1² + r1r2 + r2² ) - 2∙ 1 r1²π∙r1
2 ( 162 + 324 + 648 ) - 6√2π∙162
V = 6√2π 2

V = 5832√2π
Zadatak 3

 Pravilan šestougao površine 24 3 cm2

rotira oko jedne stranice.
 Izračunati P i V dobijenog tela.
 B B1

C A C1
A1

F
D D1
F1

E E1
 Stranica šestougla ?
24√3 = 6a²√3 => a = 4
4

POVRŠINA OBRTNOG TELA:

P = MVALJKA +2MVELIKE KUPE+2MMALE KUPE
P = 2∙2rπ∙a + 2(2r + r)π∙a + 2rπ∙a
P = 6a²√3 π = 96√3π

ZAPREMINA OBRTNOG TELA:

V = VVALJKA + 2VZARUBLJENE KUPE – VKUPE
V = (2r)²π∙a + 2∙ a ∙ π( (2r)² + 2r∙r + r² ) – 2r² π∙ a
2 3 3 2

V = 6r²π∙a = 228π
Zadatak 4

 Dijagonale trapeza su normalne

na njegove krake.
 Izračunati P i V tela koje nastaje
rotacijom trapeza oko jednog
kraka ako su osnovice 3cm i 5cm
POVRŠINA OBRTNOG TELA:
P = M VELIKE KUPE + MZARUBLJENE KUPE + MMALE KUPE
P = ( 68√5 +16 )π
5

ZAPREMINA OBRTNOG TELA:

V = V VELIKE KUPE + VZARUBLJENE KUPE - VMALE KUPE
V = 196√5π
5
Zadatak 5

 Romb čije su dijagonale 7cm i

24cm rotira oko visine koja prolazi
kroz centar romba.
 Izračunati P i V tako nastalog tela.
 D D1
A1 A

E E1

C C1
B1 B
POVRŠINA OBRTNOG TELA:
P = 2B + 2M
P = 487,5458π

ZAPREMINA OBRTNOG TELA:

V = 2VZARUBLJENE KUPE
V = 546,05π
Test zadatak

 Jednakokraki trougao čiji je krak b=2, a ugao

između krakova α=30, rotira oko tangente kruga
opisanog oko trougla, pri čemu je tangenta
paralelna visini osnovice.
 Izračunati zapreminu V tako nastalog tela.
 o
V = 8π cos15
DOMAĆI ZADATAK:
1. Jednakostranični trougao stranice 6 cm rotira oko prave koja
sadrži jedno teme trougla i paralelna je :
a) naspramnoj stranici
b) visini iz drugog temena trougla.
Izračunati P i V tako dobijenog tela.
2. Pravougli trougao sa katetama 15 i 20 cm rotira oko prave
normalne na hipotenuzu koja prolazi kroz teme većeg oštrog
ugla. Izračunati P i V tako dobijenog tela.