EQUIVALENCE & CULTURAL

IMPLICATIONS IN TRANSLATION
 • Núi Cô Tô có đồi Tức Dụp
Tức Dụp tiếng Khmer là nước chảy trong đêm.
Đồi Tức Dụp cao 300 m, nằm bên núi Cô Tô với
những tảng đá chồng chất nhau, hình thành nhiều
hang nhỏ như tổ ong.
Tuc Dup Hill
Tuc Dup Hill, located in Tri Ton district, An
Giang province, belongs to Co To Mountain. Its
name means flowing water at night — a romantic
name. Even though it is only 300 meters high, it
owns an obstacle and dangerous geography, with
rough cliffs forming caves getting through each
other like a bee hive.
(Nguồn: An Giang Non Nước Hữu Tình, 2006,
Long Xuyên: Sở Du lịch tỉnh An Giang)
• Tuc Dup Hill
• Tuc Dup Hill, (snugly) nestled in Tri Ton district, An
Giang province (located in the Mekong Delta), is part
of and adjacent to Co To Mountain.
• Despite being merely 300 meters in height, the hill
presents/poses/proves an obstacle and treacherous
terrain (and thus appeals immensely to foreign
adventure seekers), with rough cliffs stacked on top
of one another and forming beehive-like caves.
• Part of
• Terrain
• Present an obstacle
• Stacked on top of one another
• The size of beehives
‘But one day a lonely pilgrim, whose heart
burned with the pure flame of faith, felt so
deeply grieved at seeing the desecration
and decay of this place.’

Thế rồi một hôm kia có một hành

giả cô độc, lòng cháy bỏng ngọn lửa
tín tâm, ngậm ngùi trước vùng đất
thiêng bị xâm phạm và hoang phế.’
• so deeply grieved: rất đau xót, buồn bã, buồn sâu sắc.
• Catford's approach to translation equivalence
clearly differs from that adopted by Nida since
Catford had a preference for a more linguistic-
based approach to translation and this approach is
based on the linguistic work of Firth and Halliday.
His main contribution in the field of translation
theory is the introduction of the concepts of types
and shifts of translation.
• at seeing the desecration and decay of this
place: ‘khi thấy sự xâm phạm và tàn tạ của
vùng đất này.’
• According to Catford, the context of the
source language and target language are
rarely alike.
• As far as translation shifts are concerned,
Catford defines them as 'departures from
formal correspondence in the process of
going from the SL to the TL' (ibid.:73).
Catford argues that there are two main
types of translation shifts, namely level
shifts, where the SL item at one linguistic
level (e.g. grammar) has a TL equivalent at
a different level (e.g. lexis).
• Cấp độ (level shift) • danh từ babylift do báo
chí Tây phương đặt cho
chiến dịch vào phút chót
đưa trẻ em mồ côi ra
khỏi Việt Nam bằng máy
bay hồi năm 1975: là
cách chơi chữ vừa tượng
hình vừa tượng thanh
(âm /i/ trong babylift).
Trong trường hợp này ta
có thể hy sinh phần âm
thanh để chọn một từ
nào đó sát nghĩa.
The Importance of Culture in Translation
Because culture gives birth to language, translation and
culture are intimately connected. Meanings in both source
and target languages are profoundly affected by their cultural
context.

• ‘thưa bà con cô bác’?

• ladies and gentlemen (nghe
không thân mật bằng ‘thưa
bà con cô bác’); Hi
everybody,
guys, folks
 gloss translation (translator’s notes) is highly recommended for
culture-, history-related texts or tourismm texts rich in cultural
implications.

• Sapa có sáu trong số 54 dân • Sapa, a beloved resort town

tộc ở Việt Nam cư ngụ, gồm
người Mông, Dao Đỏ, Tày,
Giáy, Xa Phó và Kinh. (Sapa
is home to six of Vietnam’s
54 ethnic groups, namely
Mông, Dao Đỏ, Tày, Giáy, Xa
Phó and Kinh.)
in the northwestern
province of Lào Cai, is home
to six of Vietnam’s 54 ethnic
groups, namely Mông, Dao
Đỏ, Tày, Giáy, Xa Phó and
Kinh, with Kinh people
making up the majority of
the country’s population.
 • Construction on the Imperial
• Kinh thành Huế được khởi
công xây dựng vào năm
1805 và hoàn tất năm 1832
dưới thời Vua Minh Mạng.
(Construction on the
Imperial City of Huế began
in 1805 and completed in
1832 under the reign of King
Minh Mạng.)
City of Hue, home to the
UNESCO-recognized relic
complex in Hue City, located
in the central Vietnamese
province of Thua Thien- Hue,
began in 1805 and completed in
1832 under the reign of King
Minh Mạng. The completion
came five years before Victoria
became Queen of Great Britain
at the age of 18. (King Minh
Mang is the second emperor of
the Nguyễn dynasty (1802-1945),
the country's last monarchy rule.
The judge paused, his eyes
beneath impressively thick brows • Only forty years of
ílickered slyly toward the sallow- professional mourning
faced Amerigo Bonasera, then kept the overwhelming
lowered to a stack of probation frustration and hatred
reports betore him. He frowned from showing on Amerigo
and shrugged as if convinced Bonasera’s face.
against his own natural desire. He
spoke again. (Mario Puzo. The
‘But because of your youth, your Godfather)
clean records, because of your
fine tamilies, and because the law
in its majesty does not seek
vengeance, I hereby sentence you
to three years’ continement to the
penitentiary. Sentence to be
suspended.’
• Dưới cặp lông mày chổi xể, đôi mắt • Giọng văn của Ngọc Thứ Lang
sáng lóng lánh của ngài Chánh án thản nhiên, gãy gọn, nhưng hay
khẽ liếc nhìn khuôn mặt bí xị của nhất là dưới cách diễn tả hồn
Bonasera rồi dừng lại trên chồng nhiên lại toát lên chất đểu cáng
đơn xin khoan hồng trước mặt. của quan chánh án. ‘Xét vì tụi
Ngài cau mặt, rồi nhún vai như sắp bây còn nhỏ, chưa có tiền án’
phải có một quyết định ngược với
đúng là cách nói kẻ cả, tự
chính lòng mình.
nhiên hơn cách dịch ‘Nhưng
• ‒ Xét vì tụi bây còn nhỏ, chưa có
xét các người còn trẻ, trước
tiền án và con nhà đàng hoàng... Vả
đây chưa có tiền án’ của Trịnh
lại xét vì luật pháp đặt ra chẳng phải
và Đoàn.
để trả thù nên toà tuyên phạt mỗi
đứa 3 năm tù, cho hưởng án treo!
• Bốn mươi năm hành nghề chủ xe
đòn, chôn người chết đã quen nên
Bonasera giận sôi sùng sục vẫn
ngậm miệng làm thinh.
• (Ngọc Thứ Lang dịch)
 GROUP WORK
• Look for at least three phrases in a certain topic
in VIETNAMESE and other groups will translate
them into English