I.

Những tác động của tự nhiên đến công trình kiến

trúc :
- Ở một số nước trong vùng khí hậu lạnh, do không khí
lạnh nhiều, bầu trời u ám, với những ngày dài tuyết
trắng bao phủ, kiến trúc thường có tường dày, mái
dốc, cửa mở cao, rộng, kính hai lớp cách nhau để
chống lạnh và lấy ánh sáng nhiều.

- Các nước có khí hậu nóng khô như vùng sa mạc Trung Á –
Bắc Phi, do ánh nắng mặt trời gay gắt, nóng bức, ban ngày
nhiệt độ tới 38 – 40°c, về ban đêm do ảnh hưởng của khí hậu
sa mạc nên nhiệt độ xuống có thể tới 0°c.Do sự chênh lệch
nhiệt độ quá lớn nên kiến trúc thường có tường dày, mái
dày, cửa sổ ít và mở nhỏ, để hạn chế ánh nắng mặt trời
3.Các nước vùng nhiệt đới nóng ẩm có đặc điểm: nhiệt độ cao, ánh nắng chan hòa, mưa nhiều, độ
ẩm lớn, chênh lệch nhiệt độ giữa ban ngày và ban đêm không lớn, cây cỏ quanh năm xanh tươi. Để
phù hợp với đặc điểm khí hậu ấy, kiến trúc thường trải dài, bám sát mặt đất hoặc bỏ trống tầng một,
tạo sự thông thoáng nhẹ nhàng, có cửa sổ thấp và dài để hứng gió, hạn chế ánh nắng, có mái vươn
dài để chống mưa hắt. Xen vào công trình là những mảnh sân, vườn cây, thảm cỏ để tận dụng bóng
mát, vừa cải tạo vi khí hậu vừa tạo phong cảnh đẹp. Các kiến trúc thường hòa nhập và ẩn náu vào cây
xanh, được xử lý không gian kiểu mở và lưu thông với vách cửa di động linh hoạt
4. Điều kiện tự nhiên của Việt Nam ảnh hưởng đến công trình kiến trúc :
A. Điều kiện khí hậu:
- Việt Nam chịu tác động của khí hậu nóng ẩm có đặc điểm là mùa hè
mưa nhiều , mùa đông tương đối lạnh và khô hơn . Những vùng gần
biển đông có hiện tượng giảm nóng mùa hè , giảm lạnh mùa đông ,
thời tiết ẩm ướt và ấm trong mùa đông lạnh khô , tạo ra một chế độ
mưa phong phú quanh năm .
- Tuy lãnh thổ nằm trọn trong vùng nhiệt đới nhưng địa hình lãnh thổ
trải dài nên dẫn đến sự chênh lệch nhiệt độ giữa 2 miền Nam-Bắc .
Miền Bắc chia làm 4 mùa rõ rệt , miền Nam chia làm 2 mùa ( nắng –
mưa ). Miền Trung một phần chịu ảnh hưởng khí hậu miền bắc ( Bắc
Trung Bộ ) một phần chịu ảnh hưởng khí hậu miền nam ( Nam Trung
Bộ).

-
B. Địa hình, địa chất thuỷ văn :
Ngay trong một nước, trên một vùng điều kiện khí hậu tự nhiên cũng có sự khác nhau do đặc điểm địa hình, nên kiến
trúc cũng có những giải pháp khác nhau. 
Ở các vùng có địa hình đồi núi cao , dốc , thường phải đối mặt với tình trạng sạt lở , lũ quét thì nhà thường thiết kế kiểu
nhà sàn , chủ yếu để chống thiên tai . Không những vậy ở những khu vực này , khí hậu cũng khắc nghiệt : nắng nóng vào
mùa hè và sương muối vào mùa đông lạnh . Do đó thiết kế nhà thường xây thấp , kín , ít cửa , tường dày , diện mái rộng
và thấp, kết hợp với hành lang rộng, có tác dụng thoáng mát vào mùa hè và giảm lạnh vào mùa đông.
Nhà ở các vùng núi phía Bắc được xây dựng dựa lưng vào sườn núi, hướng mặt về phía Đông. Họ quan niệm đây
là hướng tốt nhất để xây nhà, mùa Đông ấm áp, mùa Hè mát mẻ, ánh sáng tự nhiên vào nhà được nhiều nhất.
Ở miền Trung du và đồng bằng tuy có địa hình dốc ít, hoặc bằng phẳng nhưng điều kiện nắng gió ít nhiều có phức tạp so với
miền núi nên kiến trúc có đặc thù riêng ở từng vùng nhỏ.
Chẳng hạn nhà ở tại vùng đồng bằng sông Hồng thường có hiên khá rộng, tường và mái thuộc loại kết cấu ngăn che nhẹ và
thoáng hở, cửa đi quay về hướng gió chủ đạo về mùa hè (hướng Nam, Đông – Nam) và mở rộng tối đa để đón gió suốt các
gian giữa. Có các hình thức che nắng cơ động và phong phú: mành, giại, liếp… Tất cả đều phản ánh điều kiện khí hậu của
một vùng nóng ẩm, gió nồm mát mùa hè, nắng lắm, mưa nhiều và có chế độ gió mùa với gió bấc mùa Đông lạnh (nhà
không mở cửa lớn về hướng Bắc).
Miền ven biển thường có địa hình ít phức tạp, nhưng có gió biển mạnh, hay gặp bão, nồng độ muối
cao trong không khí nên kiến trúc lại chú ý đến độ dốc mái, dầu hồi bít đốc và cửa sổ mở thoáng
hai mặt cho gió vào và thoát ra dễ, nhà thấp lùn quay lưng ra biển hoặc lợi dụng địa hình, cây xanh
để cản bớt sức gió và chống gió bất lợi
Kiến trúc vùng khí hậu khô nóng miền Trung chịu ảnh
hưởng của gió Lào thì lại khác hẳn. Nhà có khoảng sân
vườn trước nhà , tường bằng vật liệu khó cháy, sẵn có ở
địa phương như đá ong, đá sò, bộ khung sườn bằng gỗ
tốt, nhà chính quay ra hướng Nam, trên treo rèm nứa
có thể dựng lên hạ xuống dễ dàng để lọc ánh sáng và
che nắng, thu gió mát và hơi ẩm của sân vườn.
II. Phân tích các yếu tố làm ảnh hưởng đến điều kiện tiện nghi nhiệt :
1. Tiện nghi nhiệt là gì ?
- Tiện nghi nhiệt là điều kiện đáp ứng được nhu cầu về nhiệt của con người tức là giữ được một nhiệt độ hợp lý , không
quá nóng hay quá lạnh.
- Một không gian kiến trúc đảm bảo điều kiện tiện nghi nhiệt thì phải đảm bảo :
a.Điều kiện tiện nghi nhiệt tổng thể : Điều kiện tạo sự cân bằng giữa nhiệt độ và con người phụ thuộc vào nhiệt độ , độ
ẩm , vận tốc chuyển động của gió và cường độ bức xạ mặt trời .
b.Điều kiện tiện nghi cục bộ : Liên quan đến cơ thể tiếp xúc với các bề mặt của kiến trúc .
2. Các yếu tố tác động đến điều kiện tiện nghi nhiệt :
Nhiệt độ không khí xung quanh :
- Sự thay đổi nhiệt độ theo chiều cao trong phòng ≤ 3°C
- 18°C ≤ nhiệt độ sàn ≤ 29 °C
Nhiệt độ bức xạ của các bề mặt xung quanh :
- Độ ẩm không khí :
+ Điều kiện tiện nghi nhiệt được duy trì trong độ ẩm : 20-90%
+ Độ ẩm ϕ = 60% khi nhiệt độ không khí là 24°C
+ Độ ẩm ϕ = 90 % khi nhiệt độ không khí là 25°C , vận tốc gió 2m/s
Sự lưu thông , vận tốc chuyển động của không
khí : Chuyển động của không khí có ảnh hưởng
lớn đến sự trao đổi nhiệt đối lưu & bốc hơi nước
- Vận tốc gió càng lớn : Sự trao đổi nhiệt càng
mạnh .
- Vận tốc gió quá yếu : không khí bị phân tầng
làm cho nhiệt độ thay đổi từ sàn đến trần
- Giớ hạn hợp lý của vận tốc gió phụ thuộc
những điều kiện khác nhau như : nhiệt độ , độ
ẩm , nhiệt độ bức xạ và nhiệt độ , độ ẩm của
dòng không khí lưu thông .
3. Cách nâng cao điều kiện tiện nghi nhiệt :
Điều kiện tiện nghi nhiệt đạt được khi có sự cân bằng trao đổi giữa cơ thể và môi trường
a. Sử dụng phương pháp hiện đại : Sử dụng hệ thống điều hòa không khí . Phương pháp này tác động đến môi trường
sinh thái và tiêu hao nhiều năng lượng .
b. Sử dụng hình thức thiết kế : Thiết kế cấu trúc vỏ bao che công trình đáp ứng yêu cầu cách nhiệt .
4. Những lỗi sai ảnh hưởng đến việc nâng cao điều kiện tiện nghi nhiệt :
a. Sai lầm khi sử dụng điều hòa :
b. Thiết kế vỏ bao che :