TEORIA E TRAFIKUT

 MODELET STOKASTIKE QE
APLIKOHEN NE TELEKOMUNIKACION-
MODELIMI I TRAFIKUT, PARASHIKIMI
I BURIMEVE, MENAXHIMI I TRAFIKUT
- TELETRAFIK
PROBABILITETI
 BAZE PER TEORINE E RADHITJES
DHE MODELET STOKASTIKE TE
TELETRAFIKUT
 EKSPERIMENTI - SKENARI ME
REZULTATE TE PAPERCAKTUARA
 HAPESIRA E REZULTATEVE –
BASHKESIA E REZULTATEVE TE
EKSPERIMENTIT
VAZHDIM
 NGJARJA – NENBASHKESI E
HAPESIRES SE REZULTATEVE
 HAPESIRA {1,2,3,4,5,6}
 NGJARJA {1,2}, {6}, {} OSE
{1,2,3,4,5,6}
 RECIPROKISHT EKSKLUZIVE –
NDERPRERJA ESHTE NULL
 E EZAURUAR – E GJITHE HAPESIRA
VARIABLI I RASTIT
 FUNKSION ME VLERA REALE I
PERCAKTUAR MBI HAPESIREN E
VLERAVE
 “RANDOM VARIABLE” – AKTUALISHT
FUNKSION DETERMINISTIK – I
ASENJON VLERA REALE CDO
REZULTATI TE EKSPERIMENTIT
 ERZULTATI – “I RASTIT” – VARIABLI I
“RASTIT”
ILUSTRIM
 HEDHJA E MONEDHES:
 H, T, HAPESIRA {H, T}
 VARIABLI I RASTIT X:
 X=1 PER H
 X=0 PER T
 X – VARIABEL I RASTIT, Y=g(X) VAR.
I RASTIT
 Y=CX, Y=Xn,
PROBABILITETI
 KONSIDEROJME HAPESIREN E
REZULTATEVE S
 A ESHTE NJE BASHKESI E S
 PROBABILITETI I A ESHTE FUNKSION I S,
SHENOHET ME P(A)

 PROB I UNIONIT RECIPROKISHT

EKSKLUZIVE = SHUMA E PROBABILITETEVE
HISTOGRAMA
 NUMER I MADH EKSPERIMENTESH
 SA HERE NDODH NJE NGJARJE
 ABSOLUTE/RELATIVE
 RELATIVE – JEP PROBABILITETIN
PROB. I KUSHTEZUAR
 P(A/B)

 DUKE QENE SE: =

VAZHDIM
 NQS REZULTATET TE PAVARURA

 NQS Bi JANE RECIPROKISHT

EKSKLUZIVE, NGJARJET A ∩ Bi JANE
PERJASHTUESE
LIGJI I PROB. TOTAL
 PROB. I KUSHTEZUAR NDERMJET DY
NGJARJEVE
SHPERNDARJA E PROB.
 VARIABLI I RASTIT X MERR NJE
VLERE x
 {X=x} – NGJARJE
 TE PERCAKTOHET PROB. PER TE
GJITHA NGJARJET E MUNDESHME

 SHPERNDARJE AKUMULATIVE
VAZHDIM
 SHPERNDARJA KOMPLEMENTARE

 PER CDO
FUNKSIONET E SHPERNDARJEVE TE
PERBASHKETA
 PROB. I DISA VAR. TE JETE NE NJE
ZONE TE CAKTUAR

 PERCAKTOHET FUNKSIONI I
SHPERNDARJES SE NJE VARIABLI TE
VETEM
VAZHDIM
 NESE VAR. JANE
DISKRETE , FUNKSIONI I PROB. TE
PERBASHKET ESHTE

 PROB. I NJE VARIABLI TE RASTIT

PERFTOHET:
ANALOG vs DISKRET
 VAR. DISKRET – VLERA TE
NUMERUESHME
 VAR. ANALOG – VLERA TE
PANUMERUESHME

 DO TE TRAJTOHEN VAR. DISKRET

PROB. I KUSHTEZUAR EPR
VAR. E RASTIT
 {X=x} – NGJARJE ME NJE PROB. :

 VEME RE SE:
VAZHDIM
 PER NGJARJEN {Y=y} FUNKSIONI I
SHPERNDARJES SE PROB. TE X – KA
KUPTIM
 {Y=y} ESHTE HAPESIRA E RE E
VLERAVE
 NGA SIMETRIA
KEMI
 REZULTATI
PAVARESIA E VAR. TE RASTIT
 DUHET QE NGAJRJET TE JENE TE
PAVARURA
 {U=u}, DHE {V=v} TE PAVARURA
KONVOLUCIONI
 KONSIDEROJEME V1, V2 – VAR. TE
RASTIT
 FUNKSIONE PROB. ,
 SHUMA V=V1+V2 VAR. I RASTIT
 TE PERCAKTOHET PROB.
PER k VARIABLA TE RASTIT
 KONSIDEROJME
 FUNKSIONI I PROB. PER
 PERCAKTOJME
 NESE k=3 LLOGARITIM THURJEN E
X1 ME X2 PER TE MARRE PROB. E
V=X1+X2
 ME PAS Y=V+X3 = X1+X2+X3
VAZHDIM
 PER k CFAREDO
VAR. DISKRETE TE RASTIT –
FUNKSIONET E SHPERNDARJES
 BERNOULLI
 DY REZULTATE TE MUNDESHME
 PERJASHTUESE
 “SUKSES”, “DESHTIM”
 VLERAT 0, 1
GJEOMETRIK
 VAR. I RASTIT X – NUMRI I
TENTATIVAVE TE BERNOULLIT
(SECILA ME PROB. p TE SUKSESIT) –
DERI NE SUKSESIN E PARE
 QE X= i DUHET TE KEMI i-1
DESHTIME TE NJEPASNJESHME DHE
NJE SUKSES NE TENTATIVEN E i-te
VAZHDIM
 FUNKSIONI KOMPLEMENTAR I
SHPERNDARJES SE VAR. GJEOMETRIK

 VAR. GJEOMETRIK NUK KA MEMORJE

 PER m DESHTIME TE MEPARESHME –

NUK INFLUENCOJNE TEK n DESHTIME
TE TJERA
BINOMIAL
 SUPOZOJME SE JANE BERE n
TENTATIVA TE BERNOULLIT
 VAR. I RASTIT X PARAQET
SUKSESET NE KETO n TENTATIVA
 VAR. BINOMIAL – ME PARAMETRA n
DHE p
 FUNKSIONI I SHPERNDARJES
IMPLEMENTIMI
 MODELIMI I ZERIT SI BURIM TE DHENASH
 ALTERNIM NE DY GJENDJE:
 ON – BURIMI AKTIV, TRANSMETON ME
SHPEJTESI = TE PAJISJES
 OFF – BURIMI NE PREHJE
 p PROB. QE TE TRANSMETOJE
 KONSIDEROJME SUPERPOZIM TE n BURIMEVE
TE NJEJTA
 SHPERNDAJRJA BINOMIALE – NUMRI I
BURIMEVE AKTIVE – PARASHIKIM I TRAFIKUT
VAR. I RASTIT POISSON
 ME PARAMETER λ – FUNKSION
SHPERNDARJE

 PER TE GJETUR P(X=i)-REKURSIVITET

VAZHDIM
 NESE PARAMETRI λ ESHTE I MADH

 KU ESHTE INTGER-i ME I MADH, ≤ ME

x, PER T’U LLOGARITUR REKURSIVISHT
 MERREN NJE NUMERI MJAFTUESHEM
 PER i>λ DHE i<λ QE
 PARAMETRI ε – PERCAKTON SAKTESINE
E DUHUR
VAZHDIM
 VLERAT E NUK E KANE
SHUMEN =1 – NUK PARAQESIN
SHPERNDARJE PROB.
 PER TE PERAFRUAR PROB. POISSON
– DUHET BERE NORMALIZIMI
 SUPOZOJME SE α, β JANE KUFIJTE E
POSHTEM DHE TE SIPERM PER TE
CILAT
VAZHDIM
 PERAFRIMI PER P(X=i)

 RENDESIA E POSSON – PERAFRON VAR.

BINOMIAL KUR n ESHTE SHUME E
MADHEDHE p SHUME E VOGEL, KESHTU
np NUK ESHTE AS SHUME E MADHE AS
SHUME E VOGEL
VAZHDIM
 KONSIDEROJME NJE SEKUENCE
BINOMIALE
 ME PARAMETRA (n,p) KU λ=np,
p=λ/n
 FUNKSIONI I PROB. ESHTE
SHPERNDARJE PROB. POISSON ME
PARAMETER λ

VERTETIMI
 SHENOJME
 DUKE ZEVENDESUAR p=λ/n

 Veme re se:
konkluzion
vazhdim
 VAR. RASTIT POISSON – MODELON ME
SAKTESI NUMRIN E THIRRJEVE TE
ARDHURA NE PBX OSE ISP, PER NJE
PERIUDHE TE SHKURTER, SEK OSE MIN.
 NUMRI I PAKETAVE TE ARDHURA ESHTE
I MADH
 PROB. p QE TE BEHET NJE THIRRJE
ESHTE SHUME I VOGEL PER INTERVALE
KOHORE SHUME TE VOGLA
VAZHDIM
 THIRRJET JANE TE PAVARURA
 VAR. RASTIT POISSON – PROJEKTON
DHE DIMENSIONON RRJETAT E
TELEKOMUNIKACIONEVE
SHPERNDARJA PROB. E
SHUMES
 DY VAR. TE RASTIT TE PAVARURA
POISSON, ME PARAMETRA λ1, λ2
 VAR. SHUME

VAZHDIM

VAR. Y NDJEK SHPERNDARJEN POISSON

ME PARAMETRA λ1 + λ2
VAR. I RASTIT PASCAL
 ME PARAMETRA k – INTEGER, ≥1, DHE
p REAL (0,1] – PARAQET SHUME E k
VAR. GJEOMETRIK SECILI ME
PARAMETER p
 DUHET TE KEMI k REZULTATE TE
SUKSESHME NE TENTATIVEN E i-te
 NDRYSHE – PARAQET NUMRIN E
TENTAVAVE TE BERNOULLIT DERI SA
TE KEMI k SUKSESE
VAZHDIM
 QE VAR. X =i , TENTATIVA E i-te
DUHET TE KETE k TENTATIVA TE
SUKSESHME TE SHOQERUAR ME k
VAR GJEOMETRIKE
 DUHET TE JENE SAKTESISHT k-1
SUKSESE NE i-1 TENTATIVAT E PARA
VAZHDIM
 PROB. QE TE KEMI SUKSES NE TENTATIVEN
E i-te, ESHTE p, PROB. QE TE KEMI k-1
SUKSESE NE i-1 TENTATIVAT E PARA =
PROB. E VAR. BINOMIAL ME PARAMETRA p
DHE i-1

 DY VAR. E RASTIT: BERNOULLI DHE

BINOMIAL JANE TE PAVARUR – SHUMEZIM
PROB.
VAZHDIM

 FORMULIM ALTERNATIV I VAR. TE

PASCALIT Y – NUMRI I DESHTIMEVE
QE TE KEMI k SUKSESE
 REALCIONI NDERMJET X DHE Y
ESHTE: Y= X- k, SHPERNDARJA
PROB.
FUNKSIONI I SHPERNDARJES
AKUMULATIVE

 KU ESHTE FUNKSIONI BETA

JO I PLOTE I RREGULLUARME
PARAMETRA p, j+1, k.