TEKSTONG EXPOSITORI

IMPERYONG KALUWALHATIAN
ANO ANG TEKSTONG EXPOSITORI?

 ISANG URI NG TEKSTO NA NAGLALAYONG

MAGLAHAD NG MGA IMPORMASYON.
 MAGPALIWANAG
 NAGBIBIGAY-LINAW
SA PAGSULAT NG TEKSTONG EXPOSITORI, ANG MANUNULAT AY
NARARAPAT NA MAGTAGLAY NG SAPAT O DI KAYA'Y MALAWAK NA
KASANAYAN SA PAGSUSURI, SA DISIPLINANG KINABIBILANGAN.

KAILANGANG MARUNONG MAG ANALISA UPANG MAIPAKITA NYA

NANG BUONG LINAW ANG BUONG PAKSANG TINATALAKAY
PANIMULA: PAKSA AT TESIS
• MAHALAGA ANG BAHAGING ITO NG TEKSTO
SAPAGKAT DITO'Y PARANG HINAHATAK MO ANG
IYONG MAMBABASA UPANG BASAHIN ANG IYONG
SINULAT.
• SAMAKATUWID, KAILANGANG MAGING MABISA ITO
NG TEKSTO DAHIL DITO NAKASALALAY ANG
PAGKUHA NG ATENSYON NG MAMBABASA
TANDAAN: WIKA NI BERNALES AT ET. AL,(2001),
MAIHAHALINTULAD SA WINDOW DISPLAY.
KATAWAN NG TEKSTO:
• TINAGURIANG PINAKAMALAKI AT
PINAKAMAHALAGANG BAHAGI NG ISANG TEKSTO.
• KAILANGANG MAGING MAINGAT ANG MANUNULAT
SA BAHAGING ITO SA KADAHILANAN DITO
NAKAPALOOB ANG PINAKAMAHALAGANG
IMPORMASYON NAUUKOL SA TESIS AT PAKSA.
• DITO RIN MASUSUKAT ANG SAPAT NA KAALAMAN NG
ISANG MANUNULAT SA PAKSANG TINALAKAY.
TANDAAN: BERNALES ET AL.(2009)

“ANG NILALAMAN ANG PINAKALULUWA NG ISANG

TEKSTO AT ANG ESTRUKTURA NAMAN ANG
PINAKAKALANSAY NITO”.
WAKAS: PAGLALAGOM AT KONGKLUSYON
• KAILANGAN MAKATAWAG PANSIN ANG MAGIGING
WAKAS NG PAKSA
• LAYUNIN AY MAG IWAN NG ISA O MAHALAGANG
KAKINTALAN SA MGA MAMBABASA
• INAASAHANG MAGAGAMIT ANG KASANAYAN SA
PAGLALAGOM AT PAGBUBUOD.
TANDAAN: BERNALES AT ET AL.(2009).
“KAILANGAN MAY DATING ANG WAKAS
KUMBAGA SA BOKSING ITO ANG HULING
SUNTOK NA MAGPAPABAGSAK SA KALABAN”
KATANGIAN

AYON KAY ALEJO(2008), ANG KATANGIAN NG

TEKSTONG EXPOSITORI:
A.NAKAPAGBIBIGAY NG IBA'T IBANG PAMAMARAAN
NG PAGLALAHAD;
B.GUMAGAMIT NG IBA'T IBANG AWTORIDAD SA
PAGTALAKAY SA MGA PAKSA;
C.SINUSUNDAN NG MGA MAMBABASA ANG MGA
PAGPAPALIWANAG NG MANUNULAT
D.GINAGAMITAN NG PANTULONG NA GRAPIKO
• DEPINISYON
-ANG PORMAL NA
DEPINISYON AY
NAKABASE SA ISANG
MAIKLI NGUNIT MALAMAN
AT LOHIKAL NA HUWARAN
NA NAGLALAMAN NG
LAHAT NG MGA MAARING
IMPORMASYONG
MAIPAHAYAG AYON SA
KAHINGIAN.
1. PAGLILISTA O PAGTATALA NG MGA DETALYE

• ITO ANG ITINUTURING NA PINAKAPAYAK O

PINAKAMADALING PARAAN NG ORGANISASYON NG
TEKSTO.
URI NG PAMAMARAANG PAGTATALA

A.KATAWAGAN(TERM).SA
LITANG BINIBIGYAN
LINAW
HALIMBAWA:
-EPIKO(EPIC)
-MAIING KUWENTO
(SHORT STORY)
• B.KAURIAN(CLASS). TUMUTUKOY SA PANGKAT NA
KINABIBILANGAN.

HALIMBAWA:
KATAWAGAN: KAURIAN:
AWIT TULANG
EPIKO PAGSASALAYSAY
• C.KAIBAHAN(DIFFERENTIA).IKINAIBA NG ISANG
KATAWAGAN SA KAPWA KATAWAGAN

HALIMBAWA:
SA NAUNANG HALIMBAWA ANO ANG
PINAGKAIBA NG AWIT SA EPIKO?
3 PARAAN NG PAGBIBIGAY KAHULUGAN
1.IMPORMAL NA PAGPAPAKAHULUGAN O
PAGSISINGHULUGAN(SYNONYM)

 GUMAGAMIT ITO NG SALITA O PARIRALA

2. PORMAL NA PAGPAPAKAHULUGAN

 TINATAWAG DIN ITO NA PANGUNGUSAP NA

PAGBIBIGAY KAHULUGAN.
3.PAGPAPALAWAK NG
KAHULUGAN(AMPLIFIED/EXTENSIVE)

 ANG PAGPAPALAWAK NA PAGBIBIGAY DEPINISYON

AY NAGMULA SA ANYO NG MGA KARAGDAGANG
PANGUNGUSAP UPANG PATOTOHANAN ANG
PORMAL NA DEPINISYON NA SA HULI AY NAGIGING
PAMAKSANG PANGUNGUSAP NG ISANG TALATA
ANG EXTENSIBONG DEPINISYON
AY NAGAGAWA SA SUMUSUNOD NA
IBA'T IBANG PARAAN:
A. TUNGKULIN(FUNCTION)
B. KINALALAGYAN(POSITION)
C. PAGLALARAWANG PISIKAL(PHYSICAL
DESCRIPTION)
D. SANHI(CAUSATION)
E.PAGHAHAMBING(COMPARISON)
F. PAGKAKAIBA(CONTRAST)
G.PAGBIBIGAY NG HALIMBAWA(EXEMPLIFICATION)
H.PINAGSIMULAN NG MGA SALITA(EPYTOMOLOGY)
I. PAGSUSURI(ANALYSIS)
J.BATAYANG PRINSIPYO(BASIC PRINCIPLE)
K.KABALIGTARAN(NEGATION)
2. PAG IISA(ENUMERATION)

 ANG HULWARANG PAG

IISA-ISA AY
NAGLALAHAD NG MGA
HALIMBAWANG
NABIBILANG SA
PANGKAT NG TAO,
BAGAY, IDEYA, AT IBA
PA.
 DALAWANG URI NG PAG IISA-ISA

A.PAYAK NA PAG IISA-ISA

 GUMAGAMIT NG SALITA O PARIRALA SA
PAGTALAKAY SA PANGUNAHING IDEYA.

B.KOMPLIKADONG PAG IISA-ISA

 ITO AY PAGBANGGIT NG MGA KAUGNAYAN NA
PAKSA PATUNGKOL SA PANGUNAHING IDEYA.
3. PAGSUSUNOD-SUNOD(ORDER)
• ANG HULWARANG ITO
AY GUMAGAMIT NG
SERYE NG MGA
KAALAMAN O
NAGPAPAKITA NG ISANG
TIYAK NA PROSESO.
A.SIKWENSYAL(SEQUENTIAL)
 ITO ANG PAGKASUNOD SUNOD NG ISANG BAGAY
PAGKATAPOS NG ISA PANG BAGAY NA MAY
KAUGNAYAN SA ISA ISA.

B.KRONOLOHIKAL(CHRONOLOGICAL)
 URI NG PAGKASUNOD-SUNOD NA GINAGAMITAN NG
MGA TAO, BAGAY O MGA IMPORMASYONG
INILALAHAD SA PARAANG NAKABATAY SA PANAHON.
C.PROSIDYURAL(PROCE
DURAL)
 ITO ANG PAGKASUNOD-
SUNOD NA GUMAGAMIT
NG GMA PROSESO
UPANG MATAMO ANG
INAASAHANG BUNGA
4.PAGHAHAMBING AT PAGKOKONTRAST
• ITO AY ISANG
TEKSTONG NAGBIBIGAY
DIIN SA PAGKAKAIBA AT
PAGKAKATULAD NG
DALAWA O HIGIT PANG
TAO, BAGAY, KAISIPAN,
IDEYA AT MAGING
PANGYAYARI
5. PAGSASALUNGAT
• HABANG MAY UMIIRAL
NA PAGKAKATULAD SA
PAGITAN NG DALAWANG
MGA BAGAY BAGAY,
MAY PAGKAKAIBA RING
LUMILITAW SA MGA ITO.
6.SANHI AT BUNGA(CAUSE AND EFFECT)
• ANG SANHI AT BUNGANG URI NG PAG OORGANISA
NG MGA IDEYA AY NAGLALAYONG MAGPAKIA NG
UGNAYAN NG SANHI SA PAGITAN NG 2 O HIGIT NA
PANGYAYARI O MGA KATOTOHANAN.
• ANG MGA SANHI AT MGA BUNGANG SANAYSAY AY
PATUNGKOL KUNG BAKIT ANG MGA BAGAY AY
NANGYAYARI(CAUSE)AT KUNG ANO ANG MGA
NANGYAYARI BILANG ISANG RESULTA(EFFECTS)
A.ISAHANG SANHING HUWARAN-ISAHANG BUNGANG
HUWARAN

HALIMBAWA: PAGLUBOG NG BARKO

SANHI BUNGA
B.ISAHANG SANHI- MARAMIHANG BUNGANG
HUWARAN

HALIMBAWA: GLOBAL WARMING

BUNGA
SANHI BUNGA
BUNGA
C.MARAMIHANG SANHI.ISANG BUNGANG
HUWARAN
• HALIMBAWA: PAGMAMANA AT KAPALIGIRAN LABAN
SA PERSONALIDAD
SANHI
SANHI BUNGA
SANHI
D.MARAMING SANHI.MARAMING BUNGANG
HUWARAN

• HALIMBAWA: MGA POLUSYON(MARAMING EPEKTO)

LABAN SA MALING PAMAMAHALA SA MGA
BASURA(MARAMING BUNGA)
SANHI BUNGA
SANHI BUNGA
SANHI BUNGA
E.EPEKTONG DOMINO/PAHAGDANG BUNGA

HALIMBAWA: ILEGAL NA PAGTROTROSO

SANHI 1: PAGKASIRA NG KALIKASAN

SANHI 2: MGA KALAMIDAD
SANHI 3: MGA TRAHEDYA
7.PROBLEMA AT SOLUSYON(PROBLEM AND
SOLUTION)
• ANG HULWARANG ITO
NAGLALAHAD NG ISA O
ILANG SULIRANIN AT
NAGBIBIGAY NG
KAUTUSAN. BAGAMAN,
MADALAS NAUUNANG
TALAKAYIN ANG PROBLEMA
ANG POKUS NAMAN NG
HULWARANG ITO AY ANG
PAGLALAPAT NG
SOLUSYON.