CHƯƠNG VIII:

DỰ BÁO TÌNH HÌNH TỘI PHẠM

VÀ KẾ HOẠCH HÓA
HOẠT ĐỘNG PHÒNG NGỪA TỘI
PHẠM

Ths Đinh Hà Minh

 I. DỰ BÁO THTP:
1.1 Khái niệm:
Dự báo tội phạm là hoạt động dựa trên cơ sở
lý luận và thực tiễn để đưa ra những nhận định
mang tính phán đoán về tình hình tội phạm trong
tương lai, những thay đổi về nhân thân người
phạm tội, những yếu tố tác động đến tình hình
tội phạm và khả năng phòng chống tội phạm của
chủ thể, từ đó đưa ra những cơ chế, biện pháp
phòng ngừa tội phạm trong tương lai.
 1.2 Các nội dung dự báo THTP:

1.2.1 Dự báo về tội phạm:

Dự báo sự thay đổi
về các thông số, Cơ sở để dự báo tội
Chủ thể tiến hành
đặc điểm, tính chất, phạm và tình hình
dự báo sẽ đưa ra
những tội phạm tội phạm là những
những phán đoán
mới, tội phạm mất thông tin về tội
về tội phạm cụ thể.
đi, công cụ, phương phạm, THTP.
tiện... của THTP.
 1.2.2 Dự báo người phạm tội:

Cơ sở để dự báo vấn
đề này là nghiên cứu
nhân thân người
Dự báo những thay
phạm tội và tham
đổi về các đặc điểm
khảo các kết quả dự
nhân thân người
báo khác.
phạm tội.
1.2.3 Dự báo các yếu tố tác động đến tình hình
tội phạm:

Cơ sở của hoạt động

Dự báo các yếu tố tiêu
dự báo này là kết quả
cực và các yếu tố tích
phân tích nguyên nhân,
cực.
điều kiện của tội phạm.
1.2.4 Dự báo khả năng phòng chống tội phạm
của các chủ thể:
Dự báo khả năng
phòng chống tội
phạm của các chủ
thể, đặc biệt là các
chủ thể chuyên
trách.
Cơ sở của hoạt động dự
báo này là xem xét, đánh
giá khả năng phòng chống
tội phạm của các chủ thể
trong quá khứ, hiện tại và
các chính sách của nhà
nước.
1.3 Đặc điểm dự báo tình hình tội phạm:

1.3.1 Các đặc điểm chung của dự báo xã hội.

1.3.2 Các đặc điểm riêng của dự báo tình hình

tội phạm.
 1.3.1 Các đặc điểm chung của dự báo xã hội:

Tính phạm vi Tính xác suất

của hoạt động của hoạt động
dự báo dự báo

Dự báo tội phạm ở Kết quả dự báo tình

khu vực nào và hình tội phạm chỉ
trong khoảng thời mang tính tương đối
gian nào? và đa khả năng.

Giúp các chủ thể

Có ý nghĩa quan
chủ động xác định,
trọng trong thực tiễn
lựa chọn phạm vi
đấu tranh phòng
các thông tin, dữ
chống tội phạm.
liệu cần thiết.
 1.3.2 Các đặc điểm riêng của dự báo tình hình tội
phạm:

Dự báo tình hình tội ●

Dự báo tội phạm chỉ có thể thực hiện sau các
phạm là dự báo dự báo xã hội khác, dự báo tội phạm đi liền
theo các dự báo xã hội
mang tính “bước ●
Có ý nghĩa quan trọng trong công tác dự báo
THTP.
hai”

●
Xuất phát từ tính phức tạp của các yếu tố ảnh
Tính phức tạp của ●
hưởng, tác động đến tội phạm.
Giúp các chủ thể dự báo thu thập đầy đủ những
hoạt động dự báo thông tin, số liệu, xử lý các thông tin, có sự đầu
tư đúng mức về nhân lực, phương tiện kỹ thuật.
1.4 Các thông tin được sử dụng trong hoạt động dự
báo tình hình tội phạm:

Các thông số của Số liệu, thông tin về

THTP, các số liệu các tệ nạn xã hội có
tương ứng của tội liên quan đến tội
phạm phạm

Các số liệu, thông tin

Hệ thống pháp luật
về kinh tế xã hội, hoạt
hiện hành và phương
động tổ chức quản lý
xã hội hướng hoàn chỉnh
1.5 Các phương pháp dự báo tình hình tội phạm:

1.5.1 Dự báo tình hình tội phạm bằng phương pháp thống kê

1.5.2 Phương pháp chuyên gia

1.5.3 Phương pháp tương tự

1.5.4 Phương pháp mô hình hóa

 1.5.1 Dự báo tình hình tội phạm bằng phương pháp
thống kê:

Là phương Yêu cầu: số liệu,

Khuyết điểm:
pháp dự báo tội thông tin về tội
phạm trong quá khứ, Chỉ có thể sử
phạm bằng cách Ưu điểm: Dễ
hiện tại phải được dụng để dự báo
dựa vào số liệu thu thập đầy đủ, thực hiện và tội phạm trong
thống kê tội chính xác; các tội
cho kết quả tin thời gian ngắn,
phạm trong quá phạm cụ thể đang
được nghiên cứu có cậy trong và dự báo những
khứ, hiện tại để
độ ẩn thấp; các yếu khoảng thời tội phạm có độ
đưa ra những
kết luận về tội
tố xã hội không có
gian ngắn ẩn thấp, chỉ dự
sự thay đổi đáng kể báo về lượng ở
phạm trong trong khoảng thời
tương lai. gian dự báo. mức khái quát
 1.5.2 Phương pháp chuyên gia:

Ưu điểm: có thể dự báo

Là phương pháp tham khảo trong điều kiện kinh tế xã
ý kiến các chuyên gia có hội có sự thay đổi khó
Khuyết điểm: Kết quả dự
kiến thức và kinh nghiệm lường, thông tin về tình
báo của phương pháp này
trong lĩnh vực nghiên cứu hình tội phạm chưa thu
mang tính chủ quan
và hoạt động thực tiễn về thập đầy đủ. Có thể dự báo
những vấn đề cần dự báo nhiều loại tội phạm với
những nội dung chi tiết.
Mô phỏng THTP1.5.3ở một
Phương
quốc pháp tương tự:
gia hay địa phương nào đó để
đưa ra dự báo về THTP ở Ưu điểm: dễ thực hiện
một quốc gia, địa phương
khác mà có điểm tương đồng.

Khuyết điểm: không dự báo

được những nội dung chi tiết
của tình hình tội phạm.
1.5.4 Phương pháp mô hình hóa

Phần mềm dự báo tội phạm hàng

ngày, bản đồ tội phạm sử dụng
phần mềm GIS, mô hình lựa
chọn không gian rời rạc
 1.6 Ý nghĩa của hoạt động dự báo tình hình tội
phạm:

Nhận thức và thực tiễn PNTP

Chủ động xây dựng các chương trình, kế hoạch PNTP Nhận biết những lĩnh vực có khả năng xảy ra TP Phát hiện yếu kém trong quản lý của cơ quan nhà nước

Tránh bị động Hoàn thiện lập pháp, ngăn ngừa TP Hoàn thiện bộ máy nhà nước
 1.7 Phân loại dự báo tội phạm:

Căn cứ vào thời gian dự báo

dự báo ngắn hạn: 1 dự báo thời hạn trung dự báo dài hạn: trên 5
tháng hay 1- 3 năm bình: 3-5 năm năm
II. KẾ HOẠCH HÓA HOẠT ĐỘNG PHÒNG
NGỪA TỘI PHẠM:

Kết luận dự báo

TP

Dùng trong thực tế

Soạn thảo, xây

dựng kế hoạch
 Triển khai, áp dụng
kế hoạch ĐTPCTP
tại một địa bàn
trong một khoảng
TG xác định

Xác định các

biện pháp cụ
thể

Xây dựng kế
Soạn thảo
hoạch
 Soạn thảo, xây
dựng, triển khai
Đặt trong mối các kế hoạch phòng
Chủ thể : các cơ quan hệ với các ngừa tội phạm ở
quan nhà nước kế hoạch hóa những địa phương,
có thẩm quyền, khác => Đảm những quốc gia
người nghiên bảo phù hợp khác nhau trong
cứu khoa học. thực tiễn, khả từng thời kỳ khác
nhau sẽ có những
thi và hiệu quả. đặc trưng khác
nhau.
 2.1 Quá trình kế hoạch hóa hoạt động phòng ngừa
tội phạm:
●
Các chủ thể thực
hiệnGiai đoạn(cq
kế hoạch sơ kết, tổng
Giai đoạn triển khai
kếtcóvà
nhà nước đánh giá
thẩm
quyền)
 2.2 Các thông tin, tài liệu được sử dụng trong kế
hoạch hóa hoạt động phòng ngừa tội phạm:

• Thông tin tài liệu về tình hình tội phạm, tội phạm cụ
thể, tệ nạn xã hội có liên quan, các đường lối, chính
sách, pháp luật hiện hành và tương lai.

• Những thông tin, tài liệu được sử dụng trong hoạt

động dự báo tội phạm.

• Thông tin về kết quả dự báo tội phạm trong không

gian và thời gian sẽ lập kế hoạch phòng ngừa tội
phạm
2.3 Các nội dung cơ bản của kế hoạch phòng ngừa
tội phạm:

●
Loại hoặc các loại tội phạm thuộc phạm vi
Đối tượng của kế
tác động của kế hoạch => Quyết định các
hoạch biện pháp phòng ngừa tội phạm được áp dụng

Phạm vi của kế hoạch

(Thời gian và địa bàn ●
Xác định tính cụ thể của kế hoạch
áp dụng kế hoạch)

●
Mục tiêu phải hướng đến một kết quả tốt hơn
Mục tiêu của kế ●
Mục tiêu phải rõ ràng ở khía cạnh lượng -
hoạch chất và có tính khả thi
 ●
Đề ra giải pháp chung và giải pháp cụ thể phù hợp
THTP, các điều kiện xã hội, dân cư trong những thời
Các biện pháp phòng
điểm nhất định.
ngừa tội phạm ●
Ảnh hưởng quan trọng đến tính khả thi, hiệu quả của
hoạt động phòng chống tội phạm.

●
Xác định các chủ thể thực hiện kế hoạch, quyền và
Các chủ thể thực hiện nghĩa vụ của các chủ thể.
kế hoạch ●
Cơ chế phối hợp và phân công trách nhiệm.
●
Xác định các chủ thể chuyên trách, hỗ trợ, phối hợp.

●
Đảm bảo cho các chủ thể có khả năng tài
Nguồn kinh phí thực chính thực hiện thành công kế hoạch =>
hiện kế hoạch Đánh giá hiệu quả phòng ngừa tội phạm có
kinh tế không.
2.4 Các tiêu chí đánh giá kế hoạch phòng ngừa tội
phạm:
 2.5 Phân loại kế hoạch phòng ngừa tội phạm:

Căn cứ vào thời Căn cứ vào

Căn cứ vào nội Căn cứ vào chủ
gian thực hiện phạm vi địa bàn
dung, đối tượng thể xây dựng
kế hoạch thực hiện

Kế hoạch
Ngắn hạn: Kế hoạch
của ủy ban
< 2 năm quốc gia
Các loại nhân dân
tương ứng
Kế hoạch
Trung hạn: Kế hoạch các loại tội
của cơ quan
3-5 năm địa phương phạm cần
Công an
phòng
Kế hoạch theo ngừa Kế hoạch
Dài hạn:
ngành, lĩnh của các tổ
10-20 năm vực hoạt động chức xã hội