O galego: lingua en vías de normalización.

Die Sonne
scheint über Como vai todo,
den Berg
meu?

Fala raro este

individuo

Non é fácil coexistir nun mesmo espazo

cando se ansía o mesmo.
 Minorización lingüística

Unha das linguas -dominante- vaise impoñendo sobre a

outra - dominada-, ocupando progresivamente os seus

ámbitos de uso. Deste xeito, a esta última impídeselle

desenvolverse con normalidade, limitando as súas

posibilidades nos diferentes espazos comunicativos e

empobrecéndoa por falta de cultivo.

Minorización lingüística
Minoritaria Minorizada

Maioritaria Maiorizada

Usos e Funcións
Nº de falantes lingüísticas
Unha lingua autóctona é minoritaria no seu territorio
cando a porcentaxe de poboación que a usa é baixa, ben
sexa:
• pola chegada de poboación foránea,
• por abandono do idioma por parte do grupo étnico-
histórico que sempre a empregou.
Unha lingua é minorizada cando os seus usos sociais están

supeditados aos usos doutra lingua (dominante), normalmente

foránea, cando fronte a esta última está nunha situación de

desvantaxe ou desequilibrio.
Unha lingua é maiorizada cando ten uns usos sociais

plenos e as súas funcións sociais están garantidas e

normalizadas.
Vexamos algúns exemplos:

Linguas maioritarias maiorizadas: francés en Francia, alemán en Suíza,

flamenco en Flandres, etc.

Linguas maioritarias minorizadas: galego en Galiza, frisón en Frisia

(Holanda), sardo en Sardeña (Italia), etc.

Linguas minoritarias minorizadas: é a tipoloxía máis común por ser produto

da falta de coincidencia entre fronteira lingüística e fronteira político-

administrativa. É o caso do galego en Asturias, León, Cáceres; do portugués en

España; do grego en Italia e Albania; etc.

Linguas nacionais e nacionalismos
lingüísticos.
comportamento dos Estados fronte á diversidade lingüística

Monolingüismo Monolingüismo Plurilingüismo

estatal real estatal irreal estatal

Oficial Igualitario:
Islandia Francia Irlanda ou Iugoslavia
Oficial territorial:
España
Coexisten as linguas
nacionais: Bélxica
Ranking de linguas por número de falantes
 Agora ben, as linguas minoritarias son en realidade tan
minoritarias?

Punjabí Hindi Bengalí

Ás veces as estatísticas confunden grupo étnico con grupo

lingüístico.
 Cherokee
Apache
Comanche
Navaxo
Creek
Iroqueses
Sioux
Mandan...

The Cherokee language belongs to the Iroquoian family of languages and is therefore
related to Mohawk, Seneca, Onondaga, Oneida, Cayuga, and Tuscarora, among
others.
Today, the Cherokee language is still in wide use. many children still grow up with
Cherokee as their first language, learning English when they go to school. Bilingual
education programs in the public schools also encourage continued use of the
language.
Osiyo or 'siyo is usually translated as "hello" and it may be followed by Tohiju? -How
are you? (Are you well?). One response is tohigwu -I am well. Wado is "thank you."
Howa means all right, or okay.
Read more:
 https://www.everyculture.com/multi/Bu-Dr/Cherokees.html#b#ixzz6ihV7lmWA
 Agora ben, as linguas minoritarias son en realidade tan
minoritarias?

Outras veces os falantes agochan a súa lingua.

E ante o perigo de desaparición das
linguas autóctonas a solución é…
 Je suis

Eu son Jo sóc

o eco­lingüismo defende o
equilibrio lingüístico, protexendo
as linguas en perigo, de modo
Io sono Ich bin
que cada comunidade conserve a
súa propia lingua e coñeza unha
segunda exclusivamente para as
relacións con outras
I am idiomaticamente diferentes. Eu sou

Ni naiz
Os contactos das linguas.

desequilibrios

asimilación

hibridación

substitución
 Mais o proceso de
E sobre minorización non é un
camiño sen retorno

todo
pola esixencia da
pola conciencia e
por medidas
lingua vehicular de vontade dos e das
na escolar falantesde
discriminación por medidas
correctiva discriminación
correctiva
A recuperación das
linguas pasa
primeiramente pola
lealdade familiar,
O obxectivo da normalización é conseguir
que os individuos que forman unha sociedade teñan
un dominio e un uso completo da lingua propia da
súa comunidade.
Ese proceso de normalización ten que
desenvolverse pola acción de varios factores:

Acción colectiva non

Acción institucional: institucional: agrupacións
apoio por parte da de individuos para impulsar
Administración (estatal, o proceso de
autonómica, local) normalización.

Acción individual: dos

propios falantes da lingua,
empregándoa sen prexuízos e
esixindo os seus dereitos
lingüísticos
 Carta Europea de
Linguas Rexionais
ou Minoritarias

Declaración
Universal de
Dereitos
Lingüísticos

ntes
ala
Decreto de tos f
m
plurilingüismooi
a de
(2010)
perd
x oa
upu
S
O artigo 3º da Constitución establece:
1. O castelán é a lingua española oficial no Estado. Todos os
españois teñen o deber de a coñecer e o dereito de a usar.
2. As outras linguas españolas serán tamén oficiais nas
respectivas Comunidades Autónomas de acordo cos seus
Estatutos.
3. A riqueza das distintas modalidades lingüísticas de España
é un patrimonio cultural que será obxecto de especial
respecto e protección.
Constitución española de 1978
Art. 3
1. O castelán é a lingua
española oficial do Estado.
Todos os españois teñen o
deber de a coñecer e o dereito
de a usar.
2. As outras linguas españolas
serán tamén oficiais nas
respectivas Comunidades
Autónomas de acordo cos seus Galicia garantirán o uso normal
Estatutos.
3. A riqueza das diferentes
modalidades lingüísticas de
España é un patrimonio
cultural que será obxecto de
especial respecto e protección. coñecemento.
Estatuto de Autonomía de
Galiza de 1980
Art. 5
1. A lingua propia de Galicia é
o galego.
2. Os idiomas galego e
castelán son oficiais de Galicia
e todos teñen o dereito de os
coñecer e os usar.
3. Os poderes públicos de
dos dous idiomas e
potenciarán o emprego do
galego en todos os planos da
vida pública, cultural e
informativa, e disporán os
medios para facilitar o seu
4. Ninguén poderá ser
discriminado por causa da
lingua.
Lei de Normalización
Lingüística (1983)
Art. 6
Os cidadán teñen o dereito ó
uso do galego nas súas
relacións coa administración
pública.
Art. 10
Os topónimos de Galicia terán
como única forma oficial a
galega.
Art. 14
As autoridades educativas
garantirán que, ao remate dos
ciclos en que o ensino é
obrigatorio, os alumnos o
coñezan en igualdade co
castelán.
Art 18
O galego será a lingua usual
nas emisoras de radio e
televisión sometidas á
competencia da Comunidade
Autónoma.
1. As institucións e a normalización lingüística

Na Xunta de Galicia existe unha Secretaría Xeral de Política Lingüística que

ten como obxectivo a promoción da lingua galega na administración e na
sociedade en xeral.

As principais eivas desta política lingüística foron as seguintes:

§ Falta de formación do persoal responsable da planificación lingüística.
§ Incumprimento parcial ou total da normativa legal e falta de control de inspección.
§ Inadecuado seguimento dos investimentos realizados (escasa utilización na
prensa).

Vexamos algún exemplo disto:

https://www.xunta.gal/portada
As institucións e a normalización lingüística

https://www.xunta.gal/portada
2. Acción colectiva non institucional
 o ! !
u id
e g
ns
Co
2. Acción individual
Vexamos agora a situación da lingua nos
diferentes ámbitos:
 Situación no ensino

“A presenza do galego é insuficiente no ensino, especialmente a nivel preescolar”, indican, ao tempo que apontan
que “no ensino secundario non se imparten grandes materias científicas en galego. No ensino non universitario, a
normativa actual non permite impartir máis do 50% dos cursos en galego. Aínda non hai posibilidade de ofrecer un
currículo en galego en ningunha institución preescolar, primaria ou secundaria”.
A Carta europea das linguas rexionais ou minorizadas é un tratado internacional promovido polo Consello de
Europa para garantir a normalidade das linguas minorizadas que o Estado español ratificou en 2001 no seu grao
máximo.
Iniciativas privadas
Situación na empresa
Situación na empresa
Situación na empresa
Preséntase a terceira edición do Premio Lingua e
Empresa que promove o uso do galego na actividade
empresarial amesá
Facebook Twitter TelegramSábado, 31 de outubro de 2020
Premio Lingua e Empresa
O Concello de Ames, a través do Servizo de Normalización Lingüística e do departamento de
Promoción Económica, pon en marcha por terceiro ano consecutivo o Premio Lingua e Empresa,
co obxectivo de recoñecer o uso e fomento da lingua galega na actividade empresarial. Optarán a
este galardón todas as empresas, con sede social ou centro de actividade no concello de Ames,
que sexan propostas ata o 16 de novembro por calquera persoa ou entidade, ou pola propia
empresa que queira participar. Este ano como novidade increméntase as contías dos premios e
amplíanse as categorías dos premios creando unha nova categoría para empresas que se crearon
nos dous últimos anos e fan uso diario do galego ou que incorporan o galego dentro dese mesmo
período.
Non dispuxemos ata o ano 1989 dunha tradución ó galego

dos Códigos Civil e Penal, e que a inmensa maioría dos

procesos xudiciais aínda hoxe se desenvolven en castelán.

A situación, no que se refire ós documentos notariais ou do

rexistro da propiedade, é bastante semellante.
En 1990 constitúese a comisión para a
Normalización Lingüística na Xustiza, integrada por
maxistrados do Tribunal Superior de Xustiza de
Galicia e polos directores xerais de Política
Lingüística e de Xustiza e Relacións coas
corporacións locais. Esta Comisión, constituída para a
coordinación e mellora dos usos lingüísticos, ten
como fin fundamental conseguir unha competencia
real no uso do galego en toda a administración
xudicial galega, favorecendo con medidas puntuais un
correcto uso do idioma.
As misas en galego non Domina o castelán no
superan o 10 / 15 % ámbito rural.

O 80% dos cregos

declaran seren
galegofalantes
A moitas destas linguas fáltalles conquistar prestixio,
pois uso aínda teñen. Para modificar esta situación cómpre
un mínimo de poder político, unha mínima autonomía e
vontade e capacidade de xestión e decisión para poñer en
práctica medidas de equilibrio e discriminación positiva.
ENTREVISTA CON ALBERT HOFFMAN
Suíza está constituída por 24 cantóns, unidades altamente autónomas.
En Suíza hai tres zonas culturais: a alemá, a italiana e a francesa. Cada parte, dentro do
posible, ten a súa liberdade e a súa identidade. Esta distribución do poder en pequenas
unidades étnicas paréceme a base de toda posibilidade de convivencia en liberdade. Se unha
parte tenta dominar a outra, como vemos agora en Iugoslavia, créase un conflito; pero se
cada grupo é respectado dentro dunha Constitución que lle permite a súa propia cultura, as
súas propias ideas e toda a liberdade posible, daquela poden vivir xuntos. Desta forma temos
este sistema político de pequenas unidades autónomas, o que é moi importante. Un mínimo
de centralismo e un máximo de Particularismo: esta é a esencia da fórmula suíza.
0 nacionalismo ten moitos aspectos. 0 nacionalismo pode significar un amor polo teu país.
Unha nación é un grupo de xente coa mesma lingua e a mesma cultura; (... ) E eu creo que
todo ser humano precisa estar "na casa" nalgunha parte: a súa nación, no mellor sentido do
termo. Dentro do seu corpo étnico, xente coa mesma lingua, as mesmas crenzas, o mesmo
ambiente. Isto dá un sentido de felicidade e protección. Isto é o lado positivo do nacionalismo.
Con todo, se o teu nacionalismo consiste na dominación ... vexamos, unha nación é o que xa
existe; non é algo artificial que te propós construír. (... )
Adaptación da entrevista con Albert Hoffman (investigador, químico que sinettizou o LSD) publicada en
BABELIA, revista de cultura, El País, o 11 de xullo de 1992.