10/16/18

Ontwikkeling van de
zintuigen

Ontwikkeling van de zintuigen

• grotendeels vanaf ectodermale placodes

• anterieur en lateraal van neurale groeve en

neurale buis

• associaties met andere weefsels of cellen

• inductie vanaf ectoderm, neuroectoderm en

mesenchym

1
 10/16/18

Ontwikkeling van de hypofysaire placode

• anterieur van neurale groeve

• ectoderm van het stomodeum

(aanleg mondholte)

• vormt zakje van Rathke

• ontwikkelt adenohypofyse
en associeert met infundibulum

2
 10/16/18

ontwikkeling hypofyse

Ontwikkeling van de olfactorische

placode
• lateraal van neurale groeve

• ontwikkelen primaire neuro-

sensorische cellen en glia

• Associeert met bulbus olfactorius

van rhinencephalon

3
 10/16/18

ontwikkeling tractus olfactorius vanaf

telencephalon (rhinencephalon deel)

olfactorische (nasale) placodes vormen nasale pits

+ mesenchymale structuren > de nasomediale en

nasolaterale processi met groeve naar mondholte toe

4
 10/16/18

kieuwboog 1

week 6-10: palatum ontwikkeling vanaf 2 laterale palatale

processi

5
 10/16/18

ontwikkeling neusholte
6 wk
5 wk 6,5 wk

7 wk

12 wk

6
10/16/18

7
 10/16/18

Cleft lip
fusie probleem vd nasomediale en maxillaire processus

8
 10/16/18

Cleft lip
fusie probleem vd nasomediale en maxillaire processus

Frontonasale dysplasie
ontwikkelingsprobleem vd nasomediale en
maxillaire processus fusie

9
 10/16/18

Fetal alcohol syndrome

ontwikkelingsprobleem bij gastrulatie

Cleft palate
fusie probleem vd palatale processi

10
 10/16/18

Ontwikkeling van de lensplacode

• lateraal van neurale groeve

• ontwikkelt de ooglens

• associeert met oogblaasje

van prosencephalon
(diencephalon)

Ontwikkeling van de trigeminale placode

• lateraal van neurale groeve

• ontwikkelt sensorische ganglia

van n. trigeminus (V)

11
 10/16/18

ontwikkeling hersenzenuwen

Ontwikkeling van de labyrinthplacode

• lateraal van neurale groeve

• syn: placoda otica

• deel van de dorsolaterale

reeks vibratie detecterende
placoden (zijlijn bij de vis)

12
 10/16/18

Ontwikkeling van de labyrinthplacode

Ontwikkeling van de epibranchiale

placodes
• lateraal van neurale groeve

• ontwikkelen sensorische
ganglia van
n. facialis (VII)
n. glossopharyngealis (IX)
n. vagus (X)

13
 10/16/18

ontwikkeling hersenzenuwen

Ontwikkeling van de lensplacode

• lateraal van neurale groeve

• ontwikkelt de ooglens

• associeert met oogblaasje

van prosencephalon
(diencephalon)

14
 10/16/18

Ontwikkeling oogblaasjes vanaf diencephalon:

primordium vormt ooggroeve (week 4)

PAX-6 induceert de oogontwikkeling

15
 10/16/18

Cyclopie en synophtalmie
partiële of volledige fusie van de ogen

Ontwikkeling oogblaasjes vanaf

diencephalon (vanaf begin week 4)

16
 10/16/18

12.19 larsen

Reciproke inductie ectoderm <> neurectoderm

17
 10/16/18

Ontwikkeling oogbeker en lensplacode

18
 10/16/18

12.20 larsen

Anoftalmie
afwezige ontwikkeling van het oogblaasje in week 4

19
 10/16/18

Microftalmie
onvolledige ontwikkeling van het oogblaasje in week 4
(tgv toxoplasmose of cytomegalie virus)

Ontwikkeling fissura choroidea en arteria

hyaloidea

20
 10/16/18

Sluiting van de fissura choroidea

Coloboma iridis
door onvolledige sluiting vd fissura choroidea

21
 10/16/18

Coloboma iridis
door onvolledige sluiting vd fissura choroidea

Ontwikkeling van de lentiretinale ruimte

22
 10/16/18

12.20 larsen

ontwikkeling corpus vitreum

23
 10/16/18

Ontwikkeling van de ooglens (week 5-7)

Ontwikkeling van de ooglens (week 12)

24
 10/16/18

Ontwikkeling van de ooglens

25
 10/16/18

congenitale afakie
afwezige ontwikkeling van de ooglens

congenitale cataract
opake ooglens (oa. tgv rubella)

26
 10/16/18

Degeneratie van de arteria hyaloidea

Ontwikkeling van de retina vanaf oogbeker

buitenblad = pigmentlaag

binnenblad = neuronale laag

27
 10/16/18

Ontwikkeling van de retina vanaf oogbeker

12.20 larsen

28
 10/16/18

Moleculaire basis ontwikkeling van de retina

shh bepaalt ventraal, BMP-4 dorsaal

Nervus opticus (hersenzenuw II)

29
 10/16/18

Nervus opticus (hersenzenuw II)

retina loslating
2 lagen van de oogbeker lossen

30
 10/16/18

retina loslating
2 lagen van de oogbeker lossen

Ontwikkeling van de iris en corpus ciliare

31
 10/16/18

Ontwikkeling van de iris en corpus ciliare

Ontwikkeling van de iris en corpus ciliare

32
 10/16/18

Ontwikkeling van de iris en het corpus ciliare

congenitale aniridie
onderontwikkeling van de iris in week 8

33
 10/16/18

Heterochromia iridis
pigmentatieverschil beide ogen (melatonine)

Waardenburg syndrome
oa. pigmentatieverschil beide ogen

34
 10/16/18

Ontwikkeling mesenchymale structuren oog

Ontwikkeling van het oog

35
 10/16/18

Persisterende pupillaire membraan

mesenchymaal overblijfsel op ooglens

Ontwikkeling mesenchymale structuren oog

externe oogspieren

36
 10/16/18

Ontwikkeling mesenchymale structuren oog

oogleden ontwikkelen vanaf week 7

Ontwikkeling mesenchymale structuren oog

oogleden gefuseerd vanaf week 9 tot 7de maand

37
 10/16/18

Ontwikkeling mesenchymale structuren oog

traanklieren= ectodermaal

Ontwikkeling van het oor

38
 10/16/18

Ontwikkeling van het oor

• het uitwendige oor of auris externa
• het middenoor of auris media
beide delen ontwikkelen vanaf de 1ste en 2de
kieuwbogen

• het inwendige oor of auris interna

ontwikkelt vanaf de labyrinthplacode

Ontwikkeling van het binnenoor

(week 4): labyrinthblaasje

39
 10/16/18

Ontwikkeling van het

labyrinthblaasje

• ventraal deel vormt:

sacculus
duc
tus
coc
hle
aris

• dorsaal deel vormt:

utriculus
duct
Ontwikkeling vanushet binnenoor
(week 5) end
oly
mph
atic
us

Ventraal

40
 10/16/18

Ontwikkeling van de cochlea

41
 10/16/18

Ontwikkeling van de utriculus

42
 10/16/18

Ontwikkeling van de utriculus

crista ampularis

43
 10/16/18

Ontwikkeling van het middenoor

(vanaf 1ste kieuwboogzak=endodermaal)

Ontwikkeling van het buitenoor

44
 10/16/18

Congenitale Aurale Atresie

45
 10/16/18

congenitale doofheid

46
 10/16/18

congenitale doofheid

Ontwikkeling van het buitenoor

47
 10/16/18

Ontwikkeling van het buitenoor

Larsen 12-28

Ontwikkeling van
de oorschelp

48
 10/16/18

congenitale oorschelpafwijkingen

microtia

49
 10/16/18

Preauriculaire sinus

50
10/16/18

51
10/16/18

52