DOĞUMUN 4.

EVRESİ
VE EBELİK BAKIMI
H.BAŞAK KARABAYIR

ŞEYMA ALIMLI

ÜLKÜ ÇOLAK

AYŞE ALTIPARMAK
AMAÇ
Doğum eyleminin 4.evresini izlem ve bakımını
yapma konusunda bilgi ve beceri kazanmak.
HEDEFLER
Eylemde annenin değerlendirilmesinin nasıl
yapılacağını açıklayabilmeli
Anne izlemini açıklayabilmeli
Eylem sürecini yönetebilmeli
Eylem sürecindeki sorunları saptayabilmeli
Eylemdeki kadına bakım verebilmeli
Postpartum devre plasentanın doğumu ile
başlar.Doğumundan hemen sonraki postpartum
period doğum eyleminin 4.devresi olarak kabul
edilir.
Genellikle 1-4 saat süren bu period,annenin
durumu stabil oluncaya kadar sürer.
Doğumdan ve epizyotomi tamirinden sonra vulva
steril bir spançla temizlenir.

Bacaklar ve kalça kurulanır.

Perineye steril bir ped konulanarak anne yatağına

götürülür.
Eylemin sonunda çok yorgun ve üşümüş olan
annede titremeler görülür.Bu titreme ciddi
değildir.

Anneyi sıcak battaniyelerle örterek

canlandırılmaya çalışılmalıdır.
Annenin vital bulguları 15 dk bir alınarak kontrol
edilir.

Kan kaybı,nabız ve solunum hızını artırır ve kan

basıncını düşürür.Preeklemsili bir hastanında
doğumdan sonra kan basıncı yükselebilir.

Baş ağrısı,inatçı bulantı ve kusma,baş dönmesi,göz

kararması da önemli bulgulardır.
Bu evrede fundus palpe edilerek kontrakte olup
olmadığı kontrol edilir.

Uterus sert ve yuvarlak,umblikusun biraz altında ise

uterusun kas fibrinleri kan damarlarının etrafında
kontrakte olmuş ve fazla kan kaybı önlenmiştir.

Uterusu yumuşak ve yaygın hissediyorsak,kas

fibrinleri gevşek,kan damarları açık ve kanamaya
yatkınlığın olabileceği düşünülür.Bu durumda
kontraksiyonu stimüle etmek için masaj yapmak
gerekir..
Uterusun içi kan ile dolu ise kan fibrinleri
yeterince kontrakte olmayacak,böylece uterus
daha çok kanla dolacaktır.

Kanla dolu olan bir uterus büyüktür ve yüksekliği

umblikusun üstüne çıkar.
Eğer uterus kontrakte ise masaj yapılmaz,aşırı
yapılan masajlar uterus kaslarının yorulmasına
sebep olur yorulan uterus kasları sonunda
gevşeyebilir.
Uterus gevşek olduğu bazı olgularda,palpasyonla
fundus hissedilemez.
Bir el abdomenin orta hattına umblikus seviyesine
yerleştirilerek ovma hareketlerine başlanır.
Bu hareketler uterusu kontrakte edeceğinden,bir
müddet sonra fundus palpe edilmeye başlar.
Ebe vajinal kanamayı miktar
ve renk olarak izler ve kayıt
eder.
Pedin tartılması kaybedilen
kan miktarını daha gerçekçi
tanımlar.
Ped 15 dk içinde tamamen
ıslanmışsa ya da annenin
kalçalarının altına kadar kan
süzülmüş ise sürekli gözlem
yapmak gerekir.
Normalde 15 dk da bir pedin
en fazla yarısı ıslanmış
olmalıdır..
Fundus normalde orta hatta ve umblikusun 1-2
parmak altındadır.Fundus yükselmiş ve sağa doğru
yer değiştirmiş ise,mesane distansiyon açısından
palpe edilmeli,distansiyon varsa idrar yapması için
anne desteklenmelidir.
İdranın yapılamadığı durumlarda kataterizasyon
gerekir.
Eğer anne idrar yapmada zorlanıyorsa,alt
abdomene sıcak havlu koymak,perineye ılık su
dökmek,üretral sfinkteri gevşeterek idrar çıkışını
kolaylaştıran yöntemlerdir.

Mesane distansiyonu uterin atoniye neden

olacağından,postpartal kanamaya da yol açar.
Perine ödem ve hematom yönünden
gözlenir.Epizyotomi üzerine buz paketi uygulamak
ödemi ve rahatsızlığı azaltır.
Hipotansiyon
Taşikardi
Uterin atoni
Aşırı kanama
Vücut ısısının 38 °C üzerine çıkması durumunda
doktora rapor edilmelidir.
Yaşam bulguları stabil,kanama normal
sınırlarda,mesane distansiyonu gelişmemiş ve
fundus sert ise anne odasına alınır.

Doğumu takiben anne çok susuzluk

hissedebilir.Hastaya istediği kadar su veya başka
bir mayi içmesine izin verilir.
Anne doğumdan sonra bitkin ve gergindir.

Genel bir rahatsızlığı ve perineal bölgede ağrısı

vardır.Analjezik ilaçlar vermek ve istirahatini temin
etmek gerekir.

Bazen anneler hemen uyumak isterler,ancak 8-10

saatten evvel mümkün olmaz.Bu durumu anneye
açıklamalı, sakin bir şekilde yatıp istirahat etmesi
söylenmelidir.
HAZIRLAYANLAR: