SÖZEL BİLDİRİLER

[SS-028]

Ebelerin profesyonel değerleri ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği

Nurten Kaya, Zülfiyye Nuraliyeva

İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi, Ebelik Bölümü, İstanbul

Amaç: Mesleki değerlerin incelenmesi; mesleki olarak ideali bilme ve uygulamaya yönelik değerleri
etkileyebilecek etmenleri anlamaya, katkı sağlar. Dolayısı ile ebelerin profesyonel değerlerini
belirleyebilmek için geçerli ve güvenilir ölçme araçlarına gereksinim vardır. Bu noktadan hareketle
çalışma Ebelerin Profesyonel Değerleri Ölçeği‟ni (EPDÖ) geliştirmek ve geçerliğini ve güvenirliğini
test etmek amacı ile metodolojik türde gerçekleştirildi.
Gereç-Yöntem: Ölçek iki aşamada geliştirildi: 1. Literatür incelemesi, ebeler-öğretim elemanları ile
görüşme verilerine dayanarak 45 maddelik bir soru formu geliştirildi. 2. Geliştirilen soru formu 225
(madde sayısının beş katı) ebelik öğrencisine uygulandı. İçerik geçerliği uzman görüşü; yapı geçerliği
açımlayıcı faktör analizi (Principal Components Analysis,Equamax Rotation); güvenirliği iç tutarlılık
(İtem Total Correlation, Cronbach's Alpha analysis) yöntemleri ile incelendi.
Bulgular: EPDÖ‟nün madde toplam puan korelasyon katsayısı değerlerine göre (0,51-0,78 arası)
diğer maddelerle anlamlı ilişki göstermeyen madde bulunmadığı görüldü ve bu aşamada madde
çıkarılmadı. EPDÖ‟nün Barlett Test of Sphericity p değeri 0,001 düzeyinde anlamlı bulundu. Böylece
“evren korelasyon matrisinin birim matris olmadığı” belirlendi ve faktör modelinin kullanılabileceği
sonucuna varıldı. Örneklem yeterliği ölçütü, gözlenen korelasyon katsayıları büyüklüğü ile kısmi
korelasyon katsayılarının büyüklüğünü karşılaştıran bir indeks olan Kaiser-Meyer-Olkin değeri 0,95
olarak saptandı. Bu değer “eşleştirilmiş değişkenlerin korelasyonlarının diğer değişkenler tarafından
mükemmel düzeyde açıklandığı” Şeklinde yorumlandı. Ayrıca Measures of Sampling Adequacy
sonuçları örneklem büyüklüğünün her bir madde için yeterli olduğunu gösterdi. Bir madde ile diğer
bütün maddeler arasındaki çoklu korelasyon katsayısının karesi, maddeler arasındaki doğrusal
ilişkinin bir diğer göstergesidir ve bu değerler ortak varyans (communality) başlığında sıralanır. Eğer
küçük çoklu korelasyon katsayısı varsa, bu değişken analizden çıkarılmalıdır. Elde edilen verilere
göre communality değerleri madde çıkarmayı gerektirmedi. EPDÖ‟nün dört faktörünün öz-değeri
birden büyük bulundu.Ayrıca ölçeğin her bir faktörü(dört faktörlü yapıya göre) varyansın %49,20-
%64,47‟sini açıkladığı görüldü. Ölçeğin Cronbach's Alpha değeri tüm maddeler için 0.98 olarak
saptandı.
Sonuçlar: EPDÖ, ebelerin profesyonel değerlerini ve etkileyen faktörleri belirlemede geçerli ve
güvenilir bir ölçme aracıdır. Fakat kullanılabilmesi için mezun ebeler ile çalışmaların yapılması ve
sonuçların güçlendirilmesi gerekir.
Anahtar Kelimeler: Ebelerin Profesyonel Değerleri Ölçeği, güvenirlik, yapı geçerliği

1.Uluslararası & 5.Ulusal Ebelik Öğrenci Kongresi, 24-26 Nisan 2014, Eskişehir Sayfa 33