SORU: VARSAYIM, ÖNEM, HİPOTEZ, SAYILTILAR, SINIRLILIKLAR

Varsayım: deneyle kanıtlanmamış olmakla birlikte kanıtlanabileceği umulan, mantıksal bir

sonuç çıkarmaya dayanak olarak öne sürülen kuramsal düşünce, önerme.

Hipotez: Bilimsel araştırmalarda teoriler tasarlanırken kullanılan varsayımlardır. Araştırma

probleminin çözümüne ilişkin tahminleri içerir. Araştırma elde edilen veriler ile bu tahminler
üzerinden sınama yapılarak yürütülür.

Sayıltılar: Bir araştırmada, mevcut araştırma sürecini ve sonucunu önemli ölçüde etkileyeceği
düşünülen, araştırıcının gerekçeli kabulleri. Doğruluğu kanıtsız varsayılan önerme. Bir
kanıtlama ya da geçerleme sürecinde usavurma zincirini tamamlamak üzere kimi halkaları
doğru ya da geçerli sayma.

Sınırlılıklar: Araştırmacının yapmayı isteyip yapamadığı, çeşitli nedenlerle vazgeçmek

zorunda kaldığı şeyler “sınırlılık” olarak kabul edilir.

SORU: GEÇERLİLİK TÜRLERİ NELERDİR?

1)Kapsam Geçerliliği
Kapsam geçerliliği sınav sorularının ölçmek istediği konu alanını kapsayıp kapsamadığı,
temsil edip etmediği kapsam geçerliliği kavramı ile ilgilidir. Kapsam geçerliliği uzman görüşü
ile test edilir. Belirtke tablosundan yararlanılarak yapılmaya çalışılır.

Belirtke tablosu : Hedef davranışlarla program içeriğinin yani konuların 2 boyutlu bir çizelge
üzerinde gösterilmesine denir.

En temel işlevi dersin kapsamını nitel ve nicel olarak özetler.

Hangi ünite ya da konuda, hangi düzeyde hedefin daha ağırlıklı olduğunu ortaya koyar.

Ölçme araçlarının kapsam geçerliliği ancak ve ancak belirtke tablosu hazırlanarak sağlanır.

2. maddede söylediğimiz gibi hedef ve içerik belirtke tablosunda bulunmaktadır.

3. maddeye göre de ölçme aracının kapsam geçerliliğini belirlemektir.

2)Yordama Geçerliliği
Yordama; istatistiksel teknikler kullanılarak ve bilinenlerden yararlanılarak bilinmeyen
durumlar hakkında geleceğe yönelik tahminde bulunma işlemidir. Genellikle bir testten alınan
puanları dayanılarak bireylerin belli bir programdaki ya da işteki başarılarını önceden
kestirme işlemidir.
Diyelim ki PDR bölümüne gelen bazı kişiler devam ettirmeyi bırakıp gitselerdi yordama
geçerliği düşük olacaktı.

3)Uyum Geçerliliği
Bir ölçüm ya da puan ile o an halihazırda mevcut olan ve o değişken ile ilgili bir başka puan
arasındaki ilişkinin bulunması uyum geçerliliğini gösterir. Ölçüt başa gelirse uyum geçerliliği
olur.

Not : Aynı kapsamı ölçtüğü bilinen diğer bir testle korelasyonu hesaplamak da uyum
geçerliliğine örnektir.

4)Görünüş Geçerliliği
Bir testin gerçekten ne ölçtüğü ile değil, onu ne ölçüyor göründüğü ile ilgilidir. Bir testin
görünüş geçerliliği bu testin ölçmek istediği şeyi ölçüyor görülmesi ile ilgilidir. Görünüş
geçerliliği olan bir test kapağında ne yazıldıysa onu ölçüyor görülür.

İç tutarlılık yönteminde kapakta ne yazdığının önemi yoktur, maddeler arasına bakılır.

Görünüş geçerliliğinde kapak ve içindekilerin uyumuna bakılır. Gözüktüğü şeyi ölçüyorsa

güvenirlik, geçerlik yüksektir.

Özellikle kişilik testi ölçen testlerin görünüş geçerliliği düşük tutulur.

Piyasa işi yapılıyorsa, çocukların motivasyonunu yüksek tutmak isteniyorsa görünüş

geçerliliğini yüksek tutmak gerekir.

5)Yapı Geçerliliği
Birbiriyle ilişkili olan ögelerin oluşturduğu örüntü olarak tanımlanan yapı, geçerlilik açısından
da testte ölçülmek istenen değişkeni oluşturan maddelerin birbiri ile ilişkili olması ve aynı
yapıyı oluşturması ile ilgilidir.

SORU: T TESTİ, ANOVA VE REGREZYON NERELERDE KULLANILIR?

Varyans Analizi (ANOVA)

• Varyans analizi (ANOVA) bir ya da daha fazla bağımsız değişkenin ikiden fazla gruptaki
ortalamalarını karşılaştırmak için kullanılır

• ANOVA bağımsız değişkenlerin kendi aralarında nasıl etkileşime girdiklerini ve bu

etkileşimlerin bağımlı değişken üzerindeki etkilerini analiz etmek için de kullanılır

• Parametrik testler için gereken koşullar sağlanmalıdır (eşit aralıklı/oranlı ölçüm düzeyinde
toplanmış, varyansları benzer ve normal dağılmış veriler)

Regresyon Testi
  Basit doğrusal regresyon testi normal dağılmış, hakkında aralıklı/oranlı ölçekle veri
toplanmış iki değişken arasında doğrusal ilişki olup olmadığını test etmek için
kullanılır
 Hem tanımlayıcı hem de çıkarımsal istatistik sağlar
 Değişkenlerden biri tahmin (bağımsız değişken), diğeri sonuç (bağımlı değişkendir)
değişkenidir
 Ör., öğrencilerin matematik puanlarına bakarak fen puanlarını tahmin edebilir miyiz?
 Araştırma denencesi (H1): “Öğrencilerin matematik ve fen puanları arasında doğrusal
bir ilişki vardır.” (H1: ų  ų 0) (çift kuyruk testi)

T Testi

 t testi, iki ortalama arasındaki farkın istatistiksel manidarlığını test etmek için
kullanılan parametrik bir tekniktir.
 t testinde sadece iki ortalama karşılaştırılabilir.
 t testleri:
 Tek örneklem: Seçilen örneklem o evrenden geliyor mu? [İPUCU!!! Bir evren
ortalaması değeri sunulur. ]
 İlişkisiz örneklem: İki farklı grup ortalaması arasında manidar fark var mı?
 İlişkili örneklem: Aynı bireylere yönelik iki farklı ölçüm ortalamaları arasında
manidar fark var mı?

SORU: ARAŞTIRMANIN MODELİ/ BAĞIMLI-BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN

Bağımlı Değişken
 Araştırmacının temel ilgi alanı olan değişkendir.
 Araştırmanın odağında bağımlı değişken yer alır.
 Araştırmanın amacı; bağımlı değişkenin değişkenliğini (neye bağlı olarak
değiştiğini) açıklamak veya öngörmektir.
 Bağımlı değişkene etki eden diğer değişkenlerin analiz edilmesi ile araştırma
sorusuna yanıt bulunmuş olur.
 İşletmelerin çalışanlarına yönelik ayrımcılıktan kaçınma uygulamalarının çalışan
verimliliğine etkisi nedir? Çalışan verimliliği= bağımlı değişken

Bağımsız Değişken
 Bağımsız değişken, bağımlı değişkeni etkilediğini iddia ettiğimiz değişkendir.
 Bağımsız değişken var olduğunda, bağımlı değişken de var olacaktır. Bir başka
deyişle; bağımlı değişkenin değişkenliği bağımsız değişkene tabiidir
 Dönüşümcü liderlik davranışlarının personelin iş tatminine etkisi var mıdır? Burada
“iş tatmin düzeyi”, araştırmanın temel ilgi odağı dolayısıyla da bağımlı değişkenidir.
“Dönüşümcü liderlik davranışı” ise bağımsız değişken olarak tanımlanabilir.

SORU: APA’DAKİ BAŞLIK DÜZEYLERİ NASIL GÖSTERİLİR?

  Başlık düzeyi APA Formatı 1.düzey Merkezde, Kalın, Sözcükler Büyük Harfle Başlar
Küçük Harfle Sürer
 2.düzey Sola Yaslı, Kalın, Sözcükler Büyük Harfle Başlar Küçük Harfle Sürer
 3.düzey Girintili, kalın, Başlığın ilk sözcüğü büyük harfle başlar diğer sözcükler
küçük harfle başlayıp biter
 4.düzey Girintili, kalın, italik, Başlığın ilk sözcüğü büyük harfle başlar ve diğer
sözcükler küçük harfle başlayıp biter
 5.düzey Girintili, italik, başlığın ilk sözcüğü Büyük harfle başlar ve diğer sözcükler
küçük harfle başlayıp biter

SORU: BİR PROBLEM CÜMLESİ HANGİ ÖZELLİKLERE SAHİP

OLMALIDIR?
 Problem cümlesi yeterince açık, değişkenler arası ilişkiyi belirten, test edilebilir
olmalı, metafizik, felsefi ve teolojik olmamalıdır.
 Problem cümlesi sadece bilgi toplayıcı / bilgilendirici olmamalı, sadece iki veri setini
iki birbiriyle karşılaştırmayı amaçlamamalı, sonucu evet hayır şeklinde olmamalıdır.
 Konuyu ve AP’ni alt problemler halinde ifade etmek gerekli mi?
 Konu geniş ve karmaşık ise ve birden çok amaç içeriyorsa alt problemlere
başvurulabilir.
 AP, çözümü kolaylaştırmak için temel problemin ayrıldığı alt birimleri belirlemek
demektir.
 Alt problemler kolaylıkla ele alınabilen ve çözülebilen yardımcı cümlelerdir.
 Alt problemler araştırmanın çerçevesini netleştirir ve araştırmacının ilgili değişkenler
üzerinde yoğunlaşmasını sağlar.
 Alt problemler, araştırmayı yönlendiren yardımcı cümlelerdir.
 Her alt problem, bir bütün olarak araştırılabilir, bir birim olmalı, ne tür verilerle
yorumlanabileceği açık olmalı, genellikle 2-6 adet arasında olmalıdır.