8.03.

2021
PSİKOLOJİDE ARAŞTIRMA
SÜREÇLERİ
• Psikologlar çalışmalarında bilimsel araştırma
yöntemlerini kullanırlar.
• Bilimsel yöntem:
 «Davranış ve diğer ilişkili kavramları hakkında bilgi ve
anlayışı sistematik olarak kazanmak için kullanılan
yaklaşım.»

Psikolojiye Giriş
2
 8.03.2021
• Bilimse yöntem dört adımda oluşur:

 1.İlgili soruları tanımlama

 2.Bir açıklama geliştirme

 3.Açıklamayı desteklemek veya çürütmek için

araştırma yürütme

Psikolojiye Giriş
 4.Bulguları anlatma

3
 Psikolojiye Giriş 8.03.2021
4
 8.03.2021
Kuramlar: Kapsamlı açıklama (1-2)
• 1.Herhangi bir konu ile ilgili soru sorma:
 «Sınav kaygısı ve akademik başarıyı etkiler mi?
• 2.İlgili konuyu açıklamak için kuram geliştirmek.

• Kuram:
 «Çalışılan konu veya kavramla ilgili geniş açıklamalar
ve tahminlerdir.»

Psikolojiye Giriş
 Çalışılan konu ile ilişkili psikoloji literatürü ve daha
öneki çalışmalar incelenir ve teorik çerçeve oluşturulur.

5
 8.03.2021
Hipotezler: Test edilebilir tahminler
• Araştırmacı araştırma hipotezlerini oluşturur.
• Hipotez:
 «Bir teoriden beslenen ve test edilebilir tahminlerdir.»
 «Sınav kaygısı arttıkça akademik başarı azalır.»
 «Sınav kaygısı arttıkça akademik başarı azalır.»
 Hipotezin test edilebilmesi için işevuruk tanımlar geliştirilir.
• İşevuruk tanımlar:
 «Hipotezin gözlemlenebilir ve ölçülebilir hale dönüşmesi gerekir.»

Psikolojiye Giriş
 Sınav kaygısını ölçmek için «kaygı ölçeği» kullanma, başarıyı
ölçmek için sınavdan alınan notu dikkate alma gibi.

6
 8.03.2021
Araştırma Yöntemleri (3)
• Betimsel araştırma
 «Bir kişi, grup ya da belli bir davranış örüntüsü ile ilgili
sistematik bilgi toplamaktır.
• Betimsel araştırma yöntemleri
 Arşiv araştırması
 Doğal gözlem
 Anket araştırası
 Vaka çalışması

Psikolojiye Giriş
 İlişkisel araştırma (korelasyon)

7
 8.03.2021
Araştırma Yöntemleri
• Deneysel Araştırma
 «İki yada daha fazla değişken arasındaki ilişkiyi
kontrollü bir durumda, bir değişkeni değişimleyerek ve
bunun diğer değişken üzerindeki etkilerini inceleyerek
araştırmaktır.»
 Deney süreci araştırmacı tarafından kontrol edilir ve
düzenlenir.

 Deney grubu ve kontrol grubu

Psikolojiye Giriş
 Deney grubu: «Uygulama alan grup.»
 Kontrol grubu: «Uygulama almayan grup.»

8
 8.03.2021
• Örnek: «Sınav kaygısını düşük tutmak akademik başarıyı
artırır.»
 Deney grubu: sınav kaygısı ve sonuçları hakkında bilgi,
meditasyon teknikleri
 Kontrol grubu: herhangi bir bilgi verilmez, uygulama
yapılmaz.
 Araştırma öncesinde ön test ve araştırma sonunda son
test yapılır. Sonuçlar karşılaştırılır.

Psikolojiye Giriş
9
 8.03.2021
Araştırma Yöntemleri
 Bağımsız değişken: «Deneyci tarafından değişimlenen değişken».
 Sınav kaygısı
 Bağımlı değişken: «Bağımsız değişkenin neden olduğu değişiklik ile
beklenen ve ölçülebilen değişken».
 Akademik başarı
 Katılımcıların seçkisiz atanması (örneklem)
 Gruplar benzer özellikler taşır ve karşılaştırılabilir.
 Koşula seçkisiz atama: «Araştırmaya katılanların gruplara tesadüfi
olarak atanmasıdır.»
 Bulguları analiz etmek.

Psikolojiye Giriş
10
 8.03.2021
Bulgular/Tartışma/Sonuç (4)
• Araştırma sürecinde elde edilen bulgular literatürdeki diğer çalışmalar
dikkate alınarak analiz edilir.

• Bulgular benzer çalışma sonuçlarıyla karşılaştırılır ve desteklenir.

• Farklı sonuçlara açıklama getirilir.

• Elde edilen önemli bilgiler ve öneriler sonuç kısmında aktarılır.

Psikolojiye Giriş
11
 8.03.2021
Araştırmada etik
• Katılımcılar fiziki ve ruhsal zararlardan korunur.

• Gizlilik hakkına saygı duyulur.

• Katılım gönüllülük esasına göre sağlanır.

• Deney öncesi süreç hakkında katılımcılara bilgi verilir.

Psikolojiye Giriş
12
 TEŞEKKÜRLER

Psikolojiye Giriş 8.03.2021

13