Araştırmada Problem ve Amaç

Eğitim Bilimleri Bölümü

Güz, 2009-10
ARAŞTIRMA SÜREÇ & TEKNİKLER

GİRİŞ
1) Problem
2) Amaç
3) Önem
4) Varsayımlar
5) Sınırlılıklar
6) Tanımlar
1) PROBLEM
• Bireyi, fiziksel/düşünsel yönden rahatsız
eden, kararsızlık ve birden çok çözüm tolu
olasılığı görülen her durum bir problemdir.
Problem Seçimi & Ölçütler
• Uygun bir problem seçimi zor aşama
• NİÇİN?

Ölçütler
a) Genel Ölçütler
b) Özel Ölçütler
Genel Ölçütler
• Çözülebilirlik
• Önemlilik
• Yenilik
• Yerleşik etik kurallara uygun olarak
araştırılabilirlik
Özel Ölçütler
• Alanda yeterlilik (uzmanlık)
• Yöntemde ve tekniklerde yeterlilik
• Veri toplama izni
• Zaman ve olanak yeterliği (kaynaklar)
• İlgi yeterliği
Araştırma Probleminin Tanımlanması
Üç aşamada gerçekleşir.
1) Bütünleştirme
Bütün sistem içinde ele alınır genel
çizgilerle tanımlanır.
2) Sınırlandırma
Bütün içinde araştırılacak sınırlandırılmış
dilim seçilir.
3) Tanımlama
Sınırlandırılmış problem dilimi ayrıntılarıyla
açıklanır.
Araştırma Problemin Yazılması
• Problem cümlesi yazımında açık ve sade bir dil
kullanılır.
• Araştırma problemleri soru cümleleri şeklinde ifade
edilmelidir.
• Problem cümlesi, çözülecek problemi net bir şekilde
ortaya koymalıdır.
• Araştırmanın sınırları ele alınan değişkenler açısından
kesinleştirilmelidir.
• Araştırmanın sonunda elde edilen bulguların
genelleneceği evren sınırı, kesin ve açık belirtilmelidir.
2) AMAÇ
‘Amaç’ın ifade edilişi
a) Soru cümleleri
Ör: - Öğrencilerin zeka düzeyleri ile giriş puanları
arasında ilişki var mı?
- Halkla İlişkiler ve Reklamcılık Öğrencilerinin bilgisayar
kullanımına yönelik tutumları nelerdir?
- Gazetecilik son sınıfında
okuyan öğrencilerin geleceğe yönelik kaygıları nelerdir?
VEYA
b) Denenceler (Hipotezler)
Hipotez:
- Araştırmada, olayla yada değişkenler arasında
var olduğu söylenen test edilebilen ilişki.

Hipotezler...
• veri toplamayı sistemleştirir, ona yön verir.
• fikirlerin, kavramların sınanmasını sağlar.
• kuram geliştirmeye yardım eder.
Hipotez:
a) Araştırma denencesi (H1)
• Araştırma sonucunu kestiren ve genellikle bir tarafı
tutan ya da tarafların farklılığını, kısaca değişkenler
arasında ilişki olduğunu savunan ifadedir.

b) Statistiksel (sıfır) denence (Ho)

• Karşılaştırmalarda taraf tutmayan, farksızlığı, kısaca
değişkenler arasında ilişkisizliği savunan ifadedir.
3) ÖNEM
• Araştırma amaçlarında belirlenip toplanan verilerin
hangi kuramsal ya da pratik sorunun çözümünde ve
nasıl kullanılabileceğinin açıklanmasını içerir.

• Araştırmanın önemi problemle içiçedir.

• Araştırmanın amacı toplanacak veriler
• Araştırmacının amacı veriler hangi amaç için
toplandı
4) VARSAYIMLAR (SAYILTILAR)
• Deneyle tanımlanmamış olmakla birlikte
kanıtlanabileceği umulan kuramsal
düşünüyü içerir.

• ‘Denenmeyen bir yargı’dır ve

- değerlere, probleme, kuramlara,

- kontrol değişkenlerine ve
- araştırma yöntem ve sürecine ilişkindir.
5) SINIRLILIKLAR
• Araştırma çerçevesi.

• Araştırmacının, ideal gördüğü ve normal olarak

yapmak isteyip de, çeşitli nedenlerle, vazgeçmek
zorunda kaldığı şeyler araştırmanın sınırlılıklarıdır.
Ör: - Tüm Türkiye yerine araştırmanın yalnızca
Trabzon’da yapılması
- Veri toplamanın yalnızca belge incelenmesiyle
sınırlandırılması
6) TANIMLAR
• Araştırmada kullanılacak terimler açığa
kavuşturulmalıdır.
- Kavramsal tanım
- İşlevsel tanım