BİLİMSEL ARAŞTIRMA

TEKNİKLERİ VE SEMİNER
1. HAFTA
DR. ÖĞRETİM ÜYESİ ÖZDEN ŞAHİN ER
KISACA BEN

 2008-2012  İEÜ – Mütercim Tercümanlık

 2012-2015  Hacettepe – ÖYP Arş. Gör.  Makine Çevirisi
 2015-2019  SAÜ  Arş. Gör.  Bilişsel Çeviribilim – Çeviri Teknolojileri / Çeviri
Kuramları
 2020  Dr. Öğr. Üyesi

 İlgi alanlarım: kuramlar, çeviri teknolojileri, bilşsel çeviribilim, uzaktan çeviri, metodoloji
 Özel hayatta akademik çeviri, uzaktan çeviri, toplantı çevirisi, editörlük
 ozdens@sakarya.edu.tr
KISACA SİZ?

 Hangi okuldan mezunsunuz? Bölümünüz nedir?

 Hangi alanlara ilgi duyuyorsunuz? Aklınızda bir araştırma konusu var mı?
 Ve başka bilgiler 
DERS NASIL İŞLENECEK?

 Yaklaşık 8-9 hafta bilim ve metotlar

 Dersin amacı: Tez konusu belirlemenize yardımcı olmak, tezi şekillendirmek
 Nicel ve nitel yöntemler arasında farklılıklar
 Araştırma soruları
 Fizibilite
 Yöntem
 Örneklem
 Yaygınlaştırma  tez yazımı, makale yazımı
 Araştırma Teknolojileri  Mendeley
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ

Çalışma Tipi Oran

Sözlü Sınav 1. Ara Sınav %40

1. Ödev %20

1. Kısa Sınav 1. Performans Görevi (Uygulama) %20

2. Kısa Sınav 1. Performans Görevi (Seminer) %20

1. Final %50
ÖDEV

 Çalışmayı planladığınız bir konuda literatür taraması

 Tablo şeklinde
 Son 20 yıldaki 30 yayının analiz edilmesi
KISA SINAVLAR

 E-sınav üzerinden araştırma yöntemleri üzerine sınavlar

 İnce ayrıntıların öğrenilmesi ve tekrar edilmesi

 Yaklaşık 15-20 soruluk 2 farklı sınav

SÖZLÜ SINAV

 Bir araştırma konusunu belirli bir formatta hazırlayıp sunmak

 Belirli soruları sizle paylaşacağım, bunlara yanıtları ppt sunumu şeklinde hazırlayıp 30 dk
sunacaksınız.
 Son haftalarda öğrenci sunumları
FİNAL

 TÜBİTAK 1001 Proje Öneri formatında araştırma konunuzu hazırlamanız.

 Yöntem
 Riskler
 Yaygınlaştırma
 İş Paketi Mantığı
TEMEL KAYNAKLAR

 Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri – Ali Yıldırım ve Hasan Şimşek

 Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri – Prof. Dr. Şebnem Arslan
BİLİM NEDİR?

 Geçerliliği kabul edilmiş sistemli bilgiler bütünü

 Nesnel sağlamlığı olan bilgiler bütünü
 Sistematik bilgilerin birikimi
 Genel, güvenilir, bilinen en geçerli bilgi
 Evrendeki düzeni bulma çabası ve bu amaca ulaşmak için herkesçe
gözlenebilir olan değişkenler arasında tekrarlanabilir ve sağlanabilir bağlantılar
arama yolu
 Belli bir konuyu bilme isterinden yola çıkan, belli bir amaca yönelen bir bilgi
edinme ve yöntemli araştırma süreci
 Evrenin ya da olayların bir bölümünü konu olarak seçen, deneysel yöntemlere
ve gerçekliğe dayanarak yasalar çıkarmaya çalışan düzenli bilgi
KURAM NEDİR?

 olayları açıklama ve kestirme amacıyla geliştirilen birbiriyle ilişkili kavramlar,

tanımlar ve önermeler seti
 bir olguyu açıklamaya, kestirmeye ve kontrol etmeye yarayan ilişkili ilkeler
bütünü
BİLİMİN İŞLEVLERİ

 Anlama
 var olan şeylerin tek tek ya da ilişkiler halinde tanınması, ayrıntılı özelliklerinin
öğrenilmesi
 Yordama
 Bilinen durumlardan yola çıkarak bilinmeyen durumlar hakkında kestirimde
bulunma işi
 Kontrol
 anlama ve yordama işlevleriyle üretilen bilgilerin uygulamaya aktarılması, doğa
ve toplum olaylarının denetim altına alınması
BİLİMİN ÖLÇÜTLERİ

 Gözlenebilirlik
 Ölçülebilirlik
 İletilebilirlik
 Tekrarlanabilirlik
 Sağdanabilirlik
BİLİMİN ÖLÇÜTLERİ

 Gözlenebilirlik: doğrudan ya da dolaylı

 Ölçülebilirlik: niceliklerin belirlenmesi

BİLİMİN ÖLÇÜTLERİ

 İletilebilirlik
 Diğer bilim insanlarına aktarma, ortak bilimsel dil

 Tekrarlanabilirlik
 Aynı yöntem ve araçlarla aynı koşullar altında benzer / aynı sonuçlar

 Sağdanabilirlik
 Doğruluğu kanıtlanmış, kesin bilgi
BİLİMİN ÖZELLİKLERİ

 Olgusallık
 Mantıksallık
 Objektiflik
 Eleştiricilik
 Genelleyicilik
 Seçicilik
 Birikimlilik
 Evrensellik
BİLİMSEL YÖNTEM

 bilim üretmenin yolu, bilimin süreç yönü, kanıtlanmış bilgi elde etmek için
izlenen yol, uygulandığında bilime katkı getirmiş ve getireceğine güvenilen
süreçler
 sistematik veri toplama ve analiz etme süreci

 Tümevarım (‹indüksiyon): Özel bir önermeden genel bir önermeye gidişi

sağlayan düşünce biçimi
 Tümdengelim (Dedüksiyon): Kesin sonuç veren akıl yürütme çıkarımı
BİLİMSEL ARAŞTIRMA

 problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla, planlı› ve sistemli olarak,

verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve
rapor edilmesi süreci
 Bilinenden yola çıkarak bilinmeyene ulaşmak

 temel araştırmalar ve uygulamalı araştırmalar

TEMEL ARAŞTIRMALAR

 Var olan bilgilere yenilerini katma amacı taşıyan araştırmalar

 Dört düzey
 açımlama
 ayrıntı saptama
 neden-sonuç ilişkisi saptama
 kuram geliştirme
DÖRT DÜZEY

 Açımlama: çözülmesi istenen problemin ne olduğu, hangi değişkenlerin

etkisinde olduğu, çözüme ulaşmak için uygun yaklaşımların neler olduğu
belirlenir.
 Ayrıntı saptama düzeyinde ise problem ve ilgili değişkenler tanımlandıktan
sonra, değişkenlerin tek tek (tekil) ya da aralarındaki ilişkiler (ilişkisel)
araştırılır.
 Neden-sonuç ilişki saptama düzeyinde değişkenler daha kontrollü koşullar
altında açıklanmaya çalışılır.
 Kuram oluşturma: üretilen bilgilerin en ileri düzeyi olan gözlenebilir verilerin
kavramsal bir bütünlük kazanması
UYGULAMALI ARAŞTIRMALAR

 Uygulamaya dönük öneriler oluşturmayı amaçlayan, üretilen bilgilerin

değerlendirilmesini, problemlere çözüm getirilmesini amaçlayan
araştırmalar

 Var olan uygulamaları iyileştirme yönünde somut katkılar

 aksiyon (eylem) araştırmaları ve AR-GE araştırmaları

UYGULAMALI ARAŞTIRMALAR

 Aksiyon araştırmaları uzman araştırmacıların yürütücülüğünde probleme

çözüm getirmek ve var olan durumu iyileştirmek amacıyla uygulayıcıların
ve probleme taraf olanların katılımıyla gerçekleştirilen araştırmalar

 AR-GE araştırmaları problemin çözümünde etkili olabilecek nitelikte

geçerliliği denenmiş somut ürünler geliştirmeyi amaçlayan araştırmalar
 BİLİMSEL ARAŞTIRMANIN
AŞAMALARI
GELECEK HAFTA ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİNE
GENEL BAKIŞ