You are on page 1of 13

Tema: Një analizë e 5 faqeve të mëdha të çrregullimit të personalitetit të varur

subklinik (Kujdesshmëria)
 Ky studim synonte të shqyrtonte Pesëshen e Madhe, tiparet
normale të personalitetit, analizën e "anës së ndritshme" të një
çrregullimit të personalitetit të varur.
 Rreth 6000 të rritur britanikë përfunduan NEO-PI-R i cili mat
pesë faktorët e mëdhenj të personalitetit në nivelin e fushës dhe
aspektit. Ata gjithashtu përfunduan Anketën e Zhvillimit Hogan
(HDS) e cila ka një element të Çrregullimin e personalitetit të
varur nën-klinik të quajtur “Kujdesshmëri” si një nga 11
tendencat e tij ndërpersonale jofunksionale. Rezultatet e
korrelacionit dhe regresionit konfirmuan shumë nga lidhjet midis
5 fushave te medha dhe kujdesshmërise nën-klinike.
 Shkalla e “kujdesshmërisë” nga HDS ishte variabli kyc në të
gjitha analizat.
 Rezultatet treguan se ata që janë të lartë në varësi, janë njerëz
shumë të paqëndrueshëm , neurotikë, të pranueshëm të cilët janë
të ulët në hapje. Ata janë ankthioz, të pajtueshëm, të vetëdijshëm, ABSTRAKTI
jo ​këmbëngulës dhe të prekshëm.
Ky studim shikon marrëdhëniet midis tipareve “normale” të personalitetit, të matura në nivelin e
aspektit, dhe “kujdesshmërisë” nënklinike. Është një nga studimet që përpiqet të kuptojë tiparet
primare që korrelojnë me çrregullimet sub-klinike.

1.1. Çrregullimi i personalitetit të varur.


 Kriteret DSM-5 për DPD shënojnë tetë fusha: Vështirësi në marrjen e vendimeve rutinë pa
sigurinë dhe këshillat nga të tjerët; frika nga mosmarrëveshja me të tjerët dhe marrja e
mosmiratimit shoqëror; vështirësi në fillimin e ndonjë gjëje pa mbështetje nga të tjerët; atribuimi i
përgjegjësive te të tjerët për të cilat ata duhet ti marrin; ndjehen të pambrojtur dhe të pafuqishëm
kur janë vetem; dëshpërimisht dhe në mënyrë të hapur duke kërkuar një marrëdhënie tjetër kur
njëra mbaron; preokupim joreal për të mbetur vetëm dhe për t'u kujdesur për veten; si dhe nevojë e
tepruar për të marrë mbështetje nga të tjerët.

 Të dhënat sugjerojnë se diagnoza është e ndjeshme ndaj faktorëve kulturorë dhe pritshmëritë e
rolit gjinor. Duket se është e lidhur ngushtë me stilin prindëror dhe përvojat e mundshme të
hershme traumatike.
- Një studim i fundit i 43,093 të rriturve amerikanë sugjeroi që pak më pak se 0,5% e plotësuan
1. HYRJE kriteret diagnostike për DPD. Ata të moshës 18–19 vjeç kishin një incidencë më të madhe
se çdo grup tjetër dhe se ishte më e zakonshme tek gratë sesa tek burrat.
 Ka pasur debate në lidhje me mbivendosjen e DPD me sindromën vet-mposhtëse. Por thelbi i
njerëzve të varur është frika nga braktisja ndërsa thelbi i sindromës vet-mposhtëse është
ambivalenca rreth arritjeve dhe suksesit.
- Versioni subklinik i DPD (Kujdesshmëria)

Hogan i cili dalloi një version nënklinik të DPD që e quajti


“Kujdesshmëri”, vuri re se këta persona janë thellësisht të
shqetësuar për t'u pranuar, për t'u pëlqyer dhe për t'u marrë
vesh, veçanërisht me figurat e autoritetit. Individët e
“kujdesshëm” janë shumë vigjilentë për shenjat e
mosmiratimit dhe për mundësitë për të vlerësuar veten, për të
qenë në shërbim, për të demonstruar besnikërinë e tyre ndaj
komunitetit. Njerëzit e vërejnë natyrën e tyre të mirë,
mirësjelljen e tyre, përzemërsinë e tyre, por edhe
pavendosmërinë e tyre.
• Ka pasur përpjekje të ndryshme për të integruar teori /
1.2. Tiparet dhe çrregullimet e struktura ‘normale’ dhe ‘anormale’ të personalitetit që
personalitetit zakonisht konceptohen si tipare të personalitetit dhe
çrregullime të personalitetit (ëidiger, 2001).
• ëidiger (2008) kombinoi të dhënat nga 16 studime ku është
përdorur instrumenti i personalitetit NEO-PI-R me një total
3207 subjektesh. Shumica e pjesëmarrësve ishin studentë
(12 grupe) dhe disa ambulatorë. Ata treguan që DPD-ja ishte
e ndërlidhur pozitivisht me Neurotizmin , Ankthin ,
Depresionin, Vetë-ndërgjegjjen dhe Ndjeshmërinë por
negativisht me Pohueshmërinë, Kompetencën dhe Vetë-
disiplinën.
• Bastiaansen etj. (2011) hipotetizoi marrëdhënien midis DPD
dhe Big Five bazuar në tre studime të mëparshme. Analiza e
tyre tregoi që DPD ishte më e lidhur ngushtë me
Pajtueshmërinë e lartë. Kjo është veçanërisht interesante
pasi pothuajse të gjitha çrregullimet e personalitetit janë të
lidhura negativisht me Pranueshmërinë, por për DPD është e
kundërta.
1.3. Ky studim Ky studim u përpoq të konfirmojë këto rezultate me një masë nën-
klinike të DPD.
Anketa për Zhvillimin e Hogan (HDS) në mënyrë të qartë përpiqet të
vlerësojë temat jofunksionale ndërpersonale të cilat pasqyrojnë
besime të shtrembëruara për të tjerët që shfaqen kur njerëzit hasin
stres ose ndalojnë të marrin në konsideratë se si veprimet e tyre
ndikojnë te të tjerët. Me kalimin e kohës, këto prirje mund të lidhen
me reputacionin e një personi dhe mund të pengojnë performancën e
punës dhe suksesin në karrierë.
HDS nuk është një vlerësim mjekësor ose klinik pasi vlerëson shprehjet
vet-shkatërruese të personalitetit normal. DSM-5 bën të njëjtin dallim
midis tipareve të sjelljes dhe çrregullimeve - sjelljet vetëshkatërruese,
të tilla si ato të parashikuara nga HDS, vijnë e shkojnë në varësi të
kontekstit. Në të kundërt, çrregullimet e personalitetit janë të
qëndrueshme dhe të përhapura në të gjitha kontekstet.
 Ky studim kishte të bënte me masën e DPD të marrë nga HDS. HDS
jep rezultate që etiketohen "pa rrezik, rrezik i ulët, rrezik i moderuar
dhe rrezik i lartë".

 Koncepti është që rezultatet e larta mund të jenë një tregues i


prishjes së biznesit, sepse nën presion personi i suksesshëm dhe
funksional mund të formojë imazhe të kompetencës dhe vlerës.
Analiza e kompetencës sugjeron që ato me rezultate të larta, ose shumë
të larta, kanë besim shumë të madh te bindjet e tyre dhe nuk kanë
tendencë për të kërkuar mendimet e të tjerëve, nuk janë të hapura për
reagimet lidhur me çështjet dhe vlerat e tyre.

 Studimet që përdorin HDS në kontekste pune kanë treguar gjëra të


ndryshme. Furnham etj. (2012) gjeti që rezultati i Kujdesshmërisë ishte
i lidhur negativisht me tolerancë ndaj stresit dhe potencialin
menaxherial por të ndërlidhura pozitivisht me orientimin e shërbimit.
Furnham etj. (2014) pohon se njerëzit e kujdesshëm kishin më shumë
të ngjarë të gjendeshin në publik krahasuar me sektoret private.
2 .1 Pjesëmarrësit

Në total 6957 të rritur britanikë që morën pjesë në këtë studim, nga të cilët 1493 ishin
femra dhe 5464 meshkuj, midis 23 dhe 65 vjeç. Ata ishin pothuajse të gjithë të
diplomuar në universitete dhe diploma të ndryshme dhe në profesionet e klasës së
mesme me anglishten si gjuhë Ata vinin nga shumë sektorë të profesionit.

2 .2. Matjet.

 1 NEO-PI-R (Costa dhe McCrae, 1992) është një inventar me 240 pyetje që vlerësojnë
2. Metoda. Big five, (8 pyetje secila).
Nga të anketuarit kërkohet që të vlerësojnë sjelljet duke përdorur shkallën Likert me
5 pikë. Karakteristikat dhe vlefshmëria e tij psikometrike kanë qenë të dokumentuara
mirë ndër-kulturore.
 2 Hogan Development Survey (Hogan dhe Hogan, 2009) përbëhet nga 154
pyetje që kanë të bëjnë me mënyrën se si i anketuari ndërvepron zakonisht me
familjen, miqtë dhe bashkëpunëtorët. Ka 11 shkallë, secila duke grupuar 14 pyetje.
Rezultatet më të larta në shkallë korrespondojnë me një rrezik të rritur për probleme
specifike ndërpersonale në vendin e punës.
HDS është vërtetuar në mënyrë të kryqëzuar me shkallët e çrregullimit të
personalitetit MMPI si dhe "tiparet normale" (Furnham dhe Crump, 2005).
Tabela nr 1. Regresioni me shkallën e kujdesshmërisë si shkalla kriter dhe
demografia dhe variablat demografike dhe te anes se ndritshme si shkallë
parashikimi.
Korrelacioni Beta t
Gjinia -0.03 -0.07 4.97
Mosha -0.04 0.07 5.45
Neurotizmi 0.26 0.35 22.36
Ekstraversioni -0.09 0.06 4.06
Te qenit i hapur -0.10 0.11 7.81
Dakortesia 0.21 0.30 21.97
Te qenit i -0.07 0.02 1.51
ndergjegjshem
3. Rezultatet.
DPD është më tepër e lidhur me pajtueshmërinë, neurotizmin dhe hapjen e ulët. Ndërkohë, mosha
dhe gjinia ndikojnë fare pak në lidhjen mes Big Five dhe DPD.
Regresioni i Kujdesshmerise ne 30 aspekte Tipari Korrelimi beta t
O3 Ndjenjat 0.02 −0.03 2.16
O4 Veprimet −0.17 −0.10 7.64
• Tipari Korrelimi Beta t
O5 Idete −0.10 −0.02 0.84
• N1 Ankthi 0.26 0.09 5.66 O6 Vlerat −0.09 −0.03 2.43
A1 Besimi 0.05 0.04 2.89
• N2 Mikpritje e ashper 0.07 0.08 5.10 A2 Drejtperdrejtesia 0.08 −0.06 4.72
• N3 Depresioni 0.24 0.06 3.54 A3 Altruizmi 0.15 0.08 5.20
A4 Komplianca 0.24 0.22 15.16
• N4 Te qenit i ndergjegjshem 0.28 0.11 6.98 A5 Modestia 0.15 0.01 1.06
A6 Mendje e ngushte 0.15 0.03 2.42
• N5 Impulsiviteti 0.05 0.00 0.60
C1 Kompetenca −0.12 −0.03 1.58
• N6 Vulnerabiliteti 0.26 0.06 3.53 C2 Rregullsia 0.01 0.00 0.53
C3 Detyrueshmeria −0.01 0.03 2.03
• E1 Ngrohtesia 0.06 0.06 3.44 C4 Kerkimi i arritjeve −0.13 0.00 0.39
• E2 Zemergjeresi 0.00 0.07 4.61 C5 Disiplina vetjake −0.12 −0.03 1.81
C6 Diskutim 0.07 0.06 4.48
• E3 Vendosmeri −0.25 −0.10 6.65
• E4 Aktiviteti −0.16 −0.03 1.95
• E5 Ngazellimi −0.05 0.06 4.56 Tabela nr 2.
• E6 Emocionet pozitive 0.00 0.09 5.74
• O1 Fantazia −0.04 −0.03 2.41
• O2 Estetika
Regresioni per 6 tiparet e neurotizmit−0.02 −0.02Regresioni
eshte domethenes. 1.15 per 6 tiparet e ekstraversionit eshte domethenes, pervec zemergjeresise dhe emocioneve
pozitive. Regresioni per 6 tiparet e te qenit i hapur ndaj eksperiencave eshte domethenes. Regresioni per 6 tiparet e dakortesise eshte domethenes.
Regresioni per tiparet e te qenit i ndergjegjshem eshte domethenes .
4. Diskutime Njerëzit e dakortesuar Ata me DPD subklinike siç është
janë vlerësues, falës, konceptuar nga Hogan HDS nuk
Rezultatet e këtij studimi DPD ishte bujar, i mirë dhe janë veçanërisht të pakënaqur
pjesërisht konfirmojnë hipotezuar si e dashamirës. Sidoqoftë, dhe as jofunksionalë. Me të
ato të Samuelit dhe lidhur fuqimisht vërtetë ato mund të vlerësohen
është neurotizmi i tyre
ëidiger (2008) në pozitivisht me shumë lart në vendin e punës
në bashkëpunim me dhe të kërkohen nga ata
kuptimin që Neuroticism katër aspektet e pranueshmërinë e tyre menaxherët që u dhanë atyre
ishte një korrelacion Pranueshmërisë
kryesor i
që shkakton qe ata të mbështetjen dhe sigurinë që u
dhe
DPD. Sidoqoftë, në këtë Neurotizmit. kenë probleme. Prandaj nevojiten. Shumë e gjejnë
studim Pajtueshmëria nuk është për t'u habitur lumturinë në rolet mbështetëse,
ishte një korrelacion po që ajo ishte një nga ato kur vlerësohen për rolin e tyre
aq i fortë, që konsideroheshin më besnikërinë dhe mirësinë. Nga
ana tjetër, ndërgjegjshmëria e
shumë të binin nga
tyre e ulët mund të përbëjë një
DSMIV në DSMV. problem.
5. Kufizimet e studimit
 Studimi eshte i madh, por jo nje kampion i cili ka implikime për përgjithësimin e
të dhënave.
 Tjetra, matja e DPD, ndërsa ishte e besueshme dhe e vlefshme, ishte një-
dimensionale dhe mund të jetë shumë e vlefshme të eksplorosh një multi-
dimensionale.
 Do të kishte qenë e dëshirueshme të hetoheshin ndryshime të tjera individuale
(vlerat, morali, mënyra e jetesës, inteligjenca e vetëvlerësuar dhe atraktiviteti) për të
parë deri në çfarë mase faktorët e personalitetit kanë vlefshmëri në rritje mbi këto
matje.
 Më e rëndësishmja, studimet gjatësore do të ndihmonin për të kuptuar rolin e
tipareve të personalitetit në gjenezën dhe zhvillimin e DPD.
Faleminderit!

Punoi:Suada Ndokaj

You might also like